Morgunblaðið - 22.03.2001, Blaðsíða 55

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. MARS 2001 55
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sími 581 3300
Allan sólarhringinn — www.utforin.is
Suðurhlíð 35, Fossvogi
Sverrir
Olsen
útfararstjóri
Bryndís
Valbjarnardóttir
útfararstjóri
Sverrir
Einarsson
útfararstjóri
Landsbyggðarþjónusta. Áratuga reynsla.
við Nýbýlaveg, Kópavogi
SJÁ NÆSTU SÍÐU
spillti að Maggi ók lengst af grænum
forláta blæjujeppa (gott ef Kolli
bróðir hans átti hann ekki) og ég
fékk alltaf að sitja í: stöku sinnum
vorum við svolítið seinir af því að
hann svaf yfir sig, líka þegar við vor-
um eftir hádegi. En það gerði ekki
mikið til: námið varð að vísu að
stunda, en aðalmálið var félagslífið.
Það var fjörugt, enda yfir þúsund
manns í skólanum.
Félagsskapurinn í Kennaraskól-
anum var góður, bæði í bekknum og
þeirri klíku sem öllu vildi ráða í skól-
anum og við Magnús urðum fljótt
hluti af. Við gerðum allt sem gera
þurfti, en skemmtilegast var að
skrifa og það gerðum við oft saman.
Gáfum út bekkjarblaðið Maó, sem
fyrst var handskrifað í grasafræði-
tímum og látið ganga, en síðar fjöl-
ritað og dreift til klíkusystkina okkar
auk bekkjarfélaganna – reyndar lifði
Maó allmörg ár eftir að við lukum
námi í formi prentaðrar áramóta-
kveðju til vina og vandamanna. Ort-
um auðvitað – ljóðin gefin út í tveim-
ur bindum og hétu Fjölmæli.
Þýddum Dylan og sömdum poppleik
með fleirum fyrir árshátíð. Síðasta
árið okkar var ég formaður skóla-
félagsins, Albert Eymundsson
bekkjarbróðir okkar gjaldkeri og
Magnús ritstjóri skólablaðsins Örv-
ar-Odds. Þetta var svokölluð sam-
virk forysta – og virkaði vel. Allt gert
saman – nema Albert var alltaf einn
með peningana! Reynsla okkar af
blaðaútgáfu úr skóla varð til þess að
alltaf síðan vorum við að sinna ein-
hverjum blöðum. Minnisstæðust er
sennilega dagblaðaútgáfan á lands-
mótum skáta – við ritstýrðum
Glanna 1970 og Úlla 1974, en Glanni
var fyrsta offsetprentaða dagblaðið
á Íslandi. Þá var vakað sólarhring-
unum saman.
Að loknu kennaraprófi fór Magn-
ús að kenna við Barnaskóla Íslands á
Akureyri – en þar höfðum við reynd-
ar áður verið saman í 10 daga í æf-
ingakennslu hjá Tryggva Þorsteins-
syni. Fljótlega kom hann þó til baka í
Hafnarfjörð og fór að kenna við Víði-
staðaskólann.
Magnús hafði gaman af útivist og
var skjótur til ákvarðana. Sumarið
1976 vantaði fimmta mann á segl-
skútu. Ég réði Magnús í plássið að
honum forspurðum: hann var í erf-
iðri gönguferð yfir Vatnajökul og
ekkert símasamband. Hann kom til
byggða á sunnudagskvöldi. Þá
hringdi ég og tilkynnti honum að á
þriðjudagskvöldið væri hann að
leggja af stað í þriggja vikna ferð á
skútu til Færeyja, Shetlands, Orkn-
eyja og Skotlands – hann hafði aldrei
séð skútuna, hvað þá siglt. „Hvar á
ég að mæta?“ var það eina sem hann
sagði. Og ferðalagið var ógleyman-
legt. Dálítið slark til Skotlands, en
eftir það skemmtisiglingar milli
dásamlegra smáþorpa. Þá varð orð-
tak Magnúsar: „Það er engin ástæða
til þess að láta sér líða illa“ og þýddi
að líta skyldi til ölsins sem geymt var
í kilinum.
Magnús varð bæjarfulltrúi Al-
þýðubandalagsins – sá eini – 1986 og
myndaði meirihluta í bæjarstjórn
Hafnarfjarðar með fimm krötum.
Guðmundur Árni varð bæjarstjóri,
en Magnús formaður bæjarráðs.
Samstarf þeirra gekk vel og var jafn-
ræði með þeim – stærð flokkanna
skipti litlu máli. Reyndar sögðu
glöggir menn á þessum tíma að
Magnús væri kjölfestan í hafnfirsk-
um stjórnmálum og var þar vísað til
íhaldssemi hans í fjármálum. Árið
1994 varð Magnús svo bæjarstjóri í
meirihluta Alþýðubandalags og
Sjálfstæðisflokks. Hann hafði gaman
af því starfi, en meirihlutinn sprakk
von bráðar vegna innanbúðarerja í
Sjálfstæðisflokknum. Það var ekki
Magnúsi að kenna: orð hans stóðu
eins og stafur á bók. Síðustu árin var
meginverkefni Magnúsar í pólitík að
freista þess að sameina vinstri menn
í einum flokki. Ekki kann ég þá sögu
í smáatriðum, en hygg þó að þegar
hún verður rituð muni koma í ljós að
hlutur Magnúsar við stofnun Sam-
fylkingarinnar hafi ekki verið lítill.
Magnús og nokkrir aðrir starf-
ræktu um árabil 1. maíklúbbinn – ég
fékk fyrir náð og miskunn að vera
aukafélagi. Árlegar samkomur
klúbbsins hófust með morgunverði
(snafsar voru frambjóðendum bann-
aðir á kosningaárum), en svo var
gengið undir kröfum dagsins með
hafnfirskum verkalýð. Undir kvöldið
hófst dýrðlegur kvöldverður (þar
sem ekkert var bannað) og var jafn-
an boðið heiðursgestum: þar komu
víðkunnir gáfumenn og vopnfimir
stjórnmálamenn. Þá var mikið talað
og margt skemmtilegt. Bestu stund-
ir mínar með Magnúsi voru hins veg-
ar kannski þegar við sátum tveir ein-
ir og sötruðum viskí. Allt var hægt
að ræða. Á yngri árum oft um lífsgát-
una. Síðar um pólitík – hugmyndir
en ekki flokkaþras. En líka um víga-
ferli stjórnmálanna – þar sem beitt-
ustu rýtingarnir eru ekki síður í
höndum samherjanna en andstæð-
inganna.
Magnús var heppinn með fjöl-
skyldu. Móðir hans og systkini voru
honum náin – það fundu vinir hans
sem voru alltaf velkomnir á Brunn-
stíginn. Og ekki var Jóhanna búin að
vera lengi með honum í kompaníi –
ásamt sonum sínum Gísla og Tjörva
– þegar manni fannst að þau hefðu
alltaf verið saman. Allt small. Árin
sem þau áttu saman voru góð.
Magnús Jón var mörgum kostum
gæddur. Hann var leiftrandi greind-
ur, oft kaldhæðinn og hafði kímni-
gáfuna svo sannarlega í lagi. Hann
kunni vel að fara með mál og hafði
lesið allt. Hann var drátthagur og
smekkmaður á kúnst. Hann var líka
listasmiður og lét sig ekki muna um
að byggja sjálfur sumarbústað í Kjós
– og rétta vinum sínum hjálparhönd
ef þurfti. Hann var sérstakur höfð-
ingi heim að sækja. Sumum þótti
hann stundum harðskeyttur og jafn-
vel hranalegur. Kannski var eitthvað
til í því – þó aldrei reyndi ég það á
eigin skrokki: ég held að okkur hafi
aldrei orðið alvarlega sundurorða á
lífsleiðinni. Hann gat reyndar líka
verið óvenjulega hlýr maður og
brosti með augunum. En mesti kost-
ur Magnúsar var kannski sá að hann
var alltaf heill – maður vissi að hon-
um mátti alltaf treysta, hvað sem á
dyndi. Engum manni vandalausum á
ég meira að þakka.
Magnús Jón Árnason var það sem
kallað er góður drengur. Slíkir eru
alltof fáir í veröldinni.
Ólafur Þ. Harðarson.
Það er ávallt sárt að missa góðan
félaga og vin. Sérstaklega verður
söknuðurinn sár þegar menn fara í
blóma lífsins eins og var um Magnús
Jón. Manni verður hugsað til liðinna
samverustunda um leið og maður
tregar að þær verða ekki fleiri á
þessu jarðríki. Engu að síður á mað-
ur að vera þakklátur fyrir að hafa átt
því láni að fagna að kynnast góðum
dreng og traustum félaga eins og var
um Magnús Jón.
Tengsl okkar Magnúsar Jóns voru
margvísleg. Fyrst man ég eftir hon-
um þegar hann kom sem unglingur
til Hafnarfjarðar og þá einkum
vegna þess hversu síðhærður hann
var. Hann kom að norðan á upphafs-
árum Bítlanna og var fyrsti bítillinn í
Hafnarfirði. Hann var samtíða bróð-
ur mínum í gegnum Kennaraskólann
sem leiddi til náinnar samvinnu og
vináttu þeirra á milli sem hélst alla
tíð síðan. Þá hóf Magnús Jón
kennslu hjá föður mínum í Víðistaða-
skóla og varði þar lunganum af sinni
starfsævi.
En kynni mín af Magnúsi Jóni
voru einkum í gegnum pólitíkina.
Árið 1986 vorum við báðir kosnir í
bæjarstjórn Hafnarfjarðar, hann
fyrir Alþýðubandalagið en ég fyrir
Alþýðuflokkinn.
Þessir flokkar tóku þá höndum
saman í meirihlutasamstarfi og
stóðu að einhverju mesta framfara-
skeiði í sögu bæjarins. Þar kynntist
maður vel hversu heill maður Magn-
ús Jón var og traustur félagi. Betri
bandamann var ekki hægt að hugsa
sér. En við áttum líka eftir að verða
andstæðingar í bæjarpóltíkinni og
þá fékk maður aldeilis að kynnast því
hversu harður andstæðingur Magn-
ús Jón gat verið. Hins vegar var
hann ávallt heill og beinskeyttur.
Þótti ýmsum nóg um. En eitt verður
Magnús Jón seint sakaður um. Það
er lýðskrum, eða það að víkja frá
sannfæringu sinni í von um stund-
arvinsældir. Hann reyndist alltaf sá
vinur sem til vamms sagði þó svo að
það bakaði honum ekki ætíð vinsæld-
ir.
Þrátt fyrir að við Magnús Jón
værum ekki sammála um allt í pólitík
tel ég að við höfum alla tíð átt þar
samleið. Magnús Jón hóf ungur af-
skipti af pólitík, fyrst í félagi ungra
jafnaðarmanna í Hafnarfirði en gekk
fljótlega til liðs við Alþýðubandalag-
ið. Hann var óskoraður leiðtogi þess
í Hafnarfirði um árabil. En Magnús
Jón hafði alla tíð þá hugsjón að sam-
eina ætti alla jafnaðarmenn í einum
flokki.
Enda fór svo að lokum að við urð-
um flokksbræður á ný í Samfylking-
unni.
En sælustu stundir mínar með
Magnúsi Jóni voru meira persónu-
legs eðlis. Við ásamt nokkrum góð-
um vinum og fjölskyldumeðlimum
stofnuðum fyrir um 15 árum 1. maí-
klúbbinn. Höfum við ætíð hist á þeim
degi síðan til að gleðjast, taka þátt í
kröfugöngu verkalýðsins og gera
okkur glaðan dag. Jafnan buðum við
til okkar valinkunnu fólki úr öllum
flokkum og af ýmsum gerðum á
þessum baráttudegi verkafólks og
áttum með því góða stund. Margir
þessara heiðursgesta hafa í kjölfarið
hlotið skjótan frama sem ráðherrar,
þingmenn, borgarstjórar eða annað.
Það var á slíkum stundum sem mað-
ur kynntist Magnúsi Jóni best. Þá
var hann ekki hinn harði stjórnmála-
maður heldur hinn ljúfi, fjölfróði og
skemmtilegi félagi og fjölskyldu-
maður sem heillaði alla. Slíkar
stundir líða aldrei úr minni.
Ég vil þakka Magnúsi Jóni allar
þær mörgu ánægjulegu samveru-
stundir sem hann hefur veitt mér og
mínum á hans allt of stuttu ævi. Eig-
inkonu hans og minni ágætu vin-
konu, Jóhönnu, sendi ég mínar inni-
legustu samúðarkveðjur svo og allri
fjölskyldu Magnúsar Jóns. Megi
minningin um góðan dreng og
traustan félaga lifa að eilífu.
Tryggvi Harðarson.
Það er verðmætt hverjum einstak-
lingi að eiga góða og heilsteypta
samstarfsmenn. Enn verðmætara er
þegar samstarfið leiðir til djúprar og
einlægrar vináttu. Því er þannig far-
ið í stjórnmálum að slíkt er ekkert
sjálfgefið. Þar, eins og reyndar á
mörgum öðrum sviðum í mannlegum
samskiptum, verða kunningjarnir
margir, en pólitíkin kemur því miður
oft í veg fyrir að kunningsskapur
þróist í vináttu sem varir á hverju
sem gengur. Þannig vinátta er því
einstaklega dýrmæt. Magnús Jón,
sem ég kveð í dag, var og verður allt-
af slíkur vinur.
Minningargrein frá okkur, sem
vorum svo heppin að fá að kynnast
og starfa með Magnúsi Jóni, verður
aldrei nema fátækleg tilraun til þess
að senda kveðjuorð til hans og fjöl-
skyldunnar og segja þeim enn og aft-
ur að við munum sakna Magga. En í
minningunni lifir svo margt frá sam-
skiptum sem við hefðum sannarlega
viljað njóta lengur.
Ég kynntist Magnúsi Jóni í Al-
þýðubandalaginu þar sem hann tók
virkan þátt í störfum flokksins og
gegndi mörgum trúnaðarstörfum í
nafni hans. Fyrst kynntumst við í
gegnum Samtök sveitarstjórna þar
sem hann var öflugur fulltrúi Al-
þýðubandalagsins í Hafnarfirði. Síð-
ar störfuðum við saman í miðstjórn
og framkvæmdastjórn flokksins.
Hið dökka yfirbragð og hæglæti
Magnúsar Jóns gerði það að verkum
að við fyrstu kynni var auðvelt að
álykta sem svo að þarna færi frekar
dulur og lokaður persónuleiki. En
það álit breyttist fljótt eftir að farið
var að vinna með honum. Einstök
hlýja, sérstakur húmor og skarp-
skyggni voru aðal hans. Oftar en
ekki þegar deilumál komu upp í
flokknum var Magnús settur til að
leysa þau, hvort sem um var að ræða
uppstillingu til æðstu stofnana og
starfa eða deilur um málefni. Án
undantekninga tókst honum að leysa
málin þannig að flestir voru sáttir.
Á erfiðum stundum í stjórnmálun-
um var gott að eiga Magnús Jón að
vini. Það reyndi ég svo sannarlega
eftir að ég tók við formennsku í Al-
þýðubandalaginu og flokkurinn tók
þá ákvörðun að tímabært væri að
reyna að sameina flokka á vinstri
væng stjórnmálanna í eina breiðfylk-
ingu. Magnús Jón var einlægur
stuðningsmaður sameiningar
vinstrimanna. Hann sá nauðsyn þess
að til yrði sterkt stjórnmálaafl sem
ynni að framgangi þeirrar stefnu og
lífssýnar sem svo margir ættu sam-
eiginlega. Með því að sundra kröft-
um okkar væru minni líkur á því að
við næðum fram þeim breytingum á
þjóðfélaginu sem við vildum sjá.
Hann lagði mikla vinnu í að sjá þenn-
an draum rætast, sem hann átti sam-
eiginlegan með svo mörgum.
Í samningaviðræðum milli flokka
reyndi m.a. oft á hæfni í mannlegum
samskiptum. Ég veit að allir þeir
sem unnu á þessum vettvangi minn-
ast Magnúsar með þakklæti og virð-
ingu. Innan Alþýðubandalagsins
gekk vinnan heldur ekki hljóðalaust
fyrir sig eða án átaka, frekar en oft
áður. Það reyndi oft á formann
flokksins, stundum um of. Vináttan,
stuðningurinn og góðu ráðin frá
Magnúsi Jóni voru þá, eins og alltaf,
ómetanleg. Engin orð eru nógu sterk
til þess að lýsa þakklæti mínu fyrir
þær stundir sem við áttum saman
sem pólitískir samstarfsmenn og
vinir. Það nær líka til hennar Jó-
hönnu, konunnar í lífi hans Magga,
hans besta vinar og nánasta sam-
starfsmanns. Við vissum öll að þegar
Magnús Jón byrjaði setningu á orð-
unum: „Eins og Jax segir eða Jax
finnst“, þá þýddi ekkert að ræða
málin frekar, og var svo sem ekki
þörf á. Þau hjónin höfðu komist að
niðurstöðu og hún stóð.
Það er gott til þess að hugsa að
þau skyldu á síðasta ári taka þá
ákvörðun að fara til Bandaríkjanna í
námsleyfi, þótt dvölin yrði endaslepp
vegna veikinda Magga. Af tölvupóst-
inum sem ég fékk mátti sjá hve hann
naut þess að vera með fjölskyldunni
og fá að kynnast litlu afastrákunum
tveimur sem höfðu búið erlendis. Að
sjálfsögðu fylgdist hann einnig með
aðdraganda sögulegra forsetakosn-
inga og sendi mér nákvæmar lýsing-
ar á frammistöðu frambjóðenda, full-
ar af húmor.
Veikindin bundu snöggan enda á
námsdvöl Magnúsar Jóns og Jó-
hönnu. Í annað sinn mega Jóhanna,
Tjörvi og Gísli kveðja nánasta ástvin
og sinn besta vin.
Ég veit að hugur okkar allra, sem
kynnst hafa þessari samheldnu fjöl-
skyldu, er hjá henni. Einnig Önnu,
sem saknar góðs tengdaföður, litlu
afastrákanna og hjá dóttur hans
Magga. Við erum einnig full þakk-
lætis fyrir allar þær stundir sem við
áttum saman. Magnús Jón, hjartans
vinur. Ég kveð þig en geymi svo
óendanlega margt í minningunni.
Þannig vinur er ómetanlegur.
Við í Samfylkingunni munum
vinna ótrauð áfram að því að draum-
ur þinn um sterkan flokk, sem berst
fyrir réttlæti og jöfnuði, verði að
veruleika.
Margrét Frímannsdóttir.
Veistu, ef þú vin átt,
þann er vel þú trúir,
og vilt þú af honum gott geta,
geði skaltu við hann blanda
og gjöfum skipta,
fara að finna oft.
(Úr Hávamálum.)
Við Magnús Jón vorum lengi
kunningjar en eftir nána samvinnu í
sögulegu formannskjöri í Alþýðu-
bandalaginu árið 1995 urðum við vin-
ir. Fyrir þann vinskap er ég afskap-
lega þakklátur og á eftir að búa að
honum eftir að Maggi er farinn. Við
þurftum oft að takast á við erfið mál
saman og þá sýndi hann vel hversu
einstaklega ráðagóður hann var og
klókur. Aldrei brast jafnaðargeðið
hvað sem á bjátaði og oft hélt hann
aftur af mér þegar skapið ætlaði að
verða mér fjötur um fót. Hann var
vinur sem aldrei brást og hægt var
að reiða sig á hvenær sem var. Ekki
mun ég gleyma þeim mörgu stund-
um þegar við sátum með bjórglas
þreyttir og ánægðir með góðan ár-
angur eftir langan dag. Þá leið okkur
vel.
Kúbuferðin verður mér ævinlega
minnisstæð þótt ekki tækist okkur
að hitta félaga Kastró. Efst í hug-
anum er myndin af Magga í rauða
byltingarbolnum með kreptan hnefa
en þessi bolur fór honum betur en
öðrum. Líklega vegna þess að hann
hafði hugsjón um þjóðfélag jafnaðar
og réttlætis og lét sitt ekki eftir
liggja í baráttunni fyrir því.
Æðruleysið var til staðar fram á
síðustu stund og þegar ég hitti hann
síðast vildi hann helst ræða um þjóð-
félagsmálin þrátt fyrir að hann vissi
að heilsan blakti á skari. Og hlýjan
og glaðværðin voru á sínum stað.
Þennan góða vin er erfitt að kveðja
en endurminningin mun lifa í huga
mínum og allra sem þekktu Magnús
Jón. Verst þykir mér núna hversu
seint á lífsleiðinni við urðum góðir
vinir, það hefði átt að gerast miklu
fyrr. Jóhönnu, Gísla, Tjörva og
Önnu, afastrákunum og dóttur hans
sendi ég innilegar samúðarkveðjur.
Jón Gunnar Ottósson.
Daginn er tekið að lengja. Vetur
konungur hopar nú senn fyrir vor-
komunni, mildari en oft áður. En ský
dregur fyrir sólu. Kraftmikill hug-
sjóna- og baráttumaður er fallinn í
valinn. Enn einu sinni leggur mað-
urinn með ljáinn til atlögu. Varnir
eru vanmáttugar og baráttumaður-
inn Magnús Jón Árnason, fyrrum
bæjarstjóri, bæjarfulltrúi og skóla-
maður, þurfti að gefa eftir í þessu
síðasta stríði.
Magnús var í eðli sínu baráttu- og
hugsjónamaður. Hann fór líka víða
fyrir flokki. Hann hafði yndi af úti-
vist og var snemma valinn til forystu
í skátahreyfingunni og eignaðist þar
marga góða félaga sem bundust hon-
um ævarandi vinarböndum. Hann
naut þess líka á yngri árum að sigra
fjöll og fannhvíta jökla og þegar ár-
unum fjölgaði naut hann ánægju-
legra stunda í sumarbústað fjöl-
skyldunnar í Kjósinni. Hann hafði
líka yndi af íþróttum og var ötull
stuðningsmaður knattspyrnufélags-
ins Hauka. Magnús Jón var mikill og
góður skólamaður, samviskusamur,
ósérhlífinn og hjálpsamur en gat á
stundum verið harður í horn að taka.
Magnús Jón átti ættir sínar að
rekja til Akureyrar í föðurætt og
Hafnarfjarðar í móðurætt. Hann ólst
upp á Akureyri en fluttist ungur
maður með móður sinni, systur og
tveimur bræðrum til Hafnarfjarðar.
Vinabæirnir Hafnarfjörður og Akur-
eyri eru með fegurstu kaupstöðum
landsins þar sem markar fyrir sögu
liðins tíma við nær hvert fótmál. Það
má því vel heimfæra meitluð orð
skáldsins góða frá Fagraskógi til
mannlífs í fögrum fjörðum norðan og
sunnan heiða er hann flutti á aldaraf-
mæli Akureyrarbæjar árið 1962, er
hann ritar eftirfarandi línur: „Hver
kynslóð setur sinn svip á bæinn,
leggur sitt af mörkum honum til
vaxtar og þroska. En það, sem fegr-
ar hann mest eru þó hvorki stórhýsi