Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1985, Page 106

110
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
rcttri röð hefur myndunum verið raðað saman á eftirfarandi hátt: 1)
Jóhannes skírari 2) boðun Maríu 3) fæðing Krists 4) rætur Ísaí í
miðið 5) uppstigning Krists (glötuð) 6) krýning Maríu 7) Jóhannes
guðspjallamaður og fjórar litlar postulamyndir af Pétri, Jakobi
yngra?, Páli og einum postula sem cr týndur. Þessar litlu postula-
myndir hafa staðið tvær hvorum megin við miðmyndina, hvor upp
af annarri, eins og á Hólatöflunni (sjá nr. 3). En nú er röðin 1)
Jóhannes skírari 2) Jóhannes guðspjallamaður 3) boðun Maríu 4)
fæðing Krists 5) krýning Maríu og 6) rætur Ísaí. Postularnir þrír eru
undir myndunum og standa upp við leturborðann 1) Pctur 2) Jakob
yngri? 3) Páll.
Leturborðinn sem varðveittur er undir lágmyndunum cr þrískiptur
og hefur taflan því verið vængjabrík. Á borðanum stendur: Joh
bapt Salutac’o bé marie Natiuitas dhi nri Radi [cis i] effe d[i]ct’
jpcc/Ju A/ccnsio dhi níi Coronac’o b’e marie Joh’ eung’. (Joh(annes)
bapt(ista). Salutacio beate Marie. Natiuitas dow/ni nosíri. Radi [cis )|
esse d[i]ct»s processu. Ascencio dom/ni nosíri. Coronac/o beate Mar-
ie. Joh(annes) euong(elista)).
Altaristaflan hefur upphaflega verið um 230 cm löng þar sem letur-
borði mælist 224 cm að lengd og cr hún lengst þeirra taflna sem
varðveist hafa. Rætur Ísaí eru mjög óvenjulegt inyndefni í alabast-
ursmyndum. Litur er nær allur afmáður, en þó má sjá gyllingu og
rauðan og grænan lit á stöku stað. Töflurnar eru víða brotnar og
lítið er eftir af upprunalcgri umgjörð. Myndirnar hafa vcrið settar
í nýjan ramma en varðveittir cru mjóir listar sem enn eru á milli
lágmyndanna og smáhlutar úr alabastursvcrki er var yfir myndum
nr. 1 og 3.
Aldur: Heimildir um altarisbrík úr alabastri í máldaga kirkjunnar er
fyrst að finna frá 1570-1579. í Gíslamáldaga segir: „Brijk á háalltar-
enu með Alabastrum stein“. Annar máldagi fyrir kirkjuna frá 15.
og 16. öld er ekki varðvcittur. Samanburður við aðrar altaristöflur
bendir til þess að Kirkjubæjartaflan líkist hclst brík frá Avilcs á
Spáni, bæði myndefni og stíll.”6 Myndefni og táknmál Kirkjubæjar-
bríkurinnar líkist hclst Möðruvallabríkinni (sjá nr. 9) og Hítardals-
töflunni (sjá nr. 2) nema fæðing Krists sem túlkuð er á annan hátt.
Hcr cr fæðingu Krists slegið saman við tilbeiðslu konunganna.57
Stíll myndanna er hins vcgar órólegri á að líta en í hinum tveimur
bríkunum sem er vísbending um að taflan frá Kirkjubæ sé yngri.
Einnig cr skurður myndanna mjög djúpur og standa persónur nær
sjálfstætt frá bakgrunninum.