Eimreiðin - 01.01.1915, Blaðsíða 19

!9
þátt í gerðum þjóðfélags síns, hvort sem þær eru góðar eða
slæmar.
Og hvert er nú það tjóður, sem tjóðrar okkur 511 saman?
Svarið er: hegningaraðferðin. Eigi því tjóðrið að losna, og við
að verða frjáls, verður hegningaraðferðin að verða öll önnur, al-
veg í rót niður.
Að vera nokkuð að dytta að henni, er eins og farið væri
að setja nýja bót á gamalt fat; eins og við toguðum í tjóðrið,
svo það lengdist dálítið, í staðinn fyrir að slíta það.
Og hverjar eiga þá þær stórbætur að vera?
Eins og áður er sagt: Niður með líflátsdóminn; gerum rót-
tækar umbætur á fangelsisvistinni og afleiðingum hennar.
Eg get nú ekki betur séð, heldur en rauði þráðurinn í nú-
verandi hegningaraðferð sé: hefnd■ Rauði þráðurinn í hegningar-
aðferð framtíðarinnar yrði auðvitað að vera fullkomin andstæða við
það hugtak, nefnilega: hjáip.
Enginn annar en sá, sem reynt hefir, getur gert sér hugmynd
um, hvílík kvöl það má vera, að vera lokaður inni í þessum
skuggalegu skonsum, og færður í afskræmisbúning, og vita sig
svo hafa þetta »flekkaða mannorð«, sem kallað er, þegar út er
komið. Peim þungu hörmungum er því ekki til neins að reyna
að lýsa hér. En eins og undirstaðan yrði að vera öll önnur,
yrði líka fangaíbúðin og alt umhverfi hennar að vera í engu líkt
því, sem nú er. Hvernig ætti þá fangaíbúðin að vera, líf fang-
anna og afleiðingar fangelsisvistarinnar.
Fangahúsið ætti að vera hvítmálað, fagurlega bygt hús, sem
stæði hátt og með víðfeðma útsýni alt í kring. Stórt, girt svæði
ætti að vera kringum alt húsið, og væru þar ræktuð tré og blóm.
Herbergi fanganna ættu að vera ljósmáluð, með fallegum veggja-
myndum, sólrík og björt. Engan afskræmisbúning skyldu þeir
færðir í; væri hafður sérstakur búningur, yrði hann að vera snot-
ur og þægilegur. Reglubundna vinnu ættu þeir að vinna, og ætti
að reyna að láta hvern og einn vinna þá vinnu, er hann væri
hneigðastur fyrir; og þyrfti hann þess með, ætti hann að njóta
tilsagnar, svo hann gæti leyst starf sitt sem bezt af hendi.
Sérstök athygli skyldi vera vakin meðal þeirra á plönturækt,
og ættu þeir sjálfir að hirða garð sinn. Andans menn þjóðarinn-
ar ættu að halda fyrirlestra yfir þeim, er vektu og efldu skilning
þeirra og réttlætistilfinningu, og skýrðu sjón þeirra fyrir samræmi
2'