Morgunblaðið - 25.04.2001, Blaðsíða 53

Löggild próf
hjá Alliance
Française
Í MAÍ verður DALF-próf haldið hjá
Allance Française, Hringbraut 121
(JL-húsinu). Þetta er alþjóðlegt próf
í frönsku sem franska menntamála-
ráðuneytið hefur yfirumsjón með.
Skírteinið DALF er alþjóðlega við-
urkennt sem vitnisburður um
frönskukunnáttu. Prófið jafngildir
inntökuprófi í frönsku við franska
háskóla.
Til að taka DALF-prófið þarf við-
komandi að hafa staðist DELF próf-
ið. Þeir sem ekki hafa lokið DELF-
prófinu geta tekið stöðupróf sem
haldið verður 5. og 7. maí.
Alliance Française sér um að
skipuleggja, undirbúa og veita allar
upplýsingar sem fólk óskar eftir í
sambandi við þetta próf.
Prófið er þannig uppbyggt að það
skiptist í 4 mismunandi stig. Fólki
skal bent á það að ekki er nauðsyn-
legt að taka öll stigin í einu og að
prófin fyrnast ekki heldur geta nem-
endur geymt hvert stig sem þeir
taka.
Síðar geta þeir tekið þau stig sem
upp á vantar hvort sem er hér á landi
eða erlendis. Í dag bjóða u.þ.b. eitt
hundrað lönd fólki upp á að taka
þessi próf.
DALF-próf, stig B1 og B2 mun
fara fram í Alliance Française laug-
ardaginn 26. maí kl.10. DALF-próf
stig B3 og B4 verður haldið mánu-
daginn 28. maí kl.10. Innritun fer
fram virka daga frá kl. 11 til kl. 18.
Nýtt happ-
drættisár
hjá DAS
HAPPDRÆTTI DAS er að hefja 47.
starfsár sitt en „áramótin“ eru nú í
maí nk. Fyrsti útdráttur er 3. maí.
Miðaverð helst óbreytt eða 800 krón-
ur á mánuði og dregið verður viku-
lega á fimmtudögum í Ríkissjón-
varpinu í DAS-2000.
Vinningum fjölgar um 7% og
verða 42.704. Heildarverðmæti vinn-
inga verða rúmar 626 milljónir
króna.
Allur ágóði Happdrættis DAS
rennur óskiptur til uppbyggingar
Hrafnistuheimilanna í Reykjavík og
Hafnarfirði en þar búa hátt í 700
manns. Helmingur þess fólks bjó áð-
ur úti á landi.
Á þeim 46 árum sem Happdrætti
DAS hefur starfað hefur það lagt til
hátt í 2 milljarða í uppbyggingu dval-
arheimila á Íslandi. Þar af fóru um
400 milljónir í byggingarsjóð aldr-
aðra á 25 ára tímabili og var fénu
varið til uppbyggingar dvalarheimila
úti um land allt.
Enn hefur ekki fengist heimild til
að greiða vinninga út í peningum
þrátt fyrir margítrekaðar óskir þar
um og hefur ríkisstjórnin verið að
skoða málið nú á annað ár. Lög um
Happdrætti DAS sem sett voru 1954
verða því óbreytt um sinn en þar
segir m.a. svo: „Heimilt skal Dval-
arheimili aldraðra sjómanna að
stofna happdrætti um bifreiðar, bif-
hjól, báta, búnaðarvélar, íbúðarhús,
húsbúnað, hljóðfæri, búpening, flug-
vélar og farmiða til ferðalaga.“
Í fréttatilkynningu frá happdrætt-
inu segir að þátttaka almennings sé
lífsnauðsynleg svo halda megi áfram
að skapa öldruðum áhyggjulaust
ævikvöld.
FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. APRÍL 2001 53
OPNAÐUR hefur verið vefur Tour-
ette-samtakanna á Íslandi. Af því
tilefni færði Sveinn Magnússon,
skrifstofustjóri í heilbrigðisráðu-
neytinu, samtökunum 100.000 kr.
frá ráðherra, en það mun hafa verið
eitt síðasta embættisverk Ingibjarg-
ar Pálmadóttur að veita samtök-
unum þennan fjárstyrk. Hlutverk
vefjarins er að fræða félagsmenn
og aðra um orsakir og einkenni
heilkennisins, meðferð og úrræði.
Einnig eru þar upplýsingar um ann-
að lesefni um Tourette, slóðir á er-
lendar síður og samskiptasíður.
Tourette-heilkennið er tauga-
sjúkdómur sem stafar af röskun
boðefnaflæðis í miðtaugakerfi. Ein-
kenni Tourette-heilkennis eru
ósjálfráð hljóð og hreyfingar og
fylgifiskar þess eru oft á tíðum ár-
áttu- og þráhyggjueinkenni, athygl-
isbrestur með eða án ofvirkni og
ýmislegt fleira.
Á vefnum er að finna upplýsingar
um orsakir og einkenni heilkennis-
ins. Þar eru einnig leiðbeiningar til
foreldra og kennara um hvernig
best sé að taka á vandamálum sem
koma upp á heimilum og í skólum
og reynslusögur þeirra sem við
sjúkdóminn eiga að etja. Á vefnum
er líka hægt að skrá sig í samtökin,
koma athugasemdum á framfæri og
ræða málin. Í framtíðinni mun sér-
fræðingar nota vefinn til að svara
spurningum sem berast samtök-
unum. Slóðin er www.tourette.is.
Sveinn Magnússon, skrifstofustjóri í heilbrigðisráðuneytinu, færir Írisi
Árnadóttur, formanni Tourette-samtakanna, peningastyrk í tilefni opn-
unar vefjar samtakanna. Slóðin er www.tourette.is.
Tourette-samtökin
á Íslandi opna vef
Fyrirlestur
um kuml og
íslenskar
fornsagnir
ADOLF Friðriksson, forstöðumaður
Fornleifastofnunar Íslands, heldur
opinn fyrirlestur á vegum Vísinda-
félags Íslendinga í Norræna húsinu
á morgun, fimmtudag, kl. 20:30.
Adolf stundaði nám í fornleifafræði í
London og París og hefur unnið við
margvíslegar fornleifarannsóknir á
Íslandi á vegum Þjóðminjasafns og
Fornleifastofnunar. Sérsvið hans
hefur einkum verið áhrif fornsagna á
fornleifarannsóknir og endurskoðun
á fyrri hugmyndum og aðferðum við
rannsóknir á ýmsum minjum frá
söguöld. Á síðustu árum hefur Adolf
fengist við rannsóknir á kumlum og
þingminjum. Hann ritstýrði endur-
útgáfu á doktorsritgerð Kristjáns
Eldjárns, Kuml og haugfé, sem kom
út fyrir skömmu og vinnur nú að at-
hugun á staðfræði kumla.
Íslensk fornleifafræði hefur á síð-
ustu árum tekið miklum stakka-
skiptum. Fornleifar hafa verið kort-
lagðar víða um land með nýjum og
betri aðferðum. Með auknu vísinda-
starfi hefur heimildasafn til íslenskr-
ar forsögu vaxið verulega mikið.
Þessar rannsóknir hafa opnað forn-
leifafræðingum nýjar leiðir. Nú er
framlag fornleifafræðinga til aukinn-
ar þekkingar á fortíðinni ekki lengur
bundið við að varpa ljósi á efnislega
þætti fornmenningar eins og t.d.
húsagerð og áhaldanotkun, því í
fornleifum er fólginn vitnisburður
um fjölmarga aðra þætti hins forna
samfélags.
Í dag er það helsta ögrun forn-
leifafræðinga að nýta þessi nýju
gögn til að leggja drög að íslenskri
forsögu sem engar ritaðar samtíma-
heimildir eru til um. Rannsóknir
fornleifafræðinga á minjum frá því
tímabili hafa einkum snúist um aldur
landnáms og uppruna landnáms-
manna. Í erindi Adolfs verður leitast
við að benda á nýjar leiðir til að nota
heiðnar grafir til aukins skilnings á
forsögu Íslands og varpað fram nýj-
um spurningum: Hvað geta kuml
sagt um íslenskt samfélag á víkinga-
öld? Geyma þau vitneskju um sam-
félagsgerð? Eru óráðin tákn fólgin í
staðsetningu kumla í landinu?
Fjallað um
sambúð þjóð-
garða og
nágrennis
Kirkjubæjarklaustri - Ráðstefna
verður haldin á Kirkjubæjarklaustri
á morgun og föstudag, 26.–27. apríl.
Fjöldi fyrirlesara verður á ráð-
stefnunni, m.a. Siv Friðleifsdóttir,
umhverfisráðherra. Haraldur Ólafs-
son, prófessor verður með hugleið-
ingu um þjóðgarða og samfélagið.
Reynt verður að varpa ljósi á efna-
hagslega þýðingu þjóðgarðs fyrir
samfélagið, þar munu flytja erindi
Tryggvi Felixson, þjóðhagfræðingur
og Sædís Íva Elíasdóttir, atvinnu-
ráðgjafi í Vestur-Skaftafellssýslu.
Anna María Ragnarsdóttir, eigandi
Hótel Skaftafells, mun fjalla um at-
vinnulíf í Öræfum og hvernig er að
reka hótel í næsta nágrenni við þjóð-
garðinn í Skaftafelli.
Kynntar verða athyglisverðar nið-
urstöður rannsókna á þolmörk þjóð-
garðsins í Skaftafelli sem ferða-
mannastaður. Um þær fjalla
Bergþór Aradóttir, Ferðamálaráði
Íslands, Anna Dóra Snæþórsdóttir,
Háskóla Íslands, Arnar Már Ólafs-
son, Háskóli Íslands, Akureyri og
Björn Traustason, Háskóla Íslands.
Einnig mun Rögnvaldur Guðmunds-
son, ferðamálafræðingur kynna nýj-
ar rannsóknir á hálendi Skaftár-
hrepps – vannýttur auður í
ferðaþjónustu. Myndasýningar
verða báða dagana um landsvæðið í
nágrenni við Vatnajökul.
Fjallað verður einnig um landnýt-
ingu í erlendum þjóðgörðum og um
viðhorf heimamanna til þjóðgarðs
sem áhrifavalds í ferðaþjónustu og
landbúnaði. Einnig verður fjallað um
væntingar sveitarstjórnamanna til
fyrirhugaðra þjóðgarða á Snæfells-
nesi og Vatnajökli. Kristinn Jónas-
son, bæjarstjóri í Snæfellsbæ og
Ólafía Jakobsdóttir, sveitarstjóri í
Skaftárhreppi munu fjalla um fram-
angreint málefni. Sigþrúður Stella
Jóhannsdóttir, þjóðgarðsvörður í
Jökulsárgljúfrum mun fjalla um
áhrif þjóðgarðs á land og mannlíf í
Norður-Þingeyjarsýslu. Jón Helga-
son, formaður Kirkjubæjarstofu
mun slíta ráðstefnunni kl. 15.30 á
föstudeginum.
Ráðstefnan er haldin í samstarfi
Kirkjubæjarstofu og Náttúruvernd-
ar ríkisins. Allir eru velkomnir og að-
gangseyrir er enginn.
Ráðstefna á
Kirkjubæjarklaustri
Fyrirlestur
um uppruna
lífsins
LÍFFRÆÐIFÉLAG Íslands stend-
ur fyrir fyrirlestri í dag, miðvikudag.
Þar mun dr. Guðmundur Eggerts-
son, prófessor í erfðafræði við líf-
fræðiskor raunvísindadeildar HÍ,
flytja fyrirlestur sem hann nefnir:
„Hugmyndir um uppruna lífs“.
Rannsóknir á lífverum jarðar
benda eindregið til þess að þær séu
allar af einni rót. Mjög breitt bil er á
milli lifandi frumu og lífvana efnis og
útilokað að núverandi lífsskipulag sé
það upprunalega. Þótt margt hafi
verið hugsað og ritað um uppruna
lífs, ekki síst á allra síðustu árum,
virðist enn langt frá því að menn hafi
komist að niðurstöðu. Margar tilgát-
ur hafa verið kynntar en allar eru
þær umdeildar. Eitt af því sem
margir vísindamenn eru þó sammála
um er að kjarnsýran RNA hafi
snemma í þróunarsögu lífsins verið
erfðaefni lífvera og hafi að líkindum
einnig verið notuð sem hvati efna-
hvarfa. Bæði DNA og arfbundin
prótín hafi komið seinna til sögunn-
ar. Rök með og á móti tilgátunni um
„RNA-líf“ verða rakin í fyrirlestrin-
um en einnig verður sagt frá helstu
hugmyndum um allra fyrstu skref
lífsins á jörðinni þar sem kjarnsýrur
komu ef til vill ekki við sögu. Fyr-
irlesturinn verður haldinn í Lög-
bergi, stofu 101 og hefst kl. 20:00.
Aðgangur er ókeypis og eru allir
velkomnir meðan húsrúm leyfir.
Líffræðifélag Íslands
Stórslysa-
æfing á
Sauðárkróki
HÓPSLYSAÆFING fer fram á
Sauðárkróki dagana 26. – 29. apríl
næstkomandi, þar sem æfð verða við-
brögð við því þegar flugvél með 50
manns innanborðs hlekkist á við enda
flugbrautar flugvallarins á Sauðár-
króki. Alls munu hátt á þriðja hundr-
að manns taka þátt í æfingunni, frá
björgunarsveitum, lögregluembætt-
um, Landhelgisgæslu, Almannavörn-
um, Flugmálastjórn, heilbrigðisstofn-
unum, slökkviliði, rannsóknarnefnd
flugslysa, Rauða krossinum ásamt
sóknarprestum og fleirum.
Æfingin hefst með undirbúningi og
fræðsluerindum fimmtudaginn 26.
apríl og föstudaginn 27. apríl. Erindin
eru flutt á kvöldin í Fjölbrautaskóla
Norðurlands vestra og eru opin al-
menningi. Á laugardag verða æfðar
aðgerðir við tilkynningu um að
ATR42-flugvél með 47 farþega og
þriggja manna áhöfn innanborðs hafi
skollið niður sunnan við Víkina og
brotnað í nokkra hluta.
Erindi um
„Karlmanna-
ritið Njálu“
RANNSÓKNASTOFA í kvenna-
fræðum stendur fyrir rabbfundi á
morgun, fimmtudag, í stofu 101 Odda,
kl.12–13.
Ármann Jakobssson bókmennta-
fræðingur flytur erindi þar sem hann
kallar „Karlmannaritið Njála“. Í er-
indi sínu mun Ármann fjalla um grein
sem hann ritaði um Njálu í Skírni í
fyrra, viðtökur hennar og um það sem
hann lét ósagt í greininni. Þar var
Njála skoðuð út frá hugmyndum um
kynferði og því var haldið fram að
hugmyndir sem þar birtust um kyn-
ferði væru alls ekki íhaldssamar eða
að þar væri á ferð kvenhatur, þvert á
móti mætti greina í Njálssögu rót-
tæka afbyggingu á ýmsum hugmynd-
um um kynferði.
Í þessu erindi ræðir hann sérstak-
lega þann hluta greinarinnar sem
mest viðbrögð hefur fengið, þ.e. vin-
áttu Gunnars og Njáls og hvernig
beri að túlka viðbrögð annarra í sög-
unni við henni.
Íslandssími
styrkir
Götu-
smiðjuna
ÍSLANDSSÍMI færði nýlega Götu-
smiðjunni á Kjalarnesi tvo farsíma
að gjöf. „Til Götusmiðjunnar leita
fjölmargir einstaklingar dag hvern.
Ungt fólk, foreldrar og aðstandend-
ur hringja í leit að ráðgjöf um ýmis
vandamál tengdum vímuefnaneyslu.
Tilkoma farsímanna auðveldar
Götusmiðjunni talsvert að bregðast
við óskum samfélagsins þar sem
þeir auka aðgengi í ráðgjafa,“ segir
í fréttatilkynningu frá Götusmiðj-
unni.
Götusmiðjan kann Íslandssíma
bestu þakkir fyrir höfðinglega gjöf
sem vafalaust mun nýtast vel í starfi
með ungu fólki og fjölskyldum þess
í landinu.
Félagsfundur
í Ættfræði-
félaginu
FÉLAGSFUNDUR verður haldinn
í Ættfræðifélaginu á morgun
fimmtudag kl. 20:30. Fundarstaður
er í húsi Þjóðskjalasafnsins á
Laugavegi 162, 3. hæð. Farið er inn
í portið og inn um dyrnar í horninu
til hægri. Húsið verður opnað
klukkan 19:30.
Orri Vésteinsson, fornleifafræð-
ingur hjá Fornleifastofnun Íslands,
mun halda erindi, sem nefna má
„Um íslenska fornleifafræði, sem
hugsanlega gæti varpað frekara
ljósi á uppruna Íslendinga“.
Boðið er upp á kaffi. Allir eru vel-
komnir.
Fyrirlestur
á Keldum
fellur niður
VEGNA óviðráðanlegra orsaka
fellur næsti fræðslufundur á Keld-
um niður (þ.e. fræðslufundur 26.
apríl).
Sigríður Björnsdóttir dýralækn-
ir á Hólum átti að tala um „Spatt í
íslenskum hrossum“.
Fyrirlesturinn verður fluttur í
maí í staðinn og verður dagsetning
tilkynnt síðar.
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
Kvöldvaka
Félags þjóð-
fræðinga
FÉLAG þjóðfræðinga heldur kvöld-
vöku í sal Sögufélagsins, Fischer-
sundi 3, 26. apríl kl. 20:30. Þar munu
Kristinn H.M. Schram og Jón Börk-
ur Ákason kynna lokaverkefni sín í
þjóðfræði við Háskóla Íslands.
Ritgerð Kristins „...eins og stirðn-
að lík“ fjallar um sagnaflutning fyrr
og nú í félags- og menningarlegu
samhengi en ritgerð Jóns Barkar
nefnist „Svipir manna og dýra.
Rannsókn á sögnum sem heimildum
um sýnir fólks fyrr og nú“. Jón Börk-
ur mun einnig segja frá samstarfs-
samningi sem Rannsóknarmiðstöð
Háskóla Íslands í jarðskjálftaverk-
fræði og Héraðsskjalasafn Árnes-
inga hafa gert með sér um rannsókn-
ir á sögulegum gögnum um
jarðskjálfta og aðra náttúruviðburði.
Allir eru velkomnir.
♦ ♦ ♦