Morgunblaðið - 23.01.2003, Blaðsíða 2
KÖNNUN Á LSH
70% starfsmanna Landspítala –
háskólasjúkrahúss telja starfsmenn
of fáa á sinni deild og 60% telja, að
illa hafi verið staðið að sameiningu
sjúkrahúsanna. Kemur þetta meðal
annars fram í skýrslu landlæknis um
stöðu LSH.
30 ár frá Eyjagosi
Í nótt er leið voru 30 ár liðin frá
upphafi eldgossins í Vestmanna-
eyjum. Mun sá atburður líða þeim
seint úr minni er hann upplifðu. Er
hans nú minnst með ýmsu móti.
Samningur ÍE og IBM
Bandaríska tölvufyrirtækið IBM
og Íslensk erfðagreining, ÍE, hafa
samið um markaðssetningu tækni-
búnaðar, sem byggist á hugbún-
aðarkerfi ÍE og auðveldar notkun
erfðafræði við lyfjaþróun.
Áhyggjur af peningamálum
Samtök atvinnulífsins hafa vax-
andi áhyggjur af þróun peninga-
mála, gengis og raunstýrivaxta. Er
gengi krónunnar orðið það hátt, að
það er farið að þrengja verulega að
samkeppnisstöðu atvinnulífsins. Því
þurfi að lækka stýrivexti.
Y f i r l i t
KAFARAR og björgunarsveitar-
menn leituðu fram undir myrkur að
Guðmundi Sigurðssyni, 55 ára sjó-
manni sem skilaði sér ekki til skips
eftir bæjarferð á Seyðisfirði aðfara-
nótt þriðjudags. Leitin bar ekki ár-
angur.
Ekki hefur sést til Guðmundar frá
aðfaranótt þriðjudags þegar hann
sást á göngu í miðbæ Seyðisfjarðar.
Kom hann ekki til skips eftir það en
hann er skipverji á loðnuskipinu
Jónu Eðvalds SF-20 sem gert er út
frá Hornafirði. Leit hófst í birtingu á
þriðjudag og var leitað fram undir
miðnætti. Leit hófst aftur í birtingu í
gærmorgun. Kafarar frá Landhelg-
isgæslunni og Slysavarnafélaginu
Landsbjörg leituðu í höfninni og ná-
grenni, björgunarsveitarmenn frá
Austurlandi gengu fjörur beggja
vegna fjarðarins og bátar fóru um
fjörðinn auk þess sem notast var við
leitarhunda. Samkvæmt upplýsing-
um frá Landhelgisgæslunni eru að-
stæður til leitar í höfninni ekki góð-
ar, dýpi er mikið og skyggni slæmt.
Leit verður haldið áfram í dag.
Leit haldið
áfram í dag
FRÉTTIR
2 FIMMTUDAGUR 23. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Verð á mann frá 19.800* kr.
þegar bókað er á www.icelandair.is
www.icelandair.is
Netsmellur - alltaf ódýrast á Netinu
Flugsæti á broslegu verði
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
IC
E
19
89
0
01
/2
00
3
*Innifalið: Flug og flugvallarskattar
Í dag
Sigmund 8 Viðhorf 34
Erlent 16/20 Minningar 38/41
Höfuðborgin 21 Skák 45
Akureyri 21 Bréf 44
Suðurnes 23 Kirkjustarf 49
Landið 23 Dagbók 46/47
Neytendur 28 Fólk 52/57
Listir 29/34 Bíó 54/57
Menntun 29 Ljósvakamiðlar 58
Forystugrein 30 Veður 59
* * *
Kynningar – Blaðinu í dag fylgir kynn-
ingarblað um Íslensku tónlistarverð-
launin og Dagskrárblaðið.
LÖGREGLAN á Blönduósi lagði
hald á tíu skotvopn, um 330
kannabisplöntur og margvíslegan
búnað til ræktunar þegar lög-
reglumenn gerðu húsleit á tveimur
stöðum í umdæminu í fyrradag.
Tveir menn voru handteknir og
hefur lögregla krafist að þeir verði
úrskurðaðir í gæsluvarðhald.
Að sögn Kristjáns Þorbjörns-
sonar, yfirlögregluþjóns á Blöndu-
ósi, bárust lögreglu upplýsingar
sem leiddu til þess að grunur vakn-
aði um að verið væri að rækta
kannabisplöntur á tveimur bæjum í
umdæminu, í sitthvorri sveitinni.
Eftir hádegi á þriðjudag var sam-
tímis gerð húsleit á báðum stöð-
unum og handtók lögregla tvo
menn. Á öðrum staðnum voru um
160 plöntur í ræktun, nokkurt
magn af kannabisefni sem var í
vinnslu, þrjú skotvopn og skotfæri.
Á hinum staðnum voru um 170
kannabisplöntur, nokkur kíló af
kannabisefni á ýmsum vinnslu-
stigum, sjö skotvopn og talsvert af
skotfærum. Aðspurður segir Krist-
ján að ein skammbyssa hafi fundist
við húsleitirnar, haglabyssur og
rifflar. Mennirnir sem voru hand-
teknir eru báðir á fertugsaldri.
Hvorugur er með lögheimili í um-
dæmi Blönduóslögreglunnar og eru
taldir tiltölulega nýfluttir á svæðið.
Krafa lögreglunnar um gæslu-
varðhald verður tekin fyrir í Hér-
aðsdómi Norðurlands vestra í dag.
Hluti af kannabisplöntunum sem lögreglan á Blönduósi lagði hald á.
Lagt hald á tíu
skotvopn og um 330
kannabisplöntur
HÉRAÐSDÓMUR Norðurlands
eystra hefur dæmt báteiganda í 450
þúsund króna sekt fyrir fiskveiðibrot
sem framin voru í ágúst síðastliðn-
um. Ákærði bar ábyrgð á því að
1.100 kg óslægður þorskafli sem
veiddur var á báti hans, var ranglega
gefinn upp á hafnarvog, sem afli ann-
ars báts í því skyni að komast hjá því
að aflinn yrði réttilega skráður í
Lóðs, aflaskráningarkerfi Fiski-
stofu, sem afli rétta bátsins og dræg-
ist þar með frá krókaaflamarki hans.
Ákærði játaði skýlaust sakargiftir og
var játning hans í samræmi við rann-
sóknargögn lögreglunnar.
Ólafur Ólafsson héraðsdómari
kvað upp dóminn.
450 þúsund
kr. sekt fyrir
fiskveiðibrot
LÖGREGLAN á suðvesturhorninu
beinir nú kröftum sínum sér-
staklega að því að kanna ljósabún-
að bifreiða og hvort ökumenn hafi
nægilega gott útsýni úr bifreiðum.
Frá því á mánudag hafa tugir, ef
ekki hundruð, bifreiða verið stöðv-
aðar og kannað hvort ljósin séu í
lagi, rúðurnar hreinar og rúðu-
þurrkurnar virki. Þorgrímur Guð-
mundsson, aðalvarðstjóri umferð-
ardeildar lögreglunnar í Reykjavík,
segir mikið um að bílar séu ljóslitlir
í umferðinni sem sé sérlega slæmt á
þessum árstíma. Þá sé ástæða til að
minna ökumenn á að halda fram-
rúðum bílanna hreinum til að út-
sýni ökumanns skerðist ekki. Að-
spurður segir hann að lögregla
sekti ekki ökumenn fyrir að þrífa
ekki rúðurnar en stöðvi þá og
hleypi ekki aftur af stað fyrr en eft-
ir hreinsun. Lögreglan í Reykjavík,
Kópavogi, Hafnarfirði, Keflavík og
Selfossi standa að þessu átaki.
Morgunblaðið/Þorkell
Þurfa bæði að
sjást og sjá út
VALGERÐUR Sverrisdóttir iðnað-
arráðherra hefur lagt fram laga-
frumvarp á Alþingi um að veitt
verði heimild til að gera, fyrir hönd
ríkisstjórnarinnar, samninga við Al-
coa og tengd félög um að reisa og
reka 322 þúsund tonna álverk-
smiðju og önnur mannvirki í Reyð-
arfirði. Fyrsta umræða um frum-
varpið á að fara fram í næstu viku í
sölum Alþingis.
Meðal þess sem kemur fram í
frumvarpinu er að fasteignaskattur
af mannvirkjunum muni skila sveit-
arfélaginu Fjarðabyggð um 200
milljónum króna á ári. Eru þá
ótaldar tekjur af útsvarsgreiðslum
starfsmanna álversins, sem koma
til með að búa flestir í Fjarðabyggð.
Skattlagt eftir
íslenskum lögum
Í greinargerð með frumvarpinu
kemur fram að þar sé í fyrsta lagi
veitt heimild til að semja við
Fjarðaál sf., sem Alcoa hefur stofn-
að, um að reisa og reka álverið.
Kveðið er á um að félagið og eig-
endur þess starfi samkvæmt
ákvæðum íslenskra laga.
Í öðru lagi er kveðið á um heim-
ildir ríkisstjórnarinnar til að
tryggja efndir af hálfu Fjarða-
byggðar og hafnarsjóðs Fjarða-
byggðar. Í þriðja lagi er kveðið á
um skattlagningu vegna reksturs
álverksmiðjunnar en hún verður í
meginatriðum í samræmi við ís-
lensk skattalög en með nokkrum
sérákvæðum. Meðal þeirra ákvæða
er að álverið og eigendur þess
verða undanþegnir eignarskatti,
iðnaðarmálagjaldi, gatnagerðar-
gjaldi og byggingarleyfisgjaldi.
Einnig verður Alcoa undanþegið
ákvæðum laga um öryggi raforku-
mannvirkja, neysluveitna og raf-
fanga.
Í fjórða lagi er kveðið á um lög-
sögu íslenskra dómstóla og stöðu
gerðardóms auk þess sem íslensk
lög ráða um túlkun og skýringu
samninga.
Útblástur
ekki skattlagður
Í fjárfestingarsamningi er heim-
ilt að kveða á um að skattar eða
gjöld verði ekki lögð á raforkunotk-
un Alcoa og útblástur lofttegunda
eða aðra losun úrgangsefna, nema
slíkir skattar og gjöld séu lögð með
almennum hætti á öll önnur fyrir-
tæki í landinu.
Frumvarp iðnaðarráðherra um álver Alcoa í Reyðarfirði lagt fram á Alþingi
200 milljóna fasteignaskattar
VEGNA fyrirhugaðs álvers Alcoa
í Reyðarfirði þarf Fjarðabyggð að
ráðast í framkvæmdir fyrir um
einn milljarð króna á næstu fjór-
um árum.
Guðmundur Bjarnason, bæj-
arstjóri í Fjarðabyggð, segir að
mestur kostnaður verði vegna
skólamannvirkja og gatnakerfis.
Byggja þurfi nýjan grunnskóla
fyrir 300–400 milljónir króna og
allt að 200 milljónir þurfi til að
ljúka við þau mannvirki sem þeg-
ar er byrjað á.
Eins og fram kemur í frumvarpi
iðnaðarráðherra, sem lagt var
fram á Alþingi í gær vegna ál-
versins, mun Fjarðabyggð fá um
200 milljónir króna í fasteigna-
skatt á ári. Til samanburðar má
geta þess að sveitarfélagið fær nú
árlega um 130 milljónir kr. í
tekjur af fasteignaskatti.
Engu er vikið að væntanlegum
útsvarstekjum í frumvarpi ráð-
herra eða fylgiskjölum þess, en að
sögn Guðmundar má áætla gróf-
lega að útsvarstekjurnar geti
numið 200 milljónum króna. Þær
muni þó ekki renna allar til
Fjarðabyggðar heldur til fleiri
sveitarfélaga á Austurlandi. Er
miðað við að starfsmenn álversins
verði 450 og með um 4 milljónir í
árslaun að meðaltali. Ekki eru tal-
in með afleidd störf, sem geta
orðið um 300 vegna álversins.
Nýjar skuldir
í byrjun
„Við þurfum að skuldsetja okk-
ur gríðarlega á næstu fjórum ár-
um og mun því ekki veita af ein-
hverjum tekjum þegar álverið
tekur til starfa. Við ætlum þó ekki
að hefjast handa fyrr en það er al-
gerlega búið að geirnegla álverið
niður hér,“ segir Guðmundur.
Milljarður í fram-
kvæmdir á næstu árum
♦ ♦ ♦
Kosið í Hollandi
Flokkur kristilegra demókrata
vann góðan sigur í þingkosning-
unum í Hollandi í gær en mest var
þó fylgisaukning Verkamanna-
flokksins.
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS FIMMTUDAGUR 23. JANÚAR 2003 Á netinu mbl.is/vidskipti BLAÐ B
VIÐSKIPTABLAÐ MORGUNBLAÐSINS
S É R B L A Ð Á F I M M T U D Ö G U M U M V I Ð S K I P T I , S J Á V A R Ú T V E G & A T H A F N A L Í F
SÍMAR EFTIRLIT SKIP
Síminn hefur tekið í
notkun MMS-þjónustu,
sem gerir mögulegt að
senda myndir og hljóð
milli farsíma.
Viðtal við Pál Gunnar
Pálsson, forstjóra Fjár-
málaeftirlitsins, um
störf stofnunarinnar.
Ráðgarður Skiparáðgjöf
ehf. er um þessar
mundir að hanna frysti-
togara fyrir portúgalska
útgerð.
MMS/4 UPPBYGGINGU/6 HÖNNUN/12
PHILIP Green, Deutsche Bank,
stjórnendur Arcadia og fleiri geta stað-
fest að húsleit ríkislögreglustjóra hjá
Baugi á síðasta ári varð til þess að upp
úr samstarfi Baugs og Philip Green um
kaup á verslunarkeðjunni Arcadia slitn-
aði, að sögn Jóns Ásgeirs Jóhannessonar,
forstjóra Baugs. Philip Green keypti
verslunarkeðjuna sjálfur án þátttöku
Baugs.
Ekki liggur fyrir niðurstaða í rannsókn
ríkislögreglustjóra en starfsmenn efna-
hagsbrotadeildar gerðu húsleit hjá Baugi
og höfuðstöðvum verslunarkeðjunnar
SMS í Færeyjum, sem Baugur Group er
helmingshluthafi í. Húsleitin var gerð í
kjölfar kæru Jóns Geralds Sullenberg-
ers, eiganda Nordica-heildsölunnar í
Bandaríkjunum, á hendur forsvarsmönn-
um Baugs.
Fréttablaðið greindi frá því í gær að
Jón Ásgeir teldi að Baugur hefði orðið af
31 milljarði króna vegna þessa. Fyrir
liggi að hægt hefði verið að greiða upp
þann hluta Arcadia sem Baugi var ætl-
aður, sem var um helmingurinn, á örfá-
um mánuðum. Í grein blaðsins er vitnað í
grein í Financial Times frá því fyrir síð-
ustu helgi þar sem greint var frá því að
Green hefði nú þegar geitt niður tæpa 45
milljarða íslenskra króna af láni upp á
102 milljarða sem hann tók vegna kaup-
anna í lok ágúst í fyrra.
Jón Ásgeir segir að það sé hluthafa
Baugs að ákveða hvort þeir sæki rétt
sinn í þessu máli. Þeir hafi orðið fyrir
stórkostlegu tjóni. Hann segir að rík-
islögreglustjóri hafi farið inn á skrif-
stofur Baugs í leit að gögnum vegna
meints fjárdráttar stjórnenda félagsins
frá hluthöfunum. Milljarða hagsmunir
hafi hins vegar verið eyðilagðir með þeim
aðgerðum. Meint fórnarlömb, þ.e. hlut-
hafarnir í Baugi, hafi því orðið að algjör-
um fórnarlömbum.
V I Ð S K I P T I
Hluthafar
Baugs ráða
ferðinni
Jón Ásgeir Jóhannesson, for-
stjóri Baugs, segir að félagið
hafi orðið af 31 milljarði króna
vegna húsleitar ríkislög-
reglustjóra
ÁFRÝJUNARNEFND sam-
keppnismála hefur staðfest
ákvörðun samkeppnisráðs um að
ekki sé tilefni til aðgerða vegna
viðskiptahátta Sementsverk-
smiðjunnar hf. á Akranesi.
Fyrirtækið Aalborg Portland
Ísland hf. sendi kæru til Sam-
keppnisstofnunar fyrir tæpu ári
þar sem það vildi að kannað yrði
hvort Sementsverksmiðjan (SV)
hefði brotið gegn góðum við-
skiptaháttum í skilningi sam-
keppnislaga. Samkeppnisráð
komst að þeirri niðurstöðu í
október sl. að þrátt fyrir mikla
markaðshlutdeild á íslenskum
sementsmarkaði þá væri háð
miklum vafa að hægt væri að
meta Sementsverksmiðjuna sem
markaðsráðandi. Því var ekki tal-
in ástæða til að aðhafast frekar í
málinu. Aalborg Portland Ísland
hf., sem flytur inn sement til
landsins, kærði þessa ákvörðun
til áfrýjunarnefndar samkeppn-
ismála, sem nú hefur skilað sín-
um úrskurði.
Í niðurstöðum áfrýjunarnefnd-
ar segir m.a.: „Markaðshlutdeild
SV er með þeim hætti að jafn-
gilda myndi markaðsráðandi
stöðu við flestar aðstæður eftir
hefðbundnum viðmiðunum. Hins
vegar fer ekki á milli mála að að-
staðan á sementsmarkaði hér á
landi er sérstök eins og nú er
háttað, ekki síst með hliðsjón af
því að kaupendur eru örfáir að
því er varðar stærsta hluta vör-
unnar. Hefur þetta óhjákvæmi-
lega mikil áhrif á mat þess, hvort
um markaðsráðandi stöðu sé að
ræða eða ekki.“
Samkeppnisyfirvöld
snúast í hringi
Bjarni Óskar Halldórsson, fram-
kvæmdastjóri Aalborg Portland
á Íslandi, er ósáttur við niður-
stöðu áfrýjunarnefndar. „Þetta
er skondin niðurstaða í ljósi þess
að SV var með um 80% markaðs-
hlutdeild á þeim tíma sem um er
rætt. Benda má á að í maí á síð-
asta ári komst Samkeppnisráð að
þeirri niðurstöðu að SV væri í
markaðsráðandi stöðu, þegar
kæra SV á hendur okkur var tek-
in fyrir. Þannig hafa samkeppn-
isyfirvöld farið í hringi, eru í
raun búin að snúa við mati sínu á
nokkrum mánuðum án þess að
nokkuð markvert hafi gerst á
tímabilinu. Í skjóli þess að um
ríkisfyrirtæki er að ræða þá virð-
ist það vera vilji iðnaðar- og við-
skiptaráðherra, sem fer með
málefni SV auk m.a. samkeppnis-
mála, að beina þarna inn hundr-
uðum milljóna af almannafé til að
niðurgreiða sement. Fram hefur
komið að verksmiðjan var rekin
með u.þ.b 230 milljóna króna tapi
árið 2001 og upplýst hefur verið
að mikill taprekstur hafi verið á
árinu 2002,“ segir Bjarni.
Engin ákvörðun
um framhaldið
SV keypti ráðandi hlut í Ein-
ingaverksmiðjunni, sem var einn
af viðskiptavinum Aalborg, á
haustmánuðum. Með því segir
Bjarni að SV hafi fært viðskipti
við fyrirtækið yfir til sín. „Það
skýtur skökku við ef aðilar sem
eru að berjast á sementsmark-
aðnum geta keypt þessa örfáu
kaupendur sem eru forsenda
þess að staða þeirra sjálfra telst
ekki markaðsráðandi,“ segir
Bjarni og bendir einnig á að ríkið
hafi samþykkt að kaupa lóð af
sjálfu sér, lóð SV við Sævarhöfða
fyrir líklega hundruð milljónir
króna sbr. afgreiðsla fjárlaga
vegna ársins 2003.
Bjarni segir stjórn Aalborg
ekki hafa tekið neina ákvörðun
um hvert framhaldið verði. Hann
segir að næsta skref myndi vera
að fara með málið fyrir dómstóla.
„Það er til skoðunar hvað við
gerum. Við erum orðin leið á
þessum málaferlum en verðum
að skoða hvað rétt er að gera í
framhaldi af þessum síðasta úr-
skurði.Hann er staðfesting á því
að ríkisvaldið virðist komast upp
með að halda þessum niður-
greiðslum áfram,“ segir Bjarni.
Sérstakar aðstæður á
sementsmarkaði hér
Ekki tilefni til aðgerða vegna viðskiptahátta Sementsverksmiðjunnar á Akranesi
Morgunblaðið/Þorkell
Miðopna: Uppbyggingu eftirlitsins lýkur aldrei