Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1915, Blaðsíða 76

Eimreiðin - 01.01.1915, Blaðsíða 76
76 Er harla fróðlegt að sjá, hverjum breytingum sagan hefir smámsaman tekið, og skýr- ir það, hvernig sumar af sögum vorum hafa til orðið. Alítur höf., að fyrst sé sagan til íslands komin frá Hollandi, og færir rök fyrir því, en þó aðeins sem munnleg frásögn, sem seinna hafi verið færð í letur. Petta er sjálfsagt rétt; en aftur er það ekki rétt, að óvanalegt sé í íslenzku, að kalla ógiftar konur »frúr«, þó það sé ekki tíðkað á vorum dögum. I fornsögum vorum og fornritum er »frú« oft haft um ógift- ar hefðarstúlkur, þó það komi enn oftar fyrir um giftar. V G. HEINRICH ERKES: NEUE BEITRÁGE ZUR KENNTNISS INNER-ISLANDS (Sonderabdruck aus den Mitteilungen des Vereins fui Erdkunde zu Dresden. Band II, Heft 9). Petta er alllöng ritgerð (52 bls.) og með 15 myndum, og er þar skýrt frá fimtu íslandsför hr. Erkes, sumarið 1913. Hafði hann þá einsett sér að rannsaka Vatnahjallaveg og norðausturröndina á Hofsjökli og finna upptök í^jórsár og Jökulsár hinnar eystri. Ennfremur ætlaði hann að kanna svæðið í kringum Laugafell og þann hluta Sprengisands, sem enn var ókunnur, milli Eystri-Polla og Kiðagils. Að lokum ætlaði hann og að ganga upp á Kerlingardyngju í norðurhluta Odáðahrauns, og einkum Hvammsfjöll, sem enginn hefir áður komið upp á. Og alt þetta gerði hr. Erkes, eins og hann hafði ásett sér, og er ritgerðin lýsing á förinni, bæði fjörug og fróðleg, og stráð innan uro góðum sögulegum upp- lýsingum. V. G. ISLANDS KLIMA I OLDTIDEN. Svo heitir merkileg ritgerð, sem próf. Porv. Thóroddsen hefir ritað í »Geografisk Tidsskrift« XXII, 6, bls. 204—216 (1914). I ýmsum ritum um Island hefir því verið haldið fram, að loftslag á Is- landi muni hafa verið miklu mildara í fornöld en nú. fessari skoðun hefir nú síð- ast sænskur prófessor, A. Pettersson, haldið fram í vísindalegri ritgerð um loftslags- breytingar að fornu og nýju. Hann álítur, að hérumbil íslaust hafi verið á Islandi fyrstu fjórar aldirnar (9.—13. öld), og loftslag þá miklu betra, enda hafi afturför landsins í menningu og velmegun verið að kenna þeim miklu ísárum, er hófust á 13. öldinni, og hinum mörgu eldgosum og stórsóttum á 14. og 15. öld. Gegn þessari skoðun rís próf. Thóroddsen í ritgerð sinni, og sýnir fram á, að þó að sjaldan sé beinum orðum sagt frá hafþökum af ísi í fornritunum, þá sé þar víða getið um afleiðingar hans, harðindi og óáran, og sannar þetta með fjöl- mörgum dæmum úr sögunum. Hann sýnir og fram á, að frásagnirnar um skóga og akuryrkju séu engin sönnun þess, að loftslag hafi þá verið neitt betra en nú, og afturför landsins hafi átt sér aðrar orsakir en loftslagsbreytingar, þótt óblíða náttúr- unnar og stórsótta-áföll hafi átt sinn þátt í henni í sambandi við annað. — Ritgerð- in er afarfróðleg og sannanirnar svo sterkar, að allir hljóta að sannfærast. V. G.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.