Morgunblaðið - 28.05.2002, Blaðsíða 40

MINNINGAR
40 ÞRIÐJUDAGUR 28. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Við erum að leggjast að bryggjunni
og við bíðum spennt eftir að hefja enn
eitt ævintýrið á Grund, þú stendur á
bryggjunni eins og alltaf til að taka á
móti okkur.
Framundan eru skemmtilegar
stundir á Vesturgötu 41 og nágrenni.
Elsku amma Ragga, þegar lækn-
arnir sögðu að þú væri komin með
frekar stórt hjarta kom það okkur
ekki á óvart því enginn í heiminum
hafði stærra hjarta og betri faðm en
þú. Þú hefur kennt okkur að það er
fjölskyldan sem skiptir okkur mestu
máli og alltaf varst þú ánægðust þeg-
ar þú hafðir okkur öll í kringum þig.
Þegar við lítum til baka varstu allt-
af til staðar á öllum tímamótum í lífi
okkar hvort heldur var afmæli,
íþróttaviðburðir eða tónleikar, alltaf
varstu tilbúin, hafðir tíma og hvattir
okkur áfram. Þau væru mörg augna-
blikin gleymd ef ekki væri fyrir
myndavélarnar þínar. Engan vitum
við sem var jafn ötul og þú að taka
myndir sem á því augnabliki virtust
ekki skipta máli en í dag eru þetta
gersemar sem við geymum vel.
Þær voru ófáar gönguferðirnar um
Langasand, dýfa tánum í sjóinn og
safna ýmsu dóti sem virtist vera hin
mesta gersemi. Þú hafðir óendanleg-
an tíma fyrir okkur öll og vini okkar
sem ávallt voru velkomnir með okkur.
Þú vissir alltaf hvað okkur þótti best
og varst með það tilbúið þegar við
komum. Þú vissir ekki hvað orðið
kynslóðabil þýddi enda voru vinir þín-
ir á öllum aldri og þú gast flautað og
raulað með allri tónlist sem við hlust-
uðum á.
Þú kenndir okkur að takast á við
lífið með bros á vör og bera virðingu
fyrir okkur sjálfum og umhverfinu.
Elsku amma, takk fyrir allar góðu
stundirnar sem við áttum með þér. Þú
ert okkar fyrirmynd. Guð geymi þig.
Guðjón, Jón Árni
og Ingibjörg.
Það er komið að kveðjustund. Í dag
er amma, Ragnheiður á Grund, borin
til grafar. Það er margt sem kemur
upp í hugann þegar ég lít yfir farinn
veg. Amma Ragga var nokkurs konar
skilgreining á hinni fullkomnu ömmu,
enda var það svo að margir kölluðu
hana ömmu Röggu þrátt fyrir að hún
væri ekki amma þeirra. Þetta var
nokkuð sem mér fannst skrýtið sem
ungum snáða, en skildi betur síðar að
amma var þeim hæfileika gædd að
laða að sér fólk. Hún hafði áhrif á fólk
sem varð á vegi hennar og allir voru
jafnir. Hennar jákvæða viðmót og
jafnaðargeð var þekkt. Í augunum á
ömmu voru allir sérstakir og hún gaf
fólki tíma. Það var því ekki furða að
öllum liði vel í návist hennar. Heimili
ömmu, Grund, var miðpunkturinn.
Þar var ávallt mikill gestagangur
enda var þangað gott að koma. Þegar
rennt var í hlaðið var amma oftar en
ekki búin að elda uppáhaldsmatinn,
baka skyrtuhnappa-súkkulaðikökuna
svo ekki sé minnst á kæfuna og
heimabakaða brauðið. Hún gerði allar
heimsóknir sérstakar. Á yngri árum
dvaldi ég oft uppi á Skaga hjá ömmu
og afa og voru það ógleymanlegir
tímar. Tíminn leið fljótt enda var í
mörg horn að líta, hvort sem það var
við stíflugerð í lækjarsprænum uppi
við Akrafjall, skeljatínslu á Langa-
sandi, innkaupaferðum í Sláturfélagið
eða Einarsbúð, nú eða í fótbolta á
Merkurtúni og að ógleymdum jóla-
innkaupunum með ömmu í „brot-
hættu“ búðirnar. Þetta var sannur
ævintýraheimur. Í dag geri ég mér
betur grein fyrir því hvað ég var lán-
samur að eiga svona góða ömmu og
afa, sem gáfu mér ómældan tíma og
athygli.
Nú þegar ég kveð ömmu Röggu er
ljóst að hún skilur eftir sig stórt skarð
sem ekki verður fyllt. Amma Ragga
kenndi mér mikið um lífið og til-
veruna og mun minningin um þessa
yndislegu konu lifa með mér um
ókomna tíð.
Amma mín, það tekur mig sárt að
vera ekki heima til að fylgja þér síð-
asta spölinn, en það friðar sálina að
vita til þess að bænin muni sameina
okkur þangað til við hittumst næst.
Ég kveð þig með söknuði.
Þinn
Þorsteinn Guðjónsson (Doddi).
Mín fyrstu kynni af ömmu Röggu
voru fyrir níu árum. Þá var ég nýbúin
að kynnast honum Dodda mínum.
Hann bauð mér með sér í 80 ára af-
mæli hennar upp á Skaga. Ég man
svo vel eftir þessum degi, amma
Laufey var okkur samferða upp eftir,
veðrið var svo fallegt og Hvalfjarð-
arvegurinn skartaði sínu fegursta.
Þegar við komum í afmælið brá mér
svo, því aldrei hafði ég séð eins mikið
af blómum. Eftir veisluna komst mað-
ur varla inn í stofuna á Grund fyrir
blómum. Blómin lýstu ekki aðeins
vinsældum ömmu Röggu, heldur var
hún í raun öll þessi blóm, svo litrík og
falleg persóna. Hún var svo einstök
og gædd sérstökum persónuleika sem
tók öllum jafnt. Hún gerði aldrei upp
á milli fólks, barna, barnabarna, eða
stjúpbarnabarna. Hún var mikið á
ferðinni og ávallt var hún með mynda-
vélina uppi við hvert tækifæri.
Ég trúi því að persónur komi inn í
líf okkar til kenna manni, en amma
Ragga hefur kennt mér að allt sem
skiptir máli í lífinu eru í raun góð fjöl-
skyldubönd. Ekki hef ég séð jafn
mikla hlýju eins og í hennar fjöl-
skyldu. Amma Ragga ræktaði sam-
bandið við sína fjölskyldu vel. Hún
var svo lánsöm að eiga þrjár dætur og
einn son. Þegar ég horfi á þau, hugsa
ég um hana. Hún var í daglegu sam-
bandi við þau, það var mikil um-
hyggja og mátti amma Ragga ekkert
aumt sjá. Böndin milli hennar og
barnanna hennar voru einstök og svo
sannarlega til fyrirmyndar. Amma
Ragga var dugleg að koma suður til
Reykjavíkur í heimsókn og var það
unun að sjá kraftinn í henni.
Amma Ragga tók Alla mínum frá
fyrsta degi sem við kynntumst. Tók
utan um hann alltaf þegar hún sá
hann. Síðan komu drengirnir okkar
Dodda sem fengu sömu hlýjuna frá
henni.
Það var sunnudagsnóttina sem við
fengum hringingu út til Alabama. Ég
var nýkomin af ráðstefnu og fór
óvenju seint að sofa, en þegar ég er að
sofna heyri ég svo fallega tónlist. Ég
skildi ekki hvaðan tónarnir komu því
ég hef ekki heyrt svona áður. Síminn
hringir hálftíma síðar og það er
tengdamamma og hún segir: „Hún er
farin blessunin.“ Mín fyrstu kynni af
ömmu Röggu tengdust blómum og
þau síðustu tónlist sem endurspeglar
minningu mína um þessa yndislegu
persónu.
Elsku amma Ragga, tárin streyma
niður kinnarnir þegar ég skrifa þetta
því ég sakna þín mikið og kveð þig
með söknuði.
Elsku Doddi minn, tengdamamma
og pabbi, Milla, Doddi, Peta og aðrir
aðstandendur, mínar samúðarkveðju
sendi ég ykkur öllum.
Bjargey Aðalsteinsdóttir,
Aðalsteinn, Arnar Steinn og
Pétur Steinn, Bandaríkjunum.
Ég vil þakka Ragnheiði Þórðar-
dóttur fyrir samfylgdina. Amma
Ragga einsog hún er ávallt kölluð var
yndisleg manneskja. Hún lýsti upp líf
okkar allra með óendanlegri um-
hyggju og jákvæðni. En nú er komið
að kveðjustund. Hildur, Þorsteinn og
Ingibjörg Elín syrgja þig hvert á sinn
hátt. Þau gleyma þér aldrei.
Guð blessi þig, amma Ragga.
Sigríður Sigurðardóttir.
Hinn 20. maí 2002 sofnaðir þú
hinsta sinni. Þú ert horfin en minn-
ingin um þig lifir með okkur.
Ávallt höfum við vitað um þig og
þína – og Ísland.
Ragnheiður og Jón og fölskyldan
þeirra hefur alltaf verið íslenska fjöl-
skyldan okkar.
Þú og mamma voruð pennavinkon-
ur síðan 1929. Í 65 ár skrifuðust þið á
hvor á sínu móðurmáli. Bréfin þín
hófust alltaf á: „Elsku Oddrún mín...“
og enduðu á: „... Þín vinkona, Ragn-
heiður“. Báðar eignuðust þið fjöl-
skyldur, þú fyrst og fjögur mannvæn-
leg börn uxu úr grasi á Grund.
Mamma og pabbi giftu sig 1944. Þeg-
ar friðurinn komst á í Noregi 1945,
kom pakki með barnafötum frá þér.
Þú hafðir rétt fyrir þér, þú vissir hvað
okkur gæti vanhagað um. Smám sam-
an fjölgaði í Björlo-húsinu og börnin
urðu þrjú; Guri, Magne og Öystein.
Árið 1954 fengum við loks að hitta
ykkur hér í Álasundi, Jón og þig.
Seinna á Akranesi og aftur í Álasundi.
Hlýjan þín umvafði okkur ávallt. Það
var svo gott að vera hjá ykkur á
Grund! Þú fórst með okkur á Byggða-
safnið á Akranesi. Sýndir okkur
gömlu skólastofuna þína úr barna-
skólanum, þar sem þú hafðir, sem ung
stúlka fengið heimilisfang annarrar
ungrar stúlku í Örsta í Noregi. Það
varð að ævilangri vináttu sem flyst
áfram til næstu kynslóða.
Ísland hefur alltaf verið okkur mik-
ilvægt. Íslenski fáninn var alltaf uppi
við hjá foreldrum mínum og þessi
fagri fáni skreytti líka jólatréð okkar
á hverju ári. Við lærðum „Ó Guðs vors
lands“ þegar við vorum lítil og við
minntumst 17. júní og þekktum Al-
þingi. Við fylgdumst af ákafa með í
„þorskastríðunum“ og alltaf þegar Ís-
land blandaðist í mál og málefni.
Þegar byggðasafnsvinir frá Sunn-
möre skipulögðu ferð til Íslands 1991,
bauðstu upp á kaffi og ljúffengar
pönnukökur. Það var ógleymanleg
heimsókn fyrir 34 ferðalanga, sem
fengu hjartanlegar móttökur á nota-
legu heimili þínu, þegar fararstjórinn
hitti íslensku móður sína.
Þú átt ekki marga þína líka og það
var auðvelt að þykja vænt um þig. Svo
glöð og ljúf, svo jákvæð og gjafmild í
áhuga þínum og umhyggju fyrir okk-
ur. – Þegar Ásgeir litli kom í heim-
sókn frá Noregi, aðeins tveggja ára
gamall, leið honum bezt í fanginu
þínu, þú varst honum amma rétt eins
og þú varst þínum eigin barna- og
langömmubörnum.
Núna munt þú hvíla við hlið elsku
Jóns þíns. Þín verður sárt saknað af
okkur, en við varðveitum minningarn-
ar frá mörgum og góðum árum. Takk
fyrir allt það, sem þú varst okkur,
kæra Ragnheiður. Í djúpri þökk
minnumst við þín.
Ásgeir í Bergen, Magne í
Houston, Janne í Drammen,
Alvhild, Gjertrud, Harald og
Olav í Örsta, Öystein, Lena,
Birgitte, Öivind og Guri
í Álasundi.
Mikil sómakona, Ragnheiður Þórð-
ardóttir, Grund á Akranesi, er nú lát-
in eftir 88 ára viðburðaríka ævi. For-
eldrar hennar voru Emilía
Þorsteinsdóttir á Grund og Þórður
Ásmundsson, útgerðarmaður frá Há-
teigi á Akranesi, en hún var fjórða
elst af níu börnum þeirra hjóna. Af-
komendur Þórðar og Emilíu eru nú
um 200 alls og flestir búsettir hér á
Akranesi.
Eins og svo margir jafnaldrar
hennar þá ólst Raggga upp við mikið
frjálsræði á Akranesi um og upp úr
fyrra stríði. Hún gekk í barnaskólann
til Svövu Þorleifsdóttur, skólastjóra
og fleiri góðra kennara, sem áttu eftir
að hafa mikil og góð áhrif á hana.
Aðalleiksvæðin á sumrin voru tún-
in á niðurskaganum, fjörurnar við
Krókalón og Lambhúsasund; Grenj-
arnar og Breiðin að ógleymdum
Langasandi. Eftir að búið var að taka
upp á haustin, voru kartöflugarðarnir
verðugur leikvangur, og þegar vetur
var genginn í garð voru það skauta-
svellin uppi við Mýrarhús og Garða.
Lengri ferðir til leikja voru farnar
upp í Garðaflóa eða upp á Akrafjall.
Þetta var það umhverfi og líf sem
Ragga tók mikinn þátt í og átti svo
mikið eftir að móta hana.
Eftir hefðbundna skólagöngu fór
hún suður í Kvennaskólann og var
þar í tvö ár. Þegar heim kom vann
hún í verslun Sláturfélags Suðurlands
í tvö ár, en um sumarið 1933 giftist
hún Jóni Árnasyni, síðar alþingis-
manni. Jón rak þá eigin verslun á
Akranesi. Hann hætti þeim rekstri
síðar og hóf störf við verslun tengda-
föður síns og enn síðar tók hann við
rekstri fyrirtækja Þórðar, þ.e. versl-
un Þórðar Ásmundssonar, útgerðar-
félagsins Ásmundar hf. og hraðfrysti-
hússins Heimaskaga hf. Veitti hann
fyrirtækjunum forstöðu ásamt mági
sínum Júlíusi og svila Ólafi Frímann.
Jón hafði frá fyrstu tíð haft mikinn
áhuga á bæjar- og landsmálum og
þegar Sjálfstæðisfélag Akraness var
stofnað gekk hann þegar til liðs við
það. Hann var kosinn í bæjarstjórn
Akraness 1942, þegar Akranes fékk
kaupstaðarréttindi og sat í henni í 28
ár. Árið 1959, um vorið, var hann kos-
inn til Alþingis sem síðasti þingmaður
Borgfirðinga því um haustið var kosið
aftur eftir kjördæmisbreytinguna og
var hann kosinn sem annar þingmað-
ur Vesturlandskjördæmis, en þá var
Sigurður Ágústsson í Stykkishólmi
fyrsti þingmaður flokksins. Jón tók
við af Pétri Ottesen hinum mikla
þingskörungi Borgfirðinga en það var
talið mikið vandaverk og ekki á allra
færi.
Það urðu mikil umskipti fyrir
Röggu þegar Jón hafði verið kjörinn á
þing og þurftu þau að hafa annað
heimili í Reykjavík. Mikill erill var
jafnan á heimili þeirra, bæði á Akra-
nesi sem og í Reykjavík. Bæði voru
það ættingjar og vinir til að heim-
sækja þau bæði og eins fólk sem kom í
hinum ýmsu erindagjörðum til Jóns
með mál sín sem hann leysti ávallt vel
úr; þá hringdi síminn langt fram eftir
hverju kvöldi. Þetta var alls konar
fólk, ungir og aldnir, og ekki endilega
samherjar í pólitík, því allir gátu leit-
að til Jóns um stuðning.
Það var Jóni mikill styrkur að hafa
Röggu sér við hlið. Bæði var hún holl-
ráð, gestrisin og góður vinur; einnig
hafði hún sjálf starfað mikið að alls
kyns félagsmálum. Hún gekk ung til
liðs við kvenskátahreyfinguna og
Kvenfélag Akraness. Þá starfaði hún
lengi í sjálfstæðisfélögunum á Akra-
nesi; var formaður sjálfstæðiskvenn-
afélagsins Bárunnar í tvígang og í
stjórn Landssambands sjálfstæðis-
kvenna. Þá vann hún lengi í sjálfboða-
starfi með sjúkravinum Rauða kross-
ins, m.a. við bókasafnið á
Dvalarheimilinu Höfða. Ragga var
fróð um gamla tímann og sagði vel
frá. Hún var frá unga aldri áhuga-
ljósmyndari og átti mikið safn gam-
alla og nýrra mynda, bæði héðan frá
Akranesi sem og annars staðar að af
landinu.
Við frændfólkið, sem lengi bjó á
Vesturgötu 45, viljum þakka Röggu
frænku fyrir allar þær góðu stundir
sem við áttum saman, og aldrei bar
skugga á; fyrst á gömlu Grundinni,
þar sem þau hjón bjuggu í 15 ár og
síðar í nýja húsinu, Vesturgötu 41 og
á Hjarðarhaganum í Reykjavík. Sú
vinátta og tryggð sem Ragga sýndi
okkur krökkunum á Akranesi er okk-
ur ofarlega í huga. Hún var traustur
vinur okkar og hafði ávallt jákvæð
áhrif á umhverfi sitt. Hún var sann-
arlega ein af göfugri dætrum Akra-
ness.
Á kveðjustund sendum við börnum
hennar og tengdabörnum ásamt öðr-
um ættingjum innilegar samúðar-
kveðjur.
Ásmundur Ólafsson.
Það er nú einu sinni þannig að þeg-
ar að kveðjustund kemur hrannast
upp myndir og minningar um þann
sem í huga manns er, og þá fer maður
ósjálfrátt að velta fyrir sér tilgang-
inum með lífinu og tilverunni. Þegar
ég horfi til baka, til barna- og ung-
lingsáranna voru þær ófáar stundirn-
ar sem ég átti hjá þeim Jóni og Röggu
á Grund og var ég hálfgerður heim-
alningur þar á þeim tíma. Fyrir mig
var þetta mikið lán því betri mann-
eskjur var vart hægt að hugsa sér. Nú
þegar Ragga frænka kveður og ald-
urinn færist yfir mig sé ég hvað hún
hefur haft góð áhrif á mig með sinni
léttu lund og hvatningu til góðra
verka. Ragga frænka eins og við
krakkarnir í Grundarættinni kölluð-
um hana var einstök manneskja, góð
og blíð og lét sér annt um alla. Hún
átti stórt hjarta þar sem við öll í ætt-
inni áttum stað, stórfjölskyldan var
henni hugleikin og hún fylgdist mjög
vel með okkur öllum. Þau áhrif sem
foreldrar þeirra Grundarsystkina
hafa haft á þau hafa skilað sér áfram,
það skynja ég mjög vel þegar maður
lítur yfir þan stóra afkomendahóp
Þórðar og Emilíu á Grund.
Ég sagði í upphafi að margar
myndir og minningar hafi farið í
gegnum hugann á þessari stundu og
þær allar góðar, ég mun geyma þær
með sjálfum mér þar til við hittumst á
ný.
Þó get ég ekki látið hjá líða að segja
frá okkar síðustu stund saman, en
þannig var að kórinn minn kom í
heimsókn á Dvalarheimilið Höfða og
Ragga kom og umvafði mig eftir
sönginn og lýsti ánægju sinni með
hann og sérstaklega að ég stæði á
sama stað og afi Þórður stóð í sínum
kór. Stolt með sína ætt eins og þær
systur allar.
Að leiðarlokum er mér efst í huga
þakklæti, þakklæti fyrir það að fá að
vera litli strákurinn, og þakklæti fyrir
það að fá að alast upp í þessu um-
hverfi ástar og umhyggju. Móðir mín
og fjölskylda vilja þakka samfylgdina
og áralanga tryggð, því að þegar erf-
iðleikar steðjuðu að var hún Ragga
frænka alltaf til staðar. Fjölskyldunni
✝ RagnheiðurÞórðardóttir
fæddist á Akranesi
22. ágúst 1913. Hún
lést á Sjúkrahúsi
Akraness að morgni
20. maí síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Emilía Þor-
steinsdóttir og Þórð-
ur Ásmundsson út-
gerðarmaður,
Grund, Akranesi.
Systkini Ragnheiðar
eru: Ólína Ása, f.
1907, Júlíus, f. 1909
(látinn), Steinunn, f.
1910 lést í æsku, Steinunn, f.
1915, Arndís, f. 1917, Ingibjörg
Elín, f. 1920, Þóra, f. 1922 (látin),
og Emilía, f. 1927.
Hinn 3. ágúst 1933 giftist Ragn-
heiður Jóni Árnasyni frá Akra-
nesi. Þau eignuðust fjögur börn.
Þau eru: 1) Emilía, f. 3. febrúar
1934, gift Pétri Georgssyni, hann
er látinn. Dætur þeirra eru Ragn-
heiður Jóhanna, Vilborg, Margrét
og Petrea Emilía. 2) Þorsteinn, f.
24. september 1937, kvæntur
Margréti Þórarinsdóttur. Sonur
þeirra er Jón Ágúst, dóttir Þor-
steins er Anna Berglind Margrét,
f. 11. júní 1945, gift Guðjóni Mar-
geirssyni. Börn þeirra eru Ragn-
heiður, Þorsteinn, Kristín Laufey,
Daði og Árni. 3) Petrea Ingibjörg,
f. 14. nóvember 1949 gift Kristni
Guðmundssyni. Börn þeirra eru
Guðjón, Jón Árni og Ingibjörg.
Langömmubörnin eru 25 og
langalangömmubörnin fjögur.
Ragnheiður og Jón hófu búskap á
Grund 1933 og
bjuggu þar alla tíð,
fyrst á Gömlu Grund
og síðan reistu þau
sér hús á Grundar-
lóðinni nr. 41 við
Vesturgötu árið
1948. Fyrstu átta ár-
in bjó Þorsteinn afi
Ragnheiðar hjá
þeim eða þar til
hann lést 1941. Frá
1959 er Jón var kos-
inn á Alþingi héldu
þau tvö heimili, ann-
ars vegar á Grund
og hins vegar á
Hjarðarhaga 56 í Reykjavík, allt
til ársins 1977 er Jón lést. Síðast-
liðið rúmt ár bjó Ragnheiður á
Dvalarheimilinu Höfða á Akra-
nesi.
Ragnheiður stundaði nám við
Kvennaskólann í Reykjavík í tvö
ár. Eftir Kvennaskólann vann hún
í verslun Sláturfélags Suðurlands
á Akranesi í tvö ár eða þar til hún
gifti sig. Hún var einn af stofn-
endum Kvenskátafélags Akraness
og var skáti alla tíð. Hún var einn-
ig einn af stofnendum Bárunnar –
félags sjálfstæðiskvenna á Akra-
nesi og átti sæti í stjórn Lands-
sambands sjálfstæðiskvenna. Hún
var virkur þátttakandi í mörgum
öðrum félögum eins og Kven-
félagi Akraness, Rauða krossi Ís-
lands o.fl. Hún hafði mikinn
áhuga á íþróttum og fylgdist með
liði sínu ÍA af lífi og sál.
Útför Ragnheiðar fer fram frá
Akraneskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
RAGNHEIÐUR
ÞÓRÐARDÓTTIR