Morgunblaðið - 28.05.2002, Blaðsíða 27

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 28. MAÍ 2002 27
EINN helsti kostur þessarar ör-
leikritasyrpu er að hún hvetur leik-
skáld til að gera tilraunir. Frelsið,
lengd verkanna, val á staðsetningu og
samvinnan við myndlistarmennina er
allt eitthvað sem leysir ímyndunar-
aflið úr læðingi.
Benóný Ægisson á að baki fjöl-
breyttan feril sem leikskáld. Hann
hefur samið a.m.k. tvo mjög ólíka
söngleiki, barnaleikrit, unnið með
Götuleikhúsinu og hann hefur hlotið
verðlaun beggja stóru leikhúsanna í
borginni og verk eftir hann hafa verið
sýnd á stærstu leiksviðum landsins.
Auk þessa hefur hann skrifað leikrit
fyrir sjónvarp.
Þau verk sem atvinnuleikhúsin og
ríkissjónvarpið hafa sýnt hafa verið
hefðbundin í uppbyggingu og það er
því gaman að sjá Benóný varpa hefð-
inni fyrir róða og reyna nýjar leiðir.
Verkið sem hér er til umfjöllunar
er tilraun með stað, persónur og sam-
skipti. Benóný hefur sjálfur bent á að
í íbúasnauðri Kvosinni eigi „enginn
rætur, einungis erindi“. Erindi per-
sónanna í almenningsklósettin í
Bankastræti er leit að næði til ýmissa
verka, allt frá því að létta á blöðrunni
til þess að neyta fíkniefna. Persón-
urnar eru stöðumælaverðir og uppar,
hvor af sínu kyninu í báðum tilfellum.
Textinn skiptist upp í að persónurnar
tala við sjálfar sig eða hafa hnitmiðuð
samskipti. Kvenstöðumælavörðurinn
fárast yfir ástandinu í borginni í dag;
starfsbróðir hennar er sérsinna og
hefur takmarkaða félagslega færni,
enda er hans eigin upplifun einráð í
huga hans. Upparnir skaffa fram-
vinduna í verkið í andstöðu við til-
breytingarsnauðan hversdagsleika
stöðumælavarðanna. Skeleggt
framakvendið segir fíkniefnaháðum
skrifstofumanninum upp og veldur
endanlegu skipbroti hans.
Stöðumælaverðirnir þvo hendur sín-
ar af aðstæðum sem eru utan við lög-
sögu þeirra.
Flutningur verksins fór fram á
þremur stöðum í Bakarabrekkunni
samtímis, á bekk á gangstéttinni og á
salernunum beggja vegna Banka-
strætisins neðanjarðar. Það var þess
vegna ómögulegt að fylgjast með á
öllum vígstöðvum í einu. Áhorfendur
völdu nær undantekningarlaust að
fara eftir hefðbundinni kynjaskipt-
ingu á staðnum og fylgjast með kyn-
bræðrum sínum eða -systrum. Í verk-
inu eru kvenpersónurnar ákveðnar
og árásargjarnar en karlarnir ýmist
utangátta eða fórnarlömb þeirra.
Þetta endurspeglar texta skrifstofu-
mannsins um karlköngulóna sem
blekkir kvendýrið örskotsstund til að
ná að viðhalda stofninum, vitandi vits
að hún mun gera út af við hann strax
og hún sér í gegnum blekkingarvef
hans. Þeir kræfustu færa henni um-
búðirnar einar í flugu stað. Höfundur
sér hann greinilega í sporum
köngulóarkarlsins enda hefur hann
ráðið sig hjá framakvendinu í starf
sem hann stendur ekki undir og nú er
komið að skuldadögum.
Aðstæðnanna vegna sá undirritað-
ur aðeins hluta verksins og verður að
byggja upp mynd af þeim óséða eftir
hljóðrás. Verkið er langt í frá auðvelt
áheyrnar, persónur eru á vissum
stöðum látnar tala hver ofan í aðra,
og samspil eintala og samskipta er
flókið. Sú staðreynd að þær þeirra
sem þekkjast tala saman í talstöð eða
farsíma en þær sem þekkjast ekki
eiga samskipti augliti til auglitis
bregður upp athyglisverðri sýn á firr-
ingu borgarlífsins.
Leikararnir stóðu sig undantekn-
ingarlaust vel og lifðu sig eftirminni-
lega inn í persónurnar. Steinunn og
Ólafur komu á framfæri annars vegar
pirringi yfir stöðugu áreiti þess sem
innir óvinsælt starf af hendi og hins
vegar innhverfni þess sem veltir fyrir
sér þeim skilaboðum sem hann fær
frá umhverfinu en veit ekki hvernig á
að bregðast við. Jóna Guðrún var
hárbeitt sem frekjan á framabraut,
sem afgreiðir málin vafningalaust,
hvort sem hún vill komast inn á upp-
tekið salerni eða losa sig við lítils nýt-
an starfsmann. Björgvin Franz brá
upp snilldarlega innlifaðri mynd af
manni á barmi örvæntingar. Leik-
stjórnin er vel af hendi leyst hjá
Hörpu Arnardóttur, áhersla lögð á
raunverulegt tengslaleysi persón-
anna og firringuna sem einkennir
þær allar.
Örleikrit Benónýs er frumleg til-
raun sem skilur meira eftir sig en
nokkurt síðustu verka hans fyrir svið
og sjónvarp. Þrátt fyrir að það væri
allt annað en áhorfs- né hlustunar-
vænt vekur það margar spurningar
sem gaman er að velta fyrir sér. Það
er að vona að Benóný haldi áfram á
þessari braut – og að hann fái tæki-
færi til að koma vangaveltum sínum á
framfæri.
Myndlistarhluti verksins var eftir
Bryndísi Erlu Hjálmarsdóttur og
fólst í útlistun á persónunum á litlum
spjöldum sem voru límd á salernis-
veggina. Þessar vangaveltur Bryn-
dísar voru áhugaverð hugarleikfimi,
enda töluvert hægt að spá í persón-
urnar í víðara samhengi. Aftur á móti
verða þessar pælingar ekki beinn
hluti af sýningunni, þær eru frekar
nokkurs konar neðanmálsgrein við
verkið.
Borgarlíf
LEIKLIST
Útvarpsleikhúsið og Listahátíð
í Reykjavík
Höfundar: Benóný Ægisson og Bryndís
Erla Hjálmarsdóttir. Leikstjóri: Harpa Arn-
ardóttir. Hljóðstjórn: Hjörtur Svavarsson.
Tæknimaður: Georg Magnússon. Leik-
arar: Björgvin Franz Gíslason, Jóna Guð-
rún Jónsdóttir, Ólafur Guðmundsson og
Steinunn Knútsdóttir. Fimmtudagur 23.
maí.
Í BANKASTRÆTI RÍS EKKERT LENGUR
UNDIR NAFNI – NEMA NÚLLIÐ
Sveinn Haraldsson
Sýning á
útskriftar-
verkum
NÚ stendur yfir vorsýning á verkum
útskriftarnemenda Iðnskólans í
Hafnarfirði. Plast, gler, málmur og
tré eru meðal þess efniviðar sem
nemendur nota við listsköpunina.
Sýningin er opin v.d. frá kl. 10–17, um
helgar kl. 13–18 og stendur til 3. júní.
Morgunblaðið/Guttormur
Frá undirritun viljayfirlýsingar um samstarf milli Gunnarsstofnunar og
Landsbókasafns Íslands – Háskólabókasafns á Skriðuklaustri.
Nýr vefur og sam-
starfssamningur
Skriðuklaustri. Morgunblaðið.
AFMÆLISDAGS Gunnars Gunn-
arssonar var minnst með viðhöfn í
Skriðuklaustri hinn 18. maí, er hann
átti 113 ára fæðingarafmæli. Börn
Helga Gíslasonar og Gróu Björns-
dóttur á Helgafelli gáfu Gunn-
arsstofnun bókasafn föður síns sem
lést árið 2000. Í safninu eru á þriðja
þúsund bindi: fornsögur, tímarit,
ljóðabækur, fræðrit, 20. aldar bó-
kenntir, þjóðsagnasöfn og ýmislegt
fleira sem koma ætti fræðiiðkendum
á Skriðuklaustri til góða. Björn
Helgason afhenti bókasafnið form-
lega og var afhendingin innsigluð
með áletruðum steini er komið verð-
ur fyrir á hillu sem Helgi átti, út-
skorinn af Ríkarði Jónssyni.
Þá var undirrituð viljayfirlýsing
um samstarf milli Gunnarsstofnunar
og Landsbókasafns Íslands – Há-
skólabókaafns. Það voru þau Sigrún
Klara Hannesdóttir landsbókavörð-
ur og Skúli Björn Gunnarsson, for-
stöðumaður Gunnarsstofnunar, sem
undirrituðu samninginn. Franzisca
Gunnarsdóttir og Gunnar Björn
Gunnarsson staðfestu samþykki af-
komenda fyrir yfirlýsingunni. Í
fyrstu grein viljayfirlýsingarinnar
segir m.a.: „Tilgangurinn með vilja-
yfirlýsingu þessari er að stuðla að ít-
arlegri skráningu og viðeigandi
varðveislu á myndum, bókum, skrif-
um, handritum, bréfum, blaða-
úrklippum og öðrum þeim gögnum
er varðar Gunnar Gunnarsson.
Markmiðið er að á næstu fimm árum
verði til öflugur gagnabanki um
skáldið, aðgengilegt á Netinu.
Samningsaðilar gefa sér eitt ár til að
koma á samstarfi um verkefnið og
munu sameiginlega leita fjármagns
til að standa straum af kostnaði við
þau.“
Þá var opnaður vefur á fimm
tungumálum um Gunnar Gunn-
arsson. Vefinn opnaði barnabarn
skáldsins, Franzisca Gunnarsdóttir.
Þá var einnig opnuð ljósmyndasýn-
ing með myndbrotum úr mynda-
safni Gunnars og Franziscu. Auk
þess opnaði Jón Guðmundsson sýn-
ingu á ljósmyndum í Galleríi
Klaustri sem hann kallar Myndpör-
Tvennur.
Kirkjuleg
sveifla
KÓRAR Bústaðakirkju og Laug-
arneskirkju halda tónleika í Bú-
staðakirkju kl. 20.30 í kvöld,
þriðjudagskvöld. Flutt verður
kirkjulega tónlist undir stjórn
Gunnars Gunnarssonar, ásamt
hljómsveit og ýmsum einsöngvur-
um úr kórunum.
Hljómsveitina skipa: Gunnar
Gunnarsson, píanó, Jón Rafnsson,
kontrabassi, Matthías M.D. Hem-
stock, trommur og Sigurður Flosa-
son, trompetar.
Dönsk
bókaveisla
Í TILEFNI af 130 ára afmæli Ey-
mundsson verður opnuð í Pennanum-
Eymundsson í Austurstræti „dönsk
bókaveisla“ í dag kl. 17. Þar verður
m.a. sölusýning á nýjum skáldsögum
eftir Hanne Vibeke Holst, Susanne
Brøgger, Klaus Rifbjerg, Esther
Bock, Bent Vinn Nielsen og fleiri.
Sérstök kynning verður auk þess á
verkum skáldanna Jens Christian
Grøndahl, Carsten Jensen og Birgit
Pouplier. Sýningin er unnin í sam-
starfi við danska sendiráðið. Við opn-
unina mun danski djassfiðluleikarinn
Kristian Jörgensen spila nokkur lög.
Sýningin stendur til 11. júní.
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
Útibú Eignast‡ring Eignafjármögnun Fyrirtækjasvi› Marka›svi›skipti
www.isb.is
440 4000
Allt í einu númeri
Me› flví a› hringja í eitt númer, 440 4000,
getur›u fengi› samband vi› fljónustuver
Íslandsbanka e›a hvern flann starfsmann
bankans sem flú flarft a› ná tali af.

Vi› hlökkum til a› heyra í flér.