Morgunblaðið - 28.05.2002, Blaðsíða 30

30 ÞRIÐJUDAGUR 28. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
Í ÞYKKUM dúngalla meðsúrefnisgrímu og tvo lítraaf vatni arkaði Haraldur afstað út koldimma og ískalda
nóttina frá 4. búðum í Suður-
skarði. Hann hafði tólf tíma til að
ná tindi Everestfjalls, sem sam-
svarar Esjuhæð. Í gildi var skip-
un um snúa við ef mönnum tækist
ekki að komast á tindinn innan
þessara tímamarka. Úti var 20 til
30 stiga frost, andvari og stjörnu-
bjart. Haraldur hafði ekki sofið í
tvo sólarhringa og lítið borðað
vegna lystarleysis. Hann hafði
hóstað svo óstjórnlega undanfarn-
ar vikur að rifbein hafði brotnað í
átökunum. Í þessu ásigkomulagi
hélt Haraldur af stað úr tjaldi
sínu aðfaranótt 16. maí og sá ekki
neitt nema vindbarinn snjóinn í
geisla höfuðljóssins. Það er ekki
fyrr en núna, að allt er um garð
gengið, að Haraldur upplýsir um
líðan sína, sem er lýsandi fyrir
marga sem ganga á Everest. Þó
telst þetta vera ágæt heilsa á
Everest þar sem loftið er svo
þunnt að lungnabjúgur getur
drepið menn á skömmum tíma.
Haraldur var heppnari en margir
sem þurftu frá að hverfa vegna
heilsu- og þróttleysis og vitað er
um eitt dauðsfall á fjallinu á
þessu klifurtímabili.
Svolítið dramatískt
að koma þarna upp
„Það er svolítið dramatískt að
koma þarna upp,“ segir Haraldur
um efsta hluta fjallsins sem rétt
rúmlega eitt þúsund manns hafa
komið á síðastliðin 50 ár. „Á aðra
hönd er Kangchung-hlið Everest,
líklega um þrjú þúsund metra
fall, og á hina höndina er álíka
hátt niður suðvesturhlið fjallsins.“
Þetta er umhverfi kilfrara á hin-
um svokallaða Tindhrygg, mjóum
hrygg, sem liggur á milli Suð-
urtinds og Hillary-þrepsins, sem
er um tólf metra hátt haft og eina
tæknilega fyrirstaðan á fjallinu.
Það vafðist þó ekki fyrir Haraldi.
„Þegar upp Hillary-þrepið kom,
fór maður að brosa með sjálfum
sér og ég gerði mér þá fyrst grein
fyrir því að ekkert gæti stöðvað
mig úr þessu. En síðasti kaflinn
var samt ótrúlega drjúgur og
lengri en ég hélt. Að lokum blasti
tindurinn við og skyndilega var
ég kominn alla leið upp. Tilfinn-
ingin var ótrúleg og það er erfitt
að lýsa því hvernig er að standa á
hæsta tindi heims. Hugsunin er
hæg í þunnu loftinu og þarna sem
ég horfði á ákaflega fallegan tind
í nágrenninu fannst mér hann
vera einn þeirra tinda sem fáir
vita af. Svo áttaði ég mig á að ég
var að horfa á Ama Dablam,
margfrægt fjall í Himalayafjöll-
unum. Af Everesttindi virtist lit-
urinn á himninum vera einkenni-
legur og lengst fyrir neðan voru
ský niðri í dölunum. Mér fannst
ég nánast vera staddur úti í geim-
inum. Þetta var mjög tilfinninga-
þrungin stund og ég verð að við-
urkenna að ég klökknaði eftir að
hafa náð þessum áfanga eftir allt
erfiðið. Ég fylltist ekki þeirri
gríðarlegu gleði sem tindurinn
gaf vissulega tilefni til. Á tindi
Everest hoppar maður ekki af
kæti með siguróp á vör. Tilhugs-
unin um niðurferðina er líka alls-
ráðandi og ég þurfti sífellt að
minna mig á að halda einbeiting-
unni fyrir niðurferðina. Ég fann
að ég hafði krafta fyrir hana en
vissi að það stóð þó tæpt, enda
var ég búinn að gang
býsna nærri mér þá tæp
tólf tíma sem uppganga
tók.“
Niðurleiðin varasöm
fyrir þreytta klifrara
Leiðin frá tindinum ni
ur að Suðurtindi er var
söm fyrir þreytta klifrar
með takmarkaðar súref
isbirgðir og mikilvægt e
að vera yfirvegaður o
forðast mistök. „Þetta e
allt að tveggja tíma gan
ur og ég vissi að ef é
kæmist út að Suðurtin
yrði eftirleikurinn auðvel
ur. Ég var ansi þreyttu
þegar ég fikraði mig niðu
að Hillary-þrepi en gek
vel í siginu niður þrepi
Þá tók við mjór hryggu
inn út að Suðurtindi.
leiðinni liggur leiðin aðein
upp á við og þar er algeng
að menn auki súrefnisflæ
ið til að fá meiri kraft. É
Haraldur Örn Ólafsson, fjallgöngumaður
„Mjög tilfinn
þrungin stu
Haraldur í rúmlega 8 þúsund metra hæð. Enn var drjúgu
Rifbeinsbrotinn fagn-
aði Haraldur Örn
Ólafsson nýju heims-
meti á tindi Everest
hinn 16. maí. Hann
segist í samtali við
Örlyg Stein
Sigurjónsson hafa
verið gjörsamlega
þrotinn að kröftum
er hann kom aftur
niður í Suðurskarð
og átti þar svefnlausa
nótt í stormi og
súrefnisskorti.
ÚRSLIT KOSNINGANNA
Úrslit bæjar- og sveitar-stjórnakosninganna álaugardag eru að mörgu
leyti athyglisverð, þótt ekki gefi
þau til kynna sérstaka sveiflu í ís-
lenskum stjórnmálum. Eins og
eðlilegt er í bæjar- og sveitar-
stjórnakosningum réðu staðbund-
in mál iðulega úrslitum og því
varasamt að lesa of mikið út úr
þeim.
Fylgi Sjálfstæðisflokksins
minnkar örlítið frá sveitar-
stjórnakosningunum 1998, en er
það sama og í alþingiskosningun-
um 1999, eða 40,7%. Þarna er
miðað við þau sveitarfélög á
landsvísu þar sem flokkurinn
bauð fram einn lista. Sjálfstæð-
isflokkurinn tapar á Suðurlandi
og í Vestmannaeyjum, en vinnur
hins vegar sigra í Reykjanesbæ
og Mosfellssveit um leið og hann
heldur meirihluta í Garðabæ og á
Seltjarnarnesi. Framsóknarflokk-
urinn fékk 22,9% atkvæða í þeim
sveitarfélögum þar sem hann var
með eigin lista og er það svipað
hlutfall og í síðustu sveitar-
stjórnakosningum, en öllu betra
en í síðustu þingkosningum þegar
flokkurinn fékk 18,4% fylgi. Sá
samanburður er þó ekki alls kost-
ar marktækur þar sem Fram-
sóknarflokkurinn býður til dæmis
fram undir merkjum Reykjavík-
urlistans í höfuðborginni.
Samfylkingin bauð ekki fram
undir eigin nafni nema í 16 sveit-
arfélögum. Þar fær hún 31,4%, en
í þingkosingunum 1999 fékk hún
26,8%. Það má því líta svo á að
Samfylkingin hafi styrkst við
þessar kosningar, þótt hún bjóði
víða fram með öðrum, ekki síst
vegna árangurs Ingibjargar Sól-
rúnar Gísladóttur í Reykjavík en
einnig má þar horfa til þess að
Samfylkingin náði meirihluta í
Hafnarfirði.
Vinstrihreyfingin – grænt
framboð hugðist á nokkrum stöð-
um kanna fylgi sitt fyrir þing-
kosningarnar á næsta ári. Nið-
urstöður kosninganna þar sem
flokkurinn býður einn fram hljóta
að vera honum nokkur vonbrigði.
Í þeim átta sveitarfélögum, sem
vinstrigrænir bjóða einir fram, fá
þeir 6,8% atkvæða, en í síðustu
þingkosningum fengu þeir 9,1%
fylgi á landsvísu og skoðanakann-
anir hafa undanfarið sýnt mun
meira fylgi við flokkinn.
Árangur Frjálslynda flokksins
vekur einnig athygli, en hann
kemur að manni í tveimur byggð-
arlögum. Ekkert virtist benda til
þess að frjálslyndir myndu koma
manni að í Reykjavík og það kom
því á óvart þegar það gerðist
þvert á skoðanakannanir.
Augu flestra voru á kosninga-
baráttunni í Reykjavík og sigur
Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur
borgarstjóra og Reykjavíkurlist-
ans markar henni afgerandi sess í
íslenskum stjórnmálum um þess-
ar mundir. Ingibjörg Sólrún lýsti
því ítrekað yfir bæði fyrir og eftir
borgarstjórnarkosningar að hún
myndi ekki gefa kost á sér til
þátttöku í landsmálapólitík. Eng-
in ástæða er til að rengja þau orð,
en þrýstingur á hana um hið
gagnstæða mun fara vaxandi.
Björn Bjarnason leiddi kosn-
ingabaráttu D-listans af miklum
krafti og festu. Hann hefur gefið
skýrt til kynna í viðtölum eftir
kosningarnar að hann hyggist
leiða andstöðuna í Reykjavíkur-
borg og jafnframt leita eftir
áframhaldandi þingsetu. Það má
búast við öflugu aðhaldi af hálfu
borgarstjórnarflokks sjálfstæðis-
manna á hinu nýja kjörtímabili.
Í umræðum um úrslit borgar-
stjórnarkosninganna hefur verið
spurt hvort Sjálfstæðisflokkurinn
hafi yfirleitt möguleika á að end-
urheimta meirihluta í borgar-
stjórn Reykjavíkur. Er þá vísað
til þess, að meirihluti flokksins í
borgarstjórn byggðist áratugum
saman á sundrungu vinstrimanna.
Þegar þeir bjóði fram sameigin-
lega sé ekki við öðru að búast en
að þeir haldi meirihlutanum.
Á það er hins vegar að líta að
við sérstakar aðstæður í lands-
málum hefur Sjálfstæðisflokkur
unnið stórsigra í Reykjavík. Að
þessu sinni er kosið til borgar-
stjórnar eftir að Sjálfstæðisflokk-
ur hefur haft stjórnarforystu með
höndum í nær þrjú kjörtímabil og
síðustu ár hafa verið tímabil
sveiflna og samdráttar í efna-
hagslífinu.
Ljóst er jafnframt að frambjóð-
endur Sjálfstæðisflokksins gerðu
ekki ráð fyrir því í kosningabar-
áttunni að framboð fyrrverandi
borgarfulltrúa flokksins gæti orð-
ið þeim erfitt.
Sameiginlegt framboð til borg-
arstjórnar er mikill styrkur fyrir
vinstriflokkana en því má ekki
gleyma að því fylgja margir
ókostir fyrir aðildarflokka að
slíku samstarfi ef það stendur ár-
um saman. Starfsemi flokkanna í
Reykjavíkurkjördæmum dregst
saman og þeir hafa litla hugmynd
um hvar þeir standa, þegar kem-
ur að þingkosningum. Á fyrri
hluta síðasta kjörtímabils voru
uppi þau sjónarmið í Framsókn-
arflokknum að flokkurinn gæti
ekki haldið samstarfinu áfram
innan Reykjavíkurlistans af þess-
um ástæðum. Þau öfl urðu hins
vegar ofan á, sem vildu halda
óbreyttri stefnu en spurning er
hversu lengi það verður. Það ríkir
ekki eining innan Framsóknar-
flokksins í Reykjavík eins og
fram kom í aðdraganda kosning-
anna.
Úr sveitarstjórnakosningunum
um helgina er ekki hægt að lesa
að staða stjórnarflokkanna hafi
veikst. Samfylkingin stendur nú
sterkari en áður, en vinstrigrænir
virðast mun veikari en mátt hefði
ætla af skoðanakönnunum.