Morgunblaðið - 16.04.2002, Qupperneq 26

LISTIR
26 ÞRIÐJUDAGUR 16. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
METAÐSÓKN er að Listaháskóla Íslands næsta
ár og fjöldi umsókna langt umfram þann nemenda-
fjölda sem skólinn getur sinnt.
Umsóknir í myndlistardeild eru um 115. Þetta
eru tvöfalt fleiri umsóknir en bárust í fyrra. Hönn-
unar- og arkitektúrdeild starfar á þremur brautum:
grafísk hönnun, vöruhönnun og arkitektúr. Um-
sóknir um grafíska hönnun eru um 100, um vöru-
hönnun sækja 75 nemendur og yfir 90 umsóknir
hafa borist um nám í arkitektúr. Umsækjendum
um nám í grafískri hönnun hefur fjölgað um tuttugu
prósent, í vöruhönnun er um þreföldun að ræða, en
arkitektúr er nú boðinn fram í fyrsta sinn.
Alls bárust 109 gildar umsóknir til leiklistardeild-
ar og þar af þreyttu 103 inntökupróf deildarinnar.
Fjölgun frá því í fyrra er um fimmtán prósent. Í
tónlistardeild er enn tekið við umsóknum, en inn-
tökupróf og viðtöl hefjast í lok vikunnar. Auglýst
verður sérstaklega eftir umsóknum á almenna
braut í tónlist síðar í vor.
Listaháskólinn býður upp á viðbótarnám í
kennslufræði fyrir myndlistarfólk, hönnuði og leik-
listarfólk. Um 30 umsóknir hafa borist.
Hjálmar H. Ragnarsson, rektor Listaháskólans,
segir að skýring á þessari miklu aðsókn sé í fyrsta
lagi sú að skólinn spyrjist vel út á meðal ungs fólks;
að það nám sem í boði er sé spennandi fyrir þá sem
hyggja á listræn störf og einnig sé almennur áhugi
á störfum þar sem fólk getur nýtt skapandi hugsun
og það líti til Listaháskólans til að þroska þá hæfi-
leika sína.
„Við erum líka að bjóða upp á nýtt nám, eins og í
arkitektúr, en það er greinilega mjög mikill áhugi á
því. Það verður líka að hafa í huga að á bak við þess-
ar umsóknir liggur mikil vinna hjá hverjum um-
sækjanda. Það er ekki bara það að fólk fylli út um-
sóknareyðublöð, heldur fylgja umsóknunum
heilmikil gögn. Þeir nemendur sem sækja um á
sjónlistabrautir þurfa að skila inn sýnishornum af
verkum sínum, bæði þeim sem þeir hafa unnið und-
ir leiðsögn í skólum eða annars staðar, en ekki síður
sjálfstæðum verkum sem sem þeir skapa á eigin
forsendum; verkum sem endurspegla hæfileika og
persónu einstaklingsins.“ Hjálmar segir að svo
virðist sem þeir sem hafi ætlað sér í arkitektúrnám
hafi nýtt sér vel það tveggja ára tímabil sem und-
irbúningur að stofnun deildarinnar hafi tekið.
„Myndlistarskólinn í Reykjavík og aðrir myndlist-
arskólar, og myndlistarbrautir framhaldsskólanna
hafa nýtt tímann til að undirbúa nemendur, og það
er fagnaðarefni að áhuginn skuli vera svona mikill.
Það er þetta fólk sem á eftir að breyta hinu mann-
gerða umhverfi okkar á næstu árum.
Það er enn tekið við umsóknum í tónlistardeild og
auglýsum almennt nám í vor sem hentar ekki síst
þeim sem vilja undirbúa sig fyrir kennslustörf í tón-
list. Það hefur verið mikill skortur á tónlistarkenn-
urum á grunn- og framhaldsskólastigi, en Listahá-
skólinn mun smám saman taka þetta kennarnám að
sér. Það má segja að við höfum átt von á meiri við-
brögðum frá stjórnum tónlistarskólanna og kenn-
urum, en það tekur tíma að aðlaga og samhæfa
skólakerfi tónlistarskólanna og Listaháskólans. Við
gerum ráð fyrir að nemendum í tónlistarnámi í
Listaháskólanum fjölgi á næstu árum.“
Vandi og ábyrgð að velja úr umsóknum
Listaháskólinn starfar á grundvelli samnings við
menntamálaráðuneytið. Í samningum er tiltekinn
sá fjöldi nemendaígilda í mismunandi greinum sem
ríkið er reiðubúið að greiða fyrir. Fjöldi plássa er
takmarkaður samkvæmt því: 24 nemendur á fyrsta
ár í myndlist, 18 í grafíska hönnun, 18 í vöruhönnun,
og 12 í arkitektúr. Í leiklistardeild verða teknir inn 9
nemendur og að hámarki 24 í tónlistardeild. Í kenn-
aranámi í myndlist/hönnun og leiklist eru til ráð-
stöfunar að hámarki 20 nemendasæti. Hjálmar seg-
ir að val á þeim nemendum sem komist að byggist á
faglegri kunnáttu annars vegar og hins vegar hug-
lægara mati á, eins og á listrænum hæfileikum.
„Það er erfitt hlutskipti að þurfa að velja úr þessum
umsóknum, en engu að síður má segja að það sé
ekki sjálfsagt að opna þessar greinar fyrir hvern
þann er sækir um. Þetta setur mikla ábyrgð á okkur
að fara vandlega yfir umsóknirnar og við erum
einnig að sækja á ríkið um að fjölga sætum sem það
er tilbúið að kaupa.“ Í menntamálaráðuneytinu er
nú til meðferðar ósk skólans um fjölgun nemendaí-
gilda í arkitektúr.
Með hliðsjón af þeim fjölda umsókna sem nú þeg-
ar hafa borist segir Hjálmar að ætla megi að aðeins
verði hægt að veita einum af hverjum fimm um-
sækjendum skólavist næsta vetur. „Það má líta á
þennan mikla fjölda umsókna sem skilaboð til
stjórnvalda um að vilji þau hlusta á þær kynslóðir
sem nú eru að hasla sér völl þurfi þau að styðja enn
betur við vöxt listmenntunar í landinu, allt frá
grunnskóla og upp úr. Kannanir sýna að sköpunar-
störf af því tagi sem Listaháskólinn er að mennta
fólk til eru mjög eftirsótt. Ef fólk vill halla sér að
öðrum störfum en það er í, segja flestir að þeir kjósi
listræn störf. Ég held að þessi mikla aðsókn að
Listaháskólanum sanni þetta enn frekar. Við meg-
um ekki gleyma því að listræn störf eru hagnýt
störf og skapandi hugsun er kannski það svið hugs-
unarinnar sem við þurfum að þroska mest í framtíð-
arþjóðfélaginu.“
Hjálmar segir að ungt fólk í dag horfi ekki á Ís-
land sem eina mögulega starfsvettvang sinn og ótt-
ist ekki hvað um það verður við námslok. „Þó að
þetta fólk sjái ekki endilega fyrir sér að það geti
gengið að ákveðnum störfum að námi loknu, þá læt-
ur það slíkt ekki hafa áhrif á það hvaða nám það vel-
ur sér. En ég lít svo á að það verði þetta fólk sem búi
til framtíðarstörfin frekar en að þau bíði eftir fólk-
inu.“
Metaðsókn að Listaháskólanum
Einn af hverjum
fimm umsækj-
endum kemst að
Verk eftir nemanda í Listaháskólanum.
FLUTT verða verk eftir Ríkharð
H. Friðriksson á tónleikum í Saln-
um í kvöld kl. 20 og eru þeir liður
í Tónleikaröð kennara Tónlistar-
skóla Kópavogs. Verkin eiga það
öll sameiginlegt að rafeinda- og
tölvutækni er í hávegum höfð við
gerð þeirra og flutning. Ríkharður
hefur um árabil
sérhæft sig í
tölvutónlist og
eru þessir tón-
leikar uppskera
vinnu undanfar-
inna ára í bland
við eldri verk.
Tvö tölvuverk
verða flutt; And-
ar frá 1998 og
Líðan II sem er
frumflutt. Bæði
verkin eru fyrir fjórar hljóðrásir
þannig að hljóðið berst úr öllum
áttum. Ekki eru tölvurnar þó einar
um hituna því hópur hljóðfæra-
leikara kemur einnig við sögu.
Þannig mun Guðni Franzson flytja
elsta verkið á tónleikunum, Andar
frá 1991 fyrir klarinett og tónband
og Camilla Söderberg frumflytur
verkið Camilliana fyrir kontra-
bassablokkflautu og gagnvirkt
tölvukerfi. Þá munu Ríkharður og
Úlfar Haraldsson flytja rafspuna á
gítar og bassa, og að lokum mun
raf-hljómsveitin hexrec.is leika á
ýmis konar tölvuhljóðfæri, en hún
er skipuð þeim Ríkharði, Hilmari
Þórðarsyni og Camillu Söderberg.
Undanfarin ár hafa Hilmar og
Ríkharður öðru hvoru stigið á svið
og framið rafhljóðgjörninga. Síð-
ast liðið ár bættist Camilla í hóp-
inn og til varð hljómsveit sem
hyggur á frekari samvinnu á föst-
um grundvelli. „Þar á bæ er leikið
á hvers kyns furðuhljóðfæri. Þar
kemur margt til greina; eina skil-
yrðið er að það gangi fyrir raf-
magni,“ segir Ríkharður.
Rafeinda-
og tölvu-
tónlist
í Salnum
Ríkharður H.
Friðriksson
Gallerí Reykjavík,
Skólavörðustíg 16
Sýningu Árna Bartels og
Dominick Gray lýkur á morg-
un.
Á sýningunni eru abstrakt
olíumálverk sem listamennirnir
unnu saman að í vetur.
Galleríið er opið virka daga
kl. 12-18, laugardaga kl. 11-16.
Sýningu lýkur
STEIDL Verlag, sem annast útgáfu
á verkum Halldórs Laxness í Þýska-
landi, hefur í tilefni af aldarafmæli
hans gefið út yfirlitsrit um ævi og
verk skáldsins eftir Halldór Guð-
mundsson bókmenntafræðing. Bók-
in nefnist: Halldor Laxness – Leben
und Werk. Halldór hefur um árabil
rannsakað verk Halldórs Laxness,
m.a. sent frá sér bókina „Loksins,
loksins“ – Vefarinn mikli og upphaf
íslenskra nútímabókmennta, sem út
kom árið 1987, og gert nokkra sjón-
varpsþætti um ævi skáldsins.
Bókin Halldor Laxness – Leben
und Werk skiptist í sex meginkafla.
Sá fyrsti fjallar um æsku Halldórs
fram til ársins 1919 að hann sendir
frá sér Barn náttúrunnar. Annar
hluti kallast Frá Hamsun til Holly-
wood og segir frá þriðja áratugnum í
lífi skáldsins. Þriðji kaflinn
fjallar um ár hinna stóru
skáldsagna, fjórða áratug-
inn, og þátttöku Halldórs í
stjórnmálabaráttu samtím-
ans. Að því búnu snýr Hall-
dór Guðmundsson sér að
umfjöllun um afturhvarf
nafna síns til hinnar íslensku
sagnahefðar 1940-55. Næst-
síðasti kafli bókarinnar er
um árin 1955-1968, Nóbelsverðlaun-
in og hvernig Halldór varð afhuga
fyrri kenningum sem hann hafði að-
hyllst. Bókinni lýkur með umfjöllun
um síðustu þrjátíu árin í lífi
skáldsins í túninu heima.
„Þetta efni hefur ekki
birst áður, þótt ég noti að
sjálfsögðu á stöku stað eitt-
hvað sem ég hef skrifað áð-
ur, og styðjist líka við hinar
stóru bækur Peter Hall-
bergs við Lífsmyndir skálds
og fjölda annarra heimilda,“
segir höfundurinn. „Bókin
er skrifuð að beiðni þýska forlagsins
og með þýska lesendur í huga. Margt
í þessu þekkja Íslendingar auðvitað
vel, en á köflum styðst ég líka við eig-
in athuganir á glósubókum Halldórs
og bréfum, og reyni að varpa nýju
ljósi á samhengið í verkum hans og
ævi. Heilmikið hefur að sjálfsögðu
verið skrifað á íslensku um Halldór,
en yfirlitsrit um ævi hans og verk
hefur ekki komið út síðan Hallberg
sendi frá sér slíka bók 1975, en frá
því hefur auðvitað margt komið fram
til viðbótar, t. d. ævisögur beggja
eiginkvenna skáldsins.
En aðaláherslan er auðvitað á að
fjalla um verk skáldsins. Bókin er að
nokkru skrifuð á þýsku, en síðan
veitti Helmut Lugmayr mér ómet-
anleg aðstoð við að snúa stærstum
hluta handritsins á þýsku,“ segir
Halldór Guðmundsson.
Bókin er 200 blaðsíður að stærð,
prýdd ljósmyndum af ýmsum við-
burðum í ævi skáldsins.
Bók um Halldór
Laxness í Þýskalandi
Halldór Laxness