Morgunblaðið - 10.07.2002, Blaðsíða 33

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 10. JÚLÍ 2002 33
gjarn og vildi gera hvað sem var
fyrir fjölskyldu sína og aðra. Hann
kenndi okkur margt og við eigum
margar góðar minningar um hann.
Hann var alltaf á fullu, annaðhvort
að ferðast með ömmu, vinna eða
dytta að og bæta. Af einhverri
ástæðu kunni afi nánast að gera við
allt, hann hætti aldrei fyrr en hann
var búinn að klára verkið sem hann
var að vinna. Hann kenndi okkur að
negla með hamri, smíða spýtubáta
og hjálpaði okkur að búa til kofa úti
í skógi þegar við bjuggum í Am-
eríku. Oft fóru afi og amma með
okkur uppí sumarbústað, í berjamó,
spiluðu við okkur á spil eða við fór-
um bara á rúntinn að kaupa ís.
Afi vissi að Jón Ágúst var spennt-
ur fyrir endurvinnslunni, og stund-
um þegar hann átti leið framhjá
setti hann poka með flöskum og
dósum í bílskúrinn hjá okkur. Dag-
inn sem afi dó hringdi Jón í afa til
að þakka honum fyrir poka, hreyk-
inn með ávísunina sína úr Sorpu.
Marinella dáðist mjög að því hvað
afi var góður sjúklingur í læknisleik
með þeim frænkunum úti í Norður-
Karólínu um páskana. „Hann þoldi
allt næstum því. Við fórum með
hann inní skáp af því að það átti að
vera aðallæknisherbergið. Svo var
hann alltaf í góðu skapi.“
Þegar við vorum lítil sagði hann
okkur alltaf að ef við vildum verða
stór og sterk eins og Jón Páll þá
þyrftum við að taka lýsi á hverjum
einasta degi. Í okkar augum var afi
einmitt þannig, sterkur og hraust-
ur, og þess vegna vorum við engan
veginn búin undir dauða hans.
Hann virtist eiga svo mikið eftir.
Okkur fannst afi ljóma síðustu
vikurnar, hann var alltaf með
glampa í augunum. Rúmum mánuði
áður en hann dó fór öll fjölskyldan
saman til Portúgal til að fagna 50
ára brúðkaupsafmæli þeirra. Hann
geislaði af gleði í þeirri ferð og var
þakklátur fyrir að hafa alla fjöl-
skylduna í kringum sig. Við munum
öll geyma minningarnar úr þeirri
ferð eins og fjársjóð.
Síðustu tvær helgarnar í lífi afa
var hann viðstaddur brúðkaup
barnabarna sinna. Þar dansaði
hann við ömmu og naut lífsins glað-
ur og ánægður. Daginn sem hann
dó var hann að taka upp rabarbara
með ömmu. Á fullu eins og alltaf.
Líklega hefði hann kosið að deyja á
þennan hátt frekar en að liggja á
spítala í langan tíma. Við munum
sakna hans sárt en erum þakklát
fyrir að hafa átt hann.
Hrafnhildur, Víkingur,
Marinella og Jón Ágúst.
Elsku besti afi. Mikið erum við
þakklát fyrir að hafa eytt góðum
tíma með þér þegar þið amma
dvölduð hjá okkur í Ameríku fyrr í
vor. Ógleymanlegar minningar á ég
frá hinum ýmsu gönguferðum um
hverfið okkar, upp á róló eða þegar
þú hjálpaðir mér að hjóla ýmist úti
á götu eða inni í bílskúr, eða hjálp-
aðir mér að læra að sparka fótbolta
og fórst með mér á fyrstu fótbolta-
æfingarnar. Sumarið áður hjálpaðir
þú mér að synda í sundlauginni ná-
lægt heima hjá okkur. Eða þegar
við komum til Íslands og foreldrar
mínir voru enn sofandi eftir langt
ferðalag fórstu með mér að gefa
öndunum brauð niður á læk í Hafn-
arfirði. Það var líka alltaf svo gam-
an að koma með ykkur ömmu í sum-
arbústaðinn og leika úti með þér
eða fara í pottinn. Við eigum
skemmtilegar myndir og fallegar
minningar. Þakka þér fyrir allt,
elsku besti afi, og Guð geymi þig.
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vörn í nótt.
Æ, virzt mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Þýð. S. Egilsson)
Þín afabörn
Marinella Ragnheiður
og Jón Haukur.
Mánudagskvöldið 1. júlí bárust
okkur þær hræðilegu fréttir að
elsku Jón afi okkar væri látinn.
Þetta var sorglegur endir á yndis-
legu vori sem öll fjöldskyldan hefur
átt saman. Malla amma og Jón afi
hafa verið kjölfestan í fjölskyldulífi
okkar. Fréttin af andláti hans kom
eins og þruma úr heiðskíru lofti,
þar sem afi var hinn hressasti og
skemmti sér konunglega í brúð-
kaupunum tveimur hjá barnabörn-
um sínum sem voru síðustu tvær
helgarnar á undan. Einnig naut
hann þess mjög að eiga yndislegan
tíma með allri fjölskyldu sinni úti á
Portúgal í lok maí, þar sem haldið
var upp á gullbrúðkaup hans og
ömmu.
Margar minningar leita á hugann
þegar við hugsum til afa. Hann
hafði margar skemmtilegar matar-
venjur. Sultan hennar ömmu var
ómissandi á borðum hjá honum. Þá
var sama hvort hann var að borða
stórsteik eða pizzu. Amma hugsaði
alltaf vel um afa og að hann borðaði
rétt. Eftir góðan mat hjá ömmu
fannst honum gott að fá sér góðan
lúr, en þann eiginleika sem og ýmsa
aðra höfum við barnabörnin fengið í
arf frá honum.
Afi hafði mjög gaman af að
ferðast. Hann og amma hafa heim-
sótt mörg framandi lönd síðustu ár-
in og naut hann þess mjög að skoða
heiminn. Ófáar urðu ferðirnar upp í
Húsafell með ömmu og afa og eig-
um við margar góðar minningar
þaðan. Afi var listasmiður og eyddi
hann mörgum stundum í að smíða
með okkur barnabörnunum uppi í
Húsafelli. Þar var alltaf nóg til af
hömrum, nöglum, sögum og spýtum
og byggði hann sjálfur stóran hluta
af umgjörðinni kringum bústaðinn.
Fyrir tíu árum voru hann og Halli
Hrannar nokkra daga að byggja
virki úr trjágreinum í lautinni á bak
við rólurnar, sem stendur að hluta
til enn. Einnig má nefna hluti eins
og kassabíla, báta og frumlegar
músagildrur sem smíðaðar voru
uppi í Húsafelli með afa.
Eitt af því sem afi hafði áhuga á
voru bílar og var hann með mikla
bíladellu. Hann er einn fárra Ís-
lendinga sem hafa eignast skrið-
dreka og það þrjá. Í hvert sinn sem
við höfum séð gamlan bíl á götunni
segir pabbi: „Svona bíl átti afi einu
sinni.
Þrátt fyrir að afi og amma hafi
verið gift í 50 ár, fékk afi alltaf
stjörnur í augun í hvert skipti sem
hann sá ömmu. Hann var ófeiminn
við að sýna hvaða tilfinningar hann
bar til hennar. Alltaf var talað um
þau sem eitt, en ekki sitt í hvoru
lagi, þau voru mjög samheldin.
Elsku amma, missir þinn er mik-
ill og við biðjum góðan Guð að
styrkja þig sem og alla fjölskyld-
una.
Elsku afi. Þín verður sárt saknað
og við þökkum fyrir allar samveru-
stundirnar og góðu minningarnar
sem við eigum.
Þín barnabörn
Gísli, Marinella og Haraldur.
Kær frændi minn er fallinn frá.
Við vorum systrabörn og amma
og afi, Gissur Sigurðsson og Jónína
Ásgrímsdóttir, áttu aðeins fjögur
barnabörn. Ég var elst þeirra, dótt-
ir Guðrúnar, þeir bræður Jón og
Þórir synir Steinunnar og Ásbjörg
dóttir Ásu. Ég var þriggja ára þeg-
ar Jón fæddist og því mikið að gera
með litla frændann. Mínar fyrstu
æskuminningar tengdust líka hon-
um og hans fólki.Við systrabörnin
fjögur nutum mikillar athygli afa og
ömmu sem þá bjuggu í Reykjavík.
Þegar við stálpuðumst fengum við
að heimsækja þau í bæinn, sem var
ólíkur heimi sveitarinnar. Þegar við
Nonni vorum að alast upp í Lands-
veitinni, ég á Minni-Völlum og hann
í Hvammi, höfðum við mikið saman
að sælda. Á milli bæja var rúmlega
klukkustundar gangur. Við fengum
að fara í heimsókn hvort til annars
og gista. Það kölluðu mæður okkar
orlofsnætur. Þá var alltaf mikil til-
hlökkun og spenna. Ég minnist
þess eitt sinn að við mamma vorum
að gæta að lambfé og vorum á hesti,
ég fyrir aftan. Þá sáum við hvar
Steinka og Nonni komu gangandi.
Ég var með svipu og svo mikill hug-
ur var í mér að ég sló í hestinn og
máttum við mæðgur þakka fyrir að
detta ekki af baki í látunum. Þetta
sýnir hvað við vorum samrýnd. Svo
þurftum við alltaf að sýna hvort
öðru allt það sem okkur þótti mikið
til koma, svo sem fjárhúsin, hest-
húsin o.fl. Gegnum árin höfum við
frændsystkinin haft jafnt og nokk-
uð mikið samband þrátt fyrir mis-
munandi aðstæður og áhugasvið.
Mér var Nonni frændi alltaf mjög
kær. Þegar ég svo eignaðist eigin
fjölskyldu og heimili að Nýlendu á
Stafnesi var hann til staðar, hjálp-
fús við flutninga á byggingarefni og
við aðra aðstoð. Auðvitað komu þau
hjónin svo alltaf fyrst upp í hugann
þegar bjóða átti til veislu ferminga
eða stórafmæla. Einnig nutum við
mikillar gestrisni og hlýju hjá þeim.
En ég er viss um að það verða aðrir
til að rekja starfsævi Jóns, þetta
voru bara minningarbrot Jónu
frænku.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Ég bið öllum aðstandendum
frænda míns Guðs blessunar, ekki
síst hans góðu konu Möllu sem nú
kveður lífsförunaut sinn sem hún
kynntist ung að árum. Huggun
hennar er glæsilegur hópur barna
og fjölskyldna þeirra.
Hvíl í friði.
Jóna Guðríður Arnbjörns-
dóttir, Sandgerði.
Kveðja frá
Rótarýklúbbi Hafnarfjarðar
Skáldið mælti: „Lífið er sjóferð
þar sem við erum öll á sama skipi.“
Jón Guðmundsson útgerðarmað-
ur var manna á meðal ávallt kall-
aður Jón í Sjóla. Það er með mikilli
virðingu og þakklæti sem við kveðj-
um hann eftir þann hluta sjóferðar
lífs Jóns sem við vorum saman í
áhöfn.
Jón var lærður húsasmiður og
starfaði nokkuð við þá iðn auk þess
sem hann sinnti ýmsum störfum
svo sem akstri leigubíla til að fram-
fleyta fjölskyldu sinni. Afskipti
Jóns af útgerð hófust með farsælu
samstarfi hans og tengdaföðurins
Haraldar Kristjánssonar skip-
stjóra. Jón og Marinella kona hans
fluttu til Hafnarfjarðar1989. Hér í
Hafnarfirði ráku þau og fjölskyldan
kraftmikla útgerð og fiskvinnslu til
margra ára en á síðari árum hefur
reksturinn á fyrirtækinu færst til
annarra landa. Þau reka nú eitt
framsæknasta útgerðarfyrirtæki á
Íslandi..
Jón varð félagi í Rótarýklúbbi
Hafnarfjarðar í júní 1990 og starf-
aði því í klúbbnum í 12 ár. Hann var
með afbrigðum góður félagi og í
sönnum anda Rótarý ávallt til þjón-
ustu reiðubúinn væri eftir því leit-
að. Jón var mikill hvatamaður að
fyrirhugaðri ferð klúbbsins á slóðir
Íslendinga í Vesturheimi og var öt-
ull liðsmaður í undirbúningsnefnd-
inni. Jón og Marinella eiginkona
hans og sannur vinur okkar allra
deildu með okkur samferðafólkinu
ríkulega af fyrri förum þeirra og
kynnum af Vestur-Íslendingum og
hafa þannig aukið á eftirvæntingu
okkar ferðalanganna.
Fyrir tveimur vikum sátum við
úti í garði á góðviðrisdegi og lögð-
um á ráðin ásamt forseta Íslend-
ingadagsins í Manitoba og var Jón
að vanda í hlutverki hins hægláta
og stefnufasta bjartsýnismanns og
jók enn á væntingarnar með frjóum
hugmyndum. Vesturferðin verður
eftir fjórar vikur og Jón verður ekki
með í okkar hópi en ég trúi því að
hann fylgist grannt með okkur á
sínu nýja himinfleyi.
Jón var sannur athafnamaður og
innsæi hans með afbrigðum gott.
Sæi hann tækifæri og nýja mögu-
leika, hvort sem var í viðskiptum,
félagsstarfi eða í einkalífi, var hann
ekkert að tvínóna við hlutina og
fljótur að taka ákvarðanir.
Auk frábærra samvista okkar í
Rótarý og eiginkvenna okkar í Inn-
er Wheel voru það forréttindi að
vera nágrannar þeirra hjóna Mar-
inellu og Jóns í Háahvamminum.
Heimili þeirra, garður en ekki síst
viðmót þeirra og gestrisni báru
vitni um að þau kunnu vel að rækta
garðinn sinn í víðtækum skilningi.
Það var unun að fylgjast með hinni
stóru og samheldnu fjölskyldu sem
nú sameinast á sorgarstund. En
Jón Guðmundsson lifir í minning-
unni sem góður drengur og mann-
vinur.
Síðasta sinn sem við sáumst í lif-
anda lífi var fjórum dögum fyrir
andlát Jóns er hann stóð brosandi
með hundinn Perlu í bandi úti á
stétt og spjallaði við ungmenni úr
Vinnuskóla Hafnarfjarðar. Hann
náði greinilega vel til unga fólksins
með hæglæti sínu og vinsemd.
Hugir okkar Rótarýfélaga eru
hjá Marinellu eiginkonu og besta
vin til hinstu stundar, börnum
þeirra og fjölskyldunni allri. Við
vottum þeim okkar dýpstu samúð.
Almar Grímsson,
forseti Rótarýklúbbs
Hafnarfjarðar.
Mér var illa brugðið þegar hringt
var í mig á mánudagskvöldið 1. júlí
og mér tilkynnt að Jón Guðmunds-
son væri allur. Hann hafði þá um
daginn komið á skrifstofuna til okk-
ar eins og hann gerði iðulega til að
ræða málin og fá fréttir af gangi
skipanna. Þá var hann hress og ekki
var hægt að finna að nokkuð amaði
að. En svona er lífið, fullt af óvænt-
um atburðum sem enginn getur séð
fyrir nema sá sem öllu ræður.
Leiðir okkar Jóns lágu fyrst sam-
an fyrir rúmum 35 árum þegar ég
byrjaði að koma í Grænuhlíðina
með Haraldi syni hans skólabróður
mínum og vini. Á þeim tíma var Jón
rétt byrjaður að brasa í útgerðinni
með tengdaföður sínum Haraldi
Kristjánssyni skipstjóra á Sjóla RE
18. Allir sem þekkja til Jóns vita að
hann var eirðarlaus ef hann gat
ekki nýtt tækifæri til að auka verð-
mæti og skapa tekjur ef hann sá
einhvern flöt á slíkum möguleikum.
Það varð því úr að hann byrjaði að
salta og setja í skreið fisk af Sjóla
RE 18 til að auka verðmæti aflans
til hagsbóta fyrir útgerðina. Þá
kynntist ég fyrst fiskvinnslunni
þegar við skólastrákarnir fengum
að vinna um páskana við að salta
fisk og hengja upp skreið. Starf-
semi Jóns jókst með árunum og ég
fylgdist með því hvernig vertíðar-
bátarnir urðu að togurum og tog-
arar að fullvinnsluskipum. Sama
gilti með landvinnsluna, hún dafn-
aði þokkalega enda var samspil út-
gerðar og landvinnslu nauðsynleg
framan af. Örlögin höguðu því svo
1993 að leiðir okkar Jóns lágu sam-
an til mikillar og náinnar samvinnu.
Ákveðið var að ég kæmi til að vinna
tímabundið verkefni í fyrirtækinu,
en þau hafa orðið öllu fleiri og öðru-
vísi en ætlað var í upphafi.
Fram að þeim tíma voru kynni
mín af Jóni að mestu af persónu-
legum toga, en nú tók við alvara
lífsins og ég kynntist athafnamann-
inum Jóni. Það var fyrst þá sem ég
skildi hvers vegna reksturinn hafði
náð að vaxa svona í þeim ólgusjó
sem útgerð á Íslandi hefur verið
boðið upp á. Í dag er talið að til þess
að ná langt í viðskiptum þurfi að
hafa góða menntun og óteljandi
hæfileika á öllum sviðum. Jón Guð-
mundsson hafði að mínu mati þá tvo
kosti sem skipta máli til að ná ár-
angri í rekstri og þá í ríkum mæli,
en þeir eru þrautseigja og sá ein-
staki hæfileiki sem Jón hafði að
skynja rétta tímasetningu fyrir
ákvarðanatöku. Þessu til skýringar
má nefna að Sjólaskip hf., undir for-
ustu Jóns, höfðu frumkvæði og þor
til að leggja út í rekstur sem aðrir
höfðu ekki lagt í eða þurft að hverfa
frá. Þar má fyrst nefna úthafskarf-
aveiðarnar, sem nú í dag skila þjóð-
arbúinu ómældum verðmætum og
síðan útgerðarrekstur á fjarlægum
miðum.
Í báðum þessum tilfellum var ár-
angurinn ekki í sjónmáli fyrr en eft-
ir mikla þrautagöngu, en hann hafð-
ist. Ég má eiginlega til með að segja
smásögu af þrautseigju Jóns. Svo
var að við höfðum farið til Eistlands
til að skoða togara og ákveðið var
að kaupa hann. Einfalt mál átti að
vera að klára kaupin, enda öll aðal-
atriði afgreidd áður með símbréfum
og samtölum á milli landa. Við fór-
um því tveir saman til þess að klára
málið, gerðum ráð fyrir að það tæki
ekki nema nokkra daga, en við rák-
um okkur fljótlega á að íslenska
skrifræðiskerfið er barnaleikur í
samanburði við það sem ræður ríkj-
um þarna fyrir austan. Í sex vikur
máttum við fara vonsviknir og nið-
urbeygðir í rúmið á kvöldin eftir lé-
legan eða engan árangur dagsins
áður en yfir lauk. Á þessum tíma
kynntist ég vel þeirri hlið á Jóni þar
sem hæfileikar hans nutu sín best;
glíma við endalaus og óleysanleg
vandamál að mér fannst allan dag-
inn og svo umræður á kvöldin um
hvað gera þyrfti daginn eftir til
þess að málin leystust og það sem
skemmtilegast var, að aldrei lét
hann hvarfla að sér að fara heim og
gefast upp, enda lauk kaupunum á
farsælan hátt á endanum.
Jón dró sig til hlés frá daglegum
störfum síðustu árin og var farinn
að njóta lífsins með Möllu og fjöl-
skyldunni, enda mikið um að vera í
sístækkandi fjölskyldu. Það er því
mikill harmur að hann hafi ekki
fengið að njóta uppskeru ævistarfs-
ins örlítið lengur.
Ég vil að lokum votta þér, Malla
mín, og ykkur systkinum mína
dýpstu samúð í von um að sá sem
öllu ræður styrki ykkur í sorg ykk-
ar.
Guðmundur Viborg.
Stutt er síðan við Jón sátum tveir
saman og spjölluðum. Margt bar á
góma, þar á meðal andlát bróður
míns úr hjartasjúkdómi skömmu
áður, langt fyrir aldur fram. Fáum
dögum síðar var Jón burt kvaddur
úr þessum heimi.
Kynni okkar Jóns hófust upp úr
1990 þegar ég sem formaður hafn-
arstjórnar í Hafnarfirði kynntist
rekstri hans og fjölskyldunnar á
umfangsmikilli útgerð og fisk-
vinnslu. Kynni okkar styrktust enn
frekar á vettvangi Rotaryklúbbs
Hafnarfjarðar þar sem við vorum
báðir félagar.
Jón var einstakur frumkvöðull og
brautryðjandi. Þetta virðist stór
fullyrðing en hún er fyllilega rétt-
mæt að mínu mati. Honum voru
þessir eiginleikar í blóð bornir og
hann hafði sjálfur aflað sér þekk-
ingar sem til þurfti. Hann markaði
ekki einungis spor í atvinnusögu
Hafnarfjarðar heldur þjóðarinnar
allrar. Fyrirtæki hans hans, Sjóla-
stöðin, hóf fyrst íslenskra útgerða
veiðar á úthafskarfa á Reykjanes-
hrygg og hélt hann ótrauður út í
það ævintýri þrátt fyrir vantrú og
úrtölur annarra. Nú er nýting þess-
arar auðlindar mikilvægur þáttur í
íslenskum þjóðarbúskap. Fyrir
fáum árum hófu Sjólaskip, fyrir-
tæki sem hann stjórnaði ásamt son-
um sínum, stórútgerð á fjarlægum
miðum eftir að hafa keypt til þess
þrjú öflug verksmiðjuskip í Eystra-
saltslöndunum.
Jón hafði einstakt auga fyrir nýj-
um tækifærum, en einnig einurð og
áræði til að nýta þau. Hann var út-
sjónarsamur, hagsýnn og sérlega
laginn við að velja sér hæfileikaríkt
samstarfsfólk. Við það batt hann
sterk trúnaðarbönd. Hann var jafn-
framt fastur fyrir þegar því var að
skipta og hélt stefnunni ótrauður á
það mið sem hann hafði sett. En
velgengni í viðskiptum hafði ekki
áhrif á hógværð hans og alþýðlegt
og hlýlegt viðmót. Hans er sárt
saknað af fjölskyldu og vinum.
Fyrir hönd hafnarstjórnar í
Hafnarfirði færi ég Jóni þakkir fyr-
ir hans merka framlag til at-
vinnuþróunar og nýsköpunar og
votta Marinellu og fjölskyldunni
allri okkar dýpstu samúð.
Eyjólfur Sæmundsson.
 Fleiri minningargreinar um Jón
Guðmundsson bíða birtingar og
munu birtast í blaðinu næstu daga.