Eimreiðin - 01.05.1909, Blaðsíða 31

111
og efnafræðislegum iðnaði. Þegar Englendingar tefla um verzlun
sína og um veldi sitt yfir hafinu, þá tefla þeir um líf sitt.
Asquith1) forsætisráðgjafi, sagði á þingi 12. nóv. 1908, að
floti Englands yrði að vera io°/o sterkari en flotar hinna tveggja
næstöflugustu ríkja samanlagðir. Árið áður, 16. des. 1907, sagði
Haldane, hermálaráðgjafi Asquiths, að England mundi varla geta
risið undir því að bjóða byrginn Pýzkalandi, með rúmum 60 milj-
ónum manns og Bandaríkjunum með alt að 100 miljónum, því 44
miljónir ættu ekki hægt með til lengdar að vera 160 miljónum
manns ofurefli á sjó, ef til streitu væri haldið. Hinn 16. marz
1909 sagði Balfour, foringi stjórnarandstæðinga á þingi: sVér get-
um ekki lengur drambað af, að vér ætlum okkur að vera jafn-
sterkir tveim næstvoldugustu ríkjunum á sjó, þvi efi leikur á, hvort
vér getum haldið áfram að vera jafnsterkir og eitt ríki«. Svo er
mál með vexti, að England er farið að byggja nýja bryndreka,
sem kallast Dreadnought, (sá sem ekkert hræðist), eftir fyrsta
bryndrekanum. Pau eru langtum stærri en önnur herskip (nær
20,000 tons), bygð úr miklu þykkra stáli, og hafa stærri og öflugri
fallbyssur. Balfour sagði, að Pýzkaland væri í gríð og ergju að
smíða þessa heljardreka og mundi í desember 1910 eiga 13
Dreadnoughts á sjó, en England að eins 10, og í júlí 1911 líklega
17 heljardreka móti 14 enskum, og í apríl 1912 gæti Pýzkaland
átt 21, eða 25, heljardreka.
Asquith og sjómálaráðgjafinn neituðu þessu. England væri
lika mikill ofjarl í minni bryndrekum. Beir játuðu þó, að Býzka-
land gæti átt 11 Dreadnoughts í maí 1911 gegn 12 enskum. Og
Asquith lét á sér skilja, að Pýzkalandsstjórn hefði leynilega flýtt
fyrir herskipasmíðum sínum og væri enska stjórnin hissa á því.
Sir Edward Grey, utanríkisráðgjafi Englands, sagði á þingi
30. marz 1909, að Éngland yrði að smíða sér spánnýan flota, til
þess að geta haldið áfram að drotna á hafinu. Vér neyðumst til
þess, til að bjarga lífinu, því samkvæmt flotalögunum eignast
Býzkaland nú 38 Dreadnoughts, hinn voidugasta flota sem nokkru
sinni hefir á sjó komið. Pýzkaland er nú farið að geta smíðað
bryndreka á jafnstuttum tíma og England.
Nýlendur Pýzkalands gefa svo sem ekkert af sér í saman-
burði við hin auðugu lönd Breta um allan heiminn, og England
J) Ask-viðr, norrænt nafn úr norrænum hluta Englands, Yorkshire.