Óðinn - 01.01.1925, Blaðsíða 40

40
ÓÐINN
40 ára kaupmannsafmæli.
28. maí 1885 byrjaði Pjetur M. Bjarnarson kaup-
maður verslun á Isafirði ásamt bróður sínum, Sigfúsi
konsúl, sem dáinn er fyrir nokkrum missirum (sbr.
Óðinn 1923), og átti hann því 40 ára kaupmanns-
afmæli 28. maí í vor. Þessa verslun ráku þeir bræð-
urnir í 10 ár. Eftir það byrjaði Pjetur á timburversl-
un á ísafirði og jafnframt tók hann að sjer báta-
ferðir um Isafjarðardjúp og hjelt þeim uppi með
styrk úr landsjóði í 8 ár. Síðan tók
hann einnig að sjer bátaferðir um
Breiðafjörð og Vestfirði og hjelt
þeim uppi í 2 ár. Vildi þá enginn
taka þessar ferðir að sjer fyrir
þann styrk, sem í boði var, og
hafði gengið svo í 2 ár, að hann
var ónotaður, þegar P. M. B. tók
að sjer ferðirnar. Einnig tók P. M.
B. fyrstur manna að sjer bátaferðir
við Norðurland, eftir beiðni bæjar-
stjórnar Akureyrar og sýslunefndar
Eyjafjarðarsýslu, og hjelt uppi ferð-
um milli Akureyrar, Húsavíkur,
Siglufjarðar, Skagafjarðar og Gríms-
eyjar í 2 ár. Þetta var byrjun slíkra
ferða bæði á Breiðafirði og við
Norðurland. A ísafjarðardjúpi hafði
Ásgeir Ásgeirsson áður haldið uppi
flutningaferðum, en vildi hafa til þess meiri styrk en
Alþingi vildi veita. Þegar P. M. B. byrjaði á útgerð
flutningabátanna, var alt slíkt miklu erfiðara en nú
er, bæði að fá rekstursfje og tryggingar, og misti
hann einn af bátum sínum óvátrygðan á Álftafirði
vestra 1901.
P. M. B. varð fyrstur til þess að koma upp íshús-
um við Isafjarðardjúp, í Bolungarvík og Hnífsdal,
skömmu eftir 1890, og 1906 setti hann á stofn á
ísafirði niðursuðuverksmiðjuna »ísland« og rak hana
í 7 ár, sauð niður fisk, síld, kjöt o. s. frv. Hafði
hann fengið markað fyrir niðursuðuvörur sínar víða
um heim og gullmedalíur frá Ðerlín, Vín og Róm.
Hann hafði vörur sínar á sýningu í Árósum í Dan-
mörku 1909 og í Khöfn 1911 og fjekk medalíur á
báðum stöðunum. Hann setti og á stofn Brauðgerðar-
hús Isafjarðar, sem enn er starfrækt, og er það
hlutafjelagseign.
Til reksturs niðursuðuverksmiðjunnar á ísafirði
þurfti mikið fje, og lenti P. M. B. um eitt skeið í
fjárhagsvandræðum út af því fyrirtæki og varð að
hætta við það. Fluttist hann þá til Reykjavíkur og
setti hjer á stofn niðursuðuverksmiðju og starfrækti
hana til 1919, en seldi hana þá, og brann hún síðar
í húsi Jónatans kaupm. Þorsteinssonar. Nokkru síðar,
1922, setti P. M. B. hjer á stofn kaffibrenslu með
nýtísku áhöldum og 1924 kaffibætisverksmiðjuna
»Sóley« og starfrækir hvorutveggja enn. Hefur P.
M. B. fengist við margt og verið duglegur maður
og hagsýnn.
Hann er fæddur 3. júní 1866, sonur Stefáns sýslu-
manns Bjarnarsonar, er síðast hjelt
Árnessýslu, bjó í Gerðiskoti og
andaðist þar 1890. Kona hans og
móðir Pjeturs var dönsk, fædd
Jörgensen, og andaðist hún í Ár-
bæ í Holtum um síðastl. aldamót,
hjá frú Kamillu dóttur sinni og
tengdasyni sínum Magnúsi Torfa-
syni sýslumanni.
P. M. B. fór að heiman 13 ára
gamall og að verslun á Eyrar-
bakka, en síðan í Reykjavík. Hann
fór svo á verslunarskóla í Khöfn
og kom þaðan, er hann byrjaði
verslun ásamt Sigfúsi bróður sínum
á ísafirði. — Hann er kvæntur
danskri konu, sem Sophy heitir,
fædd Jensen, dóttir skógarfógeta
Jensens á Högholm nálægt Vejle.
Hefur hún numið tannlækningar og stundar þær.
Þau giftust 1906, en eiga engin börn.
Af því, sem sagt er hjer á undan, má sjá, að P.
M. B. er einn þeirra manna, sem bæði hafa löngun
til þess að koma fram nýjungum í íslensku atvinnu-
lífi og líka áræði til þess að leggja út í tilraunirnar.
Það fer oft svo, að þeim mönnum hlekkist á, sumum
hvað eftir annað. En þarfir menn eru það engu að
síður. Allar skynsamlegar tilraunir til þess að efla
íslenskan iðnað og skapa hjer nýjar atvinnugreinar
ættu að vera vel metnar af almenningi og virtar við
þá menn, sem fyrir þeim gangast.
Sl
Pjetur M. Bjarnarson.