Morgunblaðið - 03.05.2001, Síða 80

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FIMMTUDAGUR 3. MAÍ 2001 VERÐ Í LAUSASÖLU 165 KR. MEÐ VSK.
GENGI krónunnar lækkaði um rúm 6% í metvið-
skiptum á gjaldeyrismarkaði í gær og hefur gengið
lækkað um rúm 16% það sem af er árinu og frá árs-
byrjun 2000 hefur gengið lækkað um rúm 28%.
Þá lækkuðu hlutabréf á Verðbréfaþingi í gær og
lækkaði úrvalsvísitalan um 4,6%. Hefur vísitalan
ekki verið jafnlág frá því í desember 1998. Alls
lækkaði gengi átján félaga í gær en aðeins eitt
hækkaði. Fimm félög stóðu í stað og engin viðskipti
voru með bréf í 25 félögum.
Már Guðmundsson, aðalhagfræðingur Seðla-
bankans, sagði að það væru ekki efnahagslegar for-
sendur fyrir jafnmikilli lækkun gengisins og orðið
hefði í gær. „Við bendum á að núna áður en þessi
lækkun kom var raungengi krónunnar orðið lægra
en það hefur nokkru sinni verið síðan í apríl 1984,“
sagði Már.
Hann sagði að þess vegna teldu þeir að með þess-
ari miklu lækkun væri verið að skjóta yfir markið.
Það væri eðli gjaldeyrismarkaða að ýkja sveiflur
með þessum hætti bæði þegar gengið færi upp og
niður, en hvenær þessi lækkun gengi til baka og í
hversu miklum mæli væri engin leið að segja um nú.
Þórður Friðjónsson, forstjóri Þjóðhagsstofnun-
ar, sagði að efnahagsumgjörðin væri traust. Hins
vegar hefðum við verið að eyða um efni fram og það
kallaði á gengisleiðrétingu sem hefði í raun verið að
koma fram á síðustu tólf mánuðum. „Svo virðist
eitthvað gerast núna sem gerir menn svartsýnni en
efnahagslegar forsendur eru fyrir og það hleypur
einhver vantrú í markaðinn,“ sagði Þórður enn
fremur.
Hann bætti því við að það hefði ekkert breyst
varðandi raunstærðir eða hagvaxtahorfur sem gæfi
tilefni til þeirrar djúpu dýfu í genginu sem orðið
hefði í gær.
Lækkun krónunnar síðustu vikur má rekja til
fyrri gengisstefnu hér á landi og tengist ekki hinni
nýju stefnu Seðlabankans, að því er fram kemur í
nýju markaðsyfirliti frá Íslandsbanka-FBA. Þar
kemur fram að verkfall sjómanna hafi bæði bein og
óbein áhrif til gengislækkunar krónunnar og einnig
hafi líkur á frekari niðurskurði þorskkvótans áhrif á
gengið.
Tíðindi dagsins í efnahagsmálum komu til um-
ræðu á Alþingi í gær þegar frumvarp um sölu
Landssímans var þar til meðferðar. Össur Skarp-
héðinsson, formaður Samfylkingarinnar, og Stein-
grímur Sigfússon, formaður vinstri-grænna lögðu
báðir áherslu á þá alvarlegu stöðu sem komin væri
upp og kröfðust þess að fá að ræða málið við for-
sætisráðherra með einhverjum hætti, til dæmis um-
ræðu utandagskrár eða með yfirlýsingu af hans
hálfu.
Ekki var fallist á þetta af hálfu forseta Alþingi og
hann tók heldur ekki til greina óskir stjórnarand-
stæðinga um sérstaka umræðu um tíðindin í efna-
hagsmálum á aukafundi í dag, fimmtudag.
Gengi krónunnar
lækkaði um rúm 6%

16% lækkun/40

Lægsta gildi/B1
Úrvalsvísitalan
lækkaði um 4,6%
SEX ára drengur, nemandi í
Vesturbæjarskólanum í
Reykjavík, stakk sig á sprautu-
nál á skólalóðinni síðdegis í
gær. Staðfest hefur verið að
nálin og sprautan voru notuð af
fíkniefnaneytanda. Drengurinn
blóðgaðist á fingri og var flutt-
ur á slysadeild þar sem hann
gekkst undir rannsóknir og
hann verður áfram undir eftir-
liti lækna.
Drengurinn var í svokallaðri
skóladagvistun þegar óhappið
varð. Kristín G. Andrésdóttir,
skólastjóri Vesturbæjarskóla,
segir atburðinn alvarlegan.
Eftirlit með skólalóðinni verði
hert í kjölfarið og hún biður
foreldra að brýna fyrir börnum
sínum að taka ekki upp spraut-
ur sem liggja á víðavangi.
Stakk sig
á sprautu-
nál á
skólalóð
VERULEGUR niðurskurður á
þorskveiðiheimildum á næsta fisk-
veiðiári virðist líklegur. Fyrirliggj-
andi upplýsingar um vöxt og viðgang
þorskstofnsins benda til minni stofn-
stærðar.
Leyfilegur heildarafli af þorski á
yfirstandandi fiskveiðiári er 220.000
tonn. Næsta fiskveiðiár á undan var
leyfilegur afli 250.000 tonn en fyrir
þetta fiskveiðiár lagði Hafrannsókna-
stofnun til 203.000 tonna heildarafla.
Skýringin á því var skekkja í stofn-
stærðarmati stofnunarinnar, sem of-
mat stærð þorskstofnsins, einkum
eldri árganga. Hins vegar eru fjórir
stórir þorskárgangar í uppvexti og á
leið inn í veiðistofninn. Svokölluð afla-
regla hefur verið í gildi undanfarin ár
en hún kveður á um að ekki skuli
veiða meira úr veiðistofni þorsksins
en 25% árlega. Sjávarútvegsráðherra
kynnti síðastliðið vor breytingar á
þessari aflareglu sem þýða að þorsk-
afli megi hvorki minnka né aukast um
meira en 30.000 tonn milli ára. Á
þeirri forsendu var heildarafli á síð-
asta ári ákveðinn 220.000 tonn. Niður-
stöður úr stofnmælingu botnfiska í
marzmánuði benda til minni fisk-
gengdar. Þær upplýsingar sem Haf-
rannsóknastofnun hefur til að byggja
á benda því til þess að lagður verði til
samdráttur í þorskafla.
Komi til niðurskurðar á þorskveiði-
heimildum mun útflutningsverðmæti
sjávarafurða minnka en gera má ráð
fyrir því að hver tíu þúsund tonn af
þorski upp úr sjó skili um milljarði í
útflutningsverðmætum. Í versta falli
getur komið til niðurskurðar þorsk-
veiðiheimilda um 30.000 tonn vegna
sveiflujöfnunar og verði svo hefur
þorskkvótinn verið lækkaður um
60.000 tonn á tveimur árum en það
svarar til um sex milljarða samdrátt-
ar. Jóhann Sigurjónsson, forstjóri
Hafrannsóknastofnunarinnar, segir
enn of snemmt að segja til um tillögur
stofnunarinnar fyrir næsta fiskveiði-
ár en þær verði væntanlega birtar eft-
ir næstu mánaðamót.
Margt bendir til minni þorskkvóta á næsta fiskveiðiári
Leiðrétta þarf ofmat
á stærð þorskstofnsins

Margt bendir til/26
KASTÆFINGAR voru stundaðar
af miklum móð við Rauðavatn í
Reykjavík í gærkvöld en æfingin
var hluti af flugukastnámskeiðum
sem Kastklúbbur Reykjavíkur hef-
ur staðið fyrir í vetur. Fluguköst-
in verða æfð á sama stað í kvöld
og annað kvöld milli kl. 20 og 22
og eru æfingarnar opnar öllum
áhugamönnum um fluguveiðar.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Gísli R. Guðmundsson, formaður Kastklúbbs Reykjavíkur, mundar stöngina.
Flugukast-
æfingar við
Rauðavatn
MIKILL verðmunur er um þessar
mundir á kílóverði ferskra jarðar-
berja í Reykjavík, Ósló og Kaup-
mannahöfn.
Jarðarberjaverð var 241% hærra í
Reykjavík en í Kaupmannahöfn í
gær þegar hæsta verð var borið sam-
an á báðum stöðum.
Þegar verð var borið saman í lág-
vöruverðsverslununum Bónus í
Reykjavík og Rema 1000 í Ósló í gær
reyndust jarðarberin vera 223% dýr-
ari í Bónus.
Langdýrust
á Íslandi

Verð á/22
Fersk jarðarber
á Norðurlöndunum