Morgunblaðið - 23.02.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 SUNNUDAGUR 23. FEBRÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Ég er nú eins og fleiri, góði, ég ræð nú alveg hverjum ég býð heim.
Blóðbankanum vex fiskur um hrygg
15.000 einingar
á ári hverju
BLÓÐBANKINNhefur náð góðumáföngum í vexti
sínum og endurnýjun hin
seinni misseri. Á síðasta
ári var blóðbanki á hjólum
tekinn í notkun og fyrir
fáum dögum var síðan nýju
boðunarkerfi blóðgjafa
hleypt af stokkunum.
Sveinn Guðmundsson er
yfirlæknir Blóðbankans.
– Segðu okkur fyrst frá
þessu nýja boðunarkerf …
„Jú, það var á föstudag-
inn síðastliðinn að við tók-
um þetta kerfi í gagnið.
Það er hannað af fyrirtæk-
inu Framtíðartækni og
gerir okkur kleift að kalla
til og koma boðum til blóð-
gjafa í gegnum farsíma
með SMS, GPRS og tölvu-
pósti. Einnig hefur verið
settur upp búnaður sem
gerir blóðgjöfum kleift að melda
sig, skrá sig og tjá sig við okkur
beint inn á heimasíðuna
www.blodbankinn.is. Það er í
sjálfu sér engin nýbreytni fólgin í
því að geta sent boð út og suður til
fjölda manna, en nýbreytnin fyrir
okkur er fólgin í því að boðunar-
kerfið býður upp á heilt ferli sam-
skipta frá því að við ræsum okkar
blóðgjafa og yfir í að þeir festa sér
tíma og eru síðan áminntir með
pípi klukkutíma fyrir. Þ.e.a.s. allur
sá ferill er mögulegur, en menn
nýta sér hann í mismiklum mæli.“
– Og þetta mælist vel fyrir?
„Já. Blóðbankinn er þess háttar
þjónustufyrirtæki að við höfum
m.a. gert viðhorfskannanir meðal
okkar blóðgjafa til að finna út hug
þeirra til innköllunaraðferða okk-
ar. Við höfum lengi haft þann hátt-
inn á að hringja í blóðgjafa og
einnig höfum við sent út bréf.
Hringingarnar virka alltaf vel, en
bréfin miklu síður. Hins vegar hef-
ur verið mjög afgerandi meðal
unga fólksins í röðum blóðgjafa að
það vill fá skilaboðin frá okkur í
farsímann sinn eða tölvuna. Að
geta svarað því kalli á þennan hátt
er frábært fyrir Blóðbankann. Við
erum sem fyrr segir þjónustufyr-
irtæki og eitt af meginmarkmið-
unum er að þjóna viðskiptavinum
okkar sem allra best og reyna að
gleðja þá með aukinni hagræðingu
og skilvirkni. Þetta fyrirkomulag
hjálpar okkur ennfremur að vera
öflugri og sýnilegri. Það tók þá fé-
laga hjá Framtíðartækni hálft ár
að þróa þetta kerfi fyrir okkur og
það er svo vel heppnað að þeir eru
núna í útlöndum að kynna kerfið
fyrir blóðbönkum á Bretlandseyj-
um og á Norðurlöndum.“
– Nýja rútan ykkar hlýtur að
koma sér vel?
„Það er alveg rétt. Rútuna feng-
um við að gjöf frá Rauða kross-
inum í september á síðasta ári og
þar var á ferðinni mikilsverð við-
urkenning á okkur sem mikilvæg-
um þjónustuaðila. Þessi rúta, sem
er fullkomlega búin hjálpar okkur
svo um munar að sjá til þess að
alltaf séu til nægar
birgðir af blóði í land-
inu. Rútan gerir okkur
kleift að fara reglu-
bundið og kerfisbundið
um nágrannabyggðirn-
ar og að heimsækja stærri fyrir-
tækin á höfuðborgarsvæðinu. Við
förum í fyrirtæki, í skóla, um Suð-
urlandsundirlendið, Reykjanes og
allt vestur á Mýrar. Við förum
tvisvar í viku á rútunni, erum dag-
langt, annan daginn úti á landi og
hinn í fyrirtækjum og skólum á
höfuðborgarsvæðinu.“
– Þetta hlýtur að hafa mikla
þýðingu?
„Já, vissulega. Það verður að
taka með í reikninginn að það er
margt sem getur komið í veg fyrir
að manneskja geti gefið blóð. Mik-
il aukning er í notkun ýmissa
lyfjaflokka í landinu og mörg
þeirra lyfja koma í veg fyrir blóð-
gjafir og sama má segja um ýmsar
bólusetningar sem tilkomnar eru
vegna aukinna ferðalaga. Þá má
fólk sem hefur fengið tattó ekki
gefa blóð fyrst um sinn á eftir og
ýmis erindi á sjúkrahúsum, t.d.
magaspeglanir koma í veg fyrir
blóðgjafir svo eitthvað sé nefnt.
Þess vegna er þessi nýja tækni og
rútan góða kjörin andsvör til að
halda ekki bara í horfinu með
blóðgjafafjölda, heldur beinlínis
að fjölga þeim. Við höfum fengið
marga nýja blóðgjafa þessa fyrstu
mánuði sem við höfum haft rútuna
til afnota. Við höfum einnig notið
meiri velvilja fyrirtækja og stofn-
ana því að reiknað hefur verið út
svo um munar að rútan hjálpar
mjög til við að stytta tímann sem
blóðgjafinn er frá vinnu.“
– Hvað eru blóðgjafar margir?
„Við erum með um 9.000 virka
blóðgjafa og þá er átt við þá sem
gefa einu sinni á ári eða oftar. Á
Íslandi mega karlar gefa allt að
fjórum sinnum á ári, konur þrisv-
ar sinnum. Á hverju ári skilar
þessi hópur um 15.000 einingum
blóðs, en teknir eru 450 ml úr
hverjum blóðgjafa í hvert skipti.
Meðalaldur blóðgjafa er að lækka
og mest er fjölgunin hjá okkur
meðal ungra kvenna.
Konur eru nú um fjórð-
ungur allra blóðgjafa
og helmingur yngra
fólksins í hópnum.
Þetta er mikil breyting
á fáum árum.“
– Og hvað gerist næst?
„Við erum fimmtíu ára á árinu
og hin seinni ár hefur skilningur
og viðurkenning á nauðsyn Blóð-
bankans aukist verulega. Ljóst er
orðið að húsnæðið er löngu orðið
ófullnægjandi og það stendur til
bóta. Ég gæti best trúað því að bú-
ið yrði að ráða fram úr húsnæðis-
málum okkar í árslok 2004.
Sveinn Guðmundsson

Sveinn Guðmundsson er fædd-
ur á Siglufirði 1957. Hann lauk
embættisprófi í læknisfræði frá
HÍ 1982 og stundaði síðan sér-
nám í ónæmis- og blóðbanka-
fræðum við Háskólasjúkrahúsið í
Uppsölum. Lauk þaðan doktors-
gráðu 1993. Hefur verið yfir-
læknir Blóðbankans frá árs-
byrjun 1995. Sveinn á fjögur
börn, en eiginkona hans er Kol-
brún Friðriksdóttir, íslensku-
fræðingur við Háskóla Íslands.
… hringing-
arnar virka
alltaf vel