Morgunblaðið - 16.12.2003, Blaðsíða 29
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 16. DESEMBER 2003 29
Skógarhlíð 18, sími 595 1000. www.heimsferdir.is
Heimsferðir og Félag húseigenda á Spáni hafa nú
undirritað samning um sæti til Alicante sumarið
2004 fyrir aðila að Félagi húseigenda á Spáni.
Beint flug alla miðvikudaga í sumar tryggja þér
þægilega ferð í glæsilegum nýjum þotum og
þægilegasta ferðatíma í sólina í sumar. Sala er nú
hafin og geta aðilar að Félagi húseigenda á Spáni
snúið sér til Heimsferða og bókað sæti nú þegar.
Munið Mastercard
ferðaávísunina
Verð kr. 16.970
Flug aðra leiðina, 25. apríl, með
sköttum, húseigendaafslætti og með VR
ávísun að verðmæti kr. 5.000.
M.v. vefbókun á www.heimsferdir.is
Bókunargjald á skrifstofu eða síma er kr.
1.500 á mann.
Verð kr. 20.990
Fargjald, með húseigendaafslætti, fyrir
fullorðinn með sköttum, að frádreginni
VR ávísun að verðmæti kr. 5.000. Gildir
frá 19. maí.
M.v. vefbókun á www.heimsferdir.is
Bókunargjald á skrifstofu eða síma
er kr. 1.500 á mann.
Verð kr. 25.990
Fargjald, með húseigendaafslætti, fyrir
fullorðinn með sköttum, án VR ávísunar.
Gildir frá 19. mái.
M.v. vefbókun á www.heimsferdir.is
Bókunargjald á skrifstofu eða síma
er kr. 1.500 á mann.
Dagsetningar
í sumar
· 7. apr. 04 - Páskaferð*
· 21. apr. 04 - Aðeins heimflug
· 25. apr. 04
· 19. maí 04
· 26. maí 04
· 2. jún. 04
· 9. jún. 04
· 16. jún. 04
· 23. jún. 04
· 30. jún. 04
· 7. júl. 04
· 14. júl. 04
· 21. júl. 04
· 28. júl. 04
· 4. ágú. 04
· 11. ágú. 04
· 18. ágú. 04
· 25. ágú. 04
· 1. sept.04
· 8. sept.04
· 15. sept.04
· 22. sept.04
· 29. sept.04
· 6. okt. 04
· 13. okt. 04
· 20. okt. 04 - Aðeins heimflug
30% verðlækkun til Alicante í sumar
Fyrstu 500 sætin
Salan er hafin
Bókaðu sæti og tryggðu þér afslátt
Félags húseigenda á Spáni
Afsláttur færist
á bókanir við
uppgjör ferða
Sæti verður að
staðfesta við bókun
Flugsæti til
Alicante
frá kr. 16.970
sumarið 2004
* Fargjald í páskaferðina
er hærra.
Sveinninn sem kom úr Húna-vatnssýslu með aleiguna ípoka á bakinu varð síðareinn helsti kaupsýslumaður
landsins. Vilhelm G. Kristinsson er í
fyrstu spurður um orðið athafnaskáld
og hvort Sigfús Bjarnason hafi verið
dæmigert skáld af þessu tagi.
„Mér var sagt að Matthías Johann-
essen, skáld og ritstjóri, hefði fyrstur
notað orðið athafnaskáld einhvern
tíma á síðari hluta nýliðinnar aldar.
Þetta orð var síðan tekið upp í nýrri
orðabók Menningarsjóðs og þar
skýrt sem mikilsvirtur brautryðjandi
í atvinnulífi; frumkvöðull. Já, mér
virðist Sigfús hafa verið dæmigert at-
hafnaskáld, miðað við þá merkingu
sem við Matthías og Menning-
arsjóður leggjum í orðið. Hann fór á
margan hátt ótroðnar slóðir í verslun
og viðskiptum og þá ekki síst í stjórn-
un og starfsmannamálum. Á þeim
sviðum var hann engum líkur sinna
samtíðarmanna og raunar langt á
undan samtíð sinni. Þannig gæti Sig-
fús Bjarnason hæglega verið höf-
undur nýjustu metsölurita á sviði
stjórnlistar og mannlegra samskipta.
Síðast en ekki síst var hugur hans
frjór og kvikur nótt sem nýtan dag,
og hann orti í sífellu ný og ný erindi í
kaupsýsludrápu lífs síns.“
Hefurðu einhverja skýringu á því
hvers vegna svo margir fram-
kvæmdamenn koma úr Húnavatns-
sýslu?
„Nú er það svo að ég veit ekki til
þess að gerðar hafi verið samanburð-
arrannsóknir á því hvar fram-
kvæmdamenn eiga sér uppruna. En
það er rétt sem þú segir að margir
áberandi og atorkumiklir fram-
kvæmdamenn hafa komið úr Húna-
þingi. Það á raunar við um andans
menn líka, svo sem fræðimenn og vís-
indamenn. Þess má geta að þegar
Háskóli Íslands tók til starfa kenndu
tveir af prófessorunum læknisfræði
en einn íslenska málfræði og bók-
menntasögu. Þeir voru allir Húnvetn-
ingar langt fram í ættir. Sex prófess-
orar kenndu aðrar námsgreinar.
Ósjálfrátt verður manni hugsað til
þess hvort Benediktsklaustrið á
Þingeyrum þar sem menn stunduðu
bókmenntaiðkun og lækningafræði
eigi sinn þátt í þessu þó að svo langt
sé um liðið frá því að klaustrið var rú-
ið og rænt. Svo hefur alþýðumenntun
jafnan þótt mjög góð í Húnaþingi og
verkleg menning staðið hátt. Fyrr á
tímum fór lengi orð af því að í Húna-
þingi væru meiri glæpamenn en í öðr-
um héruðum. Það hefur hins vegar
líka verið sagt að maður með sterka
einstaklingshyggju og metnað verður
að þræða tæpari stig og hættulegri
en hinn sem er fæddur og uppalinn á
flatlendi meðalmennskunnar, eins og
Páll Kolka kemst að orði í riti sínu
Föðurtúnum. Páll heldur því fram að
sú sterka einstaklingshyggja og
metnaður sem var sameiginlegur arf-
ur Íslendinga frá víkingaöldinni hafi
jafnan haldist með Húnvetningum
sem einhver skýrasti þátturinn í
skapgerð þeirra. Ef til vill er þetta
skýring á framkvæmdasemi Hún-
vetninga.“
Hvert var helsta afrek Sigfúsar?
Tengist það Land Rovernum, Cater-
pillar eða Bjöllunni?
„Ég hygg að helsta afrek Sigfúsar
Bjarnasonar hafi verið það að reka
fyrirtæki sitt í hálfan fjórða áratug,
frá stofnun 1933 og til 1967 er hann
lést, á þann hátt að vegur þess var
ávallt upp á við, jafnt hvað varðaði af-
komu og umtal. Menn segja að hann
hafi aldrei tapað á viðskiptum. Það er
athyglisvert í ljósi einkunnarorða
hans sem voru: Það er enginn bisness
nema báðir aðilar séu ánægðir. Hon-
um tókst þetta með fyrirhyggju, var-
kárni og heiðarleika, en jafnframt um
leið með krafti og ákveðni. Hann var
þekktur fyrir að standa ávallt í skil-
um. Þá voru viðskiptavinir hans ekki
gleymdir um leið og þeir gengu út um
dyrnar, hann var frumkvöðull í fyr-
irbyggjandi eftirliti með bifreiðum og
tækjum sem hann seldi og sá til þess
að þjónusta var tiltæk hringinn í
kringum landið og ávallt nóg af vara-
hlutum á lager. Hann gaf út leiðbein-
ingar á íslensku um notkun bílanna
sem hann seldi og tók ekki við nýjum
verslunarumboðum nema að hafa
fullvissað sig um að geta veitt bestu
hugsanlega þjónustu.
Einhverju sinni eftir að Sigfús var
orðinn umsvifamikill í bílainnflutningi
sneri einn af keppinautum hans sér
að honum í samkvæmi og spurði:
„Hvernig stendur á því Sigfús, að yð-
ur gengur svona miklu betur en okk-
ur hinum sem erum þó búnir að
stunda þessi viðskipti miklu lengur
en þér?“ Sigfús svaraði með hægð
sem ávallt einkenndi viðmót hans:
„Það er vegna þess, góði, að ég á svo
miklu betri viðskiptavini en þið.“ Ef
til vill skýrir þetta margt um vel-
gengni hans. Hann
valdi sér starfsmenn af
kostgæfni, treysti þeim
og veitti mikið frelsi til
að sinna störfum sín-
um. Samt lét hann þá
finna að hann væri á
staðnum án þess að
anda ofan í hálsmálið á
þeim og þeir vissu að til
þess var ætlast að
menn næðu árangri.
Mörg dæmi eru um að
menn hafi helgað Sig-
fúsi og fyrirtækjum
hans allan starfsaldur
sinn. Þeim fannst hann
góður húsbóndi og
hann hugsaði jafnt um efnhagslega
og andlega velferð þeirra, í bók-
staflegri merkingu.“
Hvað einkenndi helst persónuna?
Oft er minnst á bros hans.
„Ég kynntist Sigfúsi aldrei í eigin
persónu og hitti hann aldrei. Af við-
tölum við samferðamenn hans og af
ýmsum gögnum má ráða að hann hafi
verið hæglátur í framkomu og við-
mótsprúður. Hann var með hávaxn-
ari mönnum og gildnaði talsvert með
aldrinum. Sigfús var einkar brosmild-
ur og „Sigfúsarbrosið í Heklu“ var
landsþekkt og kom meðal annars
fram í revíutextum. Þá var hann ákaf-
lega bóngóður og greiðvikinn. Þau
hjón, Sigfús og Rannveig Ingimund-
ardóttir, voru miklir höfðingjar og
hús þeirra jafnan fullt af fólki sem
þurfti á húsaskjóli að halda. Gjafmildi
þeirra var mikil. Velgengnin óx þeim
ekki í augum. Þau gleymdu því aug-
ljóslega aldrei að þau voru bæði alin
upp á alþýðuheimilum í sárri fátækt.“
Saga Sigfúsar er engin smá bók í
þínum höndum?
„Það var mjög lærdómsríkt að
vinna að sögu Sigfúsar; til að mynda
að rifja upp hið endemis ástand sem
hér ríkti á hafta- og skömmtunartím-
unum, meira að segja löngu eftir að
aðrar vestrænar þjóðir höfðu hrist af
sér þá klafa, og þær breytingar sem
urðu þegar viðreisnarstjórnin kom á
verslunarfrelsi upp úr 1960. Eða
hvernig þeir sem stunduðu verslun
voru úthrópaðir og uppnefndir af
handhöfum stórasannleika í stjórn-
málum. Enn þann dag í dag finnst
mér örla á þeirri skoðun að minning
kaupsýslumanna sé vart á vetur setj-
andi.
Hins vegar tel ég að sagan muni
fella sinn dóm og þegar upp verði
staðið verði ferill þeirra ekki talinn
ómerkilegri en sumra svonefndra
andans manna eða embættismanna,
að ekki sé minnst á stjórnmálamenn
sem svo vinsælt er að láta segja
stórasannleik í jólabókaflóðinu.“
johj@mbl.is
Sigfús í Heklu – Ævisaga athafnaskálds eftir Vilhelm G. Krist-
insson er viðamikil bók sem m.a. rifjar upp hafta- og skömmt-
unartímana og breytingar sem urðu með verslunarfrelsinu.
Jóhann Hjálmarsson ræddi við Vilhelm um athafnaskáldið og per-
sónuna sem var þekkt fyrir iðjusemi, árvekni og ekki síst brosið.
Saga kaupsýslumanns
Sigfús Bjarnason Vilhelm G. Kristinsson
TENÓRARNIR þrír munu efna til
stórtónleika milli jóla og nýárs 28.
og 30. desember í Langholtskirkju.
Tenórarnir eru að þessu sinni þeir
Kobeinn Ketilsson, Jóhann Friðgeir
Valdimarsson og Snorri Wium. Pí-
anóleikur verður í höndum Ólafs
Vignis Albertssonar.
Ýmsir af bestu tenórum þjóðar-
innar hafa spreytt sig í þríeykinu
en Kolbeinn Ketilsson er nýr liðs-
maður að þessu sinni. Kolbeinn er
starfandi við óperuhús víða um
Evrópu, og kemur heim sérstaklega
til þess að taka þátt í þessum tón-
leikum. Kolbeinn hefur sungið víða
um heim bæði í óperum og með
hljómsveitum, meðal annars undir
stjórn Zubin Mehta, þess sama og
stjórnaði tónleikum hinna upphaf-
legu þriggja tenóra, Pavarottis,
Domingos og Carreras, í Róm árið
1990.
Jóhann Friðgeir er nú starfandi
við óperuhús í Evrópu, en var áður
fastráðinn hjá Íslensku óperunni.
Hann er eini tenórinn sem sungið
hefur alla tónleika með þríeykinu.
Snorri Wium sem
syngur nú öðru sinni
með Tenórunum
þremur syngur um
þessar mundir í Ís-
lensku óperunni, en
hann hefur sungið
ýmis hlutverk hér
heima eftir að hann
fluttist heim frá
Þýskalandi þar sem
hann starfaði í ýmsum
óperuhúsum.
Á efnisskrá tónleikanna verða
bæði aríur, canzónur og sígild jóla-
lög sem söngvararnir syngja bæði
einir sér og saman.
Eins og áður verður einungis um
tvenna tónleika að ræða í Lang-
holtskirkju.
Tenórarnir þrír á hátíðartónleikum
Snorri
Wium
Jóhann Friðgeir
Valdimarsson
Kolbeinn
Ketilsson