Morgunblaðið - 29.06.2002, Blaðsíða 45

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. JÚNÍ 2002 45
✝ Helgi Ívarssonfæddist í Vestur-
Meðalholtum í Flóa
31. janúar 1926.
Hann lést á Sjúkra-
húsi Suðurlands 21.
júní síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
hjónin Ívar Helga-
son, bóndi í Vestur-
Meðalholtum, f. 9.2.
1889, d. 28.2. 1962,
og kona hans Guðríð-
ur Jónsdóttir, hús-
freyja í Vestur-Með-
alholtum, f. á Syðri
Hömrum í Holtum
18.8. 1896, d. 14.5. 1974. Systkini
Helga eru Jón, bóndi í Vestur-
Meðalholtum, f. 17.2. 1924, Sig-
urður bóndi, f. 8.2. 1927, d. 26.1.
1964, Sigríður, f. 23.3. 1928, d. 22.
4.1951, Helgi, bóndi í Hólum í
Stokkseyrarhreppi, f. 2.6. 1929,
Guðmundur Ívar, bílstjóri á Sel-
fossi, f. 18.6. 1930,
og Helga, húsmóðir í
Reykjavík, f. 4.1.
1934.
Helgi ólst upp að
Vestur-Meðalholtum
og vann við búið þar
til hann sem ungur
maður fer sem
vinnumaður að
Korpúlfsstöðum.
Hann vann síðan ým-
is störf, þ. á m. við
pípulagnir á Sel-
fossi. Hann tekur
síðan við rekstri bús
foreldra sinna í sam-
vinnu við Jón bróður sinn þegar
faðir hans deyr árið 1962. Saman
ráku þeir Helgi og Jón Félagsbúið
að Vestur-Meðalholtum fram að
andláti Helga.
Útför Helga verður gerð frá
Gaulverjabæjarkirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
Snöggt kvaddi vinur okkar, Helgi
Ívarsson bóndi í Meðalholtum. Ég
heimsótti þá bræður, Jón og Helga,
fyrir skömmu og þá var hann á
hnjánum að leggja parket 76 ára
gamall. Útbjó og sagaði listana sjálf-
ur. Sagði þá óþarflega dýra útúr
búð. Þannig var Helgi.
Aldursmunur á okkur er reyndar
nálægt fjórum áratugum en það
þvældist aldrei fyrir. Hann var sí-
kvikur gagnvart umhverfinu,
straumum og nútímanum. Vinsaði
úr það sem gagnlegt gat talist til að
létta störfin en sýtti hvorki né
syrgði liðna tíð. Þannig einstakling-
ur verður hluti af samfélagi hvers
tíma og því í takt við það.
Það er eflaust hægt að gengisfella
orðið snillingur með ofnotkun líkt og
margt annað. Þetta orð fékk Helgi
þó stundum á sig og maður tók eftir
hve hann var þekktur í bændasam-
félaginu hér í héraðinu og víðar fyrir
sinn búskap og snilli við beitingu
þúsund þjala. Notaðar vélar þeirra
seldust strax hvert á land sem var
vegna góðs orðspors. Þeir eru enda í
jafn góðu lagi á bænum nýr John
Deere traktor og Deutz árgerð 1955.
Þeir Jón bróðir hans, tveimur árum
eldri, ráku saman til síðasta dags
eitt af best reknu kúabúum landsins.
Þar hjálpaðist allt að. Nýtni, sjálfs-
bjargarviðleitni, útsjónarsemi,
nægjusemi og ráðdeild en samt frá-
leitt níska. Ekki hefði nú Helga líkað
of mikil mærðarrulla. Hann var hóg-
vær að hætti sannra Flóamanna en
stundum stoltur af sínu og hafði yf-
irleitt til þess öll efni.
Sem brot af verkefnum ofan á
bústörfin mætti nefna á löngum ferli
vindmyllu sem dældi vatni inn í fjós
fyrir daga rafmagns. Færiband til
að skammta hey í blásara löngu áður
en slíkt var flutt inn hérlendis.
Sturtukerrur fyrir dráttarvélar
áður en þær komu í fjöldafram-
leiðslu. Fyrir utan ýmis verkfæri
gegnum árin til að létta störfin allt
frá borvélum til áhalds til að
smeygja sér úr vinnustígvélum voru
síðustu verkefni tengd rúllu-
tækninni sem nú hefur tekið yfir í
heyskap.
Hann útbjó í hlöðuna úrvals að-
stöðu með gasið, rafsuðuna og slípi-
rokkinn að vopni. Afrúllari útbúinn
úr gömlum heyhleðsluvagni sem
tætir sundur rúlluna og setur á
gjafavagn mætti þar nefna. Svona
var Helgi.
Það er í raun með ólíkindum hve
þeir bræður hafa rekið mikið bú
komnir á þennan aldur. Þeir hafa yf-
irleitt framleitt langt yfir kvóta og
heldur bætt í síðustu ár frekar en
hitt. Innandyra er snyrtimennskan
eins og kökubakstur hjá Helga var
ekki vandamál.
Margir og ekki síst við hér í Gaul-
verjabæ höfum notið þess gegnum
árin hve Helgi var bóngóður um
hvers kyns viðvik og smíðar. Á sýn-
ingartjaldi í Félagslundi brotnaði
plaststykki sem fékkst ekki, en kost-
aði meira en tjaldið sjálft ef það var
pantað. Ég bar þetta undir Helga.
Jú, hann renndi sérstaka rauf í
stimpil úr Land Rover, þá var stykk-
ið komið nákvæmlega eins, nema úr
eðalstáli. Svona var Helgi.
Hans hægláta fas var sérstakt en
Helgi var ófeiminn og hitti marga,
sá um útréttingar, átti alltaf nýja
bíla og skrapp oft til Reykjavíkur.
Bræðurnir brugðu sér stundum
bæjarleið eftir slátt og heyrst hefur
að þeir hafi komist austur að Jökuls-
árlóni og langt vestur á land milli
mála.
Fyrir stuttu fór hann með okkur í
hóp að skoða nýjustu fjós landsins
og bútækni. Hann naut sín þar vel
og mun örugglega fylgjast með nýj-
ustu straumum að handan.
Við sendum Jóni bróður hans og
systkinum samúðarkveðjur.
Valdimar Guðjónsson.
Ég er víst að eldast og verð því að
sætta mig við að samferðafólkið tín-
ist burt eitt af öðru. Við hrökkvum
samt alltaf við við fréttir af fráfalli
hvers og eins.
Helgi í Meðalholtum var einn af
þessum föstu punktum tilverunnar.
Lífsvit hans var einstakt, traust og
raunsætt. Skoðun hans og umræða
um menn og málefni var ekki fljót-
færnisleg, skemmtilega fram sett og
alltaf á betri veginn. Hann hlustaði
líka, sem er stór þáttur í umræðunni
og skemmtilegu samtali.
Ég hafði oft gaman af að heyra þá
frændur, Helga manninn minn og
Helga í Meðalholtum, tala saman við
eldhúsborðið hjá okkur um verkleg-
ar nýjungar, vélar og tæki sem kom-
ið hafa fram á sjónarsviðið. Hann
var fljótur að sjá ágæti þeirra og
taka í notkun. Stundum féll það ekki
alveg að hans hugmyndum eða að-
stæðum við búskapinn. Þá sagði
Helgi stundum: „Mér líkar það nú
ekki alveg.“ Þá var það ekkert mál
hjá þeim bræðrum að breyta eða
hagræða hlutunum. Helgi með sinni
hæglátu kímni og varfærni í um-
ræðunni tók alltaf eftir mínum inn-
skotum, sem voru nú oft ekki eins
rökföst og þeirra frænda.
Hagleikur þeirra bræðra og
smekkvísi var ótrúlegur. Helgi var
nýbúinn að fara að Þorvaldseyri í
skoðunarferð og sá þá gamla trakt-
orinn sem þeir seldu þeim og sagði:
„Ég held hann líti betur út núna
heldur en þegar hann fór frá okkur.“
Við vitum vel að traktorinn leit vel
út þegar hann fór frá þeim. Þetta
segir mikið um manninn.
Innanbæjar var hann liðtækur í
eldamennsku, við bakstur og hvað-
eina sem að húshaldi laut. Þá hafði
hann ekki síður auga fyrir endurnýj-
un og tísku hvers tíma, var t.d.
nýbúinn að leggja parket á íbúðar-
hæðinni.
Á starfsævi sinni fékkst Helgi við
fleira en búskap því á yngri árum
vann hann í Laugardælum og á
Korpúlfsstöðum. Á þessu æviskeiði
fékkst hann við að mála pípulagnir á
Selfossi en tók síðan við búskap í
Vestur-Meðalholtum af foreldrum
sínum ásamt Jóni bróður sínum. Þar
naut sín hagleikur og verklagni
þeirra bræðra með arðsömum og
góðum búpeningi.
Við hjónin kveðjum Helga með
virðingu og þökk og hugsum til
systkina hans.
Helga Guðjónsdóttir.
Sumarið er komið í Vestur-Með-
alholtum. Tún og engi ilma af slægj-
unum á búsældarlegri jörð sem
rosknir bræður hafa með dugnaði
sínum byggt upp. Annar bræðranna
hefur skilað dagsverki sínu. Al-
mættið hefur kallað hann til sín
þann dag þegar sól er hæst á lofti.
Við breysk mannanna börn höfum
fátt um tímasetningu guðanna að
segja.
Bræðurnir í V-Meðalholtum,
Helgi og Jón, hafa um allnokkurt
skeið vistað hross okkar og má segja
að leitun sé að öðru eins atlæti fyrir
ungviðið í að komast. Ferðir okkar
austur til bræðranna hafa verið
margar. Aldrei sáum við verk falla
úr hendi þeirra bræðra, ef ekki var
verið að sinna hefðbundnum bú-
störfum var á einhvern óskiljanleg-
an hátt smíðað úr því sem til féll, svo
eftir stóð völundarsmíð sem hver
meistari mætti teljast fullsæmdur
af. Mest um vert þótti manni karakt-
erinn í verkinu sem bar vott um al-
úð. Verkin sögðu svo margt um
persónuleika Helga. Fyrir nokkrum
dögum kíktum við í fjósið í V-Með-
alholtum og sáum heyvagn sem þeir
bræður höfðu smíðað fyrir 40 árum.
Við gátum ekki leynt aðdáun okkar
á þessum fornaldargrip enda var
hann líkt og klipptur úr leikmynd
ævintýrisins um Oliver Twist.
Helgi hló lágt og sagði að svona
vagn væri enginn vandi að smíða og
tók til við að mæla gripinn á alla
kanta. Ekki lét hann neitt þvælast
fyrir sér við að skapa eitthvað nýtt
til að létta þeim bræðrum bústörfin.
Þar fóru saman hugur og hönd; allt
frá heyvagnasmíð til uppfinninga
ýmissa tóla og jafnvel kökubaksturs.
Helgi bar með sér allt fas hins
hæverska. Lágum rómi og nokkuð
hásri röddu lét hann í ljós skoðun
sína á ýmsum málum og fann ætíð á
þeim skemmtilegt horn. Hann virt-
ist fylgjast vel með pólitík í lands-
málum og var þá skopskynið ekki
langt undan. Góður bóndi er fallinn.
Jafnframt er með honum gengin góð
manneskja sem mun lifa í huga okk-
ar.
Um leið og við þökkum honum
samverustundirnar, kveðjum við
Helga Ívarsson þess fullviss að
skaparinn hefur ætlað honum hlut-
verk í öðrum unaðsreit.
Blessuð sé minning hans.
Magnús Guðmundsson,
Þóra Ólafsdóttir.
HELGI
ÍVARSSON
✝ Ingólfur ÁrniSveinsson fædd-
ist í Reykjavík 9.
apríl 1947. Hann
lést á Landspítalan-
um við Hringbraut
hinn 16. júní síðast-
liðinn. Foreldrar
hans eru Lilja Árna-
dóttir, f. 16. ágúst
1926, og Sveinn
Unnsteinn Jónsson,
látinn. Þau skildu.
Fósturfaðir Ingólfs
er Loftur Jóhanns-
son, f. 13.12. 1923.
Systkini Ingólfs
eru: Jónína, Jóhann Bjarni, Gísl-
unn og Heimir Sæberg. Eigin-
kona hans er Svana Sigtryggs-
dóttir, f. á Innri-Kleif í Breiðdal
28.5. 1953. Börn þeirra eru: 1)
Ólafía Rósbjörg, f. 10.1. 1974,
maki Jón Óskar Pétursson, son-
ur þeirra: Viktor Ingi, f. 14. 3.
1999; 2) Unnsteinn
Fannar, f. 2.9.
1975, maki Íris
Dögg Guðmunds-
dóttir, sonur henn-
ar Karl Rúnar Arn-
órsson; 3) Jón
Loftur, f. 8.2. 1980;
4) Guðbjörg Lilja, f.
5.12. 1985.
Ingólfur starfaði
lengi sem sjómaður
og sendibílstjóri en
árið 1978 fluttist
hann ásamt fjöl-
skyldu sinni að
Syðri-Kárastöðum í
Vestur-Húnavatnssýslu og hófu
hann og kona hans búskap þar.
Jafnhliða bændastörfunum vann
Ingólfur ýmis störf, m.a. var
hann skólabílstjóri í tólf ár.
Útför Ingólfs verður gerð frá
Hvammstangakirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
Sumir segja að enginn viti hvað
átt hefur fyrr en misst hefur. Það
er bara ekki alveg rétt því að við
vissum hvað við áttum í pabba og
því er enn sárara að hafa misst.
Það er svo erfitt að koma öllu sem
við viljum segja í orð. Það eru alveg
ótal margar minningar sem við eig-
um og erum svo þakklát fyrir það.
Pabbi var heljarmenni með
hjarta úr gulli. Hann sáði sínum
gullmolum í hjarta okkar og það
verður síðan okkar að koma þeim
áfram til barna okkar, fæddra sem
ófæddra.
Minningin um góðan mann mun
lifa í huga okkar og hjarta.
Ólafía, Unnsteinn, Jón
Loftur og Guðbjörg Lilja.
Fyrir rúmum mánuði var ég
staddur í Sviss er ég fékk þær
fréttir að Ingólfur bróðir hefði
greinst með krabbamein. Fegurð
landsins fölnaði og hrollur fór um
mig allan þrátt fyrir nærri þrjátíu
stiga hita. Það dró ský fyrir sól í
sálu minni þrátt fyrir glaðasólskin í
kringum mig. Hugurinn var órór
þrátt fyrir að verkefni mínu væri
lokið og ég ætti frídag. Æskuminn-
ingar rifjuðust upp, til dæmis þegar
Ingólfur, stóri bróðir, kom heim og
sagði okkur frá því sem á daga
hans hafði drifið. Það var einnig
ógleymanleg æskuminning þegar
hann tók mig með sér norður á
Kárastaði til ömmu sinnar sem þar
bjó í gömlum bæ með torfþaki. Það
var líkast því að maður væri kom-
inn marga áratugi aftur í tímann.
Ekki var síður ævintýri að fara
með stóra bróður til sjós. Að kynn-
ast netaveiðum með steinum, og
flothringjum í stað blý- og flotteina
varð mér skemmtileg lífsreynsla,
sérstaklega löngu seinna þegar ég
réð mig sjálfur á netabát.
Árið 1972 kynntist Ingó dásam-
legri konu, Svönu Sigtryggsdóttur,
dugnaðarkonu sem allir dá og
dýrka sem hana þekkja. Voru þau
alla tíð ákaflega samhent og kær
hvort öðru svo aðdáun vakti. Þau
giftu sig sama dag og ég var fermd-
ur árið 1973 og hefðu því átt þrjátíu
ára brúðkaupsafmæli eftir ár. Stóð
þá til að fara til sólarlanda til að
halda upp á tímamótin og fimm-
tugsafmæli Svönu en til útlanda
höfðu þau ekki farið eftir að þau
fóru að búa.
Árið 1979 fluttu þau norður að
Syðri-Kárastöðum á Vatnsnesi og
hófu fjárbúskap. Þar urðu þau að
byggja bæði íbúðarhús og fjárhús,
einnig að rækta upp ný tún á gróð-
urlitlum melum og vinna upp gömlu
túnin. Bústofninn var lítill fyrstu
árin, fá lömb sett í sláturhúsið á
meðan verið var að koma upp góð-
um fjárstofni í nýja fjárhúsið. Var
því lítil innkoma, ekki skánaði útlit-
ið þegar settur var kvóti á fram-
leiðslu bænda á lambakjöti. Fengu
þau mjög lítinn kvóta vegna þess að
fyrstu búskaparár þeirra voru not-
uð sem viðmiðun fyrir úthlutun
kvóta. Þrátt fyrir það var ekki gef-
ist upp heldur haldið áfram með
bjartsýni að leiðarljósi.
Þau hjónin unnu bæði mikið utan
heimilis þótt börnin yrðu fjögur og
amma Ingólfs væri líka hjá þeim í
heimili. Þótt fjölskyldan væri stór
voru alltaf allir velkomnir til þeirra
hjóna bæði til skemmri og lengri
dvalar.
Á síðasta ári ákváðu þau að
hætta fjárbúskap en þeim hafði
tekist að rækta upp mjög góðan
stofn. Var stóri bróðir verulega
hreykinn þegar hann sagði mér að
hann hefði verið með fjórða af-
urðamesta fjárbú landsins. Nú ætl-
uðu þau að fara að njóta lífsins með
minni vinnu. Smíða átti sumarbú-
stað á „draumalandi“ okkar systk-
inanna í Grímsnesinu og vera meira
með börnunum og afadrengnum
Viktori Inga sem var Ingólfi ákaf-
lega hjartfólginn.
Ingólfur var alltaf mjög bjart-
sýnn enda hefði honum ekki tekist
að koma öllu því í framkvæmd sem
hann gerði ef bjartsýni hefði ekki
verið nægileg. Sem dæmi um bjart-
sýni hans sagði hann við mig, tæpri
viku áður en hann dó, að læknarnir
hefðu sagt honum að einungis einn
af hverjum fimm, sem greindust
með þessa gerð af krabbameini, ef
það væri komið þetta langt, næði
því að lifa í eitt ár. „Þá trúi ég því
að ég sé þessi eini af fimm,“ og fór
svo að tala um annað.
Því miður varð það ekki raunin.
Ingólfi hrakaði mjög fljótt nokkrum
dögum síðar og lést sextánda júní.
Það er skelfilega erfið lífsreynsla
að horfa upp á stóran og sterkan
bróður falla í valinn fyrir þessum
hræðilega sjúkdómi langt fyrir ald-
ur fram. Maður spyr eins og marg-
ir aðrir. Hvers vegna? Ég finn ekk-
ert svar frekar en aðrir. Eftir
stendur sár söknuður og samúð til
fjölskyldunnar á Kárastöðum.
Það sem hægt er að læra af
svona dapurlegri lífreynslu er með-
al annars að dauðinn getur komið
fyrirvaralaust og enginn er óhultur.
Hvernig eyðum við ævinni? Hver
eru lífsviðhorfin? Hvaða minningar
skiljum við eftir hjá þeim sem eftir
lifa þegar okkar tími er liðinn? Ing-
ólfur gerði það sem hann langaði
til, það er að byggja sér bú og ger-
ast bóndi. Í sveitinni undi hann við
sitt bú og þar vildi hann vera. Að
hlúa að lömbum og öllu sem stuðn-
ing og hjálp þurfti var hans yndi og
víst er að margir sakna Ingólfs sárt
um ókomna tíð. Sendi ég því Svönu,
Lóu, Jóni, Unnsteini, Jón Lofti og
Guðbjörgu Lilju að ógleymdum afa-
drengnum Viktori Inga mínar inni-
legustu samúðarkveðjur.
Ef til vill á ljóð tengdamóður
minnar, Ísólar Karlsdóttur, sem
lést á sl. ári, við um snarpa baráttu
þína við krabbameinið.
Þó nú hvíli kistu í,
hvítum vafin hjúpi.
Upp mun rísa aftur ný,
upp úr dauðans djúpi.
Þá er liðin þrauta-tíð
þá er hvíldin fengin.
Þá er allt mitt enda stríð
ævisporin gengin.
Hve dýrlegt verður Drottinn þá,
dauðans leyst úr böndum,
og þér vera alltaf hjá,
eilífðar á ströndum.
Þá ævigatan enda hér
og eymdir mínar þverra.
Þá tekur þú á móti mér
meistari minn og herra.
(ÍK.)
Þinn bróðir
Heimir.
INGÓLFUR Á.
SVEINSSON
Handrit afmælis- og minningargreina skulu
vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett.
Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disk-
lingur fylgi útprentuninni. Auðveldust er
móttaka svokallaðra ASCII-skráa, öðru
nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslukerfin
Word og Wordperfect eru einnig auðveld í
úrvinnslu. Senda má greinar til blaðsins í
bréfasíma 569 1115, eða á netfang þess
(minning@mbl.is) — vinsamlegast sendið
greinina inni í bréfinu, ekki sem viðhengi.
Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum.
Það eru vinsamleg tilmæli að lengd greina
fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við með-
allínubil og hæfilega línulengd – eða 2.200
slög. Höfundar eru beðnir að hafa skírnar-
nöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.