Óðinn - 01.01.1925, Blaðsíða 39

ÓÐINN
39
tímana en til skólaára minna. Á þessu fjekk hann
líka að kenna þessi maður, sem hjer er látinn. Því
þótt sumir læknar og yfirvöld vildu honum jafnan
vel, þá voru aðrir, sem lögðu hann í einelti og gerðu
alt, sem þeir gátu, til að hefta starf hans. En
ómeiddur slapp hann út úr öllum þeim eltingaleik
og var sem vinsældir og trú manna á læknisdómum
hans yxi að sama skapi sem hann var meira lagður
í einelti. Nú á hinum síðustu tímum var öllum þess-
um eltingaleik slotað. Jafnvel læknarnir voru orðnir
svo vitrir, að líta svo á, að rjettast mundi að lofa
hverjum manni að leita sjer þar hjálparinnar, sem
hann helst vænti hennar. — Austan úr Skaftafells-
sýslu fluttist Lárus sál. suður á Vatnsleysuströnd;
mun það hafa verið kringum 1870. En þjóðhátíðar-
árið, 1874, reisti hann bú á Hellum, og var það ný-
býli. Sex árum síðar keypti hann hálfa Ásláksstaði,
bygði þá upp og nefndi Sjónarhól; bjó hann þar
síðan góðu búi og stundaði bæði landbúnað og sjáv-
arútveg, auk lækninga, sem hann á þeim árum fjekst
mikið við; ferðaðist hann bæði sjálfur víða um land,
var sóttur til sjúkra manna í öðrum landsfjórðungum
og úr cllum áttum komu menn til hans til að leita
sjer hjálpar. Er það nú og jafnan þýðingarlaust að
ganga móti þeim sannleika, að hann hjálpaði afar-
mörgum, að lækningar hans hepnuðust vel og að
hann oft veitti meinabót mönnum, sem lærðu lækn-
arnir voru frá gengnir. Tel jeg það sjálfsagðan hlut,
að unna honum þess sannmælis látnum, hvort sem
einhverjum einstökum manni muni líka það betur eða
ver. Meðan Lárus sál. bjó á Ströndinni syðra, stóð
hagur hans með miklum blóma, enda var hann dugn-
aðar- og aðfærslumaður, og auðgaðist á þeim árum,
enda þótt ómegð hlæðist á hann. Eitt lán hans var
það, að hann átti hina mestu gæðakonu, Guðrúnu
sál. Þórðardóttur, en hún andaðist 5. júní 1918. Var
hún manni sínum samhent í öllu því, sem betur mátti
vera. Þau eignuðust mörg börn, sem mannast hafa
ágætlega, eins og kunnugt er; enda sparaði Lárus
sál. ekkert börnum sínum til menningar og mentun-
ar. Hin seinni ár aldarinnar, sem síðast leið, voru
erfið í ýmsum greinum hjer við sunnanverðan Faxa-
flóa; hnignaði þá efnahag margra þar suður frá, þótt
gildir bændur væru áður taldir. Þótti þá Lárusi sál.
fýsilegra að ráðast þaðan í braut, og fluttist hann þá
með fjölskyldu sína hingað til Reykjavíkur 1899, og
dvaldi hjer síðan til dauðadags. En lækningastörfum
hjelt hann áfram til æfiloka; ferðaðist hann út um
land á sumrum meðan heilsa og kraftar leyfðu, og
var hann þá jafnan mjög aðsóttur af sjúkum mönn-
um og heilsubiluðum, hvar sem hann fór. Var hann
fyrir þessar sakir kunnugur orðinn að fornu og nýju
um endilangt Island, og átti marga og góða vini í
flestum, ef ekki öllum sýslum landsins. Á síðari árum
var heilsan tekin að hnigna, hann var orðinn slitinn
maður. Veturinn 1917—18 lagðist hann og var lengi
þungt haldinn, og var þá um hríð tvísýnt um líf hans.
Samt komst hann á fætur eftir þá legu, en náði sjer
ekki aftur til hlítar. Samt hafði hann þolanlega
heilsu, og að sumu leyti betri en við mátti búast, alt
þangað til nú upp á síðkastið, að honum elnaði sótt-
inn á nýjan leik og leiddi til bana 16. þ. m. Það er
merkur sæmdar- og atorkumaður, sem hjer er til
moldar hníginn, sem á það skilið, að honum sje til
grafar fylgt með virðingu og þakklæti þeirra, sem
eftir lifa. Það var margt vel um þennan látna vin
okkar bæði til sálar og líkama. Hann var þjóðrækinn
maður með afbrigðum, unni þjóð sinni og ættjörð af
alhug, var sjerlega tryggur í lund og þjettur fyrir
og forn í skapi og fastheldinn á fornar venjur
02 tryggur við skoðanir og siði feðra sinna. Meðan
hann var á upprjettum fótum, þá var hann dugnaðar-
maður til allrar vinnu, enda var honum hvimleið öll
leti og ódugnaður. Hann var trúmaður að hætti
hinnar eldri kynslóðar, hafði barnslega trú á almætti
og algæsku Guðs og skoðaði sig sem barn í Guðs
föðurhöndum. Hina tryggu lund hans við hið gamla
og góða má nokkuð marka af því, að hann hafði
sjálfur bæði munnlega og skriflega gert þá ráðstöfun,
að Passíusálmar Hallgríms Pjeturssonar yrðu lagðir
á brjóst sjer önduðum í líkkistu sinni . . . «.
Frú Guðrún Þórðardóttir, kona L. P., var fædd
24. apríl 1854, dóttir Þórðar bónda Jónssonar á
Höfða á Vatnsleysuströnd, Þorkelssonar í Hrafntóft-
um í Rangárvallasýslu, Þorkelssonar s. st., Egilsson-
ar, Vernharðssonar á Loftsstöðum, Ögmundssonar s.
st., Magnússonar; var Ögmundur fæddur 1657 og
bróðir Ófeigs lögrjettumanns í Skipholti í Árnessýslu.
Kona Jóns Þorkelssonar í Hrafntóftum og móðir
Þórðar á Höfða var Þuríður Guðmundsdóttir Orms-
sonar og Margrjetar Gísladóttur, en Margrjet var
síðari kona Árna Þorsteinssonar í Kaldárholti og
móðir Gísla, föður Árna heitins leturgrafara í
Reykjavík.
SL