Morgunblaðið - 06.11.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 FIMMTUDAGUR 6. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Svona, hirtu þetta drasl þitt, ég er farinn í golf, steinhættur að vera sjórængi, góði.
Sálræn skyndihjálp fyrir unglinga
Margvíslegt
notagildi
RAUÐI krossinnkynnir nýttfræðsluefni á fundi
með skólafólki nk. laugar-
dag. Um er að ræða
fræðsluefni í sálrænni
skyndihjálp fyrir unglinga
og ber það yfirskriftina:
Ef bara ég hefði vitað.
Í tilefni af þessu koma
einnig hingað til lands
tveir danskir sálfræðingar
sem viðriðnir eru samn-
ingu þessa fræðsluefnis og
munu þeir halda fyrir-
lestra í tilefni þessa á
mánudaginn.
Í forsvari fyrir fræðslu-
efnið er Jóhann Thorodd-
sen, sálfræðingur hjá
Rauða krossinum, sem
kom að uppsetningu þess
á Íslandi og svaraði hann
nokkrum spurningum Morgun-
blaðsins.
Þetta fræðsluefni, Ef bara ég
hefði vitað, hvaða efni er það og
fyrir hvað stendur yfirskriftin?
„Þetta er námsefni með
kennsluleiðbeiningum sem ætlað
er nemendum í efstu bekkjum
grunnskóla og í fyrstu bekkjum
framhaldsskóla. Námsefnið
fjallar um sálræna skyndihjálp
fyrir unglinga, þ.e. hvernig ung-
lingar geta hjálpað sjálfum sér og
öðrum, þegar þeir upplifa alvar-
lega atburði. Með alvarlegum at-
burðum er átt við t.d. skilnað,
slys, dauðsfall eða einelti svo eitt-
hvað sé nefnt. Yfirskriftin þýðir
að ef við höfum ákveðna vitn-
eskju, t.d. um afleiðingar áfalla,
er meiri möguleiki á því að við
getum brugðist við á uppbyggj-
andi hátt.“
Hver samdi þetta námsefni og
á hverju byggist það?
„Danski Rauði krossinn lét
semja þetta námsefni. Hann kom
á fót ritstjórn undir stjórn sál-
fræðingsins Nönu Wiedeman. Sá
hópur átti allan veg og vanda af
þessu verki. Rauði kross Íslands
lét þýða efnið og ég og Ingibjörg
Eggertsdóttir fræðslufulltrúi
Rauða krossins höfum unnið að
því að staðfæra það fyrir íslensk-
ar aðstæður. Námsefninu er skipt
í níu sjálfstæða kafla. Hver kafli
byggist á sönnum frásögnum
unglinga sem hafa upplifað erfiða
atburði í lífinu. Kaflarnir eru:
Ástarsorg, Einelti, Skilnaður, Of-
beldi, Vímuefnaneysla, Fötlun,
Sjúkdómar, Dauðsfall og Áfall.
Svo er einn kafli sem heitir Hjálp
og fjallar um það hvar og hvernig
þú getur leitað þér aðstoðar.
Kennarar eiga að geta notað
þetta námsefni á ýmsa vegu.
Bæði geta þeir kennt efnið í heild
eða tekið fyrir einn og einn kafla.
Gott getur verið að grípa til þessa
efnis ef eitthvað kemur upp á í
skólanum sem á sér samsvörun í
einhverjum kaflanum. Þá má nota
kaflana sem grunn í umræður eða
ritgerðarsmíð. Eins er líka gott
að benda nemendum á þetta sem
gott og lærdómsríkt lesefni.“
Er þetta nýtt af nálinni?
„Þetta kennsluefni
kom út á síðasta ári í
Danmörku. Þar er það
bæði gefið út í bókar-
formi og eins á netinu.
Hér á Íslandi er þetta
eingöngu gefið út á vef
Rauða kross Íslands.“
Hver er rauði þráðurinn í
námsefninu?
„Það er hvernig tekist er á við
þau sálrænu einkenni sem oft
fylgja í kjölfar alvarlegra at-
burða. Til að geta hjálpað sjálfum
sér eða öðrum í kjölfar áfalla er
nauðsynlegt að gera sér grein
fyrir því við hverju má búast.
Bent er á að stuðningur við aðra
getur gengið mjög nærri þeim
sem veita hann og því þarf að
passa upp á að gleyma ekki sjálf-
um sér í hjálparstarfinu.“
Er mikil þörf fyrir námsefni af
þessu tagi?
„Ég tel að svo sé og eins gerðu
þeir kennarar og námsráðgjafar
sem haft var samband við áður en
við réðumst í þessa útgáfu. Þekk-
ing á sálrænni skyndihjálp er
mjög mikilvæg fyrir unglinga sem
eru að móta sjálfsmynd sína. Eins
finnst mér boðskapur eins og að
þú eigir að láta þig aðra varða
vera mikilvægur í þessu umhverfi
okkar sem sífellt einkennist meir
og meir af einstaklingshyggju.“
Segðu okkur aðeins frá kynn-
ingunni á laugardaginn ... og
einnig frá heimsókn dönsku sál-
fræðinganna.
„Í tilefni af formlegri útgáfu á
námsefninu koma þær Nana
Wiedman og Johanne Brix Jen-
sen, tveir af dönsku höfundunum,
til Íslands. Þær halda fyrirlestur í
Norræna húsinu, mánudaginn 10.
nóvember, kl. 13. Þar fjalla þær
um unglinga og sálræn áföll
ásamt því að tala um tilurð náms-
efnisins og notagildi þess.“
Hvernig heldur síðan kynning-
arstarfið á námsefninu
áfram?
„Ég er búinn að fara
á nokkur kennaraþing
nú í haust og kynna
efnið. Þá mun verða
minnt á námsefnið með
veggspjöldum, póstkortum og
auglýsingum á vefsíðum sem eru
vinsælar meðal unglinga.“
Eins og fram kemur í samtal-
inu við Jóhann er efnið aðeins
gefið út í rafrænu formi hér á
landi. Það er að finna á vefsíðu
Rauða kross Íslands, en slóðin
þangað er www.redcross.is/ef-
bara.
Jóhann Thoroddsen
 Jóhann Thoroddsen er fæddur
í Reykjavík 19. október 1952.
Stúdent frá Menntaskólanum við
Tjörnina 1974. BA-próf í sálfræði
frá HÍ 1977 og MA-próf í sál-
fræði frá Háskólanum í Gauta-
borg í Svíþjóð 1982. Starfaði hjá
Styrktarfélagi vangefinna 1982-
1986, Fræðsluskrifstofu Norður-
lands eystra 1986-89, Fræðslu-
skrifstofu Reykjavíkur 1989,
Svæðisskrifstofu málefna fatl-
aðra á Reykjanesi 1990-95, yf-
irmaður sálfræði- og ráðgjaf-
ardeildar Leikskóla Reykjavíkur
1995-1999, forvarnardeild SÁÁ
1999-2001 og hjá Rauða kross-
inum frá haustinu 2001. Hefur og
rekið sálfræðistofu frá 1993. Eig-
inkona er Katla Kristvinsdóttir
iðjuþjálfi og eiga þau þrjú börn,
Dröfn, Jökul og Silju.
„Að gleyma
ekki sjálfum
sér í hjálp-
arstarfinu.“