Eimreiðin


Eimreiðin - 01.05.1915, Side 22

Eimreiðin - 01.05.1915, Side 22
98 frá Skaftáreldum«). Þá gaf Kristín þessi Bjarna amtmanni þráðarlegg, sem hún hafði sjálf spunnið. Og þegar amtmaður kom heim, gaf hann konu sinni, frú Þórunni, legginn, og sagðist hún hafa saumað með þeim þræði hnappagöt á klæðisföt amtmanns. Miður þykir mér það sæma slíkri hefðarkonu, sem móðir mín sagði Kristínu vera, að láta hana drekka tvímenning með séra Jóni; því ég efast um, að hún hafi bragðað brennivín, og því slður borið það á sér. Hefði móðir mín lifað, mundi henni hafa mislíkað þetta stórum; því hún var samtíða henni fyrsta veturinn, sem hún var gift föður mínum, meðan hann bygði hús sitt, og hældi hún henni sem merkiskonu, er verið hefði sérlega góð manni sínum og eftirlát. Já, já, þá sný ég mér að þræðinum aftur. Aldrei var undið á annað en leggi, nvorki skóþráður né hör. Því hör var hafður í stað tvinna, nú á dögum, er nú fæst í hverri sölubúð. En þá fékst hör í búðunum, og var hann spunninn, til þess að gera spariskó, en hesp- aður og litaður svartur úr brúnspón og »viktrióli«, áður hellulitur kæmi. Var hann þá hafður ýmist eða þá sortulitur. Sortuliturinn var þannig: Tekin var sorta, er sumir kölluðu at; það fæst í mýrum, en þó ekki öllum. Það er svartgræn leðja, svo þykk, að hún varla hnígur. Var þetta nú geymt í potti eða bala, og veitt upp úr mosi og önnur ónýt efni. Síðan var tekið sortulyng og látið liggja í köldu vatni, mig minnir einn sólarhring. Svo var það sett á eld með nægu vatni og soðið 2—3 tíma. Þá var atinu steypt út í pottinn, og átti nú, að mig minnir, að sjóða 4 tíma. Þá var vaðmálið látið niður í, og soðið enn 3 tíma. Litur þessi var aldrei viðhafður hjá foreldrum mínum, það ég man, nema tvisvar sinnum. Og ég man, að mamma sagði, að þetta væri ekki tilvinnandi, hvorki vegna eldiviðar né tímaspillis, að verða að standa þarna allan daginn, til að hræra i. Ég man, að hún gerði það úti, og varð vaðmálið kolsvart. En það hélt ekki lit; því þegar klæðnaður úr þessu vaðmáli fór að snjást, varð hann mórauður. Og ég man eftir fatadyngjum, sem karlar og konur voru að koma með til mömmu, til þess að dekkja þvi í eftirlit, er hún litaði brúnspónslit. í’að var að biðja að dekkja þessum buxum, þessum silkiklút, þessu vesti. — Almenningur éignaðist alls ekki þennan lit fyrst framan af. Hann þótti of dýr. Og svo þessi sífelda hugsun, sem líka réði mestu um, að nota alt af jörðunni, sem unt væri; að lita gult úr sóley og' heim- ilisnjóla (heimulu), og ögn af álúnsdufti saman við; grænan lit með því, að dýfa gulu ullinni ofan í ,indígólit; rautt með því, að sjóða dúkinn, ullina, eða hvað það nú var, í fjallagrösum, láta það síðan liggja í kúaþvagi viku eða meir, og varð það þá rautt. Auðvitað varð sú rauða ekki fögur, en fullgóð þótti hún þá í svuntudúka og ýmislegt annað. Einu sinni óf ég gólfábreiðu, sem í voru tómir íslenzkir litir; og mosalitabar randir voru líka í henni, og einnig svartar. Sendi ég það suður í Rvík og lét vefa í hegningarhúsinu. Það eru nú ekki meira en 28 ár síðan. Gólfábreiða þessi þótti falleg, þótt ekki gæti maður sagt, að litirnir væru fagrir.

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.