Þjóðviljinn - 24.12.1968, Blaðsíða 8

Heimur og ga-heimur eða Nýr heimur fundinn
Úr vísindahieimiinum er ætíð
eitthvað nýtt að frétta, hver
uppgötvwnin rekur aðra — eru
suimar til gagns og gJeði, aðrar
tii hreliJingar, en fiestar bregða
þær bjartara ljósi yfir heim
þennan, sem svo harla fárán-
legur var útlits fyrir sjónuim
fyrri alda, en er nú orðinn all-
iriikiu skaplegri, þó að emn séu
víða giufur og geilar og ókamn-
að svæði.
Nú kom ný frétt, nokkuð af
glu'fum og geilum fylltist, ó-
kannað svæði sagði til sín.
Fyrst skulum við fara í ferða-
lag.
Við skulum hverfa inn í efn-
ið hérna í tímarúminu, og við
skuium minnka um leið eftir
því sem við færumst innar, eins
og Lísa í Undralandi gerði á
sínu ferðaflagi. Fyrst verðum
við á stærð við litila lús og er-
um að skriða með samm, og
virða fyrir okkur þróðinn mcð
litlu sakleysislegu lúsaraugun-
um. Hann hefur heldur en ekki
stækkað. Þá skreppum við
saman á vetfangi og verðum
þá á stærð við bakteríu, og sést
þá að þræðimir hafa stækkað
ótrúlega, svo liver smáþráður er
á stærð við reiptagl. það sem
áður sýndist fast í sér og sam-
fefllt, er nú orðið gflypjutegt og
laust. Emn minnkuim við, og nú
svo um munar, því þó hæfir
stærðin molikúli, sjást þau á
fögru iði og sveimi eða þá
dansi, perlufestar á þræði, —
en augu höfum við þá engin
framar. Slíka smæð nemur ekk-
ert auga. Enn er ekki komið
aflla leið, nú minnkum við og
minnkum unzt kemur að hinu
minnsta, atóminu. En jafnvel
atómið er ekki heált og samfellt,
heldur samsett úr ýmsum ednd-
um, prótónu, eflektrónu, nev-
trónu, og ýmsum eindum öðr-
um, og þykir það mikill fengur
að finna eitthvað nýtt í slíkd
ógnarsmæð.
Leiðin er löng og enginn
kemst hana. Nú skal ég taka
tvö dæmi til að sýna hve smátt
er hið smáa. Ljósapera er loft-
laus innan. Nú gerum við á
hana agnarlítið gat og streym-
ir þá loft irun, miljó-n móaikúl
á sakúndu. hve langan tíma
mundi taka að fylla peruna af
lofti? Miljón ór.
Þegar Gaius Júlíus Cesar gaf
upp öndina skrapp loft úr lung-
um hans og barka út í loftið.
Eitthvað af þessu er í hverjum
andardrætti hvers manns alla
ævina.
Eðlisfræðingar kunna vel á
skoðun þessara hluta, Þeir sjá
í huga sér alla gerð atómanna
og gera af þeim eftirmyndir. En
sem þeir gerðu myndimar fór
þeim að sýnast ekki allt með
felfldu. Þarna svifu elektrónur í
fögrum dansi krinig um kjarn-
ann, viðiægt og frádrægt eða
pósitíft og negatíft var þarna
í fegursta samræmi, — en
saimt — samt var í þessu ein-
hver undarlegur skái eða haili,
eins og sniðið hefði verið af,
eins og ef helft af húsi hefði
verið lögð í rúst í stríði, en í
stað þess að reisa aftur það
sem félfl, hefi verið sléttað yfh’>
þar sem úr hrundi og mállað og
reiynt að láta lítið bera á, en
samt varð þessu ekki leynt.
Hvað vantaði?
Voru nú settar upp jöfnur svo
strembnar sem orðið gat og
kveikt á tölvu og snilli hennar
og minni reynt til hins ítrasta
og úrvalsmenn úr úrvali, sern.
enn voru { öðru úrvali, reyndu
sniflfli sána og minni til hins ítr-
asta, unz gátan réðist. Það kom
sem sé upp úr dúrnum, að hvert
atóm vantaði helft sína, nega-
tívu sína. Þetta sem á vantaði,
kalla þeir anti-matter, en ég
kýs að kalla það ga-efni. Segja
þeir það muni mega kallast
spegilmynd af efni þessa heims,
sem við vitum okkur vera 1, -n
ljóstá þvi saman við það, verða
illlindi svo hatröm, að ekki lýk-
ur fyrr en hvort um sig hefur
gengið af hinu dauðu, gert það
að eingu efni, heldur orku.
Losnar við þetta ógnarleg orka.
Blossi þessi hefur gosið upp
á tilraunastofum vísindamanna,
en til þess hafa þeir feiknarlega
hraðaaukningu efnis, (aceeiora-
tion), svo að nemur fast við
hraða ljóssins. Blossinn er álf*
heimalega blár, hið annarleg-
asta af öflflu annarlegu.
Að þessu fenignu var reynt að
geira sér grein fyrir því hvar
ga-efni hefðist við — úr því að
það þofldi ekki að koma f náim-
unda við efni sakir haiturs>
hlaut það, að þeim þótti, að vera
lengst úti f fjarska geimsins oS
væru þar sólir margar og mikil
mannabyggð á plánetum v&
vafstur og ið rétt eins og hér.
En fæiá svo að ein sflík vetrar-
braut nálgaðist aðra sem 'lT
efni væri, hlyti þar að verða
það voða-aflheimsbál, sem ekí<I
ætti sér neinn líkia.
Svona huigsuðu þeir, vísinda-
mennirnir og áttu engar gildar
sannanir fyrir heálabrolum sín-
um.
HáaímétíwiUui
<Súkkulaöiíó
SJanilluíó
ougatíó
^aróarberjaíó Skreyttar istertur
/pökkum
úr vannillaís og súkkulaðiís,
þrjár stœrðir:
6 manna
9 manna
12 manna
MJÓLKURSAMSALAN
OM m,
8 - JÓLABLAÐ
Framhald ó 113. síðu.