Morgunblaðið - 16.04.2002, Side 18

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
18 ÞRIÐJUDAGUR 16. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÚTFLUTNINGUR prentunar og
bókbands hefur um árabil verið hluti
af starfsemi Prentsmiðjunnar Odda
hf. án þess að vera á allra vitorði. Í
rúmlega tvo áratugi hefur Oddi
prentað fyrir bæði færeyskan og
grænlenskan markað, m.a. síma-
skrár beggja landa. Langstærstur
hluti útflutningsins, eða 80%, er þó
til Bandaríkjanna og þar er vöxt-
urinn jafnframt mestur.
Heildarútflutningstekjur Odda
jukust á síðasta ári um 74% en
Bandaríkjamarkaður sem hluti af því
rúmlega tvöfaldaðist. Árið í ár hefur
einnig farið vel af stað og stefnir allt í
að sala útflutningsverkefna Odda
nemi 300 milljónum króna á þessu
ári en það er aukning úr 200 millj-
ónum á síðasta ári. Til samanburðar
má geta þess að samkvæmt tölum frá
Hagstofunni voru fluttar inn prent-
aðar bækur á íslensku árið 2000 fyrir
170 milljónir króna.
Árið 1988 hóf Oddi sókn á banda-
rískan markað og stofnaði þar tveim-
ur árum síðar dótturfyrirtækið Oddi
Printing Corporation, sem sér um
sölu- og markaðsstarfsemi í Banda-
ríkjunum. Öll framleiðsla fer hins
vegar fram hér á landi og hefur fyr-
irtækið getið sér gott orð, sér í lagi í
vandaðri bókaprentun.
Prenta listaverkabækur fyrir
Smithsonian og Guggenheim
Árni Sigurðsson, forstöðumaður
Oddi Printing Corp., hefur stýrt fyr-
irtækinu frá 1990. Hann og Þorgeir
Baldursson, forstjóri Prentsmiðj-
unnar Odda, segja fyrstu verkefni
Odda í Bandaríkjunum hafa verið
meira og minna fyrir fyrirsætuskrif-
stofur, svo og auglýsingastofur í
tengslum við vinnslu á bæklingum
fyrir íslenskan ullariðnað.
Árni segir verkaskiptingu í prent-
iðnaði í Bandaríkjunum vera talsvert
frábrugðna því sem gerist á Íslandi.
Þar sjái mismunandi aðilar um sér-
hvern þátt í framleiðsluferlinu. Einn
sér um hönnun, annar um prentun og
sá þriðji um bókband.
„Við komumst í samband við
prentmiðlunarfyrirtæki og í sam-
vinnu við það urðum við vel þekktir
fyrir vandaðar, myndskreyttar bæk-
ur, s.s. sýningaskrár og bækur fyrir
söfn og gallerí og slíka aðila. Það hef-
ur verið, ásamt bókum fyrir hina og
aðra útgefendur, meirihlutinn af því
sem við erum að gera,“ segir Árni.
Hann nefnir sem dæmi listaverka-
bækur fyrir Smithsonian safnið og
Guggenheim og sérstakt bók-
menntatímarit, McSweeney’s, sem
gefið er út af Dave Eggers rithöfundi
en jafnframt sínum eigin skáldverk-
um gefur hann út verk margra af
þekktari ungum höfundum í Banda-
ríkjunum.
Hugmyndaauðgi
meiri þar en hér
Eyþór Páll Hauksson er sölustjóri
útflutningsverkefna hjá Odda. Hann
segir frágang og annað í prentun fyr-
ir Bandaríkjamarkað ekki eins hefð-
bundinn og hér heima. „Það er tölu-
vert mikill munur á enda eru þeir
stöðugt að leita að einhverju nýju og
öðruvísi. Það er meiri hugmynda-
auðgi þarna úti heldur en hérna
heima.“
Um stöðu Odda í samkeppni á
bandarískum prentmarkaði segir
Árni að þar vinni margir þættir sam-
an fyrirtækinu í hag. Gæðin tali sínu
máli og ráði oft úrslitum um verkefni
ásamt sveigjanleika og afbragðs-
þjónustu. Jafnframt segir hann Odda
bjóða u.þ.b. 20% lægra verð en flestir
bandarískir prentarar á vandaðri
prentun.
Afhendingartímann segir hann
styttri en hjá mörgum öðrum þrátt
fyrir tveggja vikna skipsflutning full-
unninnar vöru. „Við erum með allt
undir einu þaki, hönnun ef því er að
skipta, forvinnslu, prentun og bók-
band. Það flýtir náttúrulega fyrir að
vera ekki að flytja þetta frá einum
stað til annars eins og tíðkast þarna
úti. Við leggjum líka mikið upp úr
góðri skipulagningu og við-
skiptamenn okkar fá í hendur ít-
arlega áætlun þar sem fram kemur
dag fyrir dag hvar verkefnið er statt,
allt frá því hann afhendir okkur gögn
til vinnslu og þangað til við afhend-
um tilbúið verk.“
Árni leggur þó áherslu á að Oddi
sé sjaldnast að keppa í tíma eða verði
á þessum markaði. Hann nefnir
Dave Eggers aftur sem dæmi, nú um
viðskiptavin sem er fyrst og fremst
að leita eftir góðri þjónustu og þéttri
samvinnu um útfærslu hugmynda
sinna.
Þorgeir bætir við að viðskiptavinir
á borð við Eggers skipti verulegu
máli fyrir markaðssetningu fyr-
irtækisins. „Gæði þjónustunnar og
gæði vörunnar spyrjast út,“ segir
hann. „Það hjálpar líka mjög að kom-
ast í verkefni eins og fyrir Smit-
hsonian-safnið. Það vegur mjög
þungt að slíkir aðilar skuli nota þjón-
ustu okkar.“
Stækkunarmöguleikar
fyrst og fremst erlendis
Enn sem komið er nema útflutn-
ingstekjur Odda innan við 10% af
veltu fyrirtækisins. „Við höfum
kannski ekki sett okkur mjög stíf
markmið en ætlum okkur sannarlega
að tvöfalda það á næstu árum,“ segir
Þorgeir enda sjái Oddi sóknina á
Bandaríkjamarkað sem möguleika
til stækkunar. „Þetta er auðvitað
mjög takmarkaður markaður hér
heima og stækkunarmöguleikar okk-
ar eru erlendis fyrst og fremst.“
Hann segir að til þess að það geti
orðið sé fyrirtækið tilbúið til að laga
sig að þessum markaði. Til dæmis
verði í þessum mánuði tekin í notkun
ný bindagerðarvél fyrir yfirstærðir á
bókum, beinlínis með það fyrir aug-
um að geta leyst ákveðin verkefni
sem markaður er fyrir í Bandaríkj-
unum.
„Við erum löngu hættir að líta á
þetta sem ævintýri eða tilraun,“ seg-
ir Árni að lokum. „Þetta er bara okk-
ar starf. Við erum bara þarna eins og
hinir prentararnir og tilvera okkar
er fyrst og fremst undir því komin að
þegar prentkaupendur bera saman
gæði, verð, þjónustu og afgreiðslu-
tíma þá sé okkar pakki í sem allra
flestum tilvikum hagstæðastur.“
Morgunblaðið/Þorkell
Árni Sigurðsson, forstöðumaður Oddi Printing, Eyþór Páll Hauksson, sölustjóri útflutningsverkefna Odda, Þorgeir
Baldursson, forstjóri Odda, og Chuck Gershwin, sölumaður hjá Oddi Printing, leggja á ráðin í prentsmiðju Odda.
Nokkur þeirra verka sem Oddi hefur prentað fyrir Bandaríkjamarkað.
Stóraukinn út-
flutningur Prent-
smiðjunnar Odda
TOGSKIPIÐ Ásgrímur Halldórsson
SU 250 heldur í þessari viku til til-
raunaveiða á djúpmiðum suðvestur
af landinu til að kanna veiðimögu-
leika á áður ónýttum fisktegundum.
Er hér um að ræða sameiginlegt til-
raunaverkefni nokkurra útgerðar-
fyrirtækja, sjávarútvegsráðuneytis-
ins, Hafrannsóknastofnunar og
Hampiðjunnar hf. Líklegt er að um
verulega hagsmuni geti verið að
ræða, því ljóst er talið að um gríð-
arlega mikið sé að ræða, bæði af
laxsíld og öðrum tegundum.
Spennandi verkefni
Friðrik J. Arngrímsson, fram-
kvæmdastjóri LÍÚ, segir að þetta
sé mjög spennandi verkefni. Út-
vegsmenn séu alltaf að reyna að afla
þjóðarbúinu og sjálfum sér aukinna
tekna og meðal annars hafi þar ver-
ið horft til veiða á laxsíld. Ljóst sé
að töluvert sé af laxsíldinni suðvest-
ur af landinu. Það hafi komið fram
við karfaveiðarnar á Reykjanes-
hrygg.
Friðrik segir að útvegsmenn líti á
það sem hlutverk sitt að finna nýja
möguleika til veiða. Þessi tilraun sé
þess vegna eðlilegt framhald á þró-
un veiða á Reykjaneshrygg, á
Flæmska hattinum og í Barentshafi,
þar sem útvegsmenn hafi haft frum-
kvæðið að því að afla þjóðinni veiði-
reynslu.
„Við erum alltaf að leita leiða og
bindum miklar vonir við það að
þessi tilraun eigi eftir að skila góð-
um árangri í veiðunum á næstu ár-
um,“ segir Friðrik J. Arngrímsson.
Útgerðarfyrirtækin sem að til-
rauninni standa og styrkt hafa verk-
efnið eru: Haraldur Böðvarsson hf.,
Runólfur Hallfreðsson ehf., Fax-
amjöl hf., Gjögur ehf., Festi hf.,
Huginn ehf., Ísfélag Vestmannaeyja
hf., Vinnslustöðin hf., Loðnuvinnsl-
an hf., Hraðfrystihús Eskifjarðar
hf., Síldarvinnslan hf., Barðsnes
ehf., Tangi hf. og Samherji hf.
Upphaf og
aðdragandi
Upphaf þessarar tilraunar má
rekja til áhuga forsvarsmanna SR-
mjöls hf. á eflingu rannsókna á kol-
munna, síld og makríl ásamt því að
kanna möguleika á veiðum á laxsíld-
um og hugsanlega öðrum tegundum
sem er að finna í hafinu suðvestur af
Íslandi. Hefur fyrirtækið um
nokkra hríð aflað sér upplýsinga um
mögulegar veiðar og hvaða veiðar-
færi henti best við þær, en þar kem-
ur til sérþekking Hampiðjunnar hf.
Eftir viðræður aðila fór LÍÚ þess
á leit við sjávarútvegsráðherra og
Hafrannsóknastofnun í febrúar sl.
að meiri tíma yrði varið til rann-
sókna á uppsjávarfiskum á þessu ári
en áformað væri, en einnig var hvatt
til þess að kannaðir yrðu mögu-
leikar á nýtingu ýmissa vannýttra
tegunda, sérstaklega laxsíldar.
Umtalsvert magn af laxsíld er að
finna á nokkur hundruð metra dýpi
víða á hafsvæðinu við Ísland og
langt út fyrir mörk efnahagslögsög-
unnar.
Reyna
veiðar á
laxsíld