Eimreiðin - 01.05.1909, Blaðsíða 54

134
fé fyrir að halda fyrirlestur í Carnegie Hall í New York, en
læknirinn hans hefði bannað sér að fara yfir Atlanzhaf.
Ýmsar hressingar voru nú á boðstólum og sá ég þá börn
hans og barnabörn. Par var Björn, hinn frægi leikhússtjóri og
leikandi, og Einar, sem hefur verið mörg ár í Kína og stendur
fyrir ýmsum hlutafélögum, og Dagný, sem gift er á Pýzkalandi,
en ekki Bergljót. íslenzk eru nöfnin. Einn af sonarsonum hans,
heitir Björn Björnstjerne, og er hann svo gerður á sál og líkama,
að öllum þykir hann vænlegur til afreka.
Björnson stakk upp á, að við gengjum um skóginn, þangað
til komið væri að miðdegisverði. Fór Erlingur bóndi og kona
hans með okkur. Björnson var fjörugur og frár á fæti og lék
við hvern sinn fingur. Hann talaði um alla heima og geima; en
eitt var það, sem hann vildi ekki tala um: Hvað hann væri að
skrifa. Hann kvaðst aldrei segja neinum neitt af því. Pað væri
reyndar leikrit. Hann sagði, að landsmálsflokkurinn hefði reynt
að brúka íslenzkuna móti sér. Ég sagði, að »málmaður« hefbi
sagt mér í Kristianíu, að ræður Björnsons móti þeim út um landið
hefðu vakið athygli á málinu, gert þeim meira gagn en skaða.
Hann sagði, að þeir vildu gera Noreg að forngripasafni, sem menn
ættu að standa og glápa á, eins og tröll á heiðríkju.
íslendingum væri bezt að hírast hjá Danmörku, þangað til
þeir hefðu nóg bolmagn sjálfir; en annars væri sér lítt kunnugt
um það mál. Hann fengi bréf úr öllum áttum viðvíkjandi frelsis-
hreyfingum, t. d. frá Rúmeníu í dag, og gæti ekki ginið yfir öllu,
þó hann væri allur af vilja gerður.
Við gengum fram á þverhníptan hamar, sem slútti fram yfir
ána, sem rennur eftir dalnum. Par sagði hann sögu af tóu, sem
hrapaði ofan hamarinn í eltingum við kind, og beið þar bana.
Mér datt í hug vísa hans: »Og ræven laa under birkerod« osfrv.
Hann sat þegjandi um stund á bekk fram á hamarsbrúninni
og horfði út yfir dalinn. Datt mér þá í hug mynd sú af honum,
sem náttúran sjálf hefur smíðað í Guðbrandsdalnum, og fylgir hér
ljósmynd af henni í Eimreiðinni. Ef nokkur maður er lifandi
ímynd Noregs og Norðmanna, þá er það þessi maður. Að
nefna hann, er að bregða upp merki Noregs. »Haltu svo fram
stefnunni, ef þú vilt hitta Norðmannakonung,« sagði Hákon Aðal-
steinsfóstri á Storð.
Eví er ekki að leyna, að sumir Norðmenn vildu stofna norskt