Eimreiðin - 01.05.1915, Side 64

140
Hvað stríðið kostar.
Pegar var verið að ræða um stofnun íslandsbanka hérna á
árunum, sagði einn maður á alþingi, að sig sundlaði við að
heyra nefndar 5 miljónir. Hvernig mundi honum þá hafa orðið
við, ef hann hefði heyrt nefndar aðrar eins upphæðir og þær,
sem nú er sóað daglega af hernaðarþjóðunum í alheimsófriðnum
mikla, sem nú stendur yfir? Því þó 5 miljónir sé auðvitað álit-
leg upphæð, þá er hún þó ekki nema ofurlítið brot af daglegum
útgjöldum jafnvel einnar þjóðar í þessu stríði, hvað þá heldur af
daglegum útgjöldum þeirra allra samanlagðra.
Hvað stríðið muni kosta um það lýkur, er náttúrlega ómögu-
legt fyrir að sjá. Pað er undir því komið, hve lengi það stendur;
en á það er engum unt að gizka enn. Hins vegar vita menn
nokkurnveginn nákvæmlega um dagleg útgjöld helztu stríðsþjóð-
anna fram að síðustu áramótum, eða fyrstu 5 mánuðina, og má
þá komast allnærri aðalnpphæðinni, með því að áætla viðlíka
útgjöld fyrir hvern dag eða hvern mánuð áfram, og bæta þeim
jafnóðum við herkostnaðinn meðan stríðið varir.
Samkvæmt yfirlýsing ensku stjórnarinnar hafa dagleg útgjöld
Englendinga til stríðsins verið 18 miljónir króna (f 1,000,000) eða
um 540 miljónir króna á mánuði, og þá 2700 miljónir króna (f
150,000,000) fyrstu 5 mánuðina. En auðvitað vaxa þessi útgjöld
að sama skapi og þeir auka her sinn, og þar sem hann hefir nú
verið aukinn að miklum mun, má gera ráð fyrir, að daglegu út-
gjöldin séu nú orðin enn hærri. En vér álítum þó réttast að
halda sér við þessar tölur, eins og ýmsir fjármálafræðingar á
Frakklandi og Pýzkalandi hafa gert í yfirliti sínu yfir herkostn-
aðinn.
Á Frakklandi nam herkostnaðurinn fram að tO. des. 1914
6441 miljónum franka, sem verður að meðaltali 46 miljónir
franka á dag, eða 33 miljónir króna. Verða þá mánaðar-
útgjöldin 990 milj. kr., eða 4950 milj. kr. fyrir fyrstu 5 mán-
uðina.
Herkostnaður Rússa var fyrstu 3^/2 mánuðina 3400 milj. kr.,
eða rúmlega 32 milj. kr. á dag. En eftir að Tyrkir skárust í