Óðinn - 01.01.1925, Blaðsíða 16
16
ÓÐINN
og yfir höfuð fór traustið á honum sem lækni vax-
andi eftir því sem lengra leið. Fæðingalæknir var
hann alla tíð talinn ágætur. Barnalækningar var og
jafnan talið, að honum hepnuðust sjerlega vel. Maga-
sár og magaveiki ýmis konar tókst honum oft fram-
úrskarandi vel við. Margir hjeldu, að hann hefði lít-
inn áhuga á læknisvísindum og læsi lítið, en það var
misskilningur. Meðan jeg þekti til keypti hann stöð-
ugt og las útlend læknisfræði-tímarit og hafði ánægju
af að tala um læknisfræðileg efni, við þá er skyn
báru á slíkt. Ekki fóru skoðanir hans í þeim efnum
fremur en öðrum eftir því, hvað var tíska í þann og
þann svipinn, og sjálfsagt var hann stundum full-tor-
trygginn gagnvart nýjum kenningum; en þar er mjótt
mundags hófið milli ofmikillar íhaldssemi og hins, að
gleypa við öllu nýju hugsunarlítið, »láta hrekjast fyrir
hverjum kenningaþyt«, og verða þeir færri, sem geta
stært sig af því, að hafa jafnan þrætt þann þrönga
veg svo, að til hvorugrar hliðar hafi skeikað.
Hin fyrstu ár ]úlíusar í Húnavatnssýslu heyrði jeg
að lítið álit hefði verið á búmensku hans. Menn
hjeldu að hann, Reykvíkingurinn, kynni ekki að búa
í sveit; og svo ráku menn augun í ýmsa nýbreytni
og óvanalegan tilkostnað, er þeir hugsuðu, »að ekki
kynni góðri lukku að stýra«. En þetta fór af, og
síðari árin, sem hann bjó í Klömbrum, var það víst
almannarómur, að hann væri ágætur búmaður.
Verkin sýndu líka merkin: Hann tók við Klömbrum
í mestu niðurníðslu, húsalausum að kalla, túnið ógirt
og í órækt, og mikið af því þýft. Eftir áratug eða
svo var hann búinn að byggja íbúðarhús úr steini,
það fyrsta þar um slóðir, tvö geymsluhús, öll pen-
ingshús og hlöður við sum þeirra, girða túnið og
sljetta mikið af því. Klömbrur urðu höfuðból í hans
tíð. Var þar oft gestkvæmt, þótt ekki væri í þjóð-
braut, enda gestrisni húsbændanna við brugðið.
Mannmargt var heimilið jafnan og nóg að starfa
fyrir alla, sem vetlingi gátu valdið, og ekki þóttist
húsbóndinn of »fínn« til að taka þátt í störfum, ef
því var að skifta, þótt embættismaður væri. Var
heimilið að þessu leyti hollur skóli börnum Júlíusar
og unglingum þeim öðrum, er ólust þar upp að meira
eða minna leyti; virðing á vinnu og starfsemi og
óbeit á allri ómensku, leti og læpuhætti, lá þar
í loftinu.
Júlíus fór ekki fremur en aðrir, er til vits og ára
komast, á mis við ástvinamissi og ýmislegt mótlæti;
mun hann, jafn-tilfinningaríkur maður, hafa tekið sjer
alt slíkt nærri, þótt ekki sæjust þess merki að jafn-
aði; einkum harmaði hann mjög sonarmissi, er hann
varð fyrir um aldamótin. En gæfumaður var hann
engu að síður í því sem mestu varðar: hann átti
ágæta konu, er trúði á hann, og góð og efnileg
börn, er hann lifði það að sjá vel farnast, þeim er
komust á fullorðins ár. Og hann var af öllum mest
metinn, er þektu hann best. En þá »gæfu«, sem
fólgin er í metorðum og krossaláni, fór hann alger-
lega á mis við. Það er um þess konar gæfu, sem
Klettafjallaskáldið kveður:
líklegastur er til gæfu
sá, sem getur helst með hæfu
sig af meðalmensku stært.
Svo að það fór að vonum að Júlíus yrði ekki gæfu-
maður í þessum skilningi, því að um hann mátti
segja með sanni, að
í engu var hann meðalmaður.
Sigurjón Jónsson.
Vísur.
Kaldabaðið.
Valt er að treysta blíða blænum,
bölið mun þig köldu lauga.
»Tíðkast slíkt á salta sænum«,
selur kvað. Hann misti auga.
Oft veltir lítil þúfa —
Smáar bárur ala breiðar bylgjur
og brotsjóirnir eru þeirra fylgjur.
Lítil atvik einnig stórslys skapa
ólánsmönnum, dæmdum til að tapa.
Loksins!
Nú er slungið sál við sál
sjafnar þungum dróma; —
eldi þrungin óðarmál
órar tungur róma.
Fnjóskur.
%L