Eimreiðin - 01.09.1897, Síða 39

i99
in og ávextir urðu fágæt; mjólkur og hunangs varð að afla með
erfiði. En það sem verst var: gullið var horfið af yfirborði jarð-
arinnar og falið undir þykkum aurskriðum, sem árnar höfðu bor-
ið fram í vextinum. Síðan hafa engir náð í þennan málm, nema
refir, úlfar og svo nagdýrin.
Ollum þessum ókjörum fylgdu bardagar og blóðsúthellingar.
Feður og synir tóku nú að berast á banaspjótum — út af konunni
fögru. Sifjaspell og hórdómur urðu daglegir atburðir.
Bardögunum og morðunum fylgdi sigur einstaklinga og ósig-
ur einstaklinga. Sigrinum fylgdi drottinvald og einveldisharðstjórn.
Þaðan eru konungar komnir og allir yfirmenn. Ósigrinum fylgdi
þrælsánauð og ótti við hnefarjettinn. Þaðan eru komnir þrælar
og undirlægjur; og þar með var stjettaskipunin komin á, sem síð-
an hefir varað allt til þessa dags.
Og frá þessari stundu hafa axarkjaptar og vígtennur ráðið lög-
um og lofum á jarðríki, og ranghverfan snúið upp á gjörvallri
voð hinnar sýnilegu tilveru.
Síðan konan kom í mannheim hefir guð aldrei talað við
nokkurn mann á jarðríki — ekki eitt orð.
Guðmundur Friðjónsson.
* *
Þótt vjer sjeum alls eigi ánægðir með sumt í þessari grein, eru þó svo
mikil tilþrif í henni og málið svo gott og kjamyrt, að vjer höfum eigi viljað
synja hinum unga og efnilega höfundi hennar um rúm fyrir hana í riti voru.
EIMREIÐIN vill styðja unga höfunda og ljá þeim rúm, þó ekki sje allt sem
fullkomnast, — ef það er ljóst, að einhver efniviður er í þeim. Og að góður
efniviður sje í Guðmundi Friðjánssyni, um það erum vjer í engum vafa. Það
þarf að eins að hefla hann og fága, því hann er enn að mestu leyti eins og hann
hefur vaxið í skóginum, og því eðlilega nokkuð kvistóttur. Sumt af því, sem
þegar hefur birzt eptir G. Fr. (einkum sum kvæði) eru full sönnun fyrir því, að
maðurinn er skdld — betra skáld en almennt gerist. Og málið sem hann ritar,
er svo kröftugt og rammislenzkt, að fár eða enginn mun berur gera núlifandi
manna. En ekki verður það varið, að það er ekki ætíð sem smekklegast nje
laust við tilgerð, eins og einurð hans og þor stundum fær á sig nokkurs konar
gleiðgosablæ.
Ættu íslenzkar bókmenntir einhvern Mœcenas, þá mundi hann varla iðra
þess, þó hann verði nokkrum hundruðum króna til þess, að gefa þessum unga
höfundi tækifæri á að stækka dálítið sjóndeidarhring sinn og hefla sig. Mætti þá
svo fara, að úr »den grimme ælling«, sem G. Fr. nú mun álitinn af sumum,
yrði — svanur.
RlTSTf.