Morgunblaðið - 26.01.2001, Blaðsíða 41

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. JANÚAR 2001 41
ur féll hann frá staddur erlendis.
Við munum ávallt minnast þessa
lífsglaða manns sem var allt í senn
holdgervingur sjálfsöryggis, dugn-
aðar og atorku. Fyrir þá minningu
þökkum við og vottum um leið að-
standendum hans og fjölskyldum
þeirra okkar dýpstu samúð.
Olga og Hermann.
Að upplifa aldamót og muna tím-
ana tvenna leiðir óhjákvæmilega til
þess að hugurinn leitar aftur í tím-
ann. Ýmsir atburðir og atvik liðinna
ára rifjast upp og kynni af fólki lífs
og liðnu leita á hugann og standa
ljóslifandi fyrir hugskotssjónum.
Ástvina er saknað og ánægjuleg
kynni af samferðafólki rifjuð upp og
þökkuð. Í upphafi nýs árs og nýrrar
aldar er minningin um móðurbróð-
ur minn Gunnar Valgeirsson skip-
stjóra mér efst í huga eftir fyr-
irvaralaust fráfall hans nokkrum
dögum fyrir 88. afmælisdag hans.
Á uppvaxtarárum mínum hjá Sig-
ríði móðurömmu minni, minnist ég
þess hve tíðrætt henni varð um son
sinn á sjónum og hve mikinn þátt
hún tók í starfi hans í hugsun og
orði. Sjálf hafði hún misst mann
sinn Valgeir Guðbjörnsson í hafið
ungan að árum og stóð þá ein uppi
með börnin þeirra þrjú, Elías,
Gunnar og Valentínu hvert á sínu
árinu, 4–6 ára gömul. Af eigin dugn-
aði og með hjálp góðra manna tókst
henni að koma börnum sínum til
manns og átti seinni maður hennar,
Hannes Guðlaugsson múrari, ekki
minnstan þátt í því.
Á styrjaldarárunum voru sjó-
menn í stöðugri lífshættu við störf
sín við að færa þjóðinni björg í bú,
og í siglingum um hættuleg haf-
svæði þar sem búast mátti við fyr-
irvaralausum árásum óvinakafbáta
og flugvéla. Margur dugnaðarmað-
urinn lét þar lífið að ósekju. Vel er
því skiljanlegt að fögnuður hafi ríkt
á heimilum sjómanna þegar fréttist
af þeim heilum í höfn. Stoppið var
þó sjaldan langt í landi og hraustir
menn létu engan bilbug á sér finna
þegar haldið var á sjóinn aftur.
Gunnar var í hópi þeirra manna
sem gegndu sjómennsku á þessum
varhugaverðu tímum, en slapp
giftusamlega úr þeim hildarleik. –
Stríðinu lauk og friður ríkti á ný á
höfunum, en stríðinu við Ægi kon-
ung linnir aldrei meðan báti er ýtt
úr vör.
Gunnar Valgeirsson var farsæll
sjómaður sem stýrði fleyi sínu heilu
í höfn. Í viðtali við Guðmund G.
Halldórsson á Húsavík í blaðinu
Brimfaxa minnist hann á Gunnar og
þátt hans í að afstýra sjóslysi við
Shetlandseyjar í mesta fárviðri sem
þar hafði geisað í 50 ár. Tjaldur
SE135 var á heimleið frá Danmörku
hlaðinn vörum og var staddur 30–40
mílur vestan eyjanna þegar að eyr-
um skipverja barst spá um fárviðri.
Guðmundur segir m.a. í viðtali
þessu: – „Ég spurði Garðar skip-
stjóra hvort hann ætlaði ekki að
snúa við. – „Ég ætla að hlusta á
næsta veður,“ svaraði hann. – Stýri-
maður um borð var Gunnar Val-
geirsson, skemmtilegur náungi og
hafði siglt í um 30 ár og ekki alltaf í
logni. – Eftir orðaskipti okkar
Garðars fór ég niður og hallaði mér
útaf, en hrökk upp við að ég kast-
aðist yfir með andlitið á eitthvað og
fann um leið að skipið var á hliðinni.
– Tjaldur rétti sig við en lagðist yfir
á stjórnborðshliðina, en ekki þó al-
veg eins mikið, en sjór seytlaði inn
um alla glugga á stýrishúsinu. Við
vorum í kafi. – Skipinu var snúið
undan og skrúfan látin halda við.
Skipstjórinn kallaði í stöðina og
Háifoss sem staddur var á svip-
uðum slóðum svaraði en taldi sig
enga björg geta veitt.– Ég heyrði
þá Garðar skipstjóra og Gunnar
stýrimann tala saman og Garðar
sagði: „það er best að láta ralla“ og
bætti síðan við: „Treystirðu þér til
að ná til St. Magnus Bay?“ –
„Treysti mér til þess ef við fljótum
þangað til,“ svaraði Gunnar, „en þú
skalt athuga að það eru helmings
líkur á strandi ef við náum þangað.
Ég lenti í svona atviki, fyrir fjöl-
mörgum árum“, hélt Gunnar áfram,
„þá komumst við þar naumlega inn
eftir að við strandi lá, því þetta er
stórhættulegur staður. En um ann-
að er ekki að velja“. – Síðan tók
Gunnar við stjórninni og næst guði
er það honum að þakka að við erum
til frásagnar af þessari ferð“. – Með
þeim orðum lauk frásögn Guðmund-
ar af atburði þessum og lýsa þau vel
þrautseigju og æðruleysi Gunnars á
ögurstund. – Hve giftusamlega
tókst til í það sinnið þakkaði hann
nærveru föður síns í brúnni, sem og
oftar þegar hættu bar að höndum.
Gunnar Valgeirsson kom víða við
á löngum sjómannsferli; hann
stundaði sjó á togurum og síldveið-
ar fyrir Norðurlandi auk starfa við
aðrar fiskveiðar. Síðustu árin til
sjós var hann í millilandasiglingum
sem bátsmaður. Á frystiskipinu
Vatnajökli kom hann m.a. til Ísrael
og á stærsta skipi Íslendinga á
þeim árum, Tröllafossi, var hann í
Ameríkusiglingum, en skipstjóri á
því skipi var Bjarni tengdafaðir
hans. Fyrir störf sín á sjónum var
Gunnar sæmdur heiðursmerki Sjó-
mannadagsráðs. Þrátt fyrir að
störfin til sjós hafi gengið áfallalítið
fyrir sig slapp hann ekki við áföll í
lífinu. Hann var tvíkvæntur en
mátti sjá á bak báðum konum sín-
um og harmaði þær mjög þótt hljótt
færi. Fyrri konu sína Jónu Skafta-
dóttur missti hann unga frá þrem
börnum, Ólafi, Gunnari og Önnu og
seinni kona hans Olga Bjarnadóttir
dó 1983. Með henni eignaðist hann
dæturnar Jónu og Halldóru. Sonur
Olgu, Þórður B. þórðarson ólst
einnig upp hjá þeim. Allt eru þetta
mannvænlegustu börn sem Gunnar
var stoltur af.
Vel man ég eftir fallegu heimili
Gunnars og Jónu í húsi sem þau
höfðu eignast í Skerjafirði. Það hús
varð að víkja eins og mörg hús önn-
ur á þeim fallega stað þegar vinna
við flugvöllinn hófst. Þau reistu sér
fljótlega annað hús á góðum stað
við Hrísateig og varð það heimili
Gunnars upp frá því og bjó hann
einn í íbúð sinni síðustu árin.
Fyrstu árin á Hrísateignum bjuggu
þar einnig Helga og Elías bróðir
Gunnars með börnum sínum. Hlý-
leiki og gagnkvæm virðing ríkti ein-
lægt á milli þeirra bræðranna þótt
ólíkir væru. Ég minnist margra
ánægjulegra heimsókna á Hrísa-
teiginn og í ferðum okkar bræðr-
anna í sundlaugarnar gömlu þótti
sjálfsagt að líta við og þáðum við þá
góðar veitingar. Í sólinni sem í
minningunni var eilíf var setið undir
húsvegg í garðinum við húsið og
drukkið heitt kakó með heimabök-
uðum kökum.
Gunnari Valgeirssyni var sjó-
mennskan í blóð borin og þrátt fyrir
að mörg ár séu liðin síðan hann tók
pokann sinn og gekk í land, var
útþráin söm við sig. Undanfarin ár
hafði hann það fyrir venju að sækja
heim sólarstrendur einu sinni til
tvisvar á ári og ekki voru margir
dagar liðnir af nýbyrjuðu ári þegar
hann lagði upp í eina slíka för hnar-
reistur að vanda og hugðist njóta
dvalar á sólríkri strönd fjarri ætt-
landinu meðan mesta skammdegið
ríkti heimafyrir. Dvölin að þessu
sinni varð þó skemmri en til stóð,
örlögin gripu inn í vandlega skipu-
lagða ferðaáætlun eftir nokkurra
daga dvöl. Langt frá ættingjum sín-
um og ástvinum gekk sæfarinn
aldni, einn síns liðs, til kojs í síðasta
sinn og vaknaði ekki aftur af svefni
til þessa lífs.
Með þessum línum kveð ég eft-
irminnilegan frænda og þakka hon-
um kynnin á lífsleiðinni. Við hjónin
sendum afkomendum hans og ást-
vinum hugheilar samúðarkveðjur.
Valgeir J. Emilsson.
✝ Guðmundur Sig-mundsson,
verkamaður fæddist
í Reykjavík 26. mars
1928. Hann lést í
Reykjavík 18. jan-
úar síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Sigmundur Þor-
steinsson, f. á Mó-
gilsá á Kjalarnesi
18.9. 1897, d. 12.8.
1941, og Guðbjörg
Guðrún Tómasdótt-
ir, f. á Nesi, Sel-
tjarnarneshr., Kjós,
1.12. 1897, d. 28.6.
1940. Systkini Guðmundar; Ró-
bert, f. 25.5. 1925; Hulda, f. 24.3.
1930, lést á barnsaldri, og Tóm-
asína Klara, f. 5.6. 1931, lést á
barnsaldri. Guð-
mundur kvæntist
26. nóvember 1949
Huldu Guðrúnu
Hafberg, f. í
Reykjavík 14.11.
1928, d. 10.4. 1988.
Börn þeirra: Gunn-
ar Engilbert Haf-
berg, f. 21.4. 1950;
Sigmundur Haf-
berg, f. 27.11. 1953
og Halldór Ingi, f.
9.8. 1959.
Guðmundur
stundaði málaraiðn
við Iðnskólann í
Reykjavík.
Útför Guðmundar fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
Okkur langar að kveðja hér
elskulegan föðurbróður okkar með
fáeinum línum. Það er svo margs
að minnast frá liðnum árum. Fyrst
frá barnæsku þar sem við systkinin
munum eftir honum á ferð og flugi
á heimili okkar, þá var alltaf þessi
hressleiki yfir Mumma, sem náði
svo einkar vel til okkar barnanna.
Við munum eftir honum sitjandi
við eldhúsborðið segjandi
skemmtilegar sögur. Mikill sam-
gangur var á milli fjölskyldnanna
og var alltaf vel tekið á móti okkur
á heimili þeirra Huldu. Þau voru
einstaklega samhent hjón og var
missir hans mikill þegar hún féll
frá.
Hin síðari ár var Mummi ávallt
mikið veikur, en þrátt fyrir það var
samt alltaf stutt í það skoplega í
lífinu, hvort sem við heyrðumst í
síma eða hittumst. Birnu er ljúft að
minnast gleðidags með honum í
Grímsnesinu í sumar þegar þeir
bræðurnir komu í heimsókn til fjöl-
skyldu hennar í sumarbústað, þá
átti Mummi fremur erfitt með
gang en þrátt fyrir það var hann til
í að fara og skoða nálægar sveitir
og ganga þar um, dásama sveitina
og mikið var hlegið. Þegar líða tók
að degi, fannst Mumma ekkert
liggja á í höfuðborgina á ný, þannig
naut hann augnabliksins.
Fyrir rúmlega ári vorum við
stórfjölskyldan saman á ættarmóti
til að minnast 100 ára afmælis
móðursystur hans þá var gaman að
sjá hvernig hann lék á als oddi.
Nýlega fórum við síðan (Mummi
og Birna) saman að heimsækja
bróður Mumma á Reykjalund og
þá fannst mér Mummi ákaflega vel
hress bæði líkamlega og andlega.
Hann hafði lagt á ráðin og ætlaði
að koma stóra bróður á óvart og
hafði ekkert sagt honum frá fyr-
irhugaðri heimsókn sinni, en bræð-
urnir höfðu þá ekki sést óvenju
lengi vegna veikinda. Á leiðinni tal-
aði frændi um að eflaust myndi
bróðir hans ekki þekkja hann aftur
svona nýgallaðan því deginum áður
hafði hann verið í bæjarferð og
keypti þá nýjan útifatnað. Ég
hugsaði þá hversu lítið þyrfti til að
gleðja Mumma, og hve gott væri að
halda í barnið í sjálfum sér. Þessi
tilhökkun hans var alveg yndisleg,
og ávallt sýndi hann mikið þakk-
læti fyrir það sem fyrir hann var
gert. Ánægjulegt var að fylgjast
með tilhlökkun hans þegar hann
fékk nýja herbergið á Grund eftir
langa bið, þá lagði Mummi mikið
ofurkapp á að gera svítuna sem
vistlegasta, blóm o.fl. voru keypt,
enda var hann stoltur þegar dáðst
var að nýja heimilinu hans.
Sonum Mumma og fjölskyldum
vottum við okkar dýpstu samúð.
Elsku pabbi, við systkinin vitum
einnig að sorgin er þér djúp, því
þið voruð mjög nánir bræðurnir
allt frá barnsaldri og höfðuð dag-
lega samskipti.
Elsku frændi, hafðu þökk fyrir
allt.
Þín bróðurbörn,
Birgir, Birna, Guðbjörg
og Ellert.
GUÐMUNDUR
SIGMUNDSSON
Sumarið 1960 var
ég læknir í Laugarási.
Ég kom þá í fyrsta
sinn í heimsókn í
Fjall. Í Fjalli bjuggu þá í vest-
urbænum systkinin Aldís, Lýður,
Sigríður og Jón. Í austurbænum
bjó Guðfinna, þá orðin ekkja með
Bjarna, ungum syni sínum, sem nú
býr með rausn í Fjalli með sínu
fólki. Einungis eitt þeirra systk-
ina, Ingibjörg, hafði flust að heim-
an. Hún bjó og starfaði í Reykja-
vík. Þessi stuttu sumakynni urðu
upphaf að órofa vináttu okkar
hjóna við systkinin í Fjalli en eink-
um þó bræðurna Lýð og Jón og
Sigríði. Þau eru nú öll látin. Síðust
lést Sigríður, rétt tæplega níutíu
ára að aldri. Hún var kvödd í Skál-
holtsdómkirkju laugardaginn 20.
janúar.
SIGRÍÐUR
GUÐMUNDSDÓTTIR
✝ Sigríður Guð-mundsdóttir
fæddist í Fjalli á
Skeiðum 1. apríl
1911. Hún lést á
Sjúkrahúsi Suður-
lands 11. janúar síð-
astliðinn og fór útför
hennar fram frá
Skálholtskirkju 20.
janúar.
Sigríður var að
kalla alla tíð í Fjalli.
Hún vann fyrst í búi
foreldra sinna en síð-
ar í búi þeirra systk-
ina eftir að þau tóku
við búskapnum.
Systkinin í Fjalli
bjuggu vel og áttu
arðsamt bú. Sigríður
hafði sérstakan áhuga
á kúnum. Hún tengd-
ist þeim tryggðabönd-
um, nam mál þeirra,
eins og nú tíðkast að
segja fínum orðum, og
ég er viss um, að þær
launuðu henni með miklum afurð-
um. Svo nánar voru kýrnar Sigríði,
að hún fór allajafna af bæ þegar
þurfti að fella þær. Kom hún þá
ekki sjaldan í heimsókn til okkar
hingað á Oddagötuna. Fann ég, að
hún lengdi stundum dvölina hér í
borginni um 1–2 daga til þess að
vera alveg viss um, að bræðurnir
væru búnir að senda kýrnar í slát-
urhúsið þegar heim kæmi.
Hestarnir áttu líka hug hennar.
Sjálf átti hún ágætisreiðhryssu
þegar ég tók að venja komur mín-
ar í Fjall. Hún hét Sif og var sjálf-
gerður vekringur, viljahá og ljóm-
andi ásetu, en nokkuð stríð í reið.
Kona mín eignaðist síðar yngri
frænku hennar, Síðu, sem reyndist
afburða vel og var reiðhross henn-
ar í mörg sumur. Á hverju sumri
fór Sigríður einu sinni eða oftar að
girðingunni sem hrossin okkar
voru höfð í í Fjalli. Hún fylgdist
með þeim, talaði við þau og spáði í
þau eins og sagt er. Þegar við svo
hittumst, sagði hún mér frá heim-
sóknum sínum til hrossanna og var
það okkur oft drjúgt umræðuefni.
Eftir myndum að dæma hefur
Sigríður ung verið fönguleg kona.
Það átti þó ekki fyrir henni að
liggja að giftast eða eignast börn.
Meðfædd móðurást hennar leynd-
ist samt ekki gagnvart sumardval-
arbörnum eða þeim sem minna
máttu sín.
Í Fjalli var lengi hjá þeim systk-
inum vanþroska maður sem að
ýmsu leyti þurfti umönnunar við
litlu minna en barn væri. Fannst
mér á stundum sem Sigríður gengi
honum í móðurstað. Þótt ólíku
væri saman að jafna mátti svipað
segja um kettina sem hún átti. Ég
man þannig eftir fressinu Gulla
sem stundum kom í eldhúsið til
hennar, bitinn, rifinn og blóðugur
eftir darraðardans við aðra ketti
og naut ástar hennar og umhyggju
en svaraði umvöndunum húsmóð-
urinnar einungis með mismunandi
ræfilslegu mjái!
Fyrsta sunnudag í aðventu
heimsóttum við hjónin Sigríði í síð-
asta sinn. Hún var þá komin á
dvalarheimilið á Blesastöðum. Við
sátum hjá henni í fulla klukku-
stund og rifjuðum upp gömul
kynni og ný. Hún var ótrúlega létt
í tali, full af kímni og spaugi. Við
bárum saman bækur okkar frá
jarðskjálftunum í sumar er leið en
þá var Sigríður enn í Fjalli. Ef til
vill ræddum við þó mest um „fjall-
ið hennar“, Vörðufell, er blasir við
frá Blesastöðum og þá ekki síst
litadýrðina sem er stundum í fjall-
inu á fögrum sumardögum þegar
kvöldsett er. Þótt náttúran sé
vissulega söm við sig finnst mér þó
sem fegurstur litur sé nú af fjall-
inu, þegar systkinin í Fjalli eru öll
gengin.
Það var góð stund sem við Ester
áttum með Sigríði heitinni í byrjun
desember. Við minnumst hennar
og systkina hennar með hlýju.
Þorkell Jóhannesson.
MORGUNBLAÐIÐ tekur afmælis- og minningargreinar til birt-
ingar endurgjaldslaust. Greinunum er veitt viðtaka á ritstjórn blaðs-
ins í Kringlunni 1, Reykjavík, og á skrifstofu blaðsins í Kaupvangs-
stræti 1, Akureyri. Þá er enn fremur unnt að senda greinarnar í
símbréfi (569 1115) og í tölvupósti (minning@mbl.is). Nauðsynlegt
er, að símanúmer höfundar/sendanda fylgi.
Um hvern látinn einstakling birtist formáli, ein uppistöðugrein af
hæfilegri lengd, en aðrar greinar um sama einstakling takmarkast
við eina örk, A-4, miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd, - eða
2.200 slög (um 25 dálksentimetra í blaðinu). Tilvitnanir í sálma eða
ljóð takmarkast við eitt til þrjú erindi. Greinarhöfundar eru beðnir
að hafa skírnarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
Við birtingu afmælisgreina gildir sú regla, að aðeins eru birtar
greinar um fólk sem er 70 ára og eldra. Hins vegar eru birtar af-
mælisfréttir ásamt mynd í Dagbók um fólk sem er 50 ára eða eldra.
Mikil áhersla er lögð á, að handrit séu vel frá gengin, vélrituð eða
tölvusett. Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi út-
prentuninni. Það eykur öryggi í textameðferð og kemur í veg fyrir
tvíverknað. Auðveldust er móttaka svokallaðra ASCII-skráa sem í
daglegu tali eru nefndar DOS-textaskrár. Þá eru ritvinnslukerfin
Word og Wordperfect einnig auðveld í úrvinnslu.
Birting afmælis- og
minningargreina