Morgunblaðið - 24.10.2002, Blaðsíða 44

44 FIMMTUDAGUR 24. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ






 
 

    

 
   
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
UNDIRRITAÐUR er kominn aðeins
á áttræðis aldur og vaknar stundum
tímanlega að morgni. Þá eru stund-
um skoðaðar fréttarásir BBC, CNN
og Sky. Ef ekkert er þar sem vekur
áhuga skipti ég oft á Vilhelm G. á
Gufunni eða „Í bítið“ á Stöð 2 meðan
ég les Moggann. Svo var þriðjudag-
inn 15. okt. síðastliðinn.
Þar var þá auglýst viðtal við Jó-
hannes í Bónus. En viðtal getur
svona nokkuð varla kallast. Það var
helst á stjórnendum þáttarins að
heyra að þeir teldu sig vera að ljóstra
upp um eitthvað glæpsamlegt í versl-
unarháttum fyrirtækisins. Sönnun-
argögnin voru tölur um prósentu-
álagningu sem hægt er að prenta í
hvaða tölvu sem er. Og gögnin voru
sögð komin frá ónafngreindum
starfsmanni Baugs.
Hver var svo glæpurinn? Jú, upp-
ljóstrarinn hafði upplýst að smásölu-
álagning á tómatsósu í flösku hefði
verið 44% fyrir um það bil ári – að
mig minnir – þegar Bónus-menn
segja meðalálagningu 15–20%. Þetta
gátu reiknihöfuð stjórnendanna ekki
skilið og atgangurinn í þeim var slík-
ur að Jóhannes komst ekki að. Og ef
hann reyndi að koma að andsvari
meðan stjórnendur drógu andann
gripu þeir strax fram í.
Ég man vart eftir öðrum eins yf-
irgangi og ókurteisi í garð viðmæl-
anda í ljósvakamiðlum. Svona nokkuð
eykur ekki vinsældir Stöðvar 2.
Þegar Bónus opnaði fyrir 13–14 ár-
um voru Hagkaup og Mikligarður
stærstu matvöruverslanirnar. Ýmsar
keðjur fóru á hausinn um þetta leyti.
Þá var Bónus oft 30–40% ódýrari og
maður var hissa á að mjólkurvörur
voru líka talsvert ódýrari þar og velti
því fyrir sér hvernig þetta gæti geng-
ið og margir spáðu Bónusi stuttri
ævi. En staðgreiðsla vöru, takmark-
aður fjöldi vörutegunda, stuttur opn-
unartími, gjörnýting húsnæðis og
mikil velta vegna hagstæðs verðs
gerði þessa spádóma að engu. Og
maður sá lækkun vöruverðs í stóru
verslununum.
Á þessum tíma hef ég talað við
marga sem telja að þeir feðgar Jó-
hannes og Jón Ásgeir hafi með verð-
lagi í Bónus aukið kaupmátt lágra
launa meira en nokkurntíma hefði
verið hægt að þakka baráttu nokkurs
verkalýðsforingja.
Ég held að verð á grænmeti og
ávöxtum sé nú í sögulegu lágmarki.
Sumt er undir 100 kr. kg og paprikur
eru innan við 200 kr. kg í Bónus.
Þetta er að nálgast verð á útimörk-
uðum á Spáni sem í fyrra var algengt
60–150 kr. kg.
Þeir sem vilja versla í stórum
verslunum með miklum fjölda vöru-
tegunda og löngum opnunartíma og
mikilli þjónustu verða að sjálfsögðu
að greiða hærra verð. Við hin sem
viljum eða verðum að spara verslum í
lágvöruverðs-búðunum þar sem
lægsta verðið er ávallt í Bónus sam-
kvæmt öllum könnunum sem ég hefi
séð.
ÞRÖSTUR SIGTRYGGSSON,
Frostafold 2, Reykjavík.
Álagning í Bónusi
Frá Þresti Sigtryggssyni:
ÞAÐ ER margt sem hefur yfir landið
okkar dunið frá því að frumherjarnir
sóttu austan um hyldýpis haf, til að
leita þess frelsis sem ekki var lengur á
lausu í Noregi. Menn flýðu fyrri ætt-
jörð sína undan því konungsvaldi sem
vildi sitja yfir hvers manns hlut. En
svo kom að því að þetta konungsvald
lagði kalda krumlu sína yfir nóttlausa
voraldar veröld svo víðsýnið skein þar
ekki lengur. Fyrir þrauthugsuðum
klækjabrögðum konungs, og kirkju-
valds sem þjónaði undir hann, létu
helstu höfðingjar þjóðveldisins undan
og gerðust málaliðar útlends valds.
Jón Loftsson var látinn og eftirmenn
hans meðal íslenskra höfðingja voru
ekki af hans stærðargráðu. Það voru
aðeins eftir menn sem vildu heyra
konungs fyrirmæli og erkibiskups
boðskap og hlýða í einu og öllu. Ís-
lenska þjóðveldið var því ofurselt þá-
verandi Haraldi hárfagra af innlendu
höfðingjavaldi. Hið frjálsa eyland var
með því gert að nýlendu og þýlendu
og þar við sat. Það hafði þótt ósann-
legt af prelátum og hirðmönnum ytra,
að Íslendingar þjónuðu ekki undir
konung eins og aðrar þjóðir og þá eins
og nú voru ýmsir til sem vildu taka við
erlendu helsi. Hver treystir sér til að
mæla allar þær Íslands hörmungar
sem af hruni þjóðveldisins leiddu?
Framundan voru myrkar aldir þar
sem konungsvaldið og kirkjuvaldið
lögðust á eitt með að sjúga allan þrótt
úr þjóðinni. Það lá við að það tækist
að drepa úr henni alla mannrænu, en
hún þraukaði samt og náði því að lok-
um að endurheimta fullveldi sitt, en
það tók 656 ára baráttu. Enn þurftum
við að bíða í 26 ár þangað til við gátum
að fullu losað okkur við þá leiðu fylgju
ófrelsisaldanna sem kóngurinn var.
Þegar við náðum því marki 1944 var
kátt í næstum hverjum bæ á Íslandi,
en að sama skapi lítið um gleði í höll-
inni ytra. Næstu áratugi vissi meg-
inhluti þjóðarinnar vel hvað það var
þýðingarmikið að halda sem fastast í
hið endurheimta frelsi.
En nú er hinsvegar farið að syrta í
álinn og sjálfstæðið í hættu ef málalið-
ar erlends valds fá sínu framgengt.
Þjóðin verður því að halda vöku sinni
því það er skylda hennar við áa sína
jafnt sem afkomendur að varðveita
áfram fjöregg frelsis og manndáða.
Hún hefur gengið í gegnum konungs
og kirkjuvalds þrælkun, svartadauða
og verslunareinokun, stórubólu og
Móðuharðindi, hafísár og hungurs-
neyðir, Lurkavetur og landflótta, og
hún lifir enn.
Hún mun einnig komast í gegnum
yfirstandandi plágur, hið siðlausa
kvótakerfi og þá svikamyllu sem þar
er í gangi gegn eðlilegum, arfgengum
íslenskum mannréttindum og aðför
fimmtu herdeildarmanna að íslensku
sjálfstæði.
Það stríðir að fullu og öllu leyti
gegn íslenskum anda að ganga á mála
hjá erlendum kóngum. Þeir sem það
gera hafa með öllu afsalað sér frum-
burðarrétti sinnar þjóðlegu vitundar
og eru því orðnir siðvilltir einstakling-
ar á eyðimörk andlegs umkomuleysis.
Seljum ekki íslenska þjóðarsál,
vörumst lygaáróðurinn frá Brussel.
Köllum ekki ófrelsið yfir okkur aft-
ur og höldum sjálfstæði okkar og sér-
stöðu til frambúðar.
RÚNAR KRISTJÁNSSON
Bogabraut 21, Skagaströnd.
Plágur Íslands
Frá Rúnari Kristjánssyni: