Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1989, Blaðsíða 105

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1989, Blaðsíða 105
BJALLA FRÁ SÖGUÖLD, FUNDIN A SKOTLANDI 109 bjallnanna er ekki hægt að útiloka, að gerðin sé af blendnum norrænum uppruna, sem hugsanlega hefur lilotið innblástur frá írlandi. Notkun bjallna af þessari gerð á reiðtygjum er hugsanleg, þar sem nokkrar bjöllur hafa fundist í tengslum við hrossabein, og gætu bjöll- urnar þar af leiðandi verið hluti af skrauti á reiðtygjum. Það eru þó ekki til neinar hliðstæður Freswick-bjöllunnar og íslensku bjallnanna í nor- rænum kumlum og bjöllur frá kumlateignum í Birka í Svíþjóð eru til að mynda allt öðruvísi, þótt þær séu svipaðar að stærð.27 Aftur á móti er heldur ekki hægt að útiloka þann möguleika, að bjöllurnar hafi verið bornar um hálsinn, sem verndargripir eða trúarleg tákn. Þrátt fyrir að hægt sé að tengja sumar bjöllur við kuml frá söguöld, er ekkert sem bendir til, að Freswick-bjallan sé komin úr kumli, og frekar er það líklegt, að hún sé komin úr mannvistarlögum í nágrenni fundarstaðarins. Þótt allmörg kuml hafi fundist í nágrenni Freswick Links, hafa sýnilega engir munir fundist í þeim og aðeins ein gröf hefur verið rannsökuð með aðferðum nútímafornleifafræðinnar.28 Aldurs- greining bjöllunnar í Freswick, sem út frá hliðstæðum er hægt að tínra- setja til 10. aldar, gæti skapað vandamál fyrir rannsóknirnar í Freswick Links. Fram til þessa hafa fundist rnjög fáir gripir, sem hægt er að tíma- setja svo snemma, allflestir gripirnir eru frá 11., 12. og 13. öld. Kolefn- isaldursgreiningar og hitageislaaldursgreiningar (thermoluminescens, TL) benda enn sem komið er ekki til eldri búsetu. Á Caithness hafa heldur ekki fundist mjög margir gripir, sem hægt er að tímasetja til 9. eða 10. aldar.29 Það er þó hugsanlegt, að Freswick-bjallan hafi verið í notkun mjög lengi, áður en hún týndist, svo ef vitað væri um aldur fundarsamhengisins, kæmi það að litlum notum við aldursgreiningu bjöllunnar. Mikilvægi bjöllunnar frá Freswick liggur hins vegar í því, að Caith- ness var syðsti hluti umráðasvæðis Orkneyjajarla og var hluti af veldi norrænna manna á Norður-Atlantshafi. Þetta sést m.a. af gerð þeirra fornminja, sem fundist hafa við Freswick.211 Caithness, Katanes á Skot- landi gegndi mikilvægu hlutverki fyrir norsku jarlana frá lokum 10. aldar og síðar. Vilhjálmur Örn Vilhjáltnssoti þýddi 21. Arbman, H.: Birka I. Die Griiber, 2 Vols. (Uppsala 1940), bls. 10-18 og Taf. 93. 28. Batey, C.: Freswick Links, Caithness: A Re-appraisal of the Late Norse Site in its Con- text (Oxford, Brit. Archaeol. Rep. Brit. Scr. 179, 1987), bls. 48-49. 29. Batcy, C.E.: Viking and Late Norsc Caithncss: Thc Archacological Evidence. Tenth Viking Congress (Oso, 1987), bls. 131-48. 30. Batey, op. cit., dlvitnun 28, chaptcr 9.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.