Morgunblaðið - 04.01.2002, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 FÖSTUDAGUR 4. JANÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
AFBRIGÐI af tölvuveiru er nefnist
Maldal hefur dreift sér meðal tölvu-
notenda hér á landi á síðustu dögum.
Um er að ræða afbrigði sem nefnist
W32/Maldal.E@mm, en hún eyðir
skrám sem tengjast ýmsum vírus-
varnarforritum og einnig skrám með
ákveðnum endingum.
Póstsía veiruvarnarfyrirtækisins
Friðriks Skúlasonar hefur stöðvað
nokkra tugi bréfa sem eru sýkt af
W32/Maldal.E@mm, að því er fram
kemur í fréttatilkynningu frá fyrir-
tækinu. Segir að Maldal.E dreifi sér
með sýktum viðhengjum í tölvupósti.
„Hann dreifir sér milli tölva með því
að finna tölvupóstföng í tölvupóst-
fangaskrá Outlook-póstforritsins frá
Microsoft og sendir sjálfan sig sem
viðhengi.“
Þekkja má bréf sem dreifa Mald-
al.E-tölvuorminum á því að titill
póstsins inniheldur ýmist nafn tölv-
unnar sem ormurinn kemur frá eða
orðið ZaCker. Þá ber sýkta viðheng-
ið við tölvupóstinn sama heiti og
kemur fram í titli skeytisins, en með
endinguna .EXE.
Viðhengi og titill
með kunnuglegu nafni
Segir að algengt sé að notendur
skýri tölvur sínar með sínu eigin
nafni svo að líklegt sé að bæði við-
hengi og titill skeytsins innihaldi
nafn sem móttakandinn þekkir og
hann því líklegri til að opna viðheng-
ið en ella. „Bréfið sjálft inniheldur
eina línu af texta á ensku, sem orm-
urinn velur af handahófi úr lista sem
hún hefur að geyma. „Þegar ormur-
inn er opnaður reynir hann að eyða
nokkrum skrám sem tengjast ýms-
um vírusvarnarforritum og einnig
skrám með ákveðnum endingum.“
Endingar sem tölvuveiran eyðir eru
.ini, .php, .com, .mpeg, .dat, .zip, .txt,
.exe, .xls, .doc og .jpg.
Meðal skráa sem hafa þessar end-
ingar eru skrár sem nauðsynlegar
eru fyrir Windows-stýrikerfið. Fram
kemur að ef þessi tölvuormur sé opn-
aður þurfi að hlaða stýrikerfið upp á
nýtt eftir að tölvan hefur verið
hreinsuð.
Póstsía Friðriks Skúlasonar ehf.
greip í gær nokkra tugi bréfa sýkt af
W32/Maldal.E@mm og áskrifendur
póstsíuþjónustu Friðriks Skúlasonar
ehf. hafa því ekki lent í vandræðum
af hans völdum. Þótt aðeins sé um að
ræða lítinn hluta allra sýktra bréfa
sem sían hefur gripið í dag [í gær]
bendir það til að veiran sé í tölu-
verðri dreifingu og muni dreifa sér
hraðar eftir því sem á líður.“
Ný tölvuveira lætur til
skarar skríða hérlendis
EMBÆTTI forseta Íslands hefur á
síðustu þremur árum farið 26 millj-
ónir króna fram úr heimildum á fjár-
lögum. Eftir að Ríkisendurskoðun
kom á framfæri athugasemdum við
umframkeyrslu og bókhaldsfærslur
á árinu 1999 hefur betur tekist til að
miða útgjöld við fjárheimildir emb-
ættisins og standa vonir til að þetta
ár verði haldið áætlun. Árið 1999 fór
embættið rúmar 15 milljónir fram úr
fjárlögum, 7 milljónir umfram árið
2000 og samkvæmt upplýsingum frá
Ríkisendurskoðun má reikna með að
umframkeyrsla síðasta árs hafi num-
ið 4 milljónum króna, sem miðað við
120 milljóna kr. útgjöld er 3,4% um-
fram fjárheimild upp á 116 milljónir.
Þær upplýsingar fengust staðfestar
hjá forsetaembættinu í gær og sagði
Stefán L. Stefánsson forsetaritari
við Morgunblaðið að áætlanir síðasta
árs um sparnað og aukið aðhald
hefðu að mestu staðist. Ekki hefði
verið hægt að sjá fyrir hækkun verð-
lags á ýmsum útgjaldaliðum en tek-
ist hefði t.d. að minnka útgjöld við
opinberar heimsóknir.
Mest umframkeyrsla
árið 1999
Ólafur Ragnar Grímsson tók sem
kunnugt er við embætti forseta Ís-
lands um mitt árið 1996. Fyrsta heila
árið hans á Bessastöðum, 1997, var
rúmum 83 milljónum króna úthlutað
til embættisins en útkoman varð
tæpum 10 milljónum meiri, eða 92,6
milljónir króna. Árið 1998 skilaði
embættið afgangi upp á 1,6 milljónir
króna þegar útgjöldin námu 85,2
milljónum en fjárheimild ársins var
86,8 milljónir.
Árið 1999 var umkeyrslan mest,
sem fyrr segir, og voru gerðar at-
hugasemdir við það af Ríkisendur-
skoðun. Fjárheimild þess árs var
upp á 95,7 milljónir króna en útgjöld-
in urðu 110,8 milljónir þegar upp var
staðið, eða 15,8% umfram heimild á
fjárlögum. Við endurskoðun ríkis-
reiknings fyrir sama ár gerði Rík-
isendurskoðun athugasemd við að
forsetaembættið skilaði ekki gögn-
um til greiðslu og bókunar innan
eðlilegra tímamarka og einnig voru
athugasemdir gerðar við uppgjör og
frágang ferðareikninga. Í samtali við
Morgunblaðið í október árið 2000,
þegar greint var frá skýrslu Ríkis-
endurskoðunar, sagði Stefán L. Stef-
ánsson forsetaritari að miklar annir
hefðu verið hjá embættinu umrætt
ár og ýmis verkefni hlaðist upp sem
varð að fresta frá árinu 1998 vegna
veikinda og fráfalls Guðrúnar Katr-
ínar Þorbergsdóttur. Opinberar
heimsóknir árið 1999 urðu fleiri en
reiknað hafði verið með og var haft
eftir Stefáni að erfitt væri að sjá fyr-
ir með árs fyrirvara hvaða verkefn-
um embættið þyrfti að sinna. Bók-
haldsliðurinn „opinberar heimsókn-
ir“ væri í raun óútreiknanlegur.
Árið 2000 var einnig annasamt hjá
forseta Íslands, enda kristnitökuhá-
tíð og landafunda minnst hér heima
og vestan hafs, sem kunnugt er.
Voru heimsóknir til landsins tíðar og
ferðalög töluverð hjá forseta og
fylgdarliði. Embætti forsetans voru
ætlaðar rúmar 124 milljónir á fjár-
lögum þess árs en útgjöldin námu
alls rúmri 131 milljón, eða 5,6% um-
fram. Þar af nam kostnaður vegna
opinberra heimsókna um 31 milljón
og kostnaður vegna yfirstjórnar
hækkaði töluvert frá árinu 1999,
einkum vegna þess að skattfríðindi
forsetans voru afnumin.
Sem fyrr segir er líklegt að um-
framkeyrsla síðasta árs verði um 4
milljónir króna, eða 3,4% umfram
fjárheimild. Er það minnsti munur
hjá embættinu til margra ára. Sam-
kvæmt frumvarpi til fjárlaga fyrir
þetta ár eru útgjöld forsetaembætt-
isins áætluð tæpar 125 milljónir
króna, eða 5 milljónum meiri en út-
gjöld nýliðins árs.
Hvatt til aðhalds og sparnaðar
í nýársávarpi forsetans
Ólafur Ragnar gat þess sérstak-
lega í ávarpi til þjóðarinnar á nýárs-
dag að hún yrði að gæta aðhalds og
sparnaðar í rekstri. Forsetinn sagði
meðal annars eftirfarandi:
„Við Íslendingar þurfum að temja
okkur meiri sparnað og aðhaldssemi,
bæði í rekstri hins opinbera og fyr-
irtækja en líka hjá okkur sjálfum á
heimavelli, innan fjölskyldu og í
einkalífi. Á sama hátt og við náðum á
sínum tíma að snúa hugarfari frá
verðbólgu til stöðugleika verðum við
nú að gera sparnaðinn að leiðarljósi,
festa hann svo í sessi að aldrei aftur
fari eyðslan úr böndum; að fyrir-
hyggja verði dyggð sem allir fylgja.“
Stefán L. Stefánsson forsetaritari
sagði við Morgunblaðið í gær að
embættið hefði eftir fremsta megni
reynt að ná niður þeim halla sem
varð mestur árið 1999. Þannig hefði
markvisst verið reynt að ná niður
kostnaði við opinberar heimsóknir.
Liður í því hefði verið að færa allar
móttökur til Bessastaða, en þar væri
hægt að taka við mun færra fólki en
gert var á öðrum og stærri stöðum
áður.
„Miðað við almenn rekstrarskil-
yrði í þjóðfélaginu getum við verið
sátt við útkomu nýliðins árs. Í flest-
um útgjaldaliðum, sem hægt var að
skipuleggja fyrirfram, tókst okkur
að spara. Við höfum sett okkur það
markmið að reka embættið á sléttu
og það getur tekið sinn tíma að ná
því. Við vonumst til að það náist á
þessu ári. Þá munum við reyna að
haga atburðum í samræmi við okkar
áætlanir. Erfiðast er að eiga við
heimsóknir og áætla kostnað vegna
þeirra. Eins fljótt og hægt er reyn-
um við að fá dagsetningar ákveðnar
en stundum vill þetta gerast með
skömmum fyrirvara. Það hefur líka
verið aukning á komum erlendra
gesta til landsins sem ætlast er til að
forsetinn taki á móti við ýmis tæki-
færi,“ sagði Stefán.
Framlög á fjárlögum aukist
um 50% frá árinu 1997
Heimildir á fjárlögum til embættis
forseta Íslands hafa aukist jafnt og
þétt á síðustu árum, eða úr rúmum
83 milljónum kr. árið 1997 í 125 millj-
ónir á þessu ári, miðað við verðlag
hvers árs. Er það aukning um 50%.
Aðspurður um ástæður fyrir þessu
sagði Stefán margt koma til. Verk-
efnin væru reyndar breytileg frá ári
til árs en hefðu vafalítið aukist eitt-
hvað, einkum vegna hátíðarhalda á
árinu 2000 þegar yfirvinna var t.d.
mikil hjá embættinu.
Launakostnaður hefði aukist í takt
við þróun verðlags og ekki mætti
heldur gleyma því að skattfríðindi
forsetans hefðu verið afnumin árið
2000 og heildarlaun hækkað samfara
álögðum skatti. Einnig hefði fallið til
ýmis kostnaður vegna skattlagning-
arinnar.
Forsetaritari benti hins vegar á að
starfsmannafjöldi embættisins hefði
haldist óbreyttur í tíu ár. Auk forset-
ans starfa átta manns við embættið,
þ.m.t. á skrifstofunni við Sóleyjar-
götu og á Bessastöðum. Þá mætti til
samanburðar geta þess að útgjöld
embættisins jöfnuðust á við ýmis
sýslumannsembætti í landinu, t.d. á
Eskifirði.
Ríkisendurskoðandi
sáttur
Sigurður Þórðarson ríkisendur-
skoðandi sagðist í samtali við Morg-
unblaðið vera ánægður með hvernig
til hefði tekist hjá forsetaembættinu
að halda kostnaði í skefjum síðast-
liðin tvö ár. Athugasemdir sinnar
stofnunar hefðu verið teknar alvar-
lega og allt útlit væri t.d. fyrir jafn-
vægi milli útgjalda og fjárheimilda á
nýbyrjuðu ári. Embættið stæði vel
að vígi í samanburði við margar aðr-
ar innan ríkiskerfisins.
„Embættinu hefur tekist að mæta
þeim halla sem varð á rekstrinum á
síðustu árum. Tillit var tekið til okk-
ar athugasemda og við getum ekki
annað en verið sáttir við það,“ sagði
Sigurður.
Embætti forseta Íslands hefur farið 26 milljónir fram úr fjárlögum síðustu þriggja ára
Áætlanir um
sparnað stóðust
að mestu í fyrra
Markmiðið í ár er að halda áætlun fjárlaga um 125 millj-
óna króna útgjöld sem er 5 milljóna aukning milli ára
Morgunblaðið/Kristinn



     

 

   



     


!
"
 "

 #

  
 
$!


#%
"
"
$%
!%
!
$!



   &
&'(
)*+((  $%%
+( ,
SÉRSTÖKU 700 milljóna kr. fram-
lagi hefur verið úthlutað úr Jöfnun-
arsjóði sveitarfélaga vegna ársins
2001 í samræmi við niðurstöður
tekjustofnanefndar og reglur sem
settar voru í samráði ríkisins við
Samband íslenskra sveitarfélaga.
Alls var varið 280 millj. kr. úr
sjóðnum á grundvelli þjónustufram-
laga til sveitarfélaga skv. 12. grein
reglugerðar um Jöfnunarsjóðinn,
350 millj. kr. til sveitarfélaga þar
sem íbúum fækkaði á árunum 1999,
2000 og 2001 og 70 millj. kr. til þess
að auka tekjujöfnun sveitarfélaga á
árinu 2001.
Hæsta einstaka framlagið rennur
til Ísafjarðarbæjar eða rúmlega 59
milljónir kr. en þar af er 44,4 millj.
framlag vegna fólksfækkunar í sveit-
arfélaginu. 43,5 millj. kr. renna til
Fjarðabyggðar, 31,1 millj. kr. til
Hornafjarðar og 28,8 millj. kr. til Ak-
ureyrarkaupstaðar, en þar af er 22,5
millj. kr. veitt á grundvelli tekjujöfn-
unar.
Alls fengu 56 sveitarfélög framlög
út sjóðnum vegna fólksfækkunar. 12
sveitarfélög fengu ekkert framlag úr
Jöfnunarsjóði að þessu sinni skv. yf-
irliti yfir skiptingu fjárveitinga Jöfn-
unarsjóðs 2001. Skipt eftir kjördæm-
um er hæstu fjárhæðinni eða rúmum
149 milljónum kr. varið til sveitarfé-
laga á Norðurlandi eystra, 140 millj.
kr. til sveitarfélaga á Austurlandi og
rúmum 130 millj. kr. til sveitarfélaga
á Vestfjörðum.
700 millj. kr. fjárveitingu úthlutað úr
Jöfnunarsjóði sveitarfélaga
Hæsta framlagið
til Ísafjarðarbæjar