Morgunblaðið - 29.06.2002, Blaðsíða 56

56 LAUGARDAGUR 29. JÚNÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
STUNDUM heyrist því fleygt í
hinni gróskumiklu menningarum-
ræðu hérlendis um stöðu listarinn-
ar og listamannsins í samfélaginu
að íbúar landsbyggðarinnar fari
oftar en ekki á mis við mikilsverða
menningaratburði í höfðustaðnum
sem annars væru líklegir til að
dýpka skilning þeirra á „aðstæðum
mannsins“ eða „condition hu-
maine“.
Ástæður þessarar óljúfu stað-
reyndar eru gamalkunnar: Kostn-
aður við að fara með listsýningar
út á land er hár. Reyndar er til
mikilvirkur sjóður menntamála-
ráðuneytisins, sem kenndur er við
félagsheimilin í landinu og er ætl-
að að styrkja þá sem fara vilja
með menningarviðburði af hvaða
tagi sem er út á land eða til
Reykjavíkur utan af landi. Hefur
sjóðurinn nú úr 8,7 milljónum að
moða. Eru styrkir sjóðsins jafnan
hugsaðir til einstaklinga en ekki
hópa og nemur styrkupphæðin oft-
ast andvirði eins flugfargjalds
fram og til baka frá staðnum sem
listamaðurinn sækir heim. Aldrei
er veittur styrkur til undirbúnings
sýninga, pökkunar, flutnings,
prentunar boðskorta og sýningar-
skráa.
Ef til vill kunna þessar aðstæður
að aftra mörgum listamönnum frá
því að fara með list sína um landið
en eins og mennirnirnir eru marg-
ir þá eru þeir jafn ólíkir og er þar
komið að tilefni þessa bréfskorns;
að vekja athygli á farandsýningu
fjögurra starfandi myndlistar-
manna úr Reykjavík og fræða les-
endur ögn um viðtökur hennar.
Þetta eru þau Björg Örvar, Gunn-
ar Karlsson, Jón Axel Björnsson
og Valgarður Gunnarsson sem
stunduðu saman nám við Mynd-
lista- og handíðaskóla Íslands á ár-
unum 1975-79. Hafa þau sýnt víða
á sínum ferli og eru í fremstu röð
íslenskra málara í dag en þetta er
í fyrsta sinn sem þau sýna saman
verk sín. Ber sýningin yfirskriftina
„170 x hringinn“ og má þar sjá eitt
olíumálverk frá hverju þeirra fyrir
sig í stærðinni 170 cm x 170 cm.
Spannar myndefnið frá hinu
smæsta sviði heimsins til óravídda
geimsins og hlýtur það að vera
áhugavert út af fyrir sig. En hvaða
viðtökur skyldi sýningin hafa hlot-
ið til þessa á ferð sinni um landið?
Fyrsti áningarstaður sýnenda
var í landbúnaðarhéraði Vestur-
lands í Safnahúsi Borgarness.
Sömu helgi og sýningin hófst í
apríl fór fram á hóteli Borgarness
þing um menningar- og atvinnu-
mál í Borgarbyggð, þar sem nokk-
ur umræða varð um mikilvægi
þess að heilla þá ferðamenn sem
æja í bensín- og pylsusjoppunum
við brúarsporðinn inn fyrir bæj-
armörk Borgarness til að kynna
þeim menningarhald staðarins.
Ekki veit sá er þetta ritar hverjar
lyktir þinghaldsins urðu en til að
gera langa sögu stutta hlaut sýn-
ingin fádæma viðtökur á þessu
forna höfuðbóli Skallagríms sáluga
– enda búið að bera út boðskort á
sýninguna inn á hvert einasta
heimili í bænum! Við opnunina
mættu síðan tveir gestir fyrir utan
sýnendurna fjóra! Stóð sýningin út
marsmánuð en eftir það ók einn úr
hópnum með málverkin á opnum
pallbíl vestur til hins fornfræga
menningarbæjar Ísafjarðar og
mátti litlu muna á leiðinni að þau
fykju út í veðurofsann sem geisaði
á Steingrímsfjarðarheiði þann dag-
inn. Eftir hrakninga tókst að
hengja verkin upp í einu fram-
sæknasta galleríi í Norður-Evr-
ópu; Slunkaríki á Ísafirði. Í
slydduveðri, ofankomu og hragl-
anda fór opnunin fram laugardag-
inn 27. apríl og mættu tveir gestir
úr bænum við þann viðburð. Frá
Ísafirði hélt sýningin norður yfir
heiðar með sama pallbílnum í örlít-
ið stilltara veðri til Akureyrar, þar
sem alþjóðlegur andi listarinnar
svífur jafnan yfir vötnum. Voru
verkin sett upp í Deiglunni á sama
degi og Listasumar á Akureyri
hófst. Einn gestur mætti við opn-
un.
Nú mætti spyrja: Hver skyldi
ávinningurinn fyrir listamanninn
og samfélagið sem hann sækir
heim vera, ef aðsóknin að mynd-
listarsýningum sem fara um landið
er svo dræm sem raun ber vitni?
Hvað er orðið um hlut fagurfræð-
innar í samfélaginu eða hugsjónina
um mikilvægi þess að menn njóti
listarinnar á tímum sem stöðugt
verða einsleitari og yfirborðslegri?
Hversu oft þyrfti að leggja upp
með sýningu um Ísland til að
áhugi á efni hennar vaknaði á
áfangastöðum hennar? Er svarið
fólgið í heiti sýningarinnar „170 x
hringinn“? Opinberar heiti þetta ef
til vill á kaldranalegan hátt hlut-
skipti listamannsins í nútímanum
þar sem fer hinn fótafúni göngu-
maður er hrekst um byggðir lands
síns án þess að nokkur kæri sig
um tilvist hans eða verka hans?
E.s. Undirritaður vill að lokum
árna fjórmenningunum heilla í
sýningarhaldinu og vonar að sýn-
ing þeirra fái góðar viðtökur á
Seyðisfirði en þar mun hún hefjast
9. júlí næstkomandi og verða einn
af dagskrárliðum menningarhátíð-
arinnar Á seyði.
HJÖRTUR MARTEINSSON,
Grundarhúsum 36, Reykjavík.
170 sinnum
hringinn
Frá Hirti Marteinssyni: