Morgunblaðið - 18.01.2002, Qupperneq 12

FRÉTTIR
12 FÖSTUDAGUR 18. JANÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
UNDANFARNA daga hefur á fjórða
tug starfsmanna lögreglu, útlend-
ingaeftirlits, ráðuneyta og frjálsra fé-
lagasamtaka verið á tveggja daga
námskeiði um þær alþjóðlegu reglur
sem gilda um þá sem leita sér hælis
sem pólitískir flóttamenn.
Námskeiðið er haldið á vegum
Rauða kross Íslands og Flóttamanna-
stofnunar Sameinuðu þjóðanna og
var aðalfyrirlesari á námskeiðinu
Brian Gorlick frá Flóttamannastofn-
uninni, en samkvæmt flóttamanna-
samningi Sameinuðu þjóðanna frá
1951 skuldbinda ríki sig til að veita
þeim hæli sem flýja ofsóknir í heima-
landi sínu að uppfylltum skilyrðum.
Flóttamannastraumur til
Norðurlandanna hefur aukist
Brian Gorlich sagði í samtali við
Morgunblaðið að flóttamannastraum-
urinn til Norðurlandanna hefði aukist
mjög mikið á undanförnum misser-
um. Þannig hefði hann aukist um
400% til Noregs og fjölgað hefði í
þessum hópi úr 16 í 20 þúsund í Sví-
þjóð á síðasta ári. Hælisleitendur í
Danmörku hefðu verið um 11–12 þús-
und í fyrra og þannig mætti áfram
telja og ef Evrópusambandið væri
skoðað í heild hefðu um 400 þúsund
leitað hælis í löndum innan þess. Að
meðaltali fengju um 16% hæli í lönd-
um Evrópusambandsins sem pólitísk-
ir flóttamenn samkvæmt flótta-
mannasamningi Sameinuðu þjóð-
anna. Mun fleiri fengju hins vegar
hæli en það væri mjög mismunandi
eftir hverju landi innan Evrópusam-
bandsins hvaða reglur væru í gildi.
Mun hærri prósenta fengi síðan hæli í
mörgum öðrum löndum. Þannig væri
sambærilegt hlutfall 40% í Kanada og
Bandaríkjunum og líklega fengju um
25% hæli í Ástralíu.
Gorlick benti jafnframt á að það
væri ekki nema lítill hluti flótta-
mannastraumsins sem kæmi til norð-
anverðrar Evrópu. 23 milljónir flótta-
manna væru í heiminum í dag og
einungis 18% þeirra væru í norðan-
verðri Evrópu. Langstærsti hluti
flóttamannanna væri í svokölluðum
vanþróuðum ríkjum.
Gorlick sagði að á námskeiðinu hér
hefði verið farið almennt yfir þessi
mál og hjá þátttakendum hefði komið
fram mikill áhugi á þessum málefn-
um. Þær stofnanir sem hefðu með
þessi mál að gera hér á landi væru sér
meðvitandi um skyldur sínar í þess-
um efnum. Hins vegar hefði komið
fram að sérstök lög um málefni flótta-
manna væru ekki til hér á landi og að
það myndi auðvelda starfið ef slík lög
væru til. Fram hefði komið að laga-
setning væri í undirbúningi og von-
andi yrðu slík lög að veruleika hið
fyrsta.
Námskeið um hælisleitendur fyrir starfsmenn
18% flóttamanna koma til
norðanverðrar Evrópu
Morgunblaðið/Þorkell
Brian Gorlick, frá Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna, var aðal-
fyrirlesari á námskeiðinu um hælisleitendur.
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
HEILSUGÆSLA í þróunarlöndum
og undirbúningur fyrir störf þar
nefndist erindi Geirs Gunnlaugsson-
ar, yfirlæknis á miðstöð heilsuvernd-
ar barna í Reykjavík, sem hann flutti
á læknadögum. Geir segir íslenska
lækna eiga erindi í störf í þróunar-
löndum, þeir hafi þar margt að gera
og ýmsir möguleikar séu á störfum á
þessum vettvangi.
Gunnar Már Zoëga, einn þeirra
sem skipulögðu hluta læknadaga fyr-
ir hönd Félags ungra lækna, tjáði
Morgunblaðinu að áhugi væri meðal
unglækna á störfum í þróunarlönd-
um. Sagði hann læknanema stundum
hafa farið í slík störf í nokkra mánuði
og taldi félagið áhugavert að heyra af
reynslu Geirs eftir störf hans í Gíneu-
Bissá í mörg ár. Gunnar Már sagði
lækna til skamms tíma einkum hafa
valið sér starfsvettvang á hefðbundn-
um vettvangi sjúkrahúsa og heilsu-
gæslustöðva en á síðari árum væru
einnig að koma til æ fleiri verkefni
tengd hvers konar líftækni og rann-
sóknum. Störf í þróunarlöndum væru
einnig nýlegur vettvangur fyrir unga
lækna, fyrir eða eftir framhaldsnám,
sem vert væri að gefa gaum.
Geir Gunnlaugsson, sem er doktor í
barnalækningum, starfaði um árabil
við barnaheilsugæslu og mæðravernd
í Gíneu-Bissá bæði fyrir og eftir sér-
nám sitt í Svíþjóð. Hann sagði heil-
brigðiskerfi landa ólík en þó stæðu
þau saman af sömu grunneiningum,
alþýðufræði, óhefðbundnum lækning-
um og vísindalegum fræðum. Hann
sagði óhefðbundnar lækningar gegna
mikilvægu hlutverki í þróunarlönd-
um, sem hann kvaðst eins vilja kalla
láglaunalönd, en sagði einnig dæmi
um að fólk á Vesturlöndum leitaði að-
stoðar óhefðbundinna lækninga.
Verkefni á ýmsum sviðum
Geir sagði að samkvæmt tölum frá
Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni
væru einungis fáir sjúkdómar valdir
að helmingi dauðsfalla meðal barna í
heiminum: Sýkingar í öndunarfær-
um, burðarmálsdauði, niðurgangur,
malaría og mislingar. Þá sagði hann
um 54% barna þjást af vannæringu
sem væri ekki endilega dánarorsök
en gæti verið meðvirkandi.
Geir sagði að það sem hafa þyrfti í
huga við störf í þróunarlöndum væri
að heilsugæsla væri við hæfi, hún
væri aðgengileg, lyf og annað væri fá-
anlegt og að menn hefðu efni á henni,
bæði einstaklingarnir og samfélagið.
Sagði hann verkefni geta verið á ýms-
um sviðum, svo sem mæðravernd, við
bólusetningar, berkla- og holdsveiki-
varnir, heilbrigðisfræðslu og sí-
menntun starfsfólks. Hann sagði
lækna geta helgað sér starfsvettvang
við ýmis verkefni, svo sem neyðar-
hjálp, þróunarhjálp og trúboð. Hægt
væri að leita eftir störfum hjá alþjóða-
samtökum, stofnunum einstakra
ríkja, t.d. þróunarstofnunum eða
sjálfstæðum félagasamtökum svo
sem Rauða krossinum eða samtökun-
um Læknar án landamæra. Hann
sagði mikilvægt að byrja undirbúning
heima, t.d. með málanámi og að menn
yrðu að gera ráð fyrir að binda sig í
slíkum störfum í minnst tvö ár.
Heilsugæsla í þróunarlöndum kynnt á læknadögum
Ýmsir möguleikar
fyrir íslenska lækna
NÝR meirihluti sjálfstæðismanna og
Vesturbyggðarlistans hefur verið
myndaður í bæjarstjórn Vestur-
byggðar eftir að sjálfstæðismenn
tóku ákvörðun um að slíta samstarf-
inu við Samstöðu, en Sjálfstæðis-
flokkur og Samstaða hafa verið í
meirihlutasamstarfi frá síðustu
kosningum í Vesturbyggð. Jón B. G.
Jónsson, oddviti sjálfstæðismanna
og forseti bæjarstjórnar, segir sam-
starfið við bæjarfulltrúa Samstöðu
hafa verið mjög erfitt allt síðasta ár
og síðan hafi komið upp trúnaðar-
brestur síðustu mánuðina.
„Mönnum fannst mælirinn orðinn
fullur og því var ákveðið að slíta
þessu í stað þess að ljúka kjörtíma-
bilinu. Okkur fannst menn ekki hafa
starfað síðustu vikur og mánuði af
heilindum og við vildum ekki taka
þátt í þeirra poti þar sem okkur
fannst menn gæta einkahagsmuna
miklu meira en almannahagsmuna
og við viljum það ekki,“ segir Jón og
bætir því við að bæjarstjórn hafi ver-
ið búin að missa trúnað fólksins í
sveitarfélaginu vegna framgöngu
bæjarfulltrúa í ýmsum málum.
Í síðustu kosningum fengu sjálf-
stæðismenn fjóra bæjarfulltrúa
kjörna, Samstaða einnig fjóra og
Vestubyggðarlistinn einn fulltrúa.
Að sögn Jóns náðist samkomulag við
fulltrúa Vesturbyggðarlistans, Kol-
brúnu Pálsdóttur, um meirihluta-
samstarf til sveitarstjórnarkosninga
í vor.
Nýr meirihluti bæjar-
stjórnar í Vesturbyggð
„ÞAÐ er ekki rétt hjá Árna Þór Sig-
urðssyni, formanni bygginga- og
skipulagsnefndar, að komið sé stað-
fest deiliskipulag fyrir lóðina á Suð-
urhlíð 38,“ segir Hildur Einarsdóttir,
talsmaður íbúa í Suðurhlíðahverfinu,
en í Morgunblaðinu í gær segir Árni
Þór að lóðareigendur geti farið í
skaðabótamál við borgina, verði
deiliskipulagstillaga sú sem nú ligg-
ur fyrir bygginga- og skipulagsnefnd
ekki samþykkt. Búið var að sam-
þykkja skipulagið í borgarráði, en
ákveðið var að taka það aftur til at-
hugunar eftir að í ljós kom að nokkr-
ar athugasemdir komust ekki til
skila meðan skipulagstillagan var
auglýst. „Deiliskipulaginu er ekki
lokið vegna þess að það á eftir að af-
greiða athugasemdir meðal annars
frá okkur íbúunum og samþykkja í
borgarstjórn og birta til gildistöku í
Stjórnartíðindum. Þess vegna er
hæpið að tala um að staða lóðarhaf-
anna sé sterk og borgin sé skaða-
bótaskyld. Það væri ekki nema ef að-
alskipulaginu yrði breytt aftur að
borgin kynni að verða skaðabóta-
skyld, samkvæmt mínum heimild-
um.“
Gert ráð fyrir miklum
umferðarmannvirkjum
„Við íbúarnir í Suðurhlíðarhverfi
erum ekki á móti byggð á þessu
svæði en viljum alls ekki fá þarna
Horft í átt til lóðarinnar frá Kópavoginum.
Íbúasamtökin
íhuga borgarafund
Suðurhlíðar
SÉRSTÖK stofnun um umhverfis-
mál, Umhverfis- og heilbrigðisstofa,
tók til starfa hjá Reykjavíkurborg um
áramótin. Tekur hún við störfum
Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur,
garðyrkjudeildar og hreinsunardeild-
ar, auk þess sem hún verður í
tengslum við Vinnuskóla Reykjavík-
ur.
Hin nýja stofa, sem fellur undir
umhverfis- og tæknisvið borgarinnar,
skiptist í fimm deildir sem hver um
sig sinnir ákveðnum verkefnum á
sviði umhverfis- og heilbrigðismála.
Garðyrkjudeild og hreinsunardeild
hafa með höndum verkefni sem áður
féllu undir deildir á vegum gatna-
málastjóra. Má þar nefna viðhald og
uppbyggingu grænna svæða og sorp-
hirðu. Hinar þrjár deildirnar kallast
Hollustuhættir, Matvælaeftirlit og
Mengunarvarnir, en það eru mála-
flokkar sem áður voru á forræði Heil-
brigðiseftirlitsins.
Fyrir utan deildirnar fimm fellur
Vinnuskóli Reykjavíkur undir svið
stofunnar en er undir sérstakri
stjórn. Þá verður Staðardagskrá 21,
sem er umhverfisáætlun Reykjavík-
ur, sérstök stoðdeild sem vinnur náið
með öllum deildum Umhverfis- og
heilbrigðisstofu. Markmið stoðdeild-
arinnar verður að hrinda umhverfis-
áætluninni í framkvæmd á öllum svið-
um með samræmdum hætti.
Nýr umhverfisvefur opnaður
Þá mun deildin sjá um Umhverf-
isvefinn, sem er ný heimasíða stof-
unnar og var hann opnaður í gær. Er
hann hugsaður sem samantekt upp-
lýsinga um umhverfismál í borginni
undir 14 málaflokkum. Meðal þeirra
eru útivist, sorpmál, loftgæði, hljóð-
vist og samgöngur, svo eitthvað sé
nefnt.
Á forsíðu vefjarins er m.a. að finna
liðinn „nýtt/fréttir“ þar sem því nýj-
asta í umhverfismálum borgarinnar
hverju sinni verður komið á framfæri.
Þá er hnappur sem nefnist „umhverf-
isspjallið“ á vefnum, en þar gefst íbú-
um kostur á að koma með athuga-
semdir og spjalla um umhverfismál
borgarinnar. Er slóðin á vefinn
www.umhverfisvefurinn.is.
200 starfsmenn og á annan
milljarð króna í veltu
Við kynningu á starfsemi Um-
hverfis- og heilbrigðisstofu í gær
sagði Hrannar B. Arnarson, formað-
ur umhverfis- og heilbrigðisnefndar
Reykjavíkur, að umhverfismálin
hefðu stöðugt verið að fá aukið vægi
innan borgarinnar á undanförnum ár-
Umhverfis- og heilbrigðisstofa
tók til starfa um áramót
„Ein af öflug-
ustu stofnunum
landsins á sviði
umhverfismála“
Reykjavík