Morgunblaðið - 19.10.2001, Side 12

FRÉTTIR
12 FÖSTUDAGUR 19. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
„ÞAÐ er engin ástæða til að missa
kjarkinn þótt hagvöxturinn hafi að-
eins dregist saman. Kaupmátturinn
er meiri en nokkru sinni fyrr og
bílverð hagstætt af því það hefur
ekki fylgt hækkun á gengi og vext-
ir á bílalánum eru yfirleitt með
þeim lægstu á neyslulánum,“ sagði
Erna Gísladóttir, formaður Bíl-
greinasambandsins, meðal annars
er hún kynnti átak sem Vinir bíls-
ins standa að um þessar mundir.
Vinir bílsins eru regnhlíf-
arsamtök sem Bílgreinasambandið
stendur að ásamt bílaumboðunum,
tryggingafélögum og lánafyrir-
tækjum til að vekja athygli á mik-
ilvægi bílsins í íslensku samfélagi.
„Allar hagtölur benda til þess að
líklega hafi aldrei verið jafn góður
tími og núna til að kaupa nýjan bíl
– og aldrei jafn mikil ástæða,“ seg-
ir m.a. í greinargerð Bílgreina-
sambandsins.
Erna Gísladóttir sagði að Vinum
bílsins fyndist tími til þess kominn
að bíllinn fengi að njóta sannmælis
í umræðu hérlendis, umræðan
hefði of lengi verið óþarflega nei-
kvæð. „Það vill gleymast hvað bíll-
inn er gagnlegur,“ sagði formað-
urinn ennfremur. „Óhætt er að
fullyrða að bíllinn er mikilvægasta
tækið sem nútímamaðurinn hefur
yfir að ráða. Það er bíllinn sem hef-
ur átt stærstan þátt í því að skapa
það nútíma þjóðfélag sem við
þekkjum,“ sagði Erna og vísaði til
Willys-jeppa af árgerð 1947 sem
var á fundarstað þegar átakið var
kynnt. Sagði hún Íslendinga hafa
fengið þessa jeppa í síðari heims-
styrjöldinni, byggt yfir þá og lagt
land undir fót. „Jeppinn varð tækið
sem bylti samgöngum hér innan-
lands.“
Fram kom á fundinum að bíllinn
hefði ýmsar hliðarverkanir, hann
væri ekki gallalaus eða hættulaus
en margt sem sagt væri um bílinn
væri byggt á misskilningi og „röng-
um upplýsingum eða draum-
kenndri sýn um að þjóðfélagið geti
verið án bílsins“, segir m.a. í sam-
antekt frá Bílgreinasambandinu.
Forráðamenn íslensku bílaum-
boðanna voru viðstaddir kynningu
átaksins svo og fulltrúar trygg-
ingafélaga og lánafyrirtækja. Vinir
bílsins telja fátt skýra þann sam-
drátt sem orðið hefur í sölu nýrra
bíla á þessu ári annað en almenna
óvissu og neikvæða umræðu. Alls
er talið að samdrátturinn verði um
50% á árinu og að fluttir verði inn
um 7.400 nýir fólksbílar.
Bíladagar
um aðra helgi
Meðal aðgerða sem Vinir bílsins
efna til á næstunni eru bíladagar
helgina 27. til 28. október. Jónas
Þór Steinarsson, framkvæmda-
stjóri Bílgreinasambandsins, segir
þetta verða eina stærstu bílasýn-
ingu sem efnt hefur verið til en
hvert og eitt umboð sýnir á sínum
stað auk þess sem sýndir verða
nokkrir aldrifsbílar í Smáralind.
Sagði Jónas Þór að umboðin myndu
setja fram ýmis tilboð þessa helgi.
Morgunblaðið/RAX
Forráðamenn bílaumboðanna blása til varnar gegn því sem þeir nefna neikvæða umræðu um bílinn. Þeir hafa
stofnað regnhlífasamtökin Vini bílsins ásamt tryggingafélögum og lánafyrirtækjum. Erna Gísladóttir,
formaður Bílgreinasambandsins, hafði orð fyrir þeim er samtökin voru kynnt.
Vilja að bíllinn fái
að njóta sannmælis
STURLA Böðvarsson samgöngu-
ráðherra segir það ekki koma sér á
óvart að ákveðinn hópur leigubíl-
stjóra sé óánægður með frumvarp til
laga um leigubifreiðar sem nú er til
meðferðar á Alþingi. „Það kemur
mér ekki á óvart að þessi hópur sem
þarna lætur í sér heyra sé ósáttur
vegna þess að þetta er akkúrat hóp-
urinn sem við erum daglega í miklu
streði við að fá til þess að fella sig að
þeim reglum sem eru í gildi í dag.
Ég hef á hinn bóginn ekki orðið var
við óánægju meðal þeirra sem hafa
hlutina í góðu lagi,“ segir ráðherra.
Í Morgunblaðinu í gær kom m.a.
fram í máli Magnúsar Kjartansson-
ar, sem situr í stjórn bílstjórafélags-
ins Andvara, að verulegrar óánægju
gætti með frumvarp ráðherra meðal
leigubílstjóra. Í frumvarpinu er m.a.
lagt til að stjórnsýsla leigubifreiða
færist frá samgönguráðuneytinu til
Vegagerðarinnar og að leigubílstjór-
um verði gert að greiða sérstakt ár-
legt gjald, 13 þúsund krónur, fyrir
hvert atvinnuleyfi. Þá er m.a. lagt til
að bifreiðastöðvunum verði heimilt
að sjá um útgáfu undanþágna sem
bifreiðastjórafélögin sáu um áður.
Traust skipulag tryggt
„Ég tel að með þessu fyrirkomu-
lagi [sem lagt er til í frumvarpinu] sé
vel tryggt traust skipulag á þessu
máli og eftir atvikum sköpuð greið
leið til að kæra til ráðuneytis fram-
kvæmd mála ef um það er að ræða.
Við höfðum kannað þann möguleika
að færa þetta alveg til sveitarfélag-
anna en það er enginn vilji til þess
hjá sveitarfélögunum að taka við
þessu. Það er mat okkar og allra
þeirra sem þekkja best til að það
verði að vera takmörkun og það
verði að vera traust eftirlit með
þessari starfsemi vegna þess að
leigubílstjórar sinna afskaplega
vandasömu starfi; eru að keyra ein-
staklinga allan sólarhringinn við
mismunandi aðstæður. Það verður
því að vera hægt að treysta þeim
mjög vel sem sinna þessu starfi og
því þarf eftirlit og þess vegna þarf
að gera kröfur til þessara aðila sem
sinna leiguakstri. Það er af þeirri
ástæðu sem við búum til þetta frum-
varp.“
Sturla Böðvarsson segir ennfrem-
ur að það sé ekki gott fyrirkomulag
að hafa stjórnsýslu umrædds mála-
flokks inni í ráðuneytinu eins og ver-
ið hefur. „Það eru betri stjórnsýslu-
hættir að fela traustri stofnun
framkvæmdina og bifreiðastöðvun-
um.“
Óánægja kemur
ekki á óvart
Samgönguráðherra um viðbrögð
við frumvarpi um leiguakstur
ALÞJÓÐASAMTÖK verslunar-
manna, UNI, samþykktu á nýliðnu
þingi sínu að styðja hnattvæðingu
og leggja jafnframt höfuðáherslu á
að virðing fyrir réttindum launa-
fólks sé óaðskiljanlegur þáttur í al-
þjóðaviðskiptum.
Ingibjörg R.Guðmundsdóttir,
formaður Landssambands íslenzkra
verzlunarmanna, var meðal um þús-
und þingfulltrúa aðildarríkjanna
140 sem tóku þátt í þingi sambands-
ins sem haldið var í Berlín í sept-
ember síðastliðnum.
„Sambandið, UNI, er málsvari 16
milljóna félagsmanna í 940 lands-
samböndum, þetta eru kröftug sam-
tök sem byggjast á um 100 ára
grunni fjögurra alþjóðasambanda
sem sameinuðust undir nafni Union
Network International, UNI, á síð-
asta ári,“ segir Ingibjörg en nýliðið
þing er hið fyrsta sem haldið er eftir
sameininguna. Finninn Maj-Len
Remahl var kosinn forseti UNI og
Philip Jennings framkvæmdastjóri.
Maj-Len er formaður Landssam-
bands finnskra verslunarmanna.
Yfirskrift þingsins var Global Ac-
tion @ UNI eða heimsaðgerðir á
vegum UNI. Ingibjörg segir um-
ræður þingsins mjög hafa tekið mið
af yfirskrift þess þar sem ræðu-
menn lögðu megináherslu á að ræða
áhrif hnattvæðingarinnar á fátæk-
ustu þjóðir heims.
„Athyglinni var beint að Alþjóða-
viðskiptastofnuninni, WTO, Al-
þjóðabankanum og stórum fjöl-
þjóðafyrirtækjum. Það var nokkuð
um að fundarmenn kenndu þessum
aðilum um flest það sem miður hef-
ur farið. Skiljanlega var mikill hiti í
þeim ræðumönnum sem best þekkja
til ástandsins í fátækustu og rétt-
indalausustu aðildarlöndunum. Það
sem hefur verið að gerast samhliða
hnattvæðingunni er að fjölþjóðafyr-
irtæki hafa sótt inn í þriðja heims
lönd og hagað sér þar á allt annan
hátt gagnvart réttindum starfsfólks
en þau gera á Vesturlöndum. Mörg
þessara risafyrirtækja uppfylla ekki
einu sinni lágmarksréttindi starfs-
fólks,“ segir Ingibjörg innt eftir
hvað bar hæst í máli þingmanna.
Kjarasamningsákvæði virt
utan heimalandsins
Ingibjörg segir aðildarsambönd-
in, sem eru í löndum þar sem réttur
og samningar eru virtir, hafi verið
hvött til þess í samningaviðræðum
sínum við alþjóðafyrirtæki að fá inn
ákvæði í samninga um að samning-
arnir gildi einnig í þriðja heims
löndum, ef fyrirtækið hefur þar
rekstur.
„UNI hvetur sem sagt fjölþjóða-
fyrirtækin til þess að láta kjara-
samningsákvæði eigin lands einnig
gilda í öllum löndum sem fyrirtækið
starfar. Þetta hefur ekki verið gert
áður en verði þessu ákvæði fram-
fylgt ætti hnattvæðingin að verða til
þess að kjör fólks batni og verði
jafnari í heiminum. Með þessu
ákvæði er bæði sýnd samstaða milli
ólíkra aðildarríkja og í mörgum til-
fellum er einnig verið að verja störf
félagsmanna sem sum hver er hægt
að vinna hvar sem er í heiminum.
Í þessu samhengi var einnig rætt
um samruna stórfyrirtækja og mik-
ilvægi þess að þegar til slíks kemur
sé horft til fleiri þátta en hagsmuna
hluthafanna. Það verði einnig að
tryggja stöðu launafólks en í því
felst einnig framtíð fyrirtækjanna,“
segir Ingibjörg og kveður sambönd
innan UNI hafa mikinn hug á að láta
reyna á þetta ákvæði.
„Stefna UNI er að styðja hnatt-
væðingu en samtökin eru þó á móti
þeirri auknu misskiptingu sem hún
hefur sums staðar leitt af sér. Það er
að segja að í staðinn fyrir að jafna
kjör fólks um heiminn þá hefur þró-
unin samfara hnattvæðingunni víða
verið í þveröfuga átt og aukið bil
milli manna. Stór framleiðslu- og
tæknifyrirtæki hafa í síauknum
mæli fært út kvíarnar og nýtt sér
ódýrt vinnuafl í Afríku- og Asíulönd-
um. Þar eru réttindi starfsmanna
þverbrotin og því er áherslan hjá
UNI lögð á að virðing fyrir réttind-
um launafólks sé óaðskiljanlegur
þáttur í alþjóðaviðskiptum og að
breyta þurfi viðskiptasamningum
þannig að þeir komi einnig til góða
fátækustu þjóðum heims og byggi
upp efnahags- og atvinnuástand í
þeim löndum,“ segir Ingibjörg og
kveður þetta einnig viðhalda já-
kvæðu atvinnuástandi á Vesturlönd-
um þar sem ekki væri lengur jafn
mikið ójafnvægi á milli þess að leita
til vinnuafls heima fyrir og ódýrra
starfskrafta í fátækari löndum.
Spurð hvað sé næst á döfinni hjá
aðildarfélögum UNI segir Ingibjörg
að stefnt hafi verið að miklum al-
þjóðlegum mótmælum vegna fund-
ar WTO í Quatar í nóvember næst-
komandi. „Mótmælin eru skipulögð
með það að markmiði að krefja
stofnunina um að leyfa samráð og
viðræður við launþegasamtök og
aðra lýðræðiskjörna aðila.“
Ingibjörg R. Guðmundsdóttir, formaður LÍV, sótti fund alþjóðasamtaka verslunarmanna í Berlín
Megináhersla
lögð á réttindi
launafólks
Ingibjörg R. Guðmundsdóttir, Magnús L. Sveinsson og Gunnar Páll
Pálsson voru meðal þátttakenda á þingi UNI í Berlín.
Í TVEIMUR fréttum í blaðinu sl.
miðvikudag er annars vegar fjallað
um póstsendingu til RÚV og hins
vegar um úrskurð siðanefndar Blaða-
mannafélags Íslands undir fyrirsögn-
inni „Telur brot fréttamanna RÚV
ámælisvert“.
Í fyrra tilfellinu er nefnd frétta-
stofa Ríkisútvarpsins þar sem átt er
við fréttastofu útvarps, og fyrirsögnin
í seinna tilfellinu er með sama hætti
röng þar sem þar er vísað til frétta-
stofu sjónvarps. Skal því áréttað að
Ríkisútvarpið rekur ekki eina frétta-
stofu heldur tvær sjálfstæðar frétta-
stofur, aðra fyrir útvarp og hina fyrir
sjónvarp, og er rekstur þeirra algjör-
lega aðskilinn, þó að samvinna sé á
milli þeirra í ýmsum tilvikum.
Árétting
ORKUVEITA Reykavíkur tilkynnti
lögreglunni þjófnað úr minjasafni
fyrirtækisins við Rafstöðvarveg í
gærmorgun. Þaðan hafði verið stolið
skjávarpa og myndbandstæki án
þess að merki væru um innbrot eða
skemmdir á innanstokksmunum.
Málið er í rannsókn hjá lögreglunni
en svo virðist sem þjófurinn hafi haft
einhver lyklavöld.
Þjófnaður frá
Orkuveitunni
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦