Þjóðviljinn - 24.12.1968, Blaðsíða 35

Þjóðviljinn - 24.12.1968, Blaðsíða 35
1907 (45x,38 cm) hugmyndinni um hina tilviljunar- kenndu list. Þið munið eflaust, herrar mín- ir, efdr ævintýrinu um drenginn, sem gekk um skóginn og sá „skógardísina, huldukonuna." Hún var fögur eins og ljósið, meó smaragðaugu o. s. frv. Hann nálgast hana, en hún snýr í hann bakinu, sem lítur út eins og trjábolur. Auðvitað var það aðeins trjábolur, sem drengurinn sá, ' ímyndunarafl hans var frjótt og hann sá þarna fagra konumynd. Það er dálítið sem hefur komið fyrir mig aftur og aftur. Dag nokkurn þegar ég var á gönguferð kom ég að litlu moldarflagi bak við runna. Ég var langt í burtu í huganum, en augu mín stöðv- uðust við einhvern skrítinn hlut, sem lá í grasinu. Fyrst var það eins og kýr, breyttist svo strax í bændahjón, síðan í trjábol og svo .... Svona sífelldar breydngar á skynjun líka mér vel .... mér er ekki ljóst af hverju þær stafa .... mér finnst að eftir andartak fái skynsemin yfirhöndina .... en ég vil það ekki .... nú er þetta orðið að fólki í skógarferð .... en fólkið hreyfist þó ekki .... ó .... nú get ég séð það .... það er plógur ■ sem hefur verið skilinn eftir 'þarna, föt plægingamannsins og pokinn hans hanga á plógnum. Þannig er þetta. Það er ekkert {meira að sjá! Nautnin horfin um | leið. Finnst ekki í þessu fólgin skýr- :ing á þessum nýtízku málverkum, sem fólk virðist eiga svo erfitt með að skilja. í fyrstu sér maður ekki annað en hrærigraut af lit- um, því næst er eins og myndin ætli að líkjast einhverju, en, nei, hún líkist engu. Að Jokum finnst þó blettur, sem hægt er að festa augun við, liann breiðist út, lit- irnir hópast kringum hann, það koma Ijósgeislar og út frá þeim greinar og kvistir, líkt og frost- rósir á glugga .... og myndin öðlast líf frammi fyrir áhorfand- anum, sem hefur verið viðstaddur fæðingu hennar og vöxt. Og það sem betra er: Þessi mynd er ávallt ný, breytist eftir ljósi og skugg- um, þreytist aldrei, ávallt ung og ný vegna þess að hún ber í sér lífið sjálft. Þegar ég á tómstundir fæst ég svolítið við að mála. Til þess að geta ráðið yfir efninu vel ég striga eða kartonpappír af hæfilegri stærð, þannig að ég geti lokið myndinni meðan áhuginn endist, tvær til þrjár klukkustundir. Ég er knúinn af óljósri þörf. Ég horfi til skuggalegs skógarins, þar sem einnig sést út yfir hafið, það er sólsetur: Og svo: Með þessum hníf — ég á enga pensla — dreifi ég litunum og mynda eitthvað, sem í stórum dráttum líkist teikningu. Auði bletturinn í miðjunni á að sýna hafið út við sjóndeildarhringinn, þarna er skýjaþykknið, laufskrúðið, trjá- greinarnar, málað í margvíslegum litum, einum fjórtán — fimmtán, hver innan um annan en þó í fullkomnu samræmi. Flöturinn er allur útfærður, ég geng aftur á bak frá myndinni til þess að virða fyrir mér. Hver fjandinn! Ég kem ekki auga á nokkurt haf, bletturinn í miðjunni sýnir botnlaust djúp, þar sem loftkenndar líkamalausar verur svífa eins og álfar með langa skýjaslóða á eftir sér. Skóg- urinn Iíkist dimmum neðanjarð- arhelli, illgresi vex við munna hans, og grunnurinn — við skul- um athuga hvað við sjáum — klettar, þaktir gróðri sem hvergi fyrirfinnst — og þarna til hægri hefur hnífurinn sléttað of mikið úr litunum, svo glampar á, eins og á sléttan og speglandi vatns- flöt — aðeins vatn! Ágætt! En yfir vatninu er hvítur og rósrauð- ur blettur, sem ég get ekki áttað mig á hvaðan er kominn. Bíðið andartak! — Það er rós! — Hníf- urinn vinnur fáeinar sekúndur og vatnið er umkringt rósum, rósum, aragrúa af rósum! Ég snerti flöt- inn ofurlétt með fingrinum hing- að og þangað, það fær litlna til að renna svolítið saman, grófustu drættirnir hverfa, það verður létt- ara yfir, gagnsærra, og myndin er ful.Igerð! Konan mín — við erum miklir mátar þessa stundina — kemur, starir, hrópar í hrifningu þegar hún sér þetta Tannháuserlistaverk, þar sem stórar slöngur (álfarnir mínir) svífa yfir töfralandinu og rósirnar speglast í brennisteinsgíg (vatninu mínu!). í heila viku dáist hún að „lista- verkinu", virðir það á mörg þús- und franka, fullyrðir að það eigi Framhald á síðu 96. JÓLABLAÐ — 35 1892 (62x97 cui)
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.