Óðinn - 01.01.1925, Blaðsíða 25

ÓÐINN
25
Gunnar B. Björnsson ritstjóri.
Eins og kunnugt er, þá er Óðinn búinn að ganga
meðal íslendinga austan hafs og vestan síðastliðinn
tuttugu ár, og allan þennan langa tíma hefur hann
flutt myndir og æfiágrip fjölda margra af hinum
merkari mönnum þjóðar vorrar, mönnum sem að
einhverju leyti hafa skarað fram úr í andlegum eða
veraldlegum efnum. Hefur Óðinn með þessu þarfa
fyrirtæki unnið eftirkomendunum, öldum og óbornum,
ómetanlegt gagn. Hann hefur geymt
sögur og myndir þessara manna frá
glötun. Hafa það verið hinar mestu
ánægjustundir margra hinna eldri
íslendinga hjer í álfu, að Iesa þess-
ar æfisögur og sjá um leið myndir
vina og ættingja á fósturjörðinni.
Til allra þessara manna er Óðinn
mjög kærkominn gestur. Telja þeir,
sem þjóðinni unna og íslenskum
sagnafróðleik, eitt þarfasta verk
unnið hafa verið að íslenskri blaða-
mensku, er hann var settur á stofn.
Enn lifir hjer ættjarðarástin og
þjóðernistilfinningin meðal allra
þeirra, sem ættlandið muna. Það
er ekki nema sanngjarnt að lofa
frændum okkar heima að heyra og
sjá í Óðni hvernig þeir, sem vestur
hafa flutt, hafa haldið uppi hinni fornu frægð íslensku
þjóðarinnar. Sá, sem þessar línur ritar, man eftir því,
er ameríkuferðirnar voru mestar, að allmikill kur var
í þjóðinni og ekki síst embættismönnum landsins, og
hjeldu margir að til landauðna mundi horfa. Á sama
tíma þótti það bót í máli og var fundið til málsbóta
af ýmsum, að það væri lakari hluti þjóðarinnar, sem
vestur flytti, en slík hugfróun var ekki nema hugar-
burður einn. Nú eru margir orðnir þeirrar skoðunar,
að það hafi alls ekki verið sorinn úr íslensku þjóð-
inni, sem vestur flutti. Það hefur saga þeirra sýnt og
sannað. íslensku frumherjarnir hjer hafa rutt mörk-
ina, reist bygðir og stór bú, myndað fagrar og blóm-
legar sveitir. Þrek, atorka og hagsýni hafa verið
kynfylgjur íslensku landnemanna, ásamt óbilandi þraut-
seigju. Afkomendur þeirra eru nú komnir í annan
og þriðja lið, og halda, fjöldi af þeim, uppi heiðri og
sæmd þjóðarinnar, bera margir merkið hátt á and-
legu menningarbrautinni. Hvaða stöður sem íslend-
ingar skipa, standa þeir jafnhliða öðrum þjóðum í
þessu landi og margir framar. Álit og virðing þeirra
er komin á það stig, að það er talið heiður að vera
íslendingur. Á skólum hafa íslendingar oft og einatt
verið sæmdir fyrir hæfileika sína og yfirburði, all-
margir skarað fram úr hjerlendum námsmönnum, og
nú skipa margir þeirra orðið háar stöður. Islendingar
eiga nú orðið marga lögmenn og sumir af þeim
nafnkunnir. í Manitoba, þar sem þeir eru flestir, eru
þeir taldir meðal þeirra allra bestu. Einnig eiga ís-
lendingar stóran hóp af læknum og eru sumir þeirra
afburðamenn. Ennfremur mjög myndarlegan hóp af
prestum, sem margir eru mikilhæfir
menn að lærdómi og gáfum, og er
sú stjett ekki síður en hinar ís-
lensku þjóðinni til mikils sóma. Þá
eru enn margir málfræðingar, sem
nú skipa kennarastöður við hærri
skóla. Þá eru alþýðumennirnir, sem
ekki hafa tekið próf af æðri skólum,
og eru þeir margir mikilhæfir menn
og skipa ýmsar stöður í mannfje-
laginu, og einn af hinum allra
mikilhæfustu í þeim hóp er maður-
inn, sem Óðinn flytur nú mynd af.
Hann heitir Gunnar B. Björnsson í
þorpinu Minnióta í Minnisótaríkinu
í Bandaríkjunum.
Gunnar B. Björnsson er fæddur
á Sleðbrjótsseli í Jökulsárhlíð 17.
ágúst árið 1872, af fátækum for-
eldrum. Var faðir hans, Ðjörn Björnsson, kominn ,af
ætt Ólafs prests Indriðasonar á Kolfreyjustað og því
náskyldur skáldunum Páli og Jóni Ólafssonum. Móðir
Gunnars var Kristín Benjamínsdóttir, ættuð úr Eyja-
firði, gáfuð kona og orðhög mjög, að þeirra dómi,
sem þekkja. Gunnar fluttist með móður sinni vestur
um haf árið 1876, þá 4 ára gamall, settust þau að í
þorpinu Minnióta í Minnisótaríkinu. Þar ólst Gunnar
upp við fátækt og þar hefur hann alið allan aldur
sinn. Þar hefur hann mentast, blómgast og þroskast,
og stendur nú allhátt í menningarstiganum. Er
Gunnar hinn fyrsti Islendingur í ríkinu, sem sæti
hefur skipað á þingbekkjum Minnisótaríkis. Það eitt
er nóg til að sýna álit það, sem aðrar þjóðir hafa á
honum. Það er enginn vandi að komast á þing í
Manitoba, þar sem svo margir íslendingar búa. I
Minnisóta er það öðru máli að gegna, gætir þar lítils
landans, svo að það er ekki heiglum hent að komast
þar á þing.
Gunnar B. Björnsson.