Morgunblaðið - 24.10.2002, Blaðsíða 40

40 FIMMTUDAGUR 24. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ALLMARGAR tegundir af eini
(Juniperus) eru ræktaðar hér á
landi og eru íslenski einirinn og
himalajaeinir þær algengustu, en
ýmsar fleiri tegundir þrífast hér
með ágætum. Einitegundir eru
líka til í ýmsum stærðum og
gerðum, allt frá skriðulum runn-
um upp í 30 m há tré. Áferð og
litur er líka mjög breytilegur, allt
frá grágrænu, bláu og út í grænt
og gult í öllum mögulegum vaxt-
arformum. Flestar einitegundir
hafa stingandi barrnálar eða
hreisturlíkar og aðfelldar og hafa
sumar tegundir báðar tegundir
af nálum. Einir hefur einkynja
blóm og sérbýli en þá er um að
ræða kven- og karlplöntur. Karl-
könglarnir eru egglaga og 3–5
mm á lengd, en kvenkönglarnir,
sem nefnast berkönglar, eru frá
5 mm upp í nokkra cm í þvermál.
Berkönglarnir eru 6–24 mánuði
að þroskast, allt eftir tegundum
og eru þeir margbreytilegir að lit
þegar þeir eru fullþroskaðir eða
frá appelsínugulu, rauðu, brúnu,
fjólubláu og út í blátt og svart.
Almennt ætti að velja eini sól-
ríkan stað en hann getur þó gert
sér hálfskugga að góðu. Hann
kann best við sig í frekar þurrum
moldarjarðvegi en er annars ekki
vandfýsinn á jarðveg. Einir er al-
mennt mjög harðgerður og auð-
ræktaður og þolir klippingu vel.
Það eru helst þurrir vetrarvind-
ar, saltrok og sól á útmánuðum
sem skaðað geta plönturnar en
draga má úr hættunni á tjóni
með léttu vetrarskýli úr striga,
timbri eða grenigreinum.
Flestar af þeim einitegundum,
sem ræktaðar hafa verið hér á
landi, eru lágvaxnar eða skriðul-
ar og fara þær vel í steinhæðir og
sem kantplöntur í beðum. Einir
fer vel innan um ýmsar lágvaxn-
ar runnategundir bæði sígrænar
og lauffellandi t.d. lágvaxnar og
fíngerðar víðitegundir, dverg-
furu, skriðmispil og ývið.
Einir (Juniperus communis) er
íslensk tegund sem yfirleitt er
mjög lágvaxin eða alveg skriðul.
Tegundin getur orðið nokkurra
metra há erlendis og hefur þá
gjarnan keilulaga vaxtarlag. Nál-
arnar eru hvassar og stingandi
og berköngullinn er blásvartur
að lit. Íslenski einirinn er algeng-
ur í ræktun og eru ýmsar arf-
gerðir í umferð af báðum kynjum
en ekki er um nein nafntoguð
yrki að ræða.
Himalajaeinir (Juniperus
squamata) hefur verið ræktaður
hér á landi um ára-
tuga skeið með góð-
um árangri. Nálarn-
ar eru oftast
hvassyddar og blá-
grænar á lit. Al-
gengustu yrkin hér
á landi eru ‘Meyeri’
sem er hálf upprétt-
ur með útsveigðar
greinar, ‘Blue Star’
sem er mjög smá-
gerður og með þúfu-
laga vaxtarlag og
‘Blue Carpet’ sem er
alveg skriðull. Yrkin
‘Blue Swede’, ‘Hol-
ger’ og ‘Loderi’ finn-
ast líka hér á landi.
Sabínueinir
(Juniperus sabina) hefur töluvert
verið ræktaður hér á seinni árum
og mætti vera víðar í rækt enda
mjög fallegur og harðgerður.
Hann er oftast flatvaxinn runni
með grá-blágrænar barrnálar og
er berköngullinn dökkblár að lit.
’Blue Danube‘ og ’Hicksii‘ eru
líklega algengustu yrkin hérlend-
is.
Skriðeinir (Juniperus horizon-
talis) er enn sem komið er frekar
fágætur hér en á örugglega eftir
að verða algengari þegar fram
líða stundir. Hann er oftast alveg
skriðull með blágrænar, útstæð-
ar nálar sem verða oft brúnleitar
til fjólubláar á veturna. Yrkin
‘Búi’, ‘Andorra compacta’ og
‘Prince of Wales’ finnast hér en
hvaða yrki hentar best er full-
snemmt að segja til um á þessari
stundu.
Kínaeinir (Juniperus chinens-
is) finnst allvíða hér
á landi og er hann
mjög breytilegur í
vexti og í ýmsum lit-
arafbrigðum. Teg-
undin getur náð allt
að 20 m hæð í heim-
kynnum sínum en
yrkin sem ræktuð
eru hér eru öll smá-
vaxin. Yrkin
‘Blaauw’, ‘Old Gold’,
‘Mint Julep’ og ‘Blue
Alps’ hafa öll verið
reynd hér á landi en
óvíst hvað reynist
harðgerðast.
Blýantseinir
(Juniperus virginia)
finnst hér á einstaka
stað en óvíst er um árangur.
Hann er súlulaga og verður stór-
vaxið tré í heimkynnum sínum.
Yrkið ‘Blue Arrow’ er til hér á
landi.
Ýmsar einitegundir geta hent-
að vel í ker og potta og nota má
einigreinar í jólaskraut með góð-
um árangri. Kransar úr ein-
igreinum eru sérlega fallegir og
halda sér vel og lengi.
Eflaust eiga fleiri einitegundir
og yrki eftir að sanna sig við ís-
lenskar aðstæður í framtíðinni en
það verður tíminn að leiða í ljós.
Allavega er af mörgu að taka því
að tegundirnar eru margar og
yrkin margbreytileg.
EINIR
Einir, sjá má ljósgræna berköngla ef grannt er skoðað.
Jón Guðmundsson
garðyrkjufræðingur
VIKUNNAR
BLÓM
Um s j ó n S i g r í ð u r
H j a r t a r
485. þáttur
Á MORGUN, föstudaginn 25. októ-
ber mun Gídeonfélagið á Íslandi
vera með opinn fund, þakkargjörð-
arhátíð, í húsi KFUM&K við Holta-
veg, kl. 20:30.
Tilefnið er það að þessa dagana
er félagið að gefa þrjú hundruð
þúsundasta eintakið af Nýja testa-
mentinu eða Biblíunni hér á landi.
Jafnframt hittist svo á að nú ætti
fimmtíu og einn árgangur Ísland-
inga að hafa fengið Nýja testament-
ið að gjöf frá félaginu eða nánast
allir landsmenn 10–60 ára.
Á meðal góðra gesta sem ávarpa
munu fundinn eru forseti Íslands,
hr. Ólafur Ragnar Grímsson, Tóm-
as Ingi Olrich menntamálaráðherra
og biskup Íslands, hr. Karl Sig-
urbjörnsson.
Þá mun Betsy Halldórsson kenn-
ari til margra áratuga segja nokk-
ur orð og einnig ungur prestur, sr.
Sigurður Grétar Sigurðsson. Hann
er sóknarprestur á Hvammstanga
og hefur auk þess verið for-
stöðumaður í sumarbúðunum í
Vatnaskógi á
undanförnum ár-
um. Tíu og ellefu
ára börn flytja
ritningarlestra
og bænir og flutt-
ur verður vitn-
isburður um áhrif
Nýja testament-
isins.
Fundarstjóri
verður Sig-
urbjörn Þorkels-
son, forseti
Landssambands
Gídeonfélaga á
Íslandi. Auk hans munu koma fram
Gídeonfélagarnir Geir Jón Þór-
isson, yfirlögregluþjónn í Reykja-
vík, dr. Bjarni E. Guðleifsson, nátt-
úrufræðingur frá Möðruvöllum í
Hörgárdal og Laufey Geirlaugs-
dóttir, söngkona.
Gunnar Gunnarsson, píanóleikari
og organisti Laugarneskirkju, mun
leika sálma í léttri sveiflu á flygil
hússins frá kl. 20:10.
Allir velkomnir á meðan húsrúm
leyfir.
Guðsþjónusta á léttu
nótunum
GUÐSÞJÓNUSTA á ,,léttu nót-
unum" verður í Fella- og Hóla-
kirkju fimmtudagskvöldið 24. októ-
ber kl. 20.
Sr. Guðmundur Karl Ágústsson
ávarpar kirkjugesti og fer með
bænir. Um tónlistina sjá Lenka
Mátéová, organisti kirkjunnar, kór
Fella-og Hólakirkju og Þorvaldur
Halldórsson. Eftir stundina í kirkj-
unni er boðið upp á kaffi og djús í
safnaðarheimilinu.
Allir eru hjartanlega velkomnir
en sérstaklega er vænst þátttöku
fermingarbarna og fjölskyldna
þeirra.
Hús KFUM og KFUK, Kristniboðssambandsins og
Kristilegrar skólahreyfingar við Holtaveg.
Morgunblaðið/Þorkell
Þakkargjörð-
arhátíð
Gídeonfélagsins
Áskirkja. Opið hús fyrir alla aldurshópa
kl. 14–17 í neðri safnaðarsal. Opið hús
kl. 14–17 í neðri sal. Þorvaldur Halldórs-
son, söngvari, syngur af sinni alkunnu
snilld. Allir velkomnir. Fræðslusamvera í
safnaðarheimilinu kl. 20. Fjallað í máli og
myndum um þjóðir sem mótuðu sögu og
menningu Ísraels til forna.
Bústaðakirkja. Foreldramorgunn kl. 10–
12 í umsjá Lovísu Guðmundsdóttur.
Dómkirkjan. Opið hús fyrir alla aldurs-
hópa kl. 14–16 í safnaðarheimilinu
Lækjargötu 14a.
Hallgrímskirkja. Kyrrðarstund í hádegi
kl. 12. Léttur málsverður í safnaðarheim-
ili að stundinni lokinni.
Háteigskirkja. Taizé-messa kl. 20.
Langholtskirkja. Foreldra- og barnamorg-
unn kl. 10–12. Umsjón hefur Ágústa
Jónsdóttir. Söngstund með Jóni Stefáns-
syni. Kaffisopi í boði kirkjunnar.
Laugarneskirkja. Kyrrðarstund í hádegi
kl. 12. Gunnar Gunnarsson leikur á orgel
milli kl. 12 og 12.10. Að bænastund og
altarisgöngu lokinni er léttur hádegis-
verður í safnaðarheimilinu. Einfalt, fljót-
legt og innihaldsríkt. Alfa-námskeið kl.
19–22. Yfirumsjón hefur Nína Dór Pét-
ursdóttir. (Sjá síðu 650 í Textavarpi).
Neskirkja. Félagsstarf eldir borgara Nes-
kirkju laugardaginn 26. okt. kl. 14. Sr.
Hjálmar Jónsson dómkirkjuprestur ræðir
skáldskap, Skagfirðinga og Bólu-Hjálm-
ar. Fram verður borinn tvíréttuð heit mál-
tíð. Þeir sem ætla að neyta matarins til-
kynni þátttöku sína í síma 511-1560
milli kl. 10–13 fram til föstudags. Allir
velkomnir. Sr. Frank M. Halldórsson.
Nedó – unglingaklúbbur kl. 19.30.
Svenni og Hans.
Breiðholtskirkja. Biblíulestrar kl. 20–22
í umsjón dr. Sigurjóns Árna Eyjólfssonar.
Fjallað verður um valda texta Biblíunnar
þar sem guðsmynd manneskjunnar,
ábyrgð og frelsi eru í brennidepli. Textarn-
ir verða skoðaðir m.a. í tengslum við túlk-
un guðfræðinga á dæmisögu Jesú um
miskunnsama Samverjann. Mömmu-
morgunn föstudag kl. 10–12.
Digraneskirkja. Foreldramorgunn kl. 10–
12. Kirkjustarf aldraðra, leikfimi kl.
11.15. Bænastund kl. 12.10. Unglinga-
kór Digraneskirkju kl. 17–19. Alfa 2 kl.
19. Kennari sr. Magnús B. Björnsson.
Unglingastarf KFUM&K kl. 20–21.45.
(Sjá nánar www.digraneskirkja.is)
Fella- og Hólakirkja. Biblíulestur og
helgistund í Gerðubergi kl. 10.30–12.
Starf fyrir 8–10 stúlkur kl. 16.30.
Grafarvogskirkja. Foreldramorgnar kl.
10–12. Fræðandi og skemmtilegar sam-
verustundir, ýmiss konar fyrirlestrar. Allt-
af heitt á könnunni, djús og brauð fyrir
börnin. Kirkjukrakkar fyrir börn 7–9 ára í
Húsaskóla og Grafarvogskirkju kl.
17.30–18.30. Æskulýðsfélag fyrir ung-
linga í 8. bekk í Grafarvogskirkju kl. 20–
22.
Hjallakirkja. Kirkjuprakkarar kl. 16.30.
Kópavogskirkja. Samvera eldri borgara í
dag kl. 14.30–17 í safnaðarheimilinu
Borgum. Kyrrðar- og bænastund í dag kl.
17. Fyrirbænaefnum má koma til sókn-
arprests eða kirkjuvarðar.
Seljakirkja. Alfa-námskeið kl. 19.
Vídalínskirkja. Bæna- og kyrrðarstund í
kirkjunni kl. 22. Gott er að ljúka deginum
og undirbúa nóttina í kyrrð kirkjunnar og
ber þar fram áhyggjur sínar og gleði.
Bænarefni eru skrá í bænabók kirkjunnar
af prestum og djákna. Boðið er upp á
molasopa og djús að lokinni stundinni í
kirkjunni.
Hafnarfjarðarkirkja. Opið hús fyrir ung
börn og foreldra þeirra í Vonarhöfn, safn-
aðarheimili Strandbergs, kl. 10–12. Opið
hús fyrir 8–9 ára börn í safnaðarheimilinu
Strandbergi, Vonarhöfn, frá kl. 17–
18.30.
Víðistaðakirkja. Foreldrastund í dag kl.
13. Kjörið tækifæri fyrir heimavinnandi
foreldra með ung börn að koma saman í
notalegu umhverfi og eiga skemmtilega
samverustund. Barnastarf fyrir 10–12
ára börn í dag kl. 17. Dagskrá í tali og
tónum í kvöld kl. 20. Þorvaldur Halldórs-
son syngur. Kaffisala í safnaðarheimilinu
á eftir. Allir velkomnir.
Fríkirkjan í Hafnarfirði. TTT–starf fyrir
10–12 ára kl. 16.30–18.
Þorlákskirkja. Biblíupælingar í kvöld kl.
20.
Keflavíkurkirkja. Fermingarundirbúning-
ur í Kirkjulundi kl. 16–16.45. MK í Heið-
arskóla og 8. KÓ í Heiðarskóla. Hver er
staða þjóðkirkjunnar? Norræna trúar-
módelið. Hvað getum við gert til að bæta
safnaðarstarfið? Vertu með í að móta
starf kirkjunnar. Kynning og umræður í
minni sal Kirkjulundar kl. 20.30. Umsjón
Ólafur Oddur Jónsson.
Ytri-Njarðvíkurkirkja. Spilakvöld aldr-
aðra í kvöld kl. 20 í umsjá félaga úr Lions-
klúbbi Njarðvíkur, Ástríðar Helgu Sigurð-
ardóttur og sr. Baldurs Rafns
Sigurðssonar.
Landakirkja í Vestmannaeyjum. Kl. 10
mömmumorgunn í safnaðarheimilinu.
Sr. Kristján Björnsson. Kl. 14.30 helgi-
stund á sjúkrahúsinu. Sr. Kristján Björns-
son. 16 æfing hjá Litlum lærisveinum, kl.
17.30 æfing hjá Litlum lærisveinum.
Kórstjóri Guðrún Helga Bjarnadóttir.
Kletturinn. Kl. 19 alfanámskeið. Allir vel-
komnir.
Aðaldeild KFUM. Sameiginlegur fundur
með KFUK í kvöld kl. 20. Féalgar úr
KFUM og KFUK í Keflavík og á Akranesi
koma í heimsókn. Salvör Nordal heim-
spekingur flytur erindi um friðhelgi einka-
lífsins. Upphafsorð: Guðmundur J. Guð-
laugsson. Einsöngur: Árni Gunnarsson.
Hugleiðing: Sr. Guðlaug Helga Ásgeirs-
dóttir. Allir velkomnir.
Safnaðarstarf
KIRKJUSTARF
TEXTAR eftir íslensk ungmenni
birtast á næstunni á mjólkurum-
búðunum. Textarnir eru afrakst-
ur Fernuflugs, ljóða- og örsagna-
samkeppni Mjólkursamsölunnar
sem haldin var meðal grunn-
skólanema í 8., 9. og 10. bekk sl.
vetur. Samkeppnin var haldin í
samstarfi við Íslenska málstöð og
Félag móðurmálskennara í tilefni
af Evrópsku tungumálaári.
Sextíu og fjórir textar voru
valdir til birtingar úr þeim tæp-
lega 1.200 sem bárust og verða
þeir í umferð í um það bil tvö ár.
Á þessu tímabili verður textun-
um dreift jafnt á fernur í nokkr-
um lotum, ýmist á eins lítra eða
eins og hálfs lítra umbúðir.
Fyrstu textarnir birtast nú í lok
október.
Síðastliðin ár hefur Mjólkur-
samsalan birt texta á mjólkur-
umbúðum undir kjörorðinu Ís-
lenska er okkar mál, segir í
fréttatilkynningu.
Textar ungmenna
á mjólkurfernum
ÍSLANDSDEILD Amnesty Int-
ernational hefur hafið sölu á
jólakorti ársins 2002. Í ár er
kortið með myndinni „Á köldum
klaka“ eftir listakonuna Kol-
brúnu Sigurðardóttur. Sala kort-
anna er ein helsta fjáröflunarleið
deildarinnar. Kortin eru seld á
skrifstofu deildarinnar í Hafn-
arstæti 15, Reykjavík, og þar er
einnig tekið á móti pöntunum
eða á netfangi, amnesty@amn-
esty.is.
Þegar nær dregur jólum verð-
ur einnig hægt að fá kortin í
bókaverslunum, segir í frétta-
tilkynningu.
Jólakort
Amnesty
JÓLAKORT Svalnanna er komið út.
Kortin eru hönnuð af Ernu Guð-
marsdóttur listakonu og fyrrum
flugfreyju og heitir myndin Jólaepli.
Allur ágóði af sölu kortanna rennur
til líknarmála.
Fimm kort eru í pakka og kostar
hann 400 kr.
Kortin eru seld á eftirtöldum stöð-
um: Gull- og silfursmiðjunni í Mjódd,
Hjá Hrafnhildi, Hótel Loftleiðum,
Jóni Indíafara, Kello í Hamraborg,
Libiu snytivöruverslun í Mjódd, Líf-
stykkjabúðinni, Tess, Villeroy og
Boch, MKM búðinni, Soldis og
Tony&Guy.
Jólakort
Svalnanna