Morgunblaðið - 23.02.2003, Blaðsíða 10

10 SUNNUDAGUR 23. FEBRÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
U
PPHAFIÐ að áhuga Íslend-
inga á bresku verslunar-
keðjunni Arcadia Group plc.
má rekja til ársins 1999
þrátt fyrir að fjármögnun
hlutabréfakaupa hæfist ekki
fyrr en árið eftir. Fyrsta
Arcadia-verslunin sem var
opnuð á Íslandi var TopShop í Lækjargötu í
mars 2000 en þeirri verslun var lokað nýverið.
Baugur opnaði þá verslun, en fyrirtækið er
umboðsaðili TopShop á Íslandi sem og á hinum
Norðurlöndunum.
Jón Ásgeir Jóhannesson, forstjóri Baugs, og
Jón Scheving Thorsteinsson, framkvæmda-
stjóri Baugs-ID, sáu fyrir um þremur árum
tækifæri í að fjárfesta í Arcadia sem er önnur
stærsta fatakeðja Bretlands. Verð á hlutabréf-
um í félaginu var mjög lágt á þessum tíma og
lítil viðskipti með bréf félagsins í Kauphöllinni í
London. Þrátt fyrir mikla veltu hafði félagið
verið rekið með tapi um þó nokkurt skeið, fé-
lagið var mjög skuldsett og stefnumótun þess
ekki upp á marga fiska.
Lítill áhugi hjá stjórn Baugs
Þegar Jón Ásgeir viðraði þá hugmynd við
stjórn Baugs í ágúst 2000 að kaupa hlut í
Arcadia fékk hugmyndin lítinn hljómgrunn
innan stjórnarinnar þar sem bréfin þóttu ekki
nægjanlega áhugaverður kostur. Þrátt fyrir
ákveðnar efasemdir innan stjórnar Baugs var
samþykkt að kaupa bréf í Arcadia fyrir 100
milljónir króna. Sú fjárhæð hefði dugað
skammt til að ná einhverjum áhrifum innan
fyrirtækisins og hafði Jón Ásgeir því í nóv-
ember samband við Fjárfestingarfélagið Gild-
ingu, Kaupþing, Íslandsbanka, Fjárfestingar-
félagið Straum (sem á þeim tíma hét
Hlutabréfasjóðurinn) og Fjárfestingarfélagið
Gaum, sem er að mestu í eigu fjölskyldu Jóns
Ásgeirs, um að taka þátt í kaupunum. Þessi
hópur myndaði eignarhaldsfélagið A-Holding
sem byrjaði á að kaupa 3% hlut í Arcadia
snemma á árinu 2001, en markið var sett
hærra, eða að eignast um 20% hlut.
Þegar A-Holding fjárfesti fyrst í Arcadia
voru bréfin á mjög lágu verði eða á 38 pens á
hlut. Þegar áhrifa Stuart Rose sem forstjóri fé-
lagsins fór að gæta m.a. með breyttum
áherslum í rekstri Arcadia hækkuðu bréfin í
verði og fóru í um 80 pens á hlut. Engu að síður
hélt A-Holding áfram að kaupa og þegar eign-
arhlutur A-Holding var orðinn um 10% fóru
stjórnendur Arcadia að gefa þessum fjárfest-
um á Íslandi frekari gaum.
Ætluðu að kaupa helming í TopShop
Stuart Rose hafði samband við Jón Ásgeir
og hittust þeir nokkrum sinnum í London og
ræddust oft við í síma á þessum tíma. Rose
kom síðan á fund með íslensku fjárfestunum á
Íslandi í marsmánuði, þegar A-Holding var
komið með 20% hlut í Arcadia. Á þeim tíma
voru hugmyndir Íslendinganna þær að eignast
helmingshlut í TopShop á móti Arcadia en
jafnframt að halda 20% hlutnum í Arcadia.
Fjármögnun kaupanna átti að vera í höndum
The Royal Bank of Scotland, RBS, og Íslands-
banka.
Að sögn Stuart Rose féllu þessar hugmyndir
ekki alfarið að hans hugmyndum þar sem hann
taldi að TopShop væri einn helsti vaxtabrodd-
ur Arcadia og engin ástæða til að selja þá ein-
ingu út úr rekstrinum þrátt fyrir yfirlýsta
stefnu Arcadia um að selja einhver af vöru-
merkjum félagsins til þess að straumlínulaga
reksturinn betur. Hann setti sig samt sem áður
ekki upp á móti þessu þar sem hann taldi rétt
að skoða alla möguleika á að bæta rekstur
Arcadia.
Á aðalfundi Baugs vorið 2001 var samþykkt
að ganga frá kaupum á hlut A-Holding í Arcad-
ia. Eignarhaldsfélagið Baugur Holding, sem er
í 100% eigu Baugs, keypti hlutinn af A-Holding
á genginu 1,91 pund og greiddi rúma níu millj-
arða króna fyrir 87% hlut annarra hluthafa en
Baugs í A-Holding. Greitt var með hlutabréf-
um í Baugi en markaðsvirði þeirra var 5,8
milljarðar króna á þessum tíma auk þess sem
Baugur Holding yfirtók lán A-Holding upp á
3,3 milljarða íslenskra króna. Þegar reiknað er
með 13% eignarhlut Baugs í Arcadia nam sölu-
verð bréfanna 10,3 milljörðum króna en mark-
aðsverðmæti hlutarins var um 14 milljarðar
króna.
Samkvæmt hlutfallsskiptingu útgefinna
hlutabréfa í Baugi vegna kaupanna á Arcadia á
aðra eigendur A-Holding hefur hlutur Kaup-
þings af hinum keyptu 87% verið 41,5%, hlutur
Gaums hefur verið 32%, Íslandsbanka 17,7%,
en inni í hlut Íslandsbanka var hlutur Straums
í A-Holding, og Gildingar 8,8%. Hagnaður af
sölu bréfanna nam 1,3 milljörðum króna sem
þýðir að ríflega 1,1 milljarður kom í hlut með-
eigendanna fjögurra.
Söluhagnaður Kaupþings eða aðila sem
Kaupþing kann að hafa selt hlutina til nam
samkvæmt þessu rúmum 469 milljónum króna,
söluhagnaður Gaums nam tæpum 362 milljón-
um, hagnaður Íslandsbanka og Straums eða
þeirra aðila sem þeir kunnu að hafa selt hlutina
til nam um 200 milljónum og Gildingar tæpum
100 milljónum króna.
Morgunblaðið/Kristinn
ÆVINTÝRIÐ
UM ARCADIA
Guðrún Hálfdánardóttir
ARCADIA Group er nýtt nafn á gömlufyrirtæki. En áðurhét fyrirtækið Burt-on Group. Það var
stofnað árið 1900, fyrir rúmum
100 árum, af litháískum innflytj-
anda sem hét Montague Burton.
Þegar hinn ungi Burton sá að
hann hefði ekki efni á að stunda
háskólanám fékk hann lán hjá
ættingjum upp á 100 sterlings-
pund. Hann opnaði herrafata-
verslun í Chesterfield undir heit-
inu Burton Menswear og er það
vörumerki enn til í dag. Á innan
við tíu árum þandist fyrirtækið
út og voru verslanirnar orðnar
14 talsins og Burton nafnið varð
þekkt í bresku athafnalífi. Þegar
fyrri heimsstyrjöldin braust út
dróst sala Burtons saman en ein-
ungis tímabundið þar sem hann
sá um að hanna og sauma fatnað
fyrir breska hermenn. Út frá
þessu óx fyrirtækið með nýjum
vörumerkjum, að hluta til með
því að kaupa inn vörumerki en
einnig með því að þróa ný vöru-
merki fyrir tiltekna hluta mark-
aðarins.
Árið 1986 keypti Burton
Group stórverslanakeðjuna
Debenhams sem var lykilhluti af
fyrirtækinu í nokkur ár. En
stærð fyrirtækisins var farin að
há því og afkoman undir vænt-
ingum. Því var skipt um stjórn-
endur innan Burton Group og
þeim falið að koma skikki á
reksturinn og framtíðarrekstur
þess.
Í janúar 1998 var fyrirtækinu
síðan skipt í tvo hluta. Annars
vegar í Debenhams stórversl-
unarkeðjuna og hins vegar í
Arcadia Group.
Á þeim tíma rak Arcadia 13
vörumerkjakeðjur og rekst-
urinn mjög flókinn og erfiður.
Því var ákveðið að skerpa
áherslur fyrirtækisins og fækka
vörumerkjum innan vébanda
þess.
Árið 2001 seldi Arcadia hópi
stjórnenda hjá Arcadia vöru-
merkin Hawkshead, Racing
Green, Principles og Warehouse
ekki síst fyrir tilstilli nýs for-
stjóra Arcadia, Stuart Rose.
Ákveðið var að fyrirtækið ein-
beitti sér að þeim sjö vörumerkj-
um sem eftir voru og einfaldaði
þannig reksturinn til muna.
Vörumerkin sex eru Dorothy
Perkins, Burton, Evans, Wallis,
TopShop, TopMan og Miss
Selfridge.
Undanfarin misseri hefur af-
koma Arcadia Group batnað til
muna og skilaði félagið hagnaði
á síðasta fjárhagsári og skuldir
þess hafa minnkað verulega.
Velta hefur einnig aukist og þá
ekki síst í TopShop og TopMan
verslununum. Á síðasta rekstr-
arári nam velta Arcadia 1,9
milljörðum punda, sem svarar til
um 238 milljarða íslenskra
króna.
NÝTT Á GÖMLUM GRUNNI
UPPHAFIÐ AÐ ÁHUGA
ÍSLENDINGA Á ARCADIA
GROUP PLC. MÁ REKJA
TIL ÁRSINS 1999 … VERÐ
Á HLUTABRÉFUM Í
FÉLAGINU VAR MJÖG LÁGT
Á ÞESSUM TÍMA … [EN]
HUGMYNDIN FÉKK LÍTINN
HLJÓMGRUNN.
Í OKTÓBER [2001] RÆDDI
BAUGUR ÓFORMLEGA VIÐ
RBS OG DEUTSCHE BANK
UM FJÁRMÖGNUN Á AÐ
KAUPA ARCADIA EINS OG
ÞAÐ LAGÐI SIG.
ERLENDU BANKARNIR
KRÖFÐUST ÞESS AÐ
BAUGUR SKILAÐI INN
ÍTARLEGRI ÁREIÐANLEIKA-
KÖNNUN OG KOSTAÐI
SÚ KÖNNUN BAUG FLEIRI
HUNDRUÐ MILLJÓNIR.
ÞOLINMÆÐI STJÓRNENDA
ARCADIA [VAR] Á ÞROTUM
Í LOK JANÚAR 2002 OG
SLEIT HÚN VIÐRÆÐUNUM.
Í JÚNÍ 2002 SÉR JÓN
ÁSGEIR AÐ AFTUR ER
AÐ MYNDAST KAUPTÆKI-
FÆRI Í ARCADIA. HANN
SETUR SIG Í SAMBAND
VIÐ PHILIP GREEN … [SEM
SLÆR] TIL.
NÆSTU DAGA GERÐUST
HLUTIRNIR HRATT … [EN Á
SAMA TÍMA] VAR FRAM-
KVÆMD HÚSLEIT Í HÖF-
UÐSTÖÐVUM BAUGS
GROUP HF. Í REYKJAVÍK.
EFTIR AÐ LÖGREGLURANN-
SÓKNIN VAR GERÐ
OPINBER … VAR LOKU
FYRIR ÞAÐ SKOTIÐ AÐ
GREEN GÆTI HAFT BAUG
ÁFRAM MEÐ Í KAUPUNUM.
[ÞAÐ] VAR BROTIÐ BLAÐ
Í ÍSLENSKRI VIÐSKIPTA-
SÖGU SEM SKILAÐI BAUGI
SÖLUHAGNAÐI UPP Á
7,4 MILLJARÐA KRÓNA.