Morgunblaðið - 22.03.2001, Blaðsíða 35

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. MARS 2001 35
Ertu
meðvitaður
um gæði
Sjáðu merkið
Afsláttur 20%
af ísl. grafík.
Ath.
Ísl. myndlist e. Karólínu, Ingibj.
Eggerts, Einar Hákonar,
J. Reykdal, Atla Má, Tolla,
Flóka, Hring o.fl.Afsláttur 20%
Speglar
eftir þínu máli.
Síðumúla 34 • 108 Reykjavík
Sími 533 3331• Fax 533 1633
Tilboð
Super gler
er glært
glampafrítt gler.
„Sjáðu muninn“.
Opið frá kl. 9.00 - 18.00 mán. - fös.
Laugardag 10-16 og sunnudag 13-17
NICOLE Vala og Árni Heimir eru
bæði í tónlistarnámi í Bandaríkjun-
um, en tónleikarnir eru haldnir í
kjölfar lokatónleika Nicole við New
England Conservatory í Boston, en
þaðan lýkur hún meistaragráðu í
vor. Árni Heimir leggur stund á
framhaldsnám í tónvísindum við
Harvard-háskólann og fékk Nicole
hann til að leika undir á píanó á út-
skriftartónleikunum. „Við munum
flytja sömu efnisskrá á tónleikunum
í Salnum í kvöld, en ég var svo hepp-
in að Árni Heimir skyldi vilja koma
með mér til Íslands til að flytja
hana,“ segir Nicole. Þetta verða
fyrstu einleikstónleikar hennar í
Reykjavík en þau Árni Heimir léku
fyrst saman opinberlega á tónleik-
um á Akureyri í fyrrasumar.
Efnisskráin rekur
sögu sellósins
Nicole þótti við hæfi að horfa til
síðustu aldar við val á verkum í efn-
isskrána, en um er að ræða tónlist
frá 20. öld. Þá er efnisskráin jafn-
framt valin út frá sögu sellósins.
„Tuttugasta öldin var mjög mikil-
væg í þróun sellósins, en það var
fyrst á þeirri öld sem sellóið varð
jafn vinsælt einleikshljóðfæri og fiðl-
an. Frumkvöðlar í sellóleik voru
mjög mikilvægir í þessari þróun, en
sellóleikarar á borð við Spánverjann
Pablo Casals, Mstislav Rostropovich
og Pjatrgorski áttu mikinn þátt í að
vekja áhuga tónskálda á hljóðfær-
inu,“ segir Nicole og bætir því við að
þannig sé þema tónleikanna að leika
tónlist sem skrifuð er fyrir selló á
liðinni öld. „Sellóið nýtur sín mjög
vel í þessum tónverkum sem eru á
efnisskránni. Um er að ræða djúp og
lagræn verk þar sem áhersla er lögð
á eiginleika hljóðfærisins.“
Tónleikarnir hefjast á Sónötu fyr-
ir selló og píanó í d-moll eftir Claude
Debussy frá 1915. Um er að ræða þá
fyrstu af sex sónötum fyrir ýmis
hljóðfæri sem hann hugðist semja,
en entist aðeins aldur til að ljúka við
þrjár. Sónatan er því eitt af síðustu
verkunum sem tónskáldið samdi.
Árni Heimir bendir á að um sé að
ræða nokkuð óvenjulegt verk fyrir
Debussy. „Það er innhverft og dul-
úðugt, en á köflum fullt af kímni,“
segir hann.
Argentínsk og
rússnesk tónlist
Næst á efnisskrá er Svíta nr. 3
fyrir einleiksselló sem samin var
1971 og er tileinkuð rússneska selló-
leikaranum Rostropovich og tón-
skáldinu Dmitri Shostakovich. „Um
er að ræða tilbrigði við fjögur stef,
sem byggð eru á rússneskum þjóð-
lögum. Það óvenjulega við lagið er
það að tilbrigðin koma öll fyrst, en
stefin síðan í lokin,“ segir Nicole og
bætir því við að um sé að ræða mjög
dæmigerða rússneska tónlist með
tregafullum undirtóni.
Eftir hlé verður flutt annað rúss-
neskt verk, Sónata fyrir selló og
píanó eftir Sergei Prokofiev. „Þetta
er að mörgu leyti dæmigerð tónlist
fyrir það sem rússnesku tónskáldin
voru að gera á Stalíntímanum,“ seg-
ir Árni Heimir.
Sónatan er samin árið 1949 en þá
voru tónskáldum lagðar strangar
línur og verkin mjög rækilega rit-
skoðuð áður en flytja mátti þau á
tónleikum. Helst áttu verkin að vera
glaðleg og aðgengileg fyrir alþýðu
manna. „Það er skemmtilegt að
hlusta á hvernig tónskáldið vinnur
með þessar takmarkanir. Tónskáld-
ið virðist tefla fram mjög róttækum
andstæðum, sem endurspegla e.t.v.
ákveðna firringu. Og líkt og öll góðu
tónskáldin sem unnu við þessar að-
stæður fer Prokofiev oft út á ystu
nöf þess sem er leyfilegt, en gætir
þess þó að fara aldrei fram af brún-
inni.“ Nicole bætir því við að verkið
notfæri sér mjög vel þá eiginleika
sem sellóið hefur upp á að bjóða, auk
þess að vera mjög vel skrifað fyrir
píanóið.
Síðasta verkið á efnisskránni er
Pampeana nr. 2 eftir Alberto
Ginastera, þjóðarskáld Argentínu-
manna. „Það er drifið áfram af mikl-
um krafti og er fullt af þjóðlegum
dansrytmum argentískra þjóðlaga.
Þetta er ofsalega flott verk,“ segir
Nicole og Árni Heimir tekur undir
það. „Þetta er mjög krefjandi verk
fyrir sellóleikarann, píanóleikarinn
sleppur mun betur,“ segir hann.
Að loknum tónleikunum halda
tónlistarmennirnir ungu aftur til
Bandaríkjanna. Árni Heimir mun
halda áfram að vinna að doktorsrit-
gerð sinni um sögu íslenska tví-
söngsins, en Nicole þarf að ljúka
bóklegum hluta námsins áður en
hún útskrifast með meistaragráðu í
vor. Tónleikarnir í kvöld eru sem
fyrr segir haldnir í Salnum í Kópa-
vogi og hefjast kl. 20.
„Horft til liðinnar aldar“
Tónlist samin fyrir
selló á 20. öld verður
viðfangsefni tónleika
Nicole Völu Cariglia
sellóleikara og Árna
Heimis Ingólfssonar í
Salnum í kvöld. Heiða
Jóhannsdóttir ræddi
við listamennina.
Ljósmynd/Ásdís
Nicole Vala Cariglia og Árni Heimir Ingólfsson.
SÝNING á verkum listamannsins
Sri Chinmoy verður opnuð í Ráð-
húsi Reykjavíkur í dag, fimmtudag,
kl. 17.15.
Þetta er fyrsta sýning á verkum
Sri Chinmoy sem haldin er hér á
landi en hann hefur komið til Ís-
lands oftsinnis áður, síðast í októ-
ber sl. þar sem hann hélt frið-
artónleika í Háskólabíói.
Sýningin spannar fjölmörg ár í
ferli Sri Chinmoys. Mest eru þetta
akrílverk en einnig mun sýningin
geyma litskrúðugar tússteikningar.
Sýningin stendur til 8. apríl. Hún
er opin mánudaga til föstudaga frá
kl. 8 – 19, og laugardaga og sunnu-
daga frá kl. 12 – 18. Aðgangur er
ókeypis.
Sýning á
verkum Sri
Chinmoy
 ÖRNEFNI og leiðir í landi
Garðabæjar er titill bókar eftir Guð-
laug Rúnar Guðmundsson sagn-
fræðing. Bókin er sú þriðja í ritröð-
inni Safn til sögu Garðabæjar en
áður hafa komið út bækurnar Frá
fjöru til fjalls og Byggð milli hrauns
og hlíða. Ritið er skráð eftir gömlum
heimildaritum, landamerkjaskjölum,
máldögum, jarðabókum, örnefnalýs-
ingum, uppdráttum og heimild-
armönnum.
Ritinu er skipt í þrennt: Landlýs-
ing þar sem svæði eru afmörkuð og
þeim lýst, Garðahverfi, Hraunsholt,
Hofsstaðir og Hagakot, Arnarnes,
Urriðakot, Setberg, Vífilsstaðir og
Garðaland. Í öðrum hluta verksins
eru sýndar gamlar leiðir, fiskimið og
viðmiðunarstaðir. Þriðji hlutinn er
örnefnalýsing í stafrófsröð.
Höfundur hefur safnað örnefnum
og skráð örnefnalýsingar í Reykja-
vík, Kópavogi og Mosfellsbæ. Á ár-
unum 1993–1994 skráði hann ör-
nefnalýsingu Garðabæjar en vann
eftir það að leiðréttingum og endur-
skoðun á merkingu örnefna á vinnu-
kortum allt til ársins 2000.
Útgefandi er Garðabær. Bókin er
165 bls. Hönnun E. Backman auglýs-
ingastofa. Filmuvinna og prentun:
Prentsmiðjan Grafík. Umsjón með
útgáfu höfðu Erla Jónsdóttir, fyrr-
verandi bæjarbókavörður í Garða-
bæ, og Oddný Björgvinsdóttir bæj-
arbókavörður. Bókin er til sölu á
Bókasafni Garðabæjar og í Bókabúð-
inni Grímu í Garðabæ. Verð 3.000 kr.
Nýjar bækur
SAFN greina og viðtala eftir Pétur
Pétursson þul kemur út hjá bóka-
útgáfunni Hólum á Akureyri fyrir
næstu jól.
Titill bók-
arinnar verður
„Úr fórum þul-
ar“ og mun hún,
að sögn Jóns
Hjaltasonar, út-
gáfustjóra hjá
Hólum, inni-
halda greinar
sem Pétur hefur
skrifað í Morg-
unblaðið á und-
anförnum árum, auk annars áður
óbirts efnis.
„Það eru meðal annars ákaflega
merkileg viðtöl sem hann hefur
tekið við fólk sem segir frá ævi
sinni og tilteknum atburðum sem
hafa komist inn í þjóðarsöguna,“
segir Jón.
Pétur
Pétursson
Nýjar bækur Með prentara og án prentaraFyrir rafhlöðu og 220 V AC
RÖKRÁS EHF.
Kirkjulundi 19, sími 565 9393
Hágæða vogir á góðu verði
alltaf á fimmtudögum