Morgunblaðið - 23.10.2002, Qupperneq 10

FRÉTTIR
10 MIÐVIKUDAGUR 23. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÁSDÍS Halla Bragadóttir bæjar-
stjóri Garðabæjar segir að bæjar-
stjórn Garðabæjar þyki sýnt að
skuldbindingar Orkuveitu Reykja-
víkur á árinu séu komnar yfir 5% af
höfuðstól Orkuveitunnar og því
geti kaup OR á ljósleiðara Línu.-
Nets á dögunum fyrir tæpa 1,8
milljarða hvorki verið skuldbind-
andi fyrir sameignarfyrirtækið
Orkuveitu Reykjavíkur né eigend-
ur fyrirtækisins.
Í bréfi sem Ásdís Halla hefur
sent stjórn Orkuveitunnar kemur
fram að Garðabær fallist ekki á
túlkun OR á sameignarsamningi
sveitarfélaganna sem eiga fyrir-
tækið. Í kaupum OR á ljósleiðara
Línu.Nets felist gríðarleg fjár-
skuldbinding af hálfu OR, á sviði
sem heyri ekki sérstaklega undir
rekstur orkufyrirtækis.
Samkvæmt sameignarsamningi
OR þarf Orkuveitan að fá fyrirfram
samþykki allra eignaraðila ætli fyr-
irtækið að gangast í ábyrgðir eða
skuldbindingar sem fara fram úr
5% af höfuðstól OR. Kemur fram í
áliti, sem Andri Árnason hæsta-
réttarlögmaður vann fyrir Garða-
bæ, að fjárhagslegar skuldbinding-
ar vegna kaupanna nemi a.m.k.
5,3% af eigin fé.
Í samningnum sé með höfuðstól
átt við eigið fé fyrirtækisins í lok
næstliðins árs. Bókfært eigið fé OR
hafi 31.12. 2001 verið 34.934 millj-
ónir, samkvæmt ársreikningi fyr-
irtækisins, en í fréttatilkynningu
OR sé hins vegar miðað við eigið fé
1.1. 2002 38 milljarða króna.
Í kjölfar ályktunar bæjarstjórn-
ar Garðabæjar, um fjárhagslegar
skuldbindingar fyrirtækisins, hafi
Orkuveitan haldið því fram í frétta-
tilkynningu að þar sem kaupverðið
væri tvískipt, annars vegar yfir-
taka skulda upp á 1.350 milljónir og
hins vegar greitt með hlutabréfum
í Línu.Neti fyrir 400 milljónir, væri
fjárhagsleg skuldbinding OR vegna
kaupanna einungis 1.350 milljónir.
Ekki verði litið öðru vísi á en að
kaupsamningurinn sem slíkur,
óháð því hvernig kaupverðið sé
greitt, feli afdráttarlaust í sér
„skuldbindingar“ í skilningi 7.
greinar sameignarsamningsins og
2. greinar laga um stofnun sam-
eignarfyrirtækis um Orkuveitu
Reykjavíkur.
Stjórn OR bregðist við
álitaefnum sem fyrst
Í ljósi þess að stjórnendur OR
virðist túlka sameignarsamninginn
með öðrum hætti en gert sé í grein-
argerð Andra óskar Ásdís Halla
eftir því að stjórn OR bregðist við
þessum álitaefnum sem allra fyrst.
Þá er einnig farið fram á að OR
svari sem fyrst erindi frá Garðabæ
frá 18. október síðastliðnum, þar
sem m.a. var óskað eftir upplýs-
ingum um hvort stjórn OR hyggist
taka ákvarðanir um frekari fjár-
hagslegar skuldbindingar og
ábyrgðir á árinu 2002.
Borgarlögmaður Reykjavíkur
hefur komist að þeirri niðurstöðu í
álitsgerð að Orkuveitan hafi ekki
þurft að bera kaupin á ljósleiðara-
kerfi Línu.Nets undir eigendur fyr-
irtækisins. Aðspurð hvort Garða-
bær muni hugsanlega leita til
dómstóla til að fá úr því skorið
hvort sjónarmið borgarlögmanns
eða Andra sé réttara að lögum seg-
ist Ásdís Halla ekki trúa öðru en að
stjórn OR muni gera eigendunum
grein fyrir því hverjar skuldbind-
ingar fyrirtækisins á árinu séu.
„Mér finnst afar ólíklegt annað
en að stjórn Orkuveitunnar muni
komast að þeirri niðurstöðu, þegar
hún skoðar þetta mál ofan í kjölinn,
að skuldbindingarnar séu komnar
yfir 5% á árinu. Því á ég von á því
að stjórn Orkuveitunnar leiti til
eigenda með þetta mál, en hvað
gerist í kjölfarið þori ég ekki að
segja til um á þessum tímapunkti,
enda er það þannig að við höfum
enn engin gögn fengið frá stjórn
Orkuveitunnar um skuldbindingar
fyrirtækisins á árinu,“ segir Ásdís
Halla í samtali við Morgunblaðið.
Hún segir álit borgarlögmanns
mjög takmarkað að því leyti að
hann líti eingöngu til fjárfestingar
OR vegna ljósleiðara Línu.Nets en
hann hefði, að hennar mati, átt að
líta á allar skuldbindingar Orku-
veitunnar á þessu ári. „Í sameign-
arsamningnum er kveðið á um að
fari uppsafnaðar skuldbindingar á
árinu fram yfir 5% beri Orkuveit-
unni að bera þær undir eigendur.
Orkuveitan var búin að fara í aðrar
skuldbindingar á árinu áður en hún
fór í að kaupa ljósleiðara Línu.-
Nets.“
Nefnir Ásdís Halla að Orkuveit-
an hafi t.d. keypt hlut í Tetrakerf-
inu. „Ég sé ekki betur, samkvæmt
þeim gögnum sem ég hef þegar
undir höndum, að þessar fjárfest-
ingar séu að minnsta kosti 165
milljónir og ef þú bætir við 1.758
milljónum vegna Línu.Nets er
skuldbinding Orkuveitunnar á
árinu komin yfir 5% jafnvel þótt
miðað sé við 38 milljarða eigið fé.“
Garðabær fellst ekki á túlkun Orkuveitu Reykjavíkur á sameignarsamningnum
Telur kaupin á ljós-
leiðaranum ekki
bindandi fyrir OR
HJÖRLEIFUR Kvaran borgarlög-
maður telur að ekki hafi verið nauð-
synlegt að fá fyrirfram samþykki
allra eignaraðila Orkuveitu Reykja-
víkur (OR) fyrir þeim skuldbinding-
um sem kaup fyrirtækisins á ljósleið-
ara Línu.Nets höfðu í för með sér.
Álit hans var lagt fram í borgarráði
Reykjavíkur í gær. Hafa borgar-
fulltrúar Sjálfstæðisflokks og borg-
arfulltrúi F-lista áhyggjur af áhrif-
um ábyrgðarinnar vegna kaupanna á
lánskjör Reykjavíkurborgar, en
Reykjavík er ábyrg fyrir 92,22%
allra skuldbindinga OR, sem stærsti
eigandi fyrirtækisins.
Í álitsgerð borgarlögmanns segir
að kaupverð ljósleiðarans hafi verið
1.758 milljónir króna, kaupverðið
hafi annars vegar verið greitt með
hlutabréfum í Línu.Neti að verð-
mæti 408 milljónir króna. Eftirstöðv-
arnar, 1.350 krónur, greiði OR með
yfirtöku skulda og því telur borgar-
lögmaður að samningurinn feli í sér
nýjar skuldbindingar að fjárhæð
1.350 m.kr.
Ekki hægt að byggja
á höfuðstól síðasta árs
Segir Hjörleifur að þar sem sam-
eignarfyrirtækið Orkuveita Reykja-
víkur hafi ekki tekið til starfa fyrr en
1. janúar 2002 sé ekki hægt að
byggja á bókfærðu eigin fé OR í lok
næstliðins árs, eins og sameignar-
samningurinn kveði á um.
„Þess í stað verður að mínu mati
að miða við stofnefnahagsreikning
Orkuveitu Reykjavíkur sem lá fyrir
við stofnun sameignarsamningsins.
Samkvæmt honum var eigið fé Orku-
veitu Reykjavíkur við stofnun fyrir-
tækisins 1. janúar 2002 38.375 mkr.
Miðað við eigið fé Orkuveitunnar,
samkvæmt stofnefnahagsreikningi,
er nauðsynlegt á grundvelli 5% regl-
unnar að fá fyrirfram samþykki allra
eignaraðila fari nýjar skuldbinding-
ar og ábyrgðir yfir 1.919 mkr. Sam-
kvæmt þessu er það álit mitt að ekki
hafi verið nauðsynlegt að fá fyrir-
fram samþykki allra eignaraðila
Orkuveitu Reykjavíkur fyrir þeim
skuldbindingum sem kaup fyrirtæk-
isins á ljósleiðara Línu.Nets höfðu í
för með sér,“ segir í áliti Hjörleifs.
Í borgarráði í gær lét Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir borgarstjóri bóka
að OR hefði í upphafi ársins verið
breytt í sameignarfyrirtæki í eigu
nokkurra sveitarfélaga og því heyrði
OR ekki með sama hætti og áður
undir borgarstjórn Reykjavíkur.
Sagði hún að eftir þessa breytingu
þyrfti OR ekki lengur að bera fjár-
hagsáætlun, gjaldskrá eða einstaka
ákvarðanir undir borgarráð, en þó
þyrfti að leita samþykkis eigenda
ætlaði fyrirtækið að taka á sig nýjar
skuldbindingar sem færu fram úr
5% af höfuðstól. Þetta ætti ekki við í
þessu atviki, eins og fram kæmi í
minnisblaði borgarlögmanns.
Áhyggjur af áhrifum ábyrgða
á lánskjör Reykjavíkurborgar
Borgarráðsfulltrúar Sjálfstæðis-
flokks létu bóka að samkvæmt sam-
eignarsamningnum tæki hlutfallsleg
einföld ábyrgð hvers eiganda um sig
mið af eignarhluta hans í fyrirtæk-
inu. „Af þessu leiðir að Reykjavík-
urborg er í ábyrgð fyrir 92,22% allra
skuldbindinga Orkuveitu Reykjavík-
ur. Ábyrgðir sveitarfélaga hafa áhrif
á lánskjör þeirra. Hversu mikil áhrif
hefur ábyrgðin vegna kaupanna á
ljósleiðarakerfi Línu.Nets á lánskjör
Reykjavíkurborgar?“ spurðu borg-
arfulltrúar Sjálfstæðisflokks og
mæltust til þess að borgarstjóri legði
skýrslu um áhrif skuldbindinga OR á
lánskjör Reykjavíkurborgar fyrir
borgarráð.
Ólafur F. Magnússon, borgar-
fulltrúi F-lista frjálsra og óháðra,
tók í bókun undir ábendingar og
áhyggjur borgarráðsfulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins „vegna síaukinna
skuldbindinga og ábyrgða Reykja-
víkurborgar vegna Línu.Nets. Ég
bendi hins vegar á eindreginn stuðn-
ing borgarstjórnarflokks Sjálfstæð-
isflokksins við þátttöku Reykjavík-
urborgar í Kárahnjúkavirkjun með
miklu stærri skuldbindingum og al-
varlegri afleiðingum fyrir borgarbúa
en vegna Línu.Nets. Í þessum mál-
flutningi Sjálfstæðisflokksins felst
fullkomin þversögn,“ sagði í bókun
Ólafs.
Álit borgarlögmanns á kaupum OR á
ljósleiðara Línu.Nets
Ekki nauðsynlegt
að fá samþykki
eigenda OR
TUTTUGASTA og níunda október
næstkomandi fer fram málþing í
Ráðhúsinu í Helsinki þar sem
kynntar verða niðurstöður frá
fimm ráðstefnum sem haldnar voru
víðsvegar um Norðurlöndin nú á
haustmánuðum um lýðræði í skóla-
starfi. Ráðstefnurnar voru haldnar
í tilefni af 50 ára afmæli Norð-
urlandaráðs og var íslenska ráð-
stefna haldin 19. september sl. á
Hótel Loftleiðum.
Á lokamálþinginu munu tvær ís-
lenskar stúlkur, Valdís Guðrún
Þórhallsdóttir og Áslaug Arna Sig-
urbjörnsdóttir, 12 ára, fjalla um
skólann sinn, Ártúnsskóla, og
hvernig skólinn býr þær undir að
vera þátttakendur í samfélagi sem
er stöðugum breytingum undir-
orpið, eins og segir í drögum að
dagskrá málþingsins. Það læra þær
m.a. í lífsleikni/samfélagsfræðum
sem hefur verið hluti af aðal-
námskrá grunnskóla um nokkurra
ára skeið.
„Í lífsleikni undirbúum við okkur
undir framtíðina,“ segja þær þegar
þær eru beðnar um að lýsa því hvað
lífsleikni sé. Áslaug Arna segir að í
því felist að læra um vináttu og um-
burðarlyndi, frið og ábyrgð, meðal
annars.
Í skólanum hanga spjöld úr loft-
inu með tilvitnunum eftir fræga
einstaklinga sem vísa í viðfangsefni
krakkanna í lífsleikni. Á einu
þeirra stendur skrifað: „Skraut
heimilis eru vinir sem þangað
koma.“
Áslaug Arna og Valdís Guðrún
eru saman í bekk. Í hverri viku er
lífsleikni fléttað inn í nám bekkjar-
ins og reyndar er svo í skólanum
öllum en lífsleikni er kennd í öllum
árgöngum skólans.
Hluti af lífsleikni felst í að eldri
nemendur aðstoða þá sem yngri
eru við námið og á hver bekkur
sinn vinabekk. Valdís Guðrún nefn-
ir sem dæmi að yngri nemendur lesi
gjarnan fyrir eldri bekkinga sem
kvitti fyrir lesturinn í staðinn.
Á föstudögum eru haldnar sam-
komur þar sem flutt eru leikrit og
sungið og nemendur gera ýmislegt
fleira sér til gamans og skemmta
hver öðrum.
Í skólanum er mikið gert af því
að syngja, segja þær, og að sjálf-
sögðu munu þær syngja á mál-
þinginu í Helsinki. En hvernig kom
það til að ákveðið var að þær
skyldu fara sem fulltrúar Íslands á
þingið?
„Guðrún [Kristinsdóttir] náms-
ráðgjafi hringdi í okkur í sumar og
spurði hvort við vildum taka þátt,“
segja þær báðar. Og að sjálfsögðu
gátu þær ekki afþakkað boðið þó að
þær viðurkenni að þær hafi verið
með pínulítinn hnút í maganum
enda vissu þær ekki nákvæmlega
hvað þær væru að fara út í í fyrstu.
Á hverjum vetri eru haldin menn-
ingarkvöld í skólanum. Valdís Guð-
rún og Áslaug Arna segja frá því að
nemendur skólans beri ábyrgð á að
allt gangi vel fyrir sig á menning-
arkvöldunum, en í því felst að hafa
umsjón með skemmtiatriðum, baka
kökur í heimilisfræði og selja að-
göngumiða svo fátt eitt sé nefnt.
Þá er margt annað gert innan og
utan veggja skólans þar sem komið
er inn á viðfangsefni lífsleikninnar.
Í síðustu viku fóru nemendur í
Ártúnsskóla t.a.m. í heimsókn á
Morgunblaðið og DV og kynntust
starfseminni þar og unnu í fram-
haldinu margvísleg verkefni í
tengslum við fjölmiðla. Meðal ann-
ars klipptu þau út fyrirsagnir og
skrifuðu fréttir. Þá fengu krakk-
arnir dagblöðin send til sín í skól-
ann og lásu upp úr þeim á hverjum
degi og unnu með efnið úr þeim. En
hvernig passar dagblaðalestur sam-
an við lífsleikni í skólanum?
Stelpurnar eru fljótar að svara
fyrir sig. Jú, með dagblaðalestri er
margt hægt að læra. Þegar tveir og
tveir vinna saman læra þeir sam-
vinnu. Í dagblöðum kynnast krakk-
arnir fjölbreytileika samfélagsins
og taka þannig á hlutum eins og
umburðarlyndi, vináttu og mörgu
öðru.
Á leið til Helsinki til að kynna skólann og námsefnið
Morgunblaðið/Jim Smart
Valdís Guðrún Þórhallsdóttir og Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir, 12 ára, eru fulltrúar Íslands á lokamálþingi um
lýðræði í skólastarfi sem haldið er í Helsinki síðar í mánuðinum í tilefni af 50 ára afmæli Norðurlandaráðs.
„Í lífsleikni búum við
okkur undir framtíðina“