Morgunblaðið - 25.04.2001, Blaðsíða 44

MINNINGAR
44 MIÐVIKUDAGUR 25. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Snæfríð JóhannaDavíðsdóttir Eg-
ilson fæddist á Þórs-
höfn á Langanesi 27.
janúar 1915. Hún
lést á Hjúkrunar-
heimilinu Eir að
morgni 18. apríl síð-
astliðins, 86 ára að
aldri. Foreldrar
hennar voru Hall-
dóra Arnljótsdóttir
og Davíð Kristjáns-
son, verslunarstjóri
á Þórshöfn og síðar
kaupmaður í Reykja-
vík. Snæfríð átti eina
systur sammæðra, Margréti Arn-
ljóts, f. 1900, en alsyskini hennar
voru Valgerður Sigríður, f. 1908,
Arnljótur, f. 1909, Hólmfríður, f.
1911, Kristjana Bryndís, f. 1913,
og Þorsteinn, f. 1918, og er hann
einn eftirlifandi þeirra systkina.
Snæfríð ólst upp á Þórshöfn hjá
foreldrum sínum en fluttist árið
1958, Bryndísi, f. 5.7. 1961, Kjart-
an Steinarr, f. 26.7. 1964, Snæ-
fríði, f. 18.7. 1966, og Öglu, f. 25.2.
1972. 2) Dóra, verslunarmaður, f.
24.4. 1938. Hún er gift Þór Þor-
steins framkvæmdastjóra og eiga
þau þrjú börn, Egil, f. 15.7. 1963,
Karl, f. 13.10. 1964, og Snæfríði
Jóhönnu, f. 5.4. 1967. 3) Guðrún,
kennari, f. 14.7. 1945, gift Birni
Jóhannssyni blaðamanni og eiga
þau tvö börn, Snædísi Huld, f.
15.6. 1973, og Þorstein Brynjar, f.
8.10. 1976. 4) Davíð, forstöðumað-
ur Hollustuverndar ríkisins, f.
11.5. 1950, kvæntur Helgu Einars-
dóttur meinatækni og eiga þau
fjögur börn: Snæbjörn Harald, f.
21.8. 1981, Svövu, f. 20.9. 1983,
Einar Inga, f. 29.4. 1988, og El-
ísabetu Þóru, f. 17.4. 1989. 5) Snæ-
fríður Þóra, lektor í iðjuþjálfun, f.
13.10. 1956. Hún er gift Gunnari
E. Kvaran upplýsingafulltrúa og
eiga þau tvö börn, Einar, f. 6.6.
1975, og Hrafnhildi f. 7.12. 1981.
Snæfríð eignaðist 16 barnabarna-
börn og eru allir afkomendur
hennar á lífi.
Útför Snæfríðar verður gerð frá
Dómkirkjunni í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
1929 til Reykjavíkur
þar sem hún dvaldist
hjá Margréti systur
sinni þar til foreldrar
hennar fluttust suður
árið 1931. Hún stund-
aði nám við Kvenna-
skólann í Reykjavík
en árið 1934–’35
dvaldist hún í London
þar sem unnusti henn-
ar, Þorsteinn Egilson,
lagði stund á trygg-
ingafræði. Þau gengu
í hjónaband 22.2. 1936
og upp frá því var hún
húsmóðir í Reykjavík.
Þorsteinn starfaði lengst af sem
fulltrúi hjá Íslenskri endurtrygg-
ingu en hann lést 2.9. 1983, sjötug-
ur að aldri. Börn þeirra eru: 1)
Gunnar, fv. flugumferðarstjóri og
bóndi á Grund í Eyjafirði, f. 5.8.
1936. Hann er kvæntur Auði Birnu
Kjartansdóttur húsfreyju og eiga
þau fimm börn, Þorstein, f. 3.6.
Snæfríð, tengdamóðir mín, kvaddi
þennan heim síðasta vetrardag með
þeirri reisn, sem einkenndi allt henn-
ar fas frá ungdómsárum. Hún var
aðeins fjórtán ára, þegar hún kvaddi
foreldra og aðra ástvini á Þórshöfn á
Langanesi og hélt til náms í Reykja-
vík, sem var þá fámennur bær, en
stór borg miðað við fámennið og ein-
angrunina á Langanesi. Heimaslóð-
irnar voru Snæfríði þó ætíð kærar,
enda átti hún ástríka æsku í for-
eldrahúsum á Þórshöfn og stutt leið
var að Sauðanesi, þar sem móðurafi
hennar, séra Arnljótur Ólafsson, var
prestur áður fyrr og reit þar sín
frægu hagfræðirit. Snæfríð var
fermd að Sauðanesi og átti staðurinn
alla tíð sterk ítök í henni eins og
Þórshöfn. Segja má að Snæfríð hafi
vaxið upp með Reykjavík frá fátæk-
um smábæ til þeirrar auðugu nú-
tímaborgar, sem höfuðborg lýðveld-
isins er orðin að. Hún hafði það
stundum á orði nú síðustu árin, að
fátt sýndi betur þá umbyltingu, sem
orðin er á borginni, að þegar hún
kom þangað fyrst sem ung stúlka ár-
ið 1929 hafi aðeins fá tré verið þar að
sjá, en nú vaxi gróskumikill skógur
um alla borg.
Lífið í Reykjavík var samofið lífi
Snæfríðar í rúma sjö áratugi, en þó
fyrst og fremst lífi eiginmanns henn-
ar, Þorsteins Egilson, fjölskyldu
þeirra, ættingja og annarra ástvina.
Þeim helgaði hún líf sitt allt og störf
og hún uppskar ríkulega, því börn,
barnabörn og barnabarnabörn verða
að eilífu þakklát fyrir ástríkið og um-
hyggjuna, sem hún auðsýndi þeim
ávallt, líka okkur, sem komum utan
að og urðum sama viðmóts aðnjót-
andi frá fyrstu stundu. Vegna þessa
og fágætra eiginleika Snæfríðar,
ekki sízt glaðværðar hennar og
kímni, er þungur harmur kveðinn að
öllum ástvinum hennar, ekki sízt
börnunum, sem áttu svo sterk ítök í
ömmu sinni og langömmu.
Snæfríð hefur nú lokið jarðvist
sinni og safnast til feðra sinna og
mæðra. Eftir að hún og unnusti
hennar, Þorsteinn, komu heim eftir
dvöl sína í Englandi árið 1935 var
það gjarnan haft á orði, þegar til stóð
að taka á móti gestum, að þau yrðu
„at home“. Okkur eftirlifandi ástvin-
um þeirra er huggun í því, að þegar
okkar tími kemur verða þau Snæfríð
og Þorsteinn „at home“ handan móð-
unnar miklu.
Björn Jóhannsson.
Það mun hafa verið á Þorláks-
messu árið 1972 sem ég hitti Abbí
fyrst og satt að segja byrjaði það
ekki björgulega. Ég sat í bílnum
mínum 19 ára menntskælingur fyrir
utan húsið númer 88 við Gnoðarvog
og var að spjalla við unga stúlku sem
ég hafði kynnst og var nýbyrjuð í
skólanum. Klukkan nálgaðist mið-
nætti og ég bjó mig undir að kveðja
snótina fögru þegar bankað var á
gluggann á bílnum og sagt ákveðinni
röddu: „Hvað er þetta með ykkur,
ætlið þið að sitja þarna í alla nótt.
Komdu strax inn Snæfríður.“ Þarna
var komin móðir stúlkunnar og
nafna, verðandi tengdamóðir mín
Snæfríð Egilson. Ekki veit ég hvoru
okkar stóð meiri ógn af hinu á þessu
augnabliki. Mér af konunni sem stóð
þarna úti í kuldanum ströng á svip
og batt enda á hina rómantísku
stund eða henni af þessum síðhærða
pilti, sem hún kunni engin deili á og
var í þokkabót augljóslega nokkrum
árum eldri en dóttir hennar. Þessi
frekar brösótta byrjun breytti ekki
því að þegar ég tók að venja komur
mínar á heimili þeirra var mér strax
vel tekið af Abbí og manni hennar
Þorsteini Egilson. Þá voru elstu
börn þeirra hjóna flutt að heiman og
aðeins Snæfríður yngsta dóttirin enn
í foreldrahúsum. Það var því farið að
hægjast talsvert um hjá þeim hjón-
um miðað við þann eril sem ég
ímynda mér að hafi verið þegar
börnin voru fimm heima. Þarna ríkti
kyrrð og ró og heimilisandinn var
notalegur. Fyrstu mánuðina eftir að
Einar sonur okkar fæddist bjuggum
við hjá þeim í Gnoðarvoginum. Eins
og við var að búast vorum við unga
fólkið frekar óörugg þegar ýmis
praktísk mál, sem fylgja heimilis-
haldi og meðferð ungbarna, voru
annars vegar. Þá var gott að leita til
Abbíar sem hafði lag á því að leið-
beina okkur án þess að taka af okkur
ráðin. Hvort sem það snerist um
matseld, hiksta eða eyrnaverki hjá
ungbörnum eða bletti í fötum, þá
kunni Abbí ráð við öllu. Tengdamóð-
ir mín helgaði heimilinu starfskrafta
sína og varð ég aldrei var við annað
en að hún væri fullkomlega sátt við
það hlutskipti. Hún náði einstaklega
vel til barna sem virtust hænast að
henni hvar sem hún kom og þegar ég
hugsa til hennar í dag sé ég hana fyr-
ir mér brosandi með smábarn í fang-
inu. Líkast til var það þetta hlýja og
rólega fas sem veitti börnunum þá
öryggistilfinningu sem þau sækjast
svo oft eftir.
Þær eru margar endurminning-
arnar sem sækja á hugann nú þegar
leiðir skilur. Ljúfustu minningarnar
tengjast fjölmörgum kvöldstundum
þegar við sátum við eldhúsborðið í
Gnoðarvogi, sötruðum kaffi og
spjölluðum við Þorstein og Abbí um
lífið og tilveruna. Þótt þau væru
ákaflega samstiga í því sem þau tóku
sér fyrir hendur var blæbrigðamun-
ur á lífsskoðunum þeirra. Þorsteinn
var alla tíð róttækur og rómantískur
hugsjónamaður en Abbí var með
báða fætur á jörðinni og leit á hlutina
út frá praktískara og því sem sumir
myndu kalla borgaralegra sjónar-
horni. Það kom því oft í hennar hlut
að halda uppi vörnum fyrir sjónar-
mið, sem aðrir við borðið deildu á.
Oftar en ekki var hún að stríða okkur
og hleypa lífi í umræðurnar en
stundum fannst henni við einfaldlega
vera of dómhörð og það var henni
fjarri skapi. Minnisstæðar eru einnig
heimsóknir hennar þegar við dvöld-
umst við nám erlendis. Fyrst þegar
hún kom með Þorsteini og ferðaðist
með okkur í nokkrar vikur um Nor-
eg. Þrettán árum síðar þegar Abbí
var um áttrætt tóku þær sig til hún
og móðir mín, sem er 10 árum yngri,
og flugu saman yfir hálfan hnöttinn
til að heimsækja okkur til Kaliforníu.
Við vorum ákaflega stolt af þessu
framtaki og fannst þær sýna mikið
áræði að leggja á sig svo langt ferða-
lag komnar á þennan aldur. Abbí
fannst þetta hins vegar lítið mál og
engin ástæða til að mikla það fyrir
sér. Það var helst að henni þætti nóg
um þegar við heimsóttum fjóra
vínbúgarða í Napadalnum í Kaliforn-
íu á einum og sama deginum með til-
heyrandi vínsmökkun. En það er
önnur saga. Síðustu æviárin dvaldi
Abbí á hjúkrunarheimilinu Eir í
Grafarvogi. Þótt heilsan væri farin
að gefa sig hélt hún fullri reisn á sinn
fágaða og hægláta hátt. Það er með
virðingu og þakklæti sem ég kveð
tengdamóður mína. Blessuð sé
minning hennar.
Gunnar E. Kvaran.
Í sögum af Langanesi var talað
um hana sem stúlkuna með gylltu
lokkana og höfðingslegt yfirbragð
hennar og hin ljúfa framkoma gerðu
það að verkum að eftir henni var
tekið og öllum leið vel í návist henn-
ar.
Hún hét amma Abbí í okkar eyr-
um og frá henni stafaði birtu og
hlýju. Frá fyrsta andardrætti okkar
barnabarna hennar og fram á síð-
ustu ár fylgdist hún gjörla með lífs-
hlaupi okkar og síðari afkomenda,
aðstoðaði og kenndi og bar um-
hyggju fyrir öllum sporum okkar í
þessu hlaupi. Við heimili hennar og
afa Þorsteins við Gnoðarvog 88,
húsið sem þá stóð austast í Reykja-
vík, býr órjúfanlegur hluti æsku-
minninga okkar. Þar var samveru-
staður stórfjölskyldunnar og þar
ríkti andblær samheldni og gleði.
Næturheimsóknirnar fannst okkur
skemmtilegastar og þá var heimilt
að lesa og spila fram á kvöld, afi
lagði fyrir okkur gátur og reiknings-
SNÆFRÍÐ
EGILSON
✝ Ólöf Guðbrands-dóttir fæddist á
Hrafnkelsstöðum í
Hraunhreppi í Mýra-
sýslu 2. október
1919. Hún lést á líkn-
ardeild Landspítal-
ans 16. apríl síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Guð-
brandur Sigurðsson,
f. 20. apríl 1874, d.
30. desember 1953,
og kona hans Ólöf
Gilsdóttir, f. 27.
janúar 1876, d. 23.
september 1956.
Systkini Ólafar voru: Ingólfur, f.
4. maí 1902, d. 2. apríl 1972, Sig-
urður, f. 4. apríl 1903, d. 25 apríl
1984, Jenný, f. 19. júní 1904, d. 1.
desember 1983, Pétur, f. 23. júní
1912, d. 2. mars 1913, Stefanía, f.
24. janúar 1906, d. 24. október
1985, Guðrún, f. 24. febrúar 1908,
d. 12. október 1985, Halldóra, f.
15. maí 1911, d. 7. desember 2000,
gjafi og varaborgarfulltrúi, f.
12.11. 1951, maki Einar Stefáns-
son, f. 19.5. 1952. Börn þeirra eru:
Arnar, f. 6.11. 1971, Margrét, f.
25.2. 1977, Stefán, f. 19.10. 1981,
Katrín Ólöf, f. 3.4. 1983, og Anna
Bryndís, f. 20.11. 1984. 3) Grétar,
fyrrverandi skipstjóri, sonur
Þórðar, f. 15.2. 1939, maki Katrín
Jónsdóttir, f. 23.4. 1941. Synir
þeirra eru: Hjörtur, f. 15.5. 1961,
maki Helga Jóhannesdóttir, f .
21.10. 1961, börn þeirra eru Jó-
hannes, f. 23.8. 1988, Hildur, f. 1.8.
1991, Grétar Örn, f. 13.4. 1993, og
Katrín Viktoría, f. 29.12. 1999; Jón
Ásbjörn, f. 5. jan 1965, sonur hans
er Aron Gunnar, f. 1.5. 1994.
Ólöf ólst upp á Hrafnkelsstöð-
um í Hraunhreppi í Mýrasýslu og
fluttist til Reykjavíkur um tvítugt.
Bjó lengst af á Rauðalæk 18 áður
en hún fluttist í íbúð fyrir aldraða
á Skúlagötu 20. Að loknu fullnað-
arprófi var hún einn vetur í skóla í
Reykholti. Hún starfaði lengst af
við afgreiðslu í Mjólkurbúð Mjólk-
ursamsölunnar. Síðustu starfsárin
vann hún sem starfsstúlka á heim-
ili fyrir aldraða í Lönguhlíðinni.
Útför Ólafar fer fram frá Foss-
vogskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.30.
Sigríður, f. 31. mars
1914, d. 15. júní 1986,
Andrés, f. 19. desem-
ber 1916, og Hrefna,
f. 30. nóvember 1921.
Hinn 30. október
1943 giftist Ólöf Þórði
Bogasyni frá Flatey á
Breiðafirði, f. 16. maí
1915, d. 2. okt. 1990.
Hann var sonur
hjónanna Boga Guð-
mundssonar, f. 21.
jan. 1877, d. 20. maí
1965, og Sigurborgar
Ólafsdóttur, f. 7. sept.
1881, d. 26. sept. 1952.
Börn þeirra eru: 1) Bogi, bygging-
artæknifræðingur, f. 8.3. 1944,
maki Ólöf Einarsdóttir, f. 21.9.
1944. Synir þeirra eru Þórður
Birgir, f. 15.7. 1969, maki Tinna
Björk Baldvinsdóttir, f. 20.9. 1973,
sonur þeirra er Aron Baldvin, f.
19.9. 1995; Einar Þór, f. 2.9. 1978,
unnusta Jana Friðfinnsdóttir, f.
24.7. 1978. 2) Bryndís, félagsráð-
Ástkær tengdamóðir mín, Ólöf
Guðbrandsdóttir, lést aðfaranótt ann-
ars páskadags á líknardeild Land-
spítalans í Kópavogi. Ólöf eða Lóa
eins og hún var kölluð, var fædd og
uppalin á Hrafnkelsstöðum á Mýrum
hjá foreldrum sínum Guðbrandi Sig-
urðssyni oddvita og bónda og konu
hans Ólöfu Gilsdóttur ásamt stórum
systkinahópi. Flest systkinanna eru
nú látin, en Andrés og Hrefna lifa
systur sína. Uppvöxturinn á Hrafn-
kelsstöðum mótaði Lóu alla tíð. Fjöl-
skylduböndin voru sterk og systkinin
héldu mikið hópinn og eins hafði Lóa
sveitina og búskapinn alltaf í háveg-
um, þótt hún byggi mestan hluta æv-
innar í Reykjavík.
Guðbrandur bjó myndarbúi að
Hrafnkelsstöðum og þegar Lóa var á
unglingsárum reisti hann stórt íbúð-
arhús, sem til skamms tíma var
kennileiti á Mýrunum og sást víða að.
Kreppuárin og mæðiveikin settu að
vísu strik í búreikninginn, en dóttur-
sonur Guðbrands býr nú myndarbúi
að Brúarlandi, sem er nýbýli úr
Hrafnkelsstaðalandi og stór ættbogi
stendur út af Guðbrandi og Ólöfu í
Borgarfirði, Reykjavík og víðar.
Mikill vinskapur var milli Hrafn-
kelsstaðafjölskyldunnar og föður-
fólks míns á Hólavöllum í Reykjavík.
Þorbjörg, móðursystir Lóu, fóstraði
Ingibjörgu föðurömmu mína, og vin-
átta var milli Guðbrands og Péturs
Magnússonar afa míns. Þessi tengsl
efldust enn með sumardvöl Andrésar
og Ásgeirs Péturssona á Hrafnkels-
stöðum, en þeir voru þar í sveit árum
saman.
Lóa fluttist til Reykjavíkur eftir
uppvaxtarárin á Mýrunum og starf-
aði lengst af við verslunarstörf. Hún
kynntist ungum myndarmanni, Þórði
Bogasyni frá Flatey á Breiðafirði, og
felldu þau saman hugi. Þórður og Lóa
gengu í hjónaband 1943. Þau eign-
uðust tvö börn, Boga og Bryndísi.
Þórður átti fyrir soninn Grétar, sem
ólst upp í Hnífsdal. Bogi er bygging-
artæknifræðingur í Reykjavík,
kvæntur Ólöfu Einarsdóttur, hár-
greiðslumeistara og eiga þau 2 börn.
Bryndís er félagsráðgjafi, búsett í
Reykjavík, gift Einari Stefánssyni,
prófessor, og eiga þau 5 börn. Grétar
er fyrrverandi skipstjóri kvæntur
Katrínu Jónsdóttur skrifstofumanni.
Þau eiga 2 börn og eru búsett á Ísa-
firði.
Húsnæðiskreppa var í Reykjavík
um miðja öldina og ekki hlaupið að
því fyrir ung hjón að fá íbúð. Lóa og
Þórður bjuggu fyrst á Karlagötu í
Norðurmýrinni en síðan við Sörla-
skjól. Eftir að bæði börnin voru kom-
inn í heiminn réðust þau í húsbygg-
ingu í félagi við systkini Lóu, Andrés
og Sigríði og maka þeirra. Þau reistu
3 hæða hús við Rauðalæk 18, þar sem
Lóa og Þórður bjuggu á miðhæðinni
með sínum börnum, Sigríður Guð-
brandsdóttir á fyrstu hæðinni með
manni sínum, Snorra, og börnum
þeirra Guðrúnu og Hilmari, og á efstu
hæðinni bjó Andrés Guðbrandsson
með konu sinni Ingibjörgu og Sig-
rúnu dóttur þeirra. Þetta var sann-
kallað fjölskylduhús og tengsl frænd-
systkinanna náin, nær systkinum en
frænkum og frændum, og að sama
skapi voru tengslin náin við eldri kyn-
slóðina. Lóu er sárt saknað bæði af
börnum sínum og systkinabörnum.
Lóa og Þórður bjuggu mestallan
sinn búskap á Rauðalæknum og þar
ólust börnin þeirra upp. Á Rauða-
læknum var myndarheimili, snyrti-
legt og fallegt, og alltaf gott þangað
að koma. Lóa tók öllum vel og átti
alltaf eitthvað með kaffinu. Jafnframt
heimilisstörfunum vann hún utan
heimilis, við verslunarstörf, lengst af
hjá Mjólkursamsölunni. Á sinn hátt
hélt hún tengslunum við sveitina og
uppvöxtinn bæði í starfi og með stór-
fjölskyldunni á Rauðalæknum. Lóa
bjó vel að börnum sínum, kom báðum
til mennta og studdi þau í einu og öllu
og sama gilti um tengdabörn og
barnabörn, þegar þau komu til sög-
unnar. Lóa á 6 barnabörn og eitt
langömmubarn.
Þórður Bogason átti ættir að rekja
í Flatey á Breiðafirði og þangað leit-
aði fjölskyldan gjarnan á sumrin.
Þórður og Lóa eignuðust gamalt
verslunarhús, Bogabúð, sem Bogi
Guðmundsson faðir Þórðar hafði
steypt upp hjálparlaust árið 1909.
Húsið var illa farið, en Þórður og Lóa
með börnum sínum, Boga, Bryndísi
og Grétari réðust í að endurbyggja
húsið og búa til sumarparadís fyrir
systkinahópinn og barnabörnin. Á
sinn hátt voru þau að endurtaka leik-
inn frá húsbyggingunni á Rauða-
læknum, koma systkinahópnum und-
ir eitt þak og efla þar með vináttu og
ættartengsl, enda þótt í síðara tilvik-
inu sé einungis um sumardvalarstað
að ræða.
Þórður lést 1990. Lóa bjó áfram á
Rauðalæknum en flutti sig um set
fyrir nokkrum árum og keypti sér fal-
lega íbúð í húsnæði fyrir aldraða við
Skúlagötu 20. Þar undi hún vel við
bridgespilamennsku og annað tóm-
stundastarf. Lóa var lengst af heilsu-
hraust og hress. Fyrir rúmum þrem-
ur árum veiktist hún skyndilega og
reyndist vera með hvítblæði. Hún
fékk afbragðsgóða meðferð á krabba-
meinsdeild Landspítalans, svaraði
lyfjameðferðinni vel og var við prýði-
lega heilsu, bjó ein í sinni íbúð, spilaði
bridge og naut lífsins. Hún hélt upp á
ÓLÖF GUÐBRANDS-
DÓTTIR