Morgunblaðið - 24.10.2002, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 FIMMTUDAGUR 24. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
FULLTRÚAR forvarnahóps á
vegum Sambands íslenskra trygg-
ingafélaga, SÍT, og samstarfs-
félaga telja að draga megi úr
slysum á umferðarþungum gatna-
mótum séu þau gerð mislæg.
Segja þeir tölur sýna að slysum
og tjónum hafi fækkað um yfir
90% á mótum Miklubrautar og
Reykjanesbrautar í Reykjavík og
Miklubrautar og Réttarholtsvegar
með tilkomu mislægra gatnamóta
með tilheyrandi slaufum. Telja
þeir að gerð mislægra slaufu-
gatnamóta á mótum Kringlumýr-
arbrautar og Miklubrautar muni
hafa í för með sér yfir 90% fækk-
un tjóna en gatnamót með brú og
umferðarljósum myndu leiða til
57 til 65% færri tjóna. For-
varnahópurinn telur slík gatna-
mót geta borgað sig upp á fáum
árum.
Tryggingafélögin Sjóvá-
Almennar, Tryggingamiðstöðin
og Vátryggingafélag Íslands hafa
ásamt SÍT unnið að margvíslegu
forvarnarstarfi í umferð undir
heitinu Fararheill. Fram kom á
kynningarfundi forvarnahópsins
að tryggingafélögin greiða fyrir
mörg líkams- og eignatjón vegna
árekstra á fjölförnum gatnamót-
um á höfuðborgarsvæðinu. Hafa
verið teknar saman tölur um
fjölda tjóna á umferðarþungum
gatnamótum fyrir og eftir að
þeim hefur verið breytt og þau
gerð mislæg.
Hafa áhyggjur af tjónafjölda
„Ein hættulegustu gatnamótin
á höfuðborgarsvæðinu eru gatna-
mót Miklubrautar og Kringlumýr-
arbrautar og hafa vátrygginga-
félögin um langt skeið haft
verulegar áhyggjur af verulegri
tjónatíðni á þessum gatnamót-
um,“ sagði Jón Ólafsson, hjá SÍT,
er hann kynnti hugmynd sem
kom fram vorið 2001 að mynda
umferð um gatnamótin með
myndavél frá þaki Húss versl-
unarinnar. Var umferðin mynduð
samfellt frá 1. mars til 31. maí
það ár, alls um 1.440 klukku-
stundir, og fékkst leyfi Persónu-
verndar til myndatökunnar. „Á
þeim tíma urðu allmargir
árekstrar sem mynd náðist af.
Myndirnar sýna vel aðdraganda
árekstranna sem verða á ljósa-
stýrðum gatnamótum og sér-
staklega þar sem umferð er slík
að ljósastýringin nær vart að
hreinsa gatnamótin milli umferð-
arstrauma.“
Fjölmiðlum voru afhentar spól-
ur með stuttri samantekt á
nokkrum árekstranna og verður
myndefnið notað á forvarn-
arnámskeiðum tryggingafélag-
anna. Sjá mátti bæði aftan-
ákeyrslur þegar bílar
snögghemluðu á rauðu ljósi og
hliðarárekstra. Um 47 þúsund
bílar fara um gatnamótin að með-
altali á sólarhring, þ.e. um Miklu-
brautina og um 33 þúsund um
Kringlumýrarbraut.
Dæmigert tjón kostar
4,6 milljónir
Hjálmar Sigurþórsson frá
Tryggingamiðstöðinni sagði
kostnað vátryggingafélags á
dæmigerðu tjóni á stórum gatna-
mótum geta orðið kringum 4,6
milljónir króna. Sagði hann meðal
slysatjón einstaklings geta orðið
kringum fjórar milljónir króna og
væri þá reiknað með 20 ára ein-
staklingi sem yrði fyrir 10% ör-
orku og varanlegur miski hans
væri 10%. Annar kostnaður væri
vegna eignatjóns. Við þetta bætt-
ist kostnaður samfélagsins sem
hann sagði umtalsverðan eða að
minnsta kosti 33% til viðbótar.
Kostnaður þeirra sem aðild ættu
að árekstri og slysi væri einnig
ótalinn, t.d. kostnaður tjónvalds
væri hann ekki með kaskótrygg-
ingu.
Árin 1996 til 2002 hafa orðið
583 árekstrar á mótum Miklu-
brautar og Kringlumýrarbrautar.
Alls hafa 228 slasast í þessum
árekstrum, 118 karlar og 93 kon-
ur og 17 yngri en 15 ára.
Eins og fyrr segir hefur starfs-
hópurinn tekið saman upplýs-
ingar um sparnað af mislægum
gatnamótum. Einar Guðmundsson
hjá Sjóvá-Almennum sagði að á
gatnamótum Miklubrautar og
Réttarholtsvegar hefðu orðið 35
tjón á ári að meðaltali árin 1995
til 2000. Eftir að gatnamótin voru
gerð mislæg hefði tjónum fækkað
að meðaltali í 3 sem þýddi 91%
fækkun. Svipaða sögu væri að
segja af gatnamótum Miklubraut-
ar og Reykjanesbrautar þar sem
tjónum hefði fækkað úr 98 að
meðtali á ári árin 1995 til 1997 í 7
eftir lagfæringar árið 1997.
Einar sagði að miðað við þessa
reynslu mætti gera ráð fyrir mik-
illi fækkun árekstra á gatnamót-
um Miklubrautar og Kringlumýr-
arbrautar verði þau gerð mislæg.
Um 80 tjón hefðu orðið þar á ári
að meðaltali árin 1995 til 2001. Af
þeim hefðu aftanákeyrslur verið
55%. Það hlutfall hefði hins vegar
hækkað mjög það sem af væri
þessu ári eða í 78% og taldi hann
ástæðu þess fyrst og fremst
þyngri umferð. Einar sagði að
tjónum myndi fækka misjafnlega
mikið eftir því hverrar gerðar
mislægu gatnamótin yrðu. Þannig
myndi þeim fækka um 57 til 65%
yrði önnur gatan á brú og með
umferðarljósum. Mætti þá gera
ráð fyrir að tjón yrðu 26 til 34 ár-
lega að meðaltali. Slaufu-
gatnamót með fríu umferðarflæði
sagði hann myndu leiða til enn
meiri fækkunar tjóna eða allt að
92% og yrðu tjónin þá vart meiri
en 6 árlega.
Starfshópurinn sagði áætlaðan
kostnað við mislæg gatnamót á
mótum Miklubrautar og Kringlu-
mýrarbrautar vera um 1,5 millj-
arða og jafnvel meira eftir gerð
þeirra. Væri þá ekki talinn með
kostnaður vegna aðgerða við
Listabraut eða önnur nálæg
gatnamót. Gera mætti ráð fyrir
að framkvæmdir við mislæg
gatnamót borguðu sig upp á ára-
tug eða svo. Einar sagði kostnað
tryggingafélaganna vegna tjóna á
þessum gatnamótum í fyrra hafa
verið um 50 milljónir króna.
Áætla mætti kostnað tjónvalda
um 25 milljónir og kostnað sam-
félagsins milli 30 og 40 milljónir
króna. Tjónakostnaður væri því
samanlagður 105 til 115 milljónir
króna á ári. Ef unnt væri að
draga úr tjónum um 90% myndi
kostnaður lækka um nálægt 100
milljónir.
Einar Guðmundsson sagði að
kosturinn við mislæg slaufu-
gatnamót væri m.a. frítt umferð-
arflæði á báðum götum sem þýddi
minni hættu á aftanákeyrslum.
Sagði hann forvarnahópinn þeirr-
ar skoðunar að slaufugatnamót
væru betri kostur og myndi sú
skoðun verða kynnt samgöngu-
yfirvöldum og borgaryfirvöldum
ásamt áðurgreindum tölum um
fækkun slysa með tilkomu mis-
lægra gatnamóta.
Vart framkvæmdir
fyrr en eftir tvö til þrjú ár
Morgunblaðið fékk þær upplýs-
ingar hjá Helga Hallgrímssyni
vegamálastjóra að ákvörðun hefði
ekki enn verið tekin um hvers
konar mislæg gatnamót yrðu
gerð á mótum Miklubrautar og
Kringlumýrarbrautar. Verið væri
að skoða ýmsa kosti hjá fulltrúum
Vegagerðar og Reykjavík-
urborgar og undirbúningstími frá
ákvörðun og þar til framkvæmdir
hæfust yrði langur. Vart myndu
framkvæmdir því hefjast fyrr en
að tveimur til þremur árum liðn-
um.
Forvarnahópur samtaka tryggingafélaga segir mislæg gatnamót draga mjög úr slysum
Gatnaframkvæmdir borga
sig upp á fáum árum
Morgunblaðið/Kristinn
Frá þessu sjónarhorni var umferð á mótum Miklubrautar og Kringlumýrarbrautar mynduð í þrjá mánuði í fyrra.

  
   
 

  
 

 


  

  
 

 

 
  
 


  




 



   



 


  !
"
#

$%
& '

()))*
  Sýnt hefur verið fram á
að árekstrum fækkar
þar sem mislæg gatna-
mót eru gerð þar sem
umferð er mikil. Jó-
hannes Tómasson hler-
aði þá skoðun fulltrúa
tryggingafélaga að arð-
semi mislægra gatna-
móta væri augljós.
joto@mbl.is
JARI Vilén, utanríkisviðskipta-
og Evrópumálaráðherra Finn-
lands, segir að ef Ísland sækti um
aðild að Evrópusambandinu yrði
vafalaust brugðizt við sérstökum
þörfum Íslendinga með sama
hætti og brugðizt verði við sér-
óskum Kýpur og Möltu í viðræð-
um um stækkun ESB, sem nú
standa yfir.
„Ef ríkisstjórn Íslands ákveður
að sækja um aðild að Evrópusam-
bandinu geta Íslendingar gert ráð
fyrir að Finnar verði þeirra ötul-
ustu stuðningsmenn,“ segir Vilén
í óspurðum fréttum í samtali við
blaðamann Morgunblaðsins.
Hann leggur áherzlu á mikil-
vægi þess að Norð-
urlöndin leitist í
sameiningu við að
hafa áhrif á ákvarð-
anir innan Evrópu-
sambandsins, sem
skipti þau miklu.
Hann undirstrikar
hins vegar að Ís-
lendingar taki að
sjálfsögðu einir og
sjálfir ákvörðun um
hvort sótt verði um
aðild eður ei.
„Ég hef tekið eft-
ir því að Íslending-
ar hafa áhuga á
hvernig Möltu og
Kýpur farnast í aðild-
arviðræðum við Evr-
ópusambandið,“ segir
Vilén. „Það er ljóst af
þeim viðræðum, sem
hafa farið fram, að
Evrópusambandið
verður að bregðast
við sérstökum þörfum
þessara tveggja landa,
sem m.a. eru tilkomn-
ar vegna þess að
þetta eru eyríki. Ef
Ísland sækti um aðild,
yrði brugðist við þörf-
um þess með svipuð-
um hætti. Í viðræðum
við Ísland yrðu pen-
ingar ekki aðalatriði, eins og t.d. í
tilfelli Póllands, vegna þess að
upphæðirnar myndu ekki skipta
miklu máli frá sjónarhóli ESB.
Þetta er spurning um pólitískan
vilja til að ná samningum fremur
en um peninga.“
Vilén segir að finnska ríkis-
stjórnin telji það gefa betri raun
fyrir lítið aðildarríki ESB að taka
þátt í Evrópusamstarfinu af full-
um krafti og hafa þannig áhrif á
ákvarðanir, sem snerta hagsmuni
þess, en að standa utan við innsta
kjarna samstarfsins. „Það er í
þágu finnskra hagsmuna að Finn-
land sé virkt og í innsta hring,“
segir hann.
Evrópumálaráðherra Finnlands um hugsanlega inngöngu Íslands í ESB
Jari Vilén.
Brugðizt við þörfum Íslands
Helsinki. Morgunblaðið.
BÆJARSTJÓRN Ísafjarðarbæjar
hefur samþykkt bókun um málefni
heilbrigðisþjónustu í bænum þar
sem vakin er athygli á „þeirri alvar-
legu stöðu sem virðist vera að koma
upp í læknamálum við Heilbrigðis-
stofnunina í Ísafjarðarbæ“.
Í bókuninni segir að samkvæmt
nýjustu fréttum séu fjórir af sex
heilsugæslulæknum að hætta eða á
leið í leyfi og ekki sé útlit fyrir ráðn-
ingu í þeirra stað. „Einn mikilvæg-
asti þáttur góðra búsetuskilyrða er
öflug heilsugæsla og sjúkraþjónusta.
Því lítur bæjarstjórn málið mjög al-
varlegum augum og telur það for-
gangsverkefni stjórnvalda að leysa
þann vanda sem virðist steðja að
heilbrigðisþjónustu í Ísafjarðabæ.“
Lækna-
skortur
á Ísafirði