Morgunblaðið - 11.10.2001, Side 39

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. OKTÓBER 2001 39
oroblu@sokkar.is www.sokkar.is
skrefi framar
DOLCE VITA
Saumlaus undirföt
Algjör þægindi
ALLT frá tímum de
Dudevant baronessu
(hjákonu Chopins um
1840), sem sögð er að
hafi verið fyrsta konan
til að ganga í karlmanns-
buxum og reykja opin-
berlega, hafa reykingar
kvenna verið samtvinn-
aðar ímynd frelsis, tísku
og aðdráttarafls.
Um aldamótin 1900
reyktu fáar konur. Í dag
reykja álíka margar
konur og karlar.
Ástæður þess að við
byrjum að reykja eru
ýmsar, t.d. léleg sjálfs-
mynd, þrýstingur fé-
laga, reykingar foreldra og nikótín-
fíkn.
Flestar konur byrja að reykja fyrir
18 ára aldur og sumar jafnvel 12 til 14
ára gamlar. Á þeim aldri göngum við í
gegnum kröftugar breytingar á
þroska. Það má líkja sambandi ung-
lings og sígarettu saman við samband
pars sem byrjar mjög ungt saman.
Þau verða fullorðin saman. Munurinn
á kærastanum og sígarettunni er þó
sá að kærastinn er ekki vanabindandi
og stundum þroskast þau frá hvort
öðru. Sígarettan nær hinsvegar tök-
um á manni og getur tekið á að segja
henni upp.
Hvers vegna að hætta?
„Ég þekki áttræða konu sem reyk-
ir og það amar ekkert að henni.“ Allar
þekkjum við frasa í þessum dúr.
Hverju þeir skila okkur er óljóst, en
með þeim er mikilvægri ákvörðun
slegið á frest.
Reykingar leiða til sömu sjúkdóma
hjá konum og körlum. Þeir algeng-
ustu eru hjarta- og æðasjúkdómar,
lungnakrabbamein,
lungnaþemba og lang-
vinn berkjubólga, en
konur þola reykingar
verr. Þær fá frekar
kransæðastíflu. Einnig
lungnaþembu og lang-
vinna berkjubólgu og
deyja líka frekar af
þeim orsökum en karl-
ar.
Algengt er að konur
eignist börn milli þrí-
tugs og fertugs. Það er
ýmislegt sem veldur
því. Við erum að klára
nám, við viljum vera
búnar að koma okkur
fyrir o.fl. Ef við byrjuð-
um að reykja á unglingsaldri getum
við verið búnar að reykja lengi þegar
að börnin eru ennþá lítil. Við erum
mögulega komnar með reykinga-
tengda sjúkdóma, sem til skamms
tíma voru sjúkdómar eldri karla.
Reykingar draga úr frjósemi
kvenna, sú skerta frjósemi getur bor-
ist í barnið með reykingum á með-
göngu og haft áhrif á frjósemi þess
áratugum seinna.
Ýmislegt fleira má nefna sem snýr
að skaðsemi tóbaks fyrir okkur kon-
ur, eins og lélegri gróningu eftir fegr-
unaraðgerðir, öldrunareinkenni húð-
ar koma fyrr fram, tíðahvörf verða
fyrr, sem og úrkölkun beina.
Að hætta að reykja
Stuðningur skiptir miklu máli, láttu
því fjölskyldu og vini vita af ákvörðun
þinni. Undirbúðu þig vel áður en þú
hættir, það borgar sig. Skrifaðu niður
kosti og ókosti reykinga, kosti og
ókosti þess að hætta að reykja. Þér
mun reynast auðveldara að hætta ef
þú veist af hverju þú reykir. Fáðu þér
lesefni, skráðu þig á námskeið, farðu
yfir fallgildrur og vertu með lausnir á
hverri og einni. Æfðu þig. Algengar
fallgildrur eru þyngdaraukning,
reykingar annarra, áfengi og andleg
vanlíðan. Samhliða því að hætta að
reykja er gott að auka hreyfingu,
neyslu á grænmeti og ávöxtum og
drekka vel af vatni. Notaðu slökun.
Betra er að hætta að reykja í fyrri-
hluta tíðahrings. Lyf til að hætta að
reykja eru góð og gild. Þau ein og sér
duga hins vegar ekki. Hættu fyrir þig
sjálfa. Vertu trú ákvörðun þinni og
bjartsýn á getu þína til að vera reyk-
laus það sem eftir er.
Lífshættuleg hugmynd?
„Það hlýtur að vera í lagi að fá sér
eina. Mér hefur gengið svo vel í 6 vik-
ur. Hanna vinkona á ekki í vandræð-
um með það. Hún reykir bara þegar
hún fær sér í glas.“
Er líf að loknu þessu? Vitnisburður
fyrrum reykingakvenna vísar til þess
að líf þeirra sé gott. Hvernig væri
gefa nýju lífi tækifæri?
Er líf að loknu þessu?
Rósa
Jónsdóttir
Krabbamein
Ástæður þess að við
byrjum að reykja eru
ýmsar, segir Rósa Jóns-
dóttir, t.d. léleg sjálfs-
mynd, þrýstingur fé-
laga, reykingar foreldra
og nikótínfíkn.
Höfundur er hjúkrunarfræðingur
á lungnadeild Vífilsstaða.
DAGANA 12.–14.
október heldur Sam-
fylkingin í Hafnarfirði
skoðanakönnun á með-
al félagsmanna sinna í
tengslum við val á lista
sinn fyrir næstu bæj-
arstjórnarkosningar.
Samfylkingin í Hafnar-
firði tók snemma vors
ákvörðun um fram-
boðsleiðina og hefur
verið unnið að því inn-
an félagsins í nokkra
mánuði að undirbúa
skoðanakönnunina.
Þann 31. október nk.
stefnir flokksfélagið að því að leggja
fram listann til samþykktar á fé-
lagsfundi, mjög líklega fyrst flokks-
félaga á landinu.
Samfylkingin í Hafnarfirði er
stórt félag á landsmælikvarða, en í
því eru vel á annað þúsund félagar.
Hópar jafnaðarmanna og fé-
lagshyggjufólks hafa alla tíð verið
stórir í Hafnarfirði. Innan stjórn-
málaflokkanna á landsvísu er m.a.
litið til Samfylkingar-
innar í Hafnarfirði,
þegar rætt er um öfl-
ugt og kröftugt flokks-
starf, enda hefur mark-
visst innra starf átt sér
stað allt frá stofnun
þess. Tekist hefur inn-
an Samfylkingarinnar
að byggja upp öflugan
og sífellt stækkandi
hóp af fólki sem tilbúið
er að vinna í samvinnu
við bæjarbúa að betri
lífsskilyrðum og betra
samfélagi.
Tuttugu frambjóð-
endur bjóða sig fram í
skoðanakönnunina og er þar allt úr-
valsfólk á ferð. Nú er það flokks-
félaganna að setja traust sitt á þá
einstaklinga sem þeir telja og vilja
sjá í sex efstu sætum framboðslist-
ans. Flokksfélagar hafa þannig
mikla möguleika á að hafa áhrif með
því að mæta og tjá vilja sinn í skoð-
anakönnuninni.
Það er trú mín að þeir dagar sem
nú fara í hönd muni skipta miklu
máli er kemur að hinum eiginlegu
kosningum í vor. Ef litið er yfir hóp
hinna 20 frambjóðenda, þá dylst
engum að Samfylkingin í Hafnar-
firði mun bjóða fram sigurstrang-
legan framboðslista að vori kom-
andi. Fólk sem tilbúið er halda á lofti
þeim grundvallarsjónarmiðum sem
jafnaðar- og félagshyggjuflokkar
boða. Samstæðan hóp fólks sem
tilbúið er í markvissa skipulagða
vinnu með öllum bæjarbúum í Hafn-
arfirði.
Skoðanakönnun
hjá Sam-
fylkingunni
Gunnar Svavarsson
Höfundur er formaður
Samfylkingarinnar í Hafnarfirði.
Samfylkingin
Nú er það flokksfélag-
anna að setja traust sitt
á þá einstaklinga, segir
Gunnar Svavarsson,
sem þeir telja og vilja
sjá í sex efstu sætum
framboðslistans.
mbl.isFRÉTTIR