Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.03.1880, Blaðsíða 45

109
hlotið að vera samtíða dýrabeinunum.1 Mannabeinin
sýna, að þessi þjóð hefir verið fremur smávaxin.2 3
Hin elztu merki til mannabygða í Evrópu, segir
Worsaae, koma oss fyrir sjónir sunnan og vestan til i
álfunni, einkum fram með Miðjarðarsjó og Atlantshafi;
og þau ná svo langt inn í tímann, að Norðurálfan hefir
verið allri annari hitadeilingu undirorpin og haft alt
annað útlit en nú. þessi merki sýnast glögglega að
vera í nánd við ís-öldina, þegar mikill hluti Evrópu
var þakinn ís og jökli, bæði suðurlönd og norðurlönd,
eða þá þétt bældum landis, sem enn sjást hinar síðustu
leifar af á Noregsfjöllum og Mundíafjöllum. f»au lönd,
sem löngu síðar fengu nafn og voru kölluð Norður-og
Mið-Evrópa, lágu þá undir jökulbreiðu, er var margar
þúsundir feta að þykt, eins og Grænland gjörir enn
og bíður lausnar úr hinum þunga jökuldróma. En
þetta ógurlega ísmegin þiðnaði og hvarf eigi skjótlega;
né heldur mjakaðist það ofan af háfjöllunum án þess
að hafa áhrif á þau lönd, sem fyrir neðan voru, og
fyltust því vötn og dalir, heiðar og heil fiæmi af aur-
moldu og grjóthrúgum, jafnvel stórum björgum, sem
skriðjöklarnir fluttu með sér ofan af fjöllunum. — (þ>etta
höfum vér kallað ,.ruðningsgrjót“, á þýzku heitir það
„erratische Formation11, eptir frakkn. „formation erra-
tique“; á dönsku „Rullestensformation“; þetta grjót eru
holtasteinar og öll sú mikla grjótflaug, sem hér er
dreifð út um öll holt og heiðar; ruðingsrákirnar sjást
víða á þeim, og liggja hér frá útsuðri til landnorðurs).
— Jöklarnir virðast að hafa þiðnað fyrst sunnan og
vestan til, það er: fyrir norðan Miðjarðarsjó og fram
með Atlantshafs ströndum, og urðu því þau lönd fyrst
*) Klöden i, 401. 1197—1200.
2) Um þetta ber mönnum raunar ekki saman. Vöxtur manna hefir án
efa verið misjafn þá eins og nú.
3) Aarböger for nord. Oldk. 1872. bls. 319.