Morgunblaðið - 24.10.2002, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 FIMMTUDAGUR 24. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Þú getur bara hallað þér aftur á þitt græna, góði. Ég er búinn að fá löglegan frest í það
minnsta til 2006.
Spegillinn gegn átröskunum
Engin úrræði
eða meðferð
ÁDÖGUNUM vorustofnuð samtökinSpegillinn þar sem
fórnarlömb átröskunar
hvers konar og aðstand-
endur þeirra tóku sig til og
fylktu liði og ætla að láta
gott af sér leiða um kom-
andi ár. Kolbrún Marels-
dóttir, þroskaþjálfi í Sand-
gerði, er í hópi
aðstandenda, en hún á 15
ára dóttur sem er á bata-
vegi eftir að hafa veikst al-
varlega af anorexíu. Hún
er í 14 manna stjórn Speg-
ilsins og svaraði á dögun-
um nokkrum spurningum
Morgunblaðsins.
Kolbrún ræddi fyrst á
almennum nótum um til-
gang samtakanna og sagði
m.a.: „Samtökin heita
Spegillinn og ná til allra sem eiga
við átraskanir að glíma og að-
standenda þeirra. Þetta er miklu
stærri hópur en sem nemur þeim
sem eru með anorexíu og búlemíu.
Við getum sagt að öll átröskun
sem hefur alvarleg áhrif á venju-
legt líferni fólks heyri undir sam-
tökin okkar. Við ætlum síðan að
vinna á ýmsum sviðum, stuðla
m.a. að forvörnum, bættri að-
hlynningu og fræðslu svo ég nefni
eitthvað.“
Hvað bar til að þið fóruð af
stað?
„Sjálf á ég 15 ára dóttur sem
var orðin og er enn alvarlega veik
af anorexíu. Hún léttist um 30 kg
á 11 mánuðum og kom okkur ger-
samlega í opna skjöldu. Hún er nú
á batavegi, en uppúr þessari lífs-
reynslu settumst við niður fimm
saman, einn sálfræðingur, ein
óvirk anorexía, ein virk anorexía
og tvær mömmur. Við fórum yfir
þessi mál með það markmið að
stofna samtök. Var hugmyndin að
komast síðan með hópinn í Um-
hyggju, sem eru regnhlífarsamtök
fyrir hópa sem hafa með ýmiss
konar langveik börn að gera. Ég
og dóttir mín fórum síðan í Ísland
í dag á dögunum og eftir það hafði
samband við mig Ægir Örn Sig-
urgeirsson, en fyrrverandi maki
hans, Gerða Sandholt, lést af völd-
um anorexíu sl. vor. Þá vildi svo til
að hópur fólks, ættingjar og að-
standendur Gerðu, var einnig að
undirbúa stofnun samtaka og úr
varð að við runnum saman og
héldum síðan stofnfund sl.
fimmtudag.“
Og hvernig gekk?
„Þetta hefur greinilega vakið
mikla athygli og augljóst að mál-
efnið höfðar til margra, því það
voru alls 130 manns á stofnfund-
inum og við hefðum hæglega get-
að haldið áfram að fara yfir mál-
efni okkar alla nóttina, slík var
stemmningin.“
Það hefur sum sé ekki verið
vanþörf á svona samtökum?
„Nei, það er vægt til orða tekið.
Fyrir utan alla þá sem eru með át-
raskanir og vita af því og viður-
kenna það, eru mjög margir úti í
þjóðfélaginu sem
ganga um með mikil
vandamál og viður-
kenna það ekki. Hvort
sem það er anorexía
eða ofát, eru úrræðin
ekki mikil og erfitt að finna þau.
Kerfið er okkur ekki hagstætt. Ef
barn greinist með krabbamein,
bíður þess þjónusta og meðferð,
en ekkert slíkt er til greinist barn
eða unglingur með átröskun, sem
getur þó í verri tilvikunum verið
gríðarlegt vandamál eins og við
þekkjum. Tryggingarfyrirtækin
eru á sama plani, átraskanir eru
ekki nefndar í sjúkra- og líftrygg-
ingum. Barnageðdeildin sinnir
þessu eftir bestu getu, en það er
meira af vilja en mætti. Það er
einvörðungu vegna áhuga starfs-
fólks þeirrar deildar, en vegna að-
stæðna eru þessi málefni bara
hliðarpakki, deildin fer í sumarfrí
og þá er ekkert gert og ef mikið
hleðst upp af öðru er okkar mál-
efnum ýtt til hliðar. Svona getur
þetta ekki gengið og augljóst að
það vantar sárlega fræðslu og for-
varnarstarf.“
Og þar ætlið þið að bæta úr?
„Já, það er ætlunin. Verkefnin
sem bíða okkar eru margþætt.
Margir af skjólstæðingum okkar
eru svo veikir að þeir vilja ekki
hjálp. Slíku fólki þarf að koma
undir læknishendur. Jafnframt
þarf að benda fólki á valkosti og
úrræði sem kunna að vera fyrir
hendi. Það þarf að aðstoða fólk
þegar það grunar að ekki sé allt
með felldu. Þegar barn léttist
hratt á stuttum tíma er hætta á
ferðum. Þetta er heilt helvíti að
lenda í, bæði fyrir sjúklinga og að-
standendur. Í tilviki anorexíu
byrjar sjúklingurinn fyrst að
grennast, en síðan svelta heili og
líffæri og þá byrjar vitlaus hugs-
un. Orsökin er svelti og lausnin er
að borða.“
Hafið þið fengið góða bak-
hjarla?
„Tal hefur stutt okkur myndar-
lega og brátt opnum við heima-
síðu, www.spegillinn.is.
Geðrækt hefur einnig
reynst okkur velviljuð
og boðið okkur aðstöðu
í húsnæði sínu á Tún-
götunni.“
Hvað viltu sjá gerast á næst-
unni?
„Ég vil sjá samtökin okkar vaxa
og dafna og að markmið okkar ná-
ist, að létta á aðstandendum og
finna lausnir. Ég vil einnig sjá
stjórnvöld taka við sér. Þau hafa
ekki komið að þessum málaflokki
þótt hann hafi alltaf verið til stað-
ar.“ Loks er hér sími Spegilsins,
661 0400
Kolbrún Marelsdóttir
 Kolbrún Marelsdóttir er fædd
21. júní 1962 í Sandgerði. Kol-
brún er þroskaþjálfi og var for-
stöðumaður Skammtímavistunar
fyrir börn í tíu ár, auk þess sem
hún starfaði um tíma sem tóm-
stunda- og æskulýðsfulltrúi á Eg-
ilsstöðum og var sérkennari við
grunnskólann í Sandgerði. Í
seinni tíð er hún deildarstjóri
starfsdeildar Fjölbrautaskólans í
Keflavík. Hún er gift Ragnari
Kristjánssyni vélfræðingi og
eiga þau fjögur börn, Kristján
Þór 20 ára, Maríu Rán 15 ára,
Marel 12 ára og Magnþór Breka
þriggja ára.
Vil sjá stjórn-
völd taka
við sér