Morgunblaðið - 12.07.2002, Blaðsíða 14

HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
14 FÖSTUDAGUR 12. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
AKUREYRI
TALSVERÐ hætta er talin á fjölda-
sýkingum, farsóttum og jarðskjálft-
um á höfuðborgarsvæðinu meðan lítil
sem engin hætta er talin á ofanflóð-
um, óeirðum, hryðjuverkum og sjáv-
arflóðum. Þetta er meðal þess sem
kemur fram í skýrslunni Áhættu-
greining fyrir höfuðborgarsvæðið
sem starfshópur almannavarna-
nefnda fjögurra sveitarfélaga á höf-
uðborgarsvæðinu vann í samvinnu
við bæjarverkfræðinga þriggja sveit-
arfélaga.
Markmið áhættugreiningarinnar
var að kortleggja helstu áhættur í
Kjósarhreppi, Mosfellsbæ, Reykja-
vík og á Seltjarnarnesi. Á seinni stig-
um komu bæjarverkfræðingar
Garðabæjar, Kópavogs og Hafnar-
fjarðar að gerð hennar og á hún því
við um allt höfuðborgarsvæðið. Í
skýrslunni er einnig metin þörfin á
frekari vinnu við rannsóknir og við-
bragðsáætlanir og komið er með til-
lögur um forgangsröðun þeirra verk-
efna.
Hætta á atburðum sem geta valdið
almannavarnaástandi er í skýrslunni
metin á skalanum 1–5 þar sem 1 telst
lítil hætta en 5 mikil. Niðurstöður
þessa mats má sjá í meðfylgjandi
töflu.
Aukin notkun á
skaðlegum efnum
Í skýrslunni segir að tíðni efna-
slysa og mengunaróhappa sé að
aukast vegna aukinnar notkunar á
efnum sem geta valdið líkamlegum
og umhverfislegum skaða. Þrátt fyrir
þetta er ekki talið líklegt að almenn
hætta geti skapast af völdum slíkra
slysa. Hins vegar geti orðið stað-
bundin efnaslys og mengunaróhöpp.
Hvað varðar eldgos er talið ólíklegt
að þau verði innan höfuðborgarsvæð-
isins. Hins vegar geti eldgos í ná-
grenni við svæðið valdið margs konar
hættu fyrir íbúa þess. Slík hætta geti
orðið samfara hraunrennsli og ösku-
falli en óbein hætta geti stafað af
eldsumbrotum við flutningsleiðir til
og frá svæðinu. Þá kemur fram að af-
leiðingar eldsumbrota í nágrenni höf-
uðborgarsvæðisins eru háðar stað-
setningu og eðli umbrotanna,
veðurfari á umbrotatímanum og árs-
tíma.
Eldsvoðar eru einnig ræddir í
skýrslunni og segir þar að alla jafna
valdi þeir ekki almannavarnaástandi.
„Hins vegar er talið mögulegt að slíkt
geti gerst ef um er að ræða eldsvoða í
sjúkrahúsi, skóla, samkomuhúsi eða
öðrum mannvirkjum þar sem fjöldi
fólks er samankominn.“ Er á það
bent að einnig sé hugsanlegt að
óbeinar hættur geti stafað af völdum
bruna í veitumannvirkjum, fjar-
skiptamiðstöðvum o.þ.h.
Illvígar matareitranir
hafa komið upp
Í kaflanum um fjöldasýkingar og
farsóttir er á það bent að fjöldasýk-
ingar hafi komið hér upp, til dæmis
vegna illvígra matareitrana. Hins
vegar er talið ólíklegt að slíkt leiði til
almannavarnaástands. Segir að
áhættur vegna farsótta séu fyrir
hendi og að á einhverju stigi skapi
þær almannavarnaástand. Þær geti
komið upp sem afleiðing náttúruham-
fara, styrjaldarástands, hugsanlegra
hryðjuverka, sýklahernaðar eða sem
heimsfaraldur lítt þekktra eða
óþekktra sjúkdóma.
Í skýrslunni kemur fram að notkun
og flutningur geislavirkra efna er
mjög lítill á Íslandi miðað við ná-
grannalöndin og er ekki talið líklegt
að almannavarnaástand geti skapast
vegna notkunar slíkra efna innan-
lands. „Hins vegar er hugsanlegt að
slíkt ástand geti skapast vegna ut-
anaðkomandi atburða, s.s. vegna
slysa í kjarnorkuverum, gervitungls
sem fellur til jarðar o.s.frv.,“ segir í
skýrslunni. Er á það bent að í núver-
andi áætlunum sé reiknað með ein-
hverjum aðdraganda í þessum tilvik-
um, sem geri það að verkum að hægt
væri að grípa til aðgerða áður en
hættan næði landinu.
Þá segir að afleiðingar öflugra
jarðskjálfta séu yfirleitt til þess falln-
ar að skapa almannavarnaástand.
Ofanflóð eru talin skapa litla hættu
á höfuðborgarsvæðinu en utan
byggðar er vissulega ofanflóðahætta.
Þannig er snjóflóðahætta í Bláfjöllum
og Skálafelli en hún er aðallega á
svæðum utan skipulagðra skíða- og
göngusvæða.
Hryðjuverk, s.s. flugrán, sprengju-
hótanir eða styrjaldarátök, eru talin
geta valdið almannavarnaástandi og
sömuleiðs er talið mögulegt að óeirðir
og átök milli hópa manna kalli á að al-
mannavarnakerfið verði virkjað.
Hins vegar kemur fram í töflu að
hættan á óeirðum og hryðjuverkum
er talin lítil sem engin.
Viðbragðsmörk björgunar-
aðila 40 m/sekúndu
Óveður eru einnig til umræðu í
skýrslunni en þar segir að reynslan
sýni að með samræmdu skipulagi
björgunaraðila sé í flestum tilfellum
unnt að draga úr tjóni og minnka lík-
ur á alvarlegum afleiðingum óveðurs.
Þá er á það bent að viðbragðsmörk
björgunaraðila vegna óveðurs séu 40
m/sekúndu vindhraði en sjaldgæft sé
að vindur nái þeim styrk á höfuðborg-
arsvæðinu.
Í skýrslunni segir að landfræðileg
lega höfuðborgarsvæðisins geri það
að verkum að almenn hætta samfara
sjávarflóðum sé ekki talin mikil. Þó
geti orðið skaði samfara hárri sjáv-
arstöðu og hvassviðri á Álftanesi.
Auk þessara atriða tekur skýrslan
til fjarskipta, samgangna og veitu-
stofnana. Þá ber að geta þess að
starfshópurinn bendir á fjölmargar
aðgerðir og rannsóknir sem hann tel-
ur eðlilegt að grípa til í tengslum við
gerð viðbragðaáætlunar almanna-
varna svæðisins.
Atburðir sem geta
valdið almannavarna-
ástandi kortlagðir
Höfuðborgarsvæðið








  


   





!



! 
"
 
#
 $
%
$
%
&
$
'
'
'
&
%
&
#


%
$
(
%
%
(
'
'
&
'
'
%
# 
'
'
$
&
'
$
%
'
'
&
%
$
)*
 +

&
'
&
$
'
$
%
%
'
'
%
&
#,

 
+ 
 ,
-./0(1
%1*
ÞESSA dagana er unnið að lagningu
300 fermetra hellustéttar umhverfis
borholuhús Hitaveitu Seltjarnarness
sem staðsett er útundir Gróttu. Að
sögn Jóns H. Björnssonar hitaveitu-
stjóra stendur einnig til að setja upp
drykkjarfonta á svæðinu auk þess
sem göngustígar verða lagðir við
borholuhúsið og lýsingu komið fyr-
ir. Áætlað er að framkvæmdum ljúki
á næstu 3–4 vikum.
Jón segir mikla umferð vera í
kring um borholuhúsið enda um vin-
sælt útivistarsvæði að ræða. Húsið
sjálft var sett upp síðastliðið haust
yfir nýjustu borholu Hitaveitunnar
sem boruð var árið 1994 og gefur
allt að 40 sekúndulítra af 107°C
heitu vatni. Hönnun hússins og
svæðisins í kring var í höndum arki-
tektanna Helgu Bragadóttur og
Ágústu Sveinbjörnsdóttur.
Unnið við 300 fermetra hellulögn
Seltjarnarnes
Morgunblaðið/Arnaldur
Jóhann Friðgeir Valdimarsson ten-
órsöngvari, Ólafur Kjartan Sigurð-
arson baritónsöngvari og Jónas
Ingimundarson píanóleikari halda
tónleika í Ketilhúsinu á Akureyri í
kvöld kl. 20.30. Á efnisskránni
verða íslensk sönglög og dúettar
sem þeir félagar fluttu á tónleikum
í Íslensku óperunni í vetur, en eftir
hlé verður brugðið á óperusöng
með aríum og dúettum eftir Leon-
cavallo, Mozart, Puccini og Verdi.
Ólafur Kjartan Sigurðarson er
nýkominn frá London, þar sem
hann söng hlutverk Tonios í sex
sýningum á I Pagliacci eftir
Leoncavallo. Þeir Jóhann Friðgeir
eru nú báðir fastráðnir söngvarar
við Íslensku óperuna.
„Tónleikarnir fyrir norðan eru
afrakstur tónleikanna í Óperunni í
vetur sem tókust vel; alla vega
skemmtum við okkur konunglega.
Þá kom upp sú hugmynd að syngja
líka fyrir norðan og þetta samstarf
er í alla staði mjög skemmtilegt.
Mér finnst alltaf gaman að syngja
einn með meðleikara, en það er líka
mikil stemmning að syngja með
fleirum, auk þess sem við höfum
tækifæri til að syngja dúetta.“
Það er svo mikið látið með tenóra
á Akureyri, ertu ekkert smeykur
við að falla í skuggann?
„Það voru svo skemmtilegar út-
varpsauglýsingarnar í vikunni, þar
sem auglýst var að stórtenórinn Jó-
hann Friðgeir syngi með Ólafi
Kjartani baritón og Jónasi Ingi-
mundarsyni píanóleikara. Við Jón-
as vorum á því að það ætti að aug-
lýsa að með stórtenórnum væru litli
baritóninn og pínulitli píanókarl-
inn. En ég sá við Jóhanni og stríddi
honum með því að sennilega færu
þeir fyrir norðan eftir vigtinni þeg-
ar þeir töluðu um stórtenóra. Það
fannst mér mjög vinalegt. Ég er
náttúrulega ekkert minna hrifinn
af góðum tenórum en aðrir, en mér
sem baritónsöngvara finnst auðvit-
að sprenghlægilegt hvernig látið er
með þá, og það máttu alveg hafa
eftir mér.“
Meðal íslensku dúettanna eru
þeir gömlu góðu eftir Jón Laxdal,
Gunnar og Njáll og Gunnar og Kol-
skeggur. Hvernig lögðust þeir í
hlustendur í Óperunni í vetur?
„Það er alltaf sama gullnáman
fyrir mig að vinna með Jónasi, og
hann kynnti mig fyrir þessum
söngvum, ég þekkti þá ekkert áður.
Þeir féllu ótrúlega vel í kramið og
fólk hafði orð á því að þeir hefðu
ekki heyrst lengi og hvað gaman
væri að heyra þá aftur. Það er svo
lítið til af íslenskum dúettum fyrir
tenór og baritón. Það er helst Sól-
setursljóðið eftir Bjarna Þor-
steinsson. En það var gaman að
syngja þá þessa; – þeir eru svolítið
að reyna að vera óperusena þessir
dúettar og eru mjög skemmtilegir.“
Hverjir verða svo topparnir í
seinni hlutanum?
„Þar syngjum við dúetta úr Á
valdi örlaganna og Don Carlo eftir
Verdi, sem við Jóhann sungum
reyndar saman með Sinfóníu-
hljómsveit Íslands í vetur, þannig
að við nýtum okkur þá reynslu.
Þetta er myndarleg músík. Svo
verðum við hvor með sína aríuna úr
I Pagliacci, en ég var einmitt að
syngja í þeirri óperu með Royal
Philharmonic Orchestra í Opera
Holland Park. Jóhann Friðgeir
syngur svo aríuna um vestið......,
Vesti la giubba, – æ ég á svo erfitt
með að taka mig alvarlega í dag.“
Þannig að þú ert búinn að hita vel
upp fyrir tónleikana fyrir norðan?
„Já, og það var alveg rosalega
gaman, tókst vel og viðtökurnar al-
veg hreint ótrúlegar. Tonio er al-
veg frábært hlutverk.“
En eruð þið tveir ekkert að
syngja saman í Óperunni í vetur?
„Ekki fyrr en í Macbeth sem
verður frumsýnd í janúar. Þar verð
ég í hlutverki Macbeths og Jóhann
Friðgeir verður Macduff. Ég syng
svo Rakarann í Sevilla sem verður
frumsýndur í september. En það er
ennþá verið að leggja línurnar með
aðra starfsemi í Óperunni í vetur,
þannig að ég á fastlega von á að við
syngjum meira saman en bara
þetta.“
Söngskemmtun í Ketilhúsinu í kvöld
Morgunblaðið/Golli
Gunnar og Njáll drekka vináttunnar full. Ólafur Kjartan og Jóhann
Friðgeir, sem koma fram með Jónasi Ingimundarsyni í Ketilhúsinu.
Stórtenórinn, litli
baritóninn og pínulitli
píanókarlinn
ÞESS verður minnst á sunnudaginn
að 800 ár eru frá því séra Guðmundur
góði Arason messaði í Hrísey. Af því
tilefni verður helgistund kl. 14.30 í
svokölluðum biskupshalla í eynni.
Það var 14. júlí 1202 þegar séra
Guðmundur var á leið utan til að taka
vígslu, að biskupsefnið ákvað að láta
fella segl og fara í land til að hitta sinn
mann og messa þann dag í eynni.
Í helgistundinni mun sr. Sigurður
Guðmundsson vígslubiskup Hóla-
biskupsdæmis predika og þjóna
ásamt sóknarpresti, sr. Huldu Hrönn
M. Helgadóttur. Ásgeir Halldórsson
málarameistari mun rekja sögu Guð-
mundar góða og Þorsteinn Þorsteins-
son fuglaáhugamaður segir frá ör-
nefnum og staðháttum. Kirkjukór
Hríseyjarkirkju syngur síðan undir
stjórn Arnórs Brynjars Vilbergsson-
ar organista.
Ferja fer frá Ársskógsströnd kl.
13.30 og á hafnarbakkanum í Hrísey
mun traktorsvagn aka fólki að hita-
veituskúrnum við landamörk Syðsta-
bæjar og Ystabæjar. Þaðan er u.þ.b.
15 mínútna gangur í biskupshalla.
Guðmundar góða
minnst í Hrísey