Eimreiðin - 01.05.1915, Page 76

152
og sálina eða andann, og láta hverjum einum þá kenslu í té, sem
hann er mest náttúraður fyrir, hefir bezta hæfileika til að taka á
móti. Auk þess er kenslunni hagað svo með verklegum æfingum, að
alt verði sem skiljanlegast og komi að sem mestum notum í sjálfu líf-
inu, útlend mál t. d. kend með því að tala þau við lærisveinana í
kenslustundunum o. s. frv. Auðvitað eru slíkir skólar, sem þessir
nýju ensku skólar, afardýrir, og því hæpið, að nokkur möguleiki sé á,
að koma þeim á fót á íslandi. En nokkuð í áttina má þó komast í
þeim efnum, og því gott að fá bendingu um, hvert beri að stefna.
Sérstaklega er vert að gefa gætur að líkamsmentun Englendinga, því
það er óefað mikið henni að þakka, að þeir hafa orðið önnur eins
fyrirmyndarþjóð og þeir eru. En líkamsmentunin er altof mjög van-
rækt á íslandi. Hún verður að haldast í hendur við mentun andans,
til þess að menn geti orðið verulega nýtir menn og notið sín til fulls.
þekkingartorðinn einn er ekki einhlítur, heldur verður líka að þroska
lfkamann, skapfestuna, kjarkinn, þrekið, siðferðistilfinninguna og aðra
< persónuhæfileika, sem mest reynir á í lffinu.
V. G.
JÖRUNDUR BRYXJÓLESSOX OG STEINGRÍMUR ARASON :
REIKNINGSBÓK handa alþýðuskólum. Rvík 1914.
f’essi reikningsbók er að því leyti frábrugðin eldri reikningsbók-
um, að hún fjallar því nær eingöngu um tugamál, og það, sem enn
er í gildi af gamla málinu. Hún er því einkar hentug til notkunar
við barnakenslu, enda hefir hún alt það ir.ni að halda, sem lögboðið
er að kenna í reikningi í barnaskólum. Að því er séð verður í fljótu
bragði, virðast og dæmin vel valin. En annars er fremur erfitt að
dæma um þesskonar bækur fyrir aðra en þá, sem við reikningskenslu
fást, og leiðum vér því hest vorn frá þvf, og látum þess eins getið
frekar, að hún kostar ekki nema kr. 1,25 f bandi.
V. G.
STEFÁN STEFÁXSSON: ÖSPIX í FNJÓSKADALNUM (Sérpr.
úr »Xáttúrufræðisfél. 25 ára«). Rvík 1914.
í ritgerð þessari er skýrt frá ösp eða aspargróðri, sem fundist
hefir í Fnjóskadalnum á dálitlu svæði, og er þar nákvæm lýsing á
öspinni og 3 ágætar myndir af henni. Þó að hér sé aðeins um espi-
kjarr að ræða, en ekki há aspartré, þá er þetta mjög merkilegur
fundur; því að menn hafa ekki fyr vitað, að ösp væri til á íslandi
eða gæti vaxið þar. En höf. álítur þó sennilegast, að þetta séu leifar
af fornum aspargróðri, sem verið hafi víðar, en nú dáinn út annar-
staðar. Bendir hann því til stuðnings á bæjarnafnið »Espi’nóll« í
Eyjafirði. En minna mætti líka á »A s p a r v í k« í Kaldrananeshreppi
í Strandasýslu, sem virðist benda í sömu átt. Og hver veit nema
öspin finnist líka vfðar á íslandi, ef vel væri leitað. Úr þvf hún hefir
getað leynst svona lengi í Fnjóskadalnum, þá er ekki loku fyrir það
skotið, að sama kunni að eiga sér stað annarstaðar.
En svo er eftir að vita, hvort ekki bæði »askur« og »grön«
hafa vaxið líka á íslandi til forna. Því á asktré virðast æðimörg nöfn