Morgunblaðið - 16.12.2003, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 ÞRIÐJUDAGUR 16. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ARI Edwald, framkvæmdastjóri Samtaka at-
vinnulífsins, segir að eðlilegt sé að lífeyrisrétt-
indi á almennum vinnumarkaði verði sam-
ræmd, en sú samræming
verði að vera þannig að op-
inberir launagreiðendur
lagi sig að þeim leikreglum
sem gildi á almennum
vinnumarkaði.
Ari sagði að forsvars-
menn Starfsgreinasam-
bandsins og Flóabandalags-
ins hefðu kynnt honum og
Ingimundi Sigurpálssyni,
formanni Samtaka atvinnu-
lífsins, viðbótarkröfugerð í lífeyrismálum í
gær. Kröfugerðinni hefði verið komið á fram-
færi og viðræðurnar myndu halda áfram.
Ekki heppilegt fyrirkomulag
„Það hefur alveg legið fyrir að við teljum
ekki að sú uppbygging á lífeyrisréttindum sem
er við lýði í opinberu sjóðunum, þ.e.a.s. að
tryggja tiltekinn ávinning með bakábyrgð
launagreiðandans án tillits til ávöxtunar sjóð-
anna, sé heppileg fyrir utan auðvitað þann
gríðarlega kostnaðarauka sem væri samfara
því að samþykkja þessa kröfu,“ sagði Ari.
Hann sagði að hækkanir af þessum sökum,
þ.e. vegna aukinna lífeyrisréttinda, væru sama
eðlis og aðrar launakostnaðarhækkanir.
„Það sem er auðvitað algerlega ófært er að
opinberir launagreiðendur, sem hafa skatt-
lagningarvald, hvort sem það eru ríki eða sveit-
arfélög, séu að fara með réttindi á sínum hluta
vinnumarkaðarins inn á brautir og í þær hæðir
sem almennt atvinnulíf í landinu á enga mögu-
leika á að fylgja eftir. Sú þróun getur auðvitað
ekki haldið áfram. Auðvitað væri eðlilegt að
samræma lífeyrisréttindin á vinnumarkaðn-
um, en sú samræming verður að vera þannig
að opinberir launagreiðendur lagi sig að þeim
leikreglum sem gilda á almennum markaði.“
Ari Edwald
Ari Edwald um lífeyrisrétt-
indi opinberra starfsmanna
Lagi sig að
leikreglum á
almennum
vinnumarkaði
OLÍUFÉLAGIÐ, Esso,
hækkaði í gær verð á lítra af
dísilolíu um 1 krónu og er nú
verðið á lítranum hjá Esso
39,60 krónur í sjálfsafgreiðslu
og 44,80 krónur með fullri
þjónustu. Önnur olíufélög
hækkuðu ekki verðið á dísil-
olíu og er lítraverð hennar á
sjálfsafgreiðslustöðvum Olís
og Shell 38,60 krónur, en 35
krónur á sjálfsafgreiðslustöðv-
um Atlantsolíu.
Esso hækk-
ar verð á
dísilolíu
STARFSGREINASAMBANDIÐ hefur vísað
kjaradeilu sinni við ríkisvaldið til meðferðar
hjá ríkissáttasemjara og kynnt Samtökum at-
vinnulífsins nýja kröfugerð í lífeyrismálum,
þar sem krafist er sambærilegra lífeyrisrétt-
inda og ríkisstarfsmenn búa við.
Formenn landssambanda og þriggja
stærstu aðildarfélaga Alþýðusambands Ís-
lands samþykktu í gærmorgun áskorun til
allra samninganefnda aðildarsamtakanna þess
efnis að samningar um lífeyrismál verði teknir
til endurskoðunar „með það að markmiði að líf-
eyrisréttindi alls launafólks verði samræmd
við lífeyrisréttindi í A-deild Lífeyrissjóðs
starfsmanna ríkisins“.
Halldór Björnsson, formaður Starfsgreina-
sambandsins, sagði að ákveðið hefði verið að
taka tiil endurskoðunar kröfugerðina í lífeyr-
ismálum eftir að þessi ósköp komu upp hvað
varðar frumvarp um eftirlaun æðstu embættis-
manna og leggja áherslu á að fá einhverja nið-
urstöðu í þeim málum.
Þeir hefðu reynt að fá fram hliðstæð kjör
fyrir fólk innan ASÍ í starfi hjá ríkinu og op-
inberir starfsmenn væru með. Ríkissjóður
ábyrgðist lífeyrisréttindi ríkisstarfsmanna ef
ekki væri nægt fé í sjóðnum og sambærileg
krafa hefði verið lögð fram gagnvart SA nema
að í því tilviki væri það atvinnurekandinn sem
tryggði ávinnslu lífeyrisréttindanna.
Halldór sagði að sú krafa að samræma kjör á
almennum vinnumarkaði í lífeyrismálum líf-
eyrisréttindum opinberra starfsmanna hefði
það í för með sér að stuðull vegna ávinnslu
réttindanna hækkaði úr 1,4 í 1,9 eins og hann
væri hjá ríkisstarfsmönnum. Þá væri lífeyr-
isaldurinn lækkaður úr 65 árum í 60 ár, auk
ábyrgðar launagreiðenda á skuldbindingum
vegna lífeyrisréttindanna.
Halldór sagði að Starfsgreinasambandið að
meðtöldu Flóabandalaginu hefðu kynnt þessa
kröfugerð fyrir Samtökum atvinnulífsins og
ríkinu. Þeir hefðu verið nokkuð lengi í viðræð-
um við ríkið um þessi mál eða allt frá árinu
2001 og því hefði niðurstaðan orðið sú að kjara-
viðræðum við ríkið hefði verið vísað til ríkis-
sáttasemjara. Deilan væri því komin í hans
hendur. Hins vegar hefði verið ákveðið að
halda áfram beinum viðræðum við Samtök at-
vinnulífsins, alla vega eitthvað fram í janúar.
Alger samstaða
Grétar Þorsteinsson, forseti ASÍ, sagði að
það hefði verið alger samstaða á fundi for-
manna allra landsambandanna og þriggja
stærstu aðildarfélaganna, Verslunarmanna-
félags Reykjavíkur, Eflingar og Einingar-Iðju
í gærmorgun. Þarna væri mikið réttlætismál á
ferðinni. Það væri ekkert launungarmál að
ástæðan fyrir áskoruninni varðandi samræm-
ingu lífeyrisréttinda á almennum markaði og
lífeyrisréttindi hjá opinberum starfsmönnum
væri sú atburðarás sem hefði farið á stað um
miðja síðasta viku varðandi eftirlaun æðstu
embættismanna
Landssambönd ASÍ leggja fram nýja kröfugerð um lífeyrismál
Kjaradeilu við ríkisvaldið
vísað til ríkissáttasemjara
Samninganefndir gera kröfu um samræmingu lífeyrisréttinda
Morgunblaðið/Sverrir
Sigurður Bessason, formaður Eflingar-stéttarfélags, leggur mikla áherslu á að ríkið komi til
móts við kröfur Flóabandalagsins og Starfsgreinasambandsins í lífeyrismálum.
ÞAÐ ríkir sorg í sveitarfélaginu
Halsa í Noregi eftir að háhyrning-
urinn Keikó, sem hefur hafst við í
firðinum fyrir utan bæinn, drapst sl.
föstudag. Þorbjörg Kristjánsdóttir
líffræðingur, sem hefur sinnt Keikó
undanfarin tvö ár, segir blendnar til-
finningar bærast í brjósti sér eftir
dauða háhyrningsins.
„Ég viðurkenni það alveg að ég
tók þetta nærri mér. Þetta var svo-
lítið áfall, þetta gerðist hratt. Allt í
einu er allt búið. Ég var mjög sorg-
mædd fyrst. Ég hef nú líka verið
með honum nánast á hverjum degi
frá því við komum hingað til Noregs.
Þetta hefur verið ótrúlega mikið og
stórt ævintýri en nú er komið að
leiðarlokum,“ segir Þorbjörg.
Hún segir að Keikó hafi veikst að-
eins tveimur dögum áður en hann
drapst. „Þetta tók því skjótt af.
Seinni daginn sáum við að hann var
orðinn verulega veikur og því lítið
sem við gátum gert. Þá vissum við
hvert stefndi og dýralæknirinn okk-
ar var byrjaður að undirbúa okkur.“
Háhyrningar í haldi eiga það til að fá
bráðalungnabólgu að sögn Þor-
bjargar en það var banamein Keik-
ós. „Hann hefur veikst áður og það
getur vel verið að það hafi haft eitt-
hvað að segja, hann hefur kannski
verið veikari fyrir. En svo er það líka
annað, hann var orðinn gamall.“
Talið er að Keikó hafi verið um 27
ára gamall en háhyrningstarfar í
haldi verða yfirleitt ekki eldri en 20
ára. Villtir háhyrningstarfar geta
hins vegar orðið 30–35 ára.
Þorbjörg segir að tíminn sem hún
starfaði við að sinna Keikó hafi verið
mjög lærdómsríkur. „Þetta er búið
að vera með ólíkindum. Það sem var
ánægjulegast við þetta var þegar
hann stökk af stað frá Íslandi og
lagði upp í langt ferðalag. Eftir það
urðum við bjartsýnni á að verkefnið
þjónaði tilgangi.“
Dauði Keikós hefur vakið mjög
mikla athygli og nánast hver einasta
fréttastofa í Noregi hefur komið til
Halsa til að fjalla um málið.
Þorbjörg Kristjánsdóttir líffræðingur vann með háhyrningnum Keikó í tvö ár
„Allt í einu er
allt búið“
Ljósmynd/Hallur Hallsson
Þorbjörg Kristjánsdóttir gefur Keikó, sem hún sinnti í tvö ár, að éta.
BÚIÐ er að grafa háhyrninginn
Keikó við Taknesbugt í Noregi.
Venjulega eru hræ dauðra hvala,
sem rekur á land, dregin út á haf
og þeim sökkt, en Free Willy-
Keiko-stofnunin óskaði eftir því að
Keikó yrði grafinn í landi. Var það
gert í fyrrinótt með leynd, að sögn
norska ríkisútvarpsins til að koma
í veg fyrir ágang. Stórvirkar
vinnuvélar unnu að greftrinum
sem tók um þrjár klukkustundir.
Keikó var um sex tonn þegar hann
drapst.
Lars Olav Lillebø, sem fer með
menningarmál í Halsasýslu í Nor-
egi, segist búast við að reist verði
minnismerki um háhyrninginn
Keikó við Taknesbugt þar sem
hvalurinn dvaldi síðasta ár ævi
sinnar.
Keikó drapst sl. föstudag úr
bráðri lungnabólgu. Hann hafði þá
haldið sig við Noreg í rúmt ár en
þangað synti hann frá Klettsvík í
Vestmannaeyjum þar sem hann
dvaldi í rúm fjögur ár.
Búið að
grafa Keikó