Morgunblaðið - 16.03.2002, Qupperneq 28

LISTIR
28 LAUGARDAGUR 16. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudags-matinée
í tónlistarhúsinu Ými
sunnud. 17. mars kl. 16
Gerrit Schuil, Guðný Guðmundsdóttir,
Gunnar Kvaran og Helga Þórarinsdóttir
flytja verk fyrir píanó, fiðlu, selló og lágfiðlu eftir Boccherini,
Brahms, Ravel og Schubert.
Miðasala er í síma 595 7999 og 800 6434, virka daga, milli kl. 9 og 17
og á slóðinni midasala.is, en einnig má leggja inn
miðapantanir á símsvara 551 5677.
Miðasala er í húsinu klukkutíma fyrir alla viðburði.
Dagar Íslands eru
komnir út í nýrri og
endurskoðaðri út-
gáfu. Jónas Ragn-
arsson tók efnið
saman. Bókin
kom fyrst út árið
1994 og hefur ver-
ið prentuð marg-
sinnis. Nú hefur
verið bætt við efni frá síðustu árum
og eldra efni endurskoðað.
Í bókinni eru raktir um tvö þúsund
atburðir úr sögu lands og þjóðar, allt
frá fyrstu öldum byggðar í landinu og
til okkar dags. Þeim er skipað niður
eftir dögum alla 366 daga ársins.
Í bókinni eru helstu atburðum síð-
ustu ára og alda gerð skil og einnig
rifjuð upp tíðindi sem hafa ekki mark-
að djúp spor í söguna en lífga upp á
hana.
Útgefandi er Vaka-Helgafell. Bókin
er 208 bls., prentuð í Odda. Kápu-
mynd er eftir Pál Stefánsson. Verð:
2.980 kr.
Fróðleikur
Borgarleikhúsið
Síðustu sýningar Íslenska
dansflokksins á verkunum
Through Nana’s eys eftir Itzik
Galli og Lore eftir Richard
Wherlock verða í kvöld kl. 22 og
annað kvöld kl. 20.
Dansverkin
af sviðinu
TILBRIGÐI um stef, eða beinþýtt
úr eldra þýzka orðinu, „[um]breyt-
ingar“ (Veränderungen), voru meðal
eftirlætisgreina sumra nafntoguð-
ustu hljómborðstónskálda barokks,
vínarklassíkur og rómantíska tíma-
bilsins, og jafnvel síðar, eða a.m.k.
jafnlengi og stefræn úrvinnsla tíðk-
aðist í tónsköpun. Ástæðan lá í aug-
um uppi, á tímum þegar spuni af
fingrum fram var milliliðalausasta
tegund músíseringar, vinsæll þáttur í
tónleikahaldi og oft e.k. forvinnslu-
stig (eða eftirvinnsla) útskrifaðra
tónsmíða. Í tilviki Beethovens var
Kóralfantasían í c-moll fyrir píanó og
kór þannig meðal uppkasta að loka-
þætti Níundu sinfóníu, og Eroica-til-
brigðin frá 1802 voru millilending
milli undangengins
Promeþeifs-balletts
hans og lokaþáttar 3.
sinfóníu (Eroicu). Það
sem mest heillar flytj-
endur okkar tíma við
tilbrigðaformið er því
væntanlega sú sér-
stæða innsýn sem það
veitir í hugarfylgsni
höfundar á ögurstund
sköpunar.
Tónverk dagsins
voru öll af téðum toga
og spönnuðu 150 ára
tímabil. Eroica-til-
brigði Beethovens voru
leikin fyrst, þá Thème
varié eftir Francis
Poulenc frá 1951 og loks Sinfónískar
etýður eftir Robert Schumann frá
1837. Tónleikaskrártexti Halldórs
um verkin var hinn fróðlegasti, þó
svo að „Lyriske stykker“ eftir Grieg
hlytu þar einnig umfjöllun, þrátt fyr-
ir að vera ekki á atriðaskrá. Virtust
stykkin eftir því að dæma hafa verið
felld niður á síðustu stundu.
Tilbrigði Beethovens fimmtán um
stef úr balletti hans Prómeþeifi, sem
hann endurvann stuttu síðar fyrir
lokaþátt Eroicu-hljómkviðunnar, eru
að umfangi næst-
stærsta tilbrigðaverk
hans fyrir píanó; aðeins
Diabelli-tilbrigðin
(1823) eru viðameiri.
Op. 35 er jafnframt
tæknilega krefjandi
verk, þar sem háfleyg-
ur andi tónskáldsins
hirðir lítt um hvað er
þægilegast fyrir pían-
istann. Því miður verð-
ur að segjast eins og er,
að þó að Halldór hafi í
mörgu hitt andann á
lofti, gekk öllu verr að
hitta nóturnar, og engu
líkara en að 50 ára fag-
mennskurútína hefði
gufað upp sem hendi væri veifað.
Halldóri væri sízt trúandi til slælegs
undirbúnings, og skýringin á þessari
óskiljanlegu frammistöðu gæti því
hugsanlega verið að píanóleikarinn
hafi fyrirvaralaust lamazt af skæðri
kastljósasótt, sem stóð nánast frá
upphafi verks til enda. Sé rétt til get-
ið er jafnvel enn óskiljanlegara hvers
vegna engar nótur voru hafðar til
taks, og hafa þó ágætustu píanistar
oft haft nótur uppi af minna tilefni.
En „lengi getur vont batnað“, svo
málshættinum sé snúið á bjartsýnni
veg, og þrátt fyrir afleita byrjun má
segja að hann hafi átt við tónleikana í
heild. Þó að einnig væri fulloft slegið
fram hjá eða tafsað á tilhlaupum í
Poulenc, komu tilbrigðin tíu um eigið
stef franska nýklassísistans öllu skár
út en brestabarningurinn í fyrra
verki, og vottaði jafnvel fyrir parísk-
um yndisþokka endrum og eins.
Lokaverk kvöldsins, Sinfónískar
etýður Schumanns, telst meðal
merkustu tilbrigðaverka í píanóbók-
menntum frá miðbiki 19. aldar. Tón-
skáldið beitir mjög fjölbreyttum úr-
vinnsluaðferðum, og slagar rit-
hátturinn í lokin allt upp í hljóm-
sveitarþykkt, eins og lýsingarorðið í
heiti verksins gefur tilefni til. Eftir
brokkgengi fyrri atriða kom það ef-
laust mörgum á óvart hvað Halldór
náði sér mikið á strik í þessu stór-
brotna og ekki síður krefjandi verki,
þar sem hann virtist á algjörum
heimavelli. Nú fóru menn aftur að
kannast við eðlilegan ham píanistans.
Þroskað tímaskyn hans lýsti sér víða
í vel yfirveguðu rúbatói og syngjandi
tærum adagíó-leik, og forte-kaflar
voru leiknir af krafti og snerpu. Og
jafnvel þótt ekki virtist tæknihliðin
enn með öllu snurðulaus, var samt
leikið af bæði innsærri tilfinningu og
röggsamri reisn við mótun þessa til-
komumikla meistaraverks.
Enda varla seinna vænna.
Úr rúst í reisn
TÓNLIST
Salurinn
Beethoven: Eroica-tilbrigði og fúga í Es,
Op. 35. Poulenc: Thème varié. Schu-
mann: Sinfónískar etýður Op. 13. Halldór
Haraldsson, píanó. Þriðjudaginn 12.
marz kl. 20.
PÍANÓTÓNLEIKAR
Ríkarður Ö. Pálsson
Halldór
Haraldsson
KIRKJUDAGAR verða haldnir í
Vídalínskirkju í dag og á morgun.
Þar gefst fólki kostur á að kynna
sér það fjölbreytta starf sem fram
fer á vegum sóknarinnar og alla
starfsaðstöðu starfsfólksins.
„Hugmyndin með þessu framtaki
er að færa kirkjuna nær fólkinu og
efna til samstarfs og samvinnu milli
kirkju og borgara. Vídalínskirkja
hefur verið vel sótt og Garðbæingar
tilbúnir að leggja sitt af mörkum.
Nú viljum við styrkja þessi bönd
enn frekar,“ segir Jónína Sigurð-
ardóttir sem tekið hefur þátt í und-
irbúningi daganna.
Hún segir dagskrána fjölbreytta
og gefi öllum aldurshópum mögu-
leika á að finna eitthvað við sitt
hæfi. Starfsnefndir kirkjunnar
munu kynna störf sín, til sýnis
verða embættisklæði presta og
djákna í samræmi við liti kirkjuárs-
ins, til sýnis verða gjafir sem kirkj-
unni hafa borist, saga sóknarinnar
og beggja kirknanna verður kynnt,
málþing verður um Jón Vídalín,
Gísli Holgersson sýnir málverk,
Guðfinna Hjálmarsdóttir sýnir
helgimyndir, sýndir verða munir úr
starfi eldri borgara, leikarahjónín
Margrét Ólafsdóttir og Steindór
Hjörleifsson verða með sögustund
fyrir börn, tónlistaratriði og upp-
lestur, svo fátt eitt sé nefnt.
Herra Karl Sigurbjörnsson bisk-
up Íslands setur Kirkjudaga kl.
13.30 í dag og dagskránni lýkur
með bænastund kl. 17. Á morgun
hefst hún aftur kl. 11 með hátíð-
armessu og Kirkjudögum lýkur
með hátíðartónleikum í kirkjunni
kl. 20 annað kvöld. Þar koma fram
Kór Vídalínskirkju, Kvennakór
Garðabæjar, Garðakórinn, Kór
eldri borgara, Sigurður Flosason og
Gospel band Garðabæjar.
Jónína vekur sérstaka athygli á
málþinginu um meistara Vídalín
sem hefst kl. 14.30 á morgun.
„Hann er fæddur hér í Görðum og
kirkjan heitir eftir honum. Bæjar-
félagið er hins vegar mjög ungt,
ekki nema 25 ára, þannig að fólk er
ekki alveg sannfært um það hvort
við getum „eignað“ okkur hann.
Þessari spurningu og fleirum verð-
ur reynt að svara þarna. Framsögu
á málþinginu hafa dr. Gunnar
Kristjánsson prófastur og Ásdís
Halla Bragadóttir bæjarstjóri.
Einnig verður því velt upp hvort
ástæða sé til að halda sérstaka
Vídalínsviku á ári hverju. Fulltrúar
skóla, nemenda og kirkju taka þátt í
umræðum.“
Jónína vonast til að Kirkjudagar
verði fjölsóttir og leggur áherslu á
að allir séu velkomnir, ekki aðeins
Garðbæingar.
Morgunblaðið/RAX
Jónína Sigurðardóttir við einn af höklum Vídalínskirkju.
Kirkjudagar haldnir í Vídalínskirkju í Garðabæ
Hugmyndin að færa
kirkjuna nær fólkinu