Morgunblaðið - 21.11.2004, Blaðsíða 55

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. NÓVEMBER 2004 55
MENNING
FIMMTUD. 25. NÓV. KL. 20
VINIR INDLANDS - styrktartónl.
Fram koma Arnar Jónsson leikari, Elín
Ósk Óskarsdóttir, sópran, Snorri Wium,
tenór, Óperukórinn undir stjórn Garð-
ars Cortes og Tríó Reykjavíkur. Ágóði
af tónleikunum rennur óskiptur til verk-
efna á Indlandi. Verð 2.000 kr.
LAUGARDAGUR 27. NÓV. KL. 16
TÍBRÁ: FIÐLA OG
PÍANÓ — DEBUT
Ari Þór Vilhjálmsson og
Anna Guðný
Guðmundsdóttir leika
Sónötu fyrir fiðlu og
sembal í E-dúr e. JS
Bach, Rondeau Brilliant
e. Schubert, Souvenir d'un Lieu Cher
e. Tchaikovsky og Sónötu nr. 1 í f-moll
e. Prokofiev. Þetta eru fyrstu opinberu
tónleikar Ara hér á landi.
Í GREINARGÓÐUM og upplýsandi
texta um Tuma Magnússon bendir
Leonhard Emmerling á eitt af því
sem er aðall Tuma sem listamanns;
hann hefur svo fínan húmor. Allt frá
því að Tumi málaði hversdagshluti
eins og eyrnapinna eða eldhúsborð
til eldhúsnaumhyggjunnar sem
kemur fram í málverkum unnum
annaðhvort með hinum ýmsustu efn-
um eins og tei eða byggja t.d. á lita-
skala kóks hefur sérstakur húmor
verið undirliggjandi í verkum hans.
Það er eitthvað alveg einstakt við
það hvernig Tuma hefur í gegnum
árin tekist að vera sínu trúr en þó í
sífelldri endurnýjun og hann hefur
fyrir löngu markað sér sérstöðu inn-
an íslenskrar listasögu. Ennfremur
einkennast verk hans jafnan af ein-
lægri virðingu og áhuga á listinni og
möguleikum hennar, á málverkinu,
eðli þess, sögu og hlutverki.
Blómasýningar í Hveragerði
Sýning Tuma er á næsta bæ við
Eden, einum helsta sýningarstað ís-
lenskra áhugamálara. Hveragerði er
síðan auðvitað einn helsti gróð-
urhúsabær og blómaræktunarbær
landsins eins og allir vita, hér er
mikil inniræktun í gangi. Sýning
Tuma er unnin í samhengi við um-
hverfi sitt á skemmtilegan hátt en
vísar um leið langt út fyrir það. Það
eru þrjú aðalmótíf á sýningunni;
vatn, blóm og fiskar. Vatnið birtist
okkur á myndböndum sem drjúp-
andi í mismunandi litan lög, maður
er þó ekki alltaf alveg viss hvort
vatnið drýpur eða hvort það bullar í
leginum eins og í leirhver. Dropa-
sinfónían er kostuleg en um leið er
innsetningin vandlega hugsuð í lit,
hljóði og takti. Ég hef ekki séð Tuma
vinna með blóm áður og skrifa mótíf-
ið því á samhengi sýningarinnar.
Risastór tölvuprent af útsprungnum
blómknúppum þekja rennihurðirnar
sem eru eitt af einkennum sýning-
arsala listasafnsins. Það er síðan
áhorfandans að velja hvort salurinn
er yfirþyrmandi fullur af blómum
eða hvort þau sjást ekki, einungis
með því að opna eða loka dyrunum.
Þetta verður einnig til þess að sýn-
ingin er lifandi og síbreytileg, nýir
áhorfendur ganga inn í það sem þeir
á undan komu skildu eftir. Tumi er
einlægur í gerð blómamyndanna,
enda eru blóm sígilt mótíf lista-
manna og hafa verið gegnum ald-
irnar. Þriðja mótíf Tuma eru fiskar.
Eftir nafni myndraðarinnar að
dæma er hér um sjófiska að ræða en
ég tengdi þá frekar við gullfiska, við
innikúltúr ræktaðra blóma og dropa
sem leka úr krana í einhverri dul-
arfullri rannsóknarstofu. Fiska-
myndirnar verða þó til þess að hin
verkin á sýningunni birtast í nýju
ljósi. Tumi hefur afskræmt fiskana
og gert þá ferhyrnda, svo þeir passi í
ramma málverksins. Hann leyfir
samt útlínum ugganna að halda sér.
Hér birtist neikvæð hlið ræktunar
og meðferð mannsins á náttúrunni
skyndilega og um leið verða blómin
á myndunum of stór og of litrík,
drjúpandi vatnið verður að menguðu
ógeði, hér er náttúran tamin og
þvinguð í mót sem henni er ekki ætl-
að. Eftir sem áður eru blómin
heillandi falleg, vatnið drýpur í létt-
um takti, mynstur og litir fiskanna
hrífandi. Áhorfandinn veit því varla í
hvorn fótinn hann á að stíga.
Ekki ósvipaður leikur á sér stað í
málverkum Tuma frammi á gang-
inum sem máluð eru í naumhyggju-
stíl. Það er titillinn sem gefur
óvænta vinnuaðferð og hugsun lista-
mannsins til kynna, liturinn sem
Tumi leggur mikla vinnu í að ná ná-
kvæmlega réttum er liturinn á kóki
– djúpu eða grunnu. Að nota lýsing-
arorðin djúpt eða grunnt opnar líka
verkin, varla er sagt um vökva í glasi
að hann sé djúpur eða grunnur, en
hins vegar um vatn í t.d. tjörn. Þetta
tengir málverkin um leið myndbönd-
unum sem sýna einhverjar ókenni-
legar vökvategundir, manngerðar en
um leið með vísunum til náttúrunn-
ar.
Hin manngerða náttúra
Það má segja að hin manngerða
náttúra sé viðfangsefni þessarar
sýningar Tuma en um leið er hann
að fást við sígildar listrænar spurn-
ingar í vinnu sinni, eins og mögu-
legar birtingarmyndir málverks í
fiskaverkunum og hann sýnir sína
útgáfu af klassískum viðfangsefnum
listasögunnar í blómamyndunum.
Tumi er jafnvígur á ýmsa miðla,
þannig er hann orðinn öruggur með
myndbandið og hikar ekki við að
nota tölvuvinnslu í myndum sínum.
Á sama tíma er hann fyrst og fremst
málari og í öllum verkum á þessari
sýningu er hann í raun að mála.
Þetta er sterk og heilsteypt sýning
hjá Tuma sem fer létt með að fylla
nokkuð stóra sali safnsins lífi. Óhætt
er að segja að Listasafn Árnesinga
er mjög góð viðbót við sýning-
armöguleika íslenskra listamanna
og stutt að skreppa yfir heiðina.
Innikúltúr
og eldhús-
naumhyggja
MYNDLIST
Listasafn Árnesinga, Hveragerði
Til 12.12. Safnið er opið þr.d. fim. og
laud. frá 13.30–17.00.
Blönduð tækni, Tumi Magnússon
Ragna Sigurðardóttir
„Þetta er sterk og heilsteypt sýning hjá Tuma sem fer létt með að fylla nokkuð stóra sali safnsins lífi.“
OPNUÐ hefur verið myndlistarsýn-
ingin Í fókus með yfirlitsverkum
Kristjáns Steingríms Jónssonar
myndlistarmanns, í Felleshúsi, sam-
eiginlegu húsi norrænu sendiráð-
anna í Berlín. Listfræðilegur ráðu-
nautur sýningarinnar er Ólafur
Kvaran, safnstjóri Listasafns Ís-
lands, en að auki hefur dr. Bernd
Koberling, prófessor við Listahá-
skólann í Berlín, veitt listfræðilega
aðstoð við uppsetningu sýning-
arinnar. Á sýningunni eru málverk
frá síðustu tíu árum.
Settur staðgengill sendiherra Ís-
lands í Berlín, Auður Edda Jökuls-
dóttir sendiráðunautur, opnaði sýn-
inguna í gær og verður hún opin alla
daga vikunnar til og með 31. desem-
ber nk. Á opnunarkvöldinu mun
Gjörningaklúbburinn vera með
gjörning. Þá verður boðið upp á ís-
lenskt sjávarfang frá fyrirtækjunum
SH og SÍF í Þýskalandi og konfekt
frá Nóa-Síríus.
Meðal styrktaraðila sýning-
arinnar eru: Icelandair, Eimskip,
SÍF, SH, Alcan, Samskip, Nói-Síríus
og Scandotel Berlín. Utanríkisráðu-
neytið lagði sýningunni til veglegan
styrk en einnig menntamálaráðu-
neytið, Listasafn Íslands, Listasafn
Reykjavíkur, Listaháskóli Íslands
og Þýsk-Íslenska verslunarráðið.
„Undanfarin fimm ár hafa nor-
rænu sendiráðin í Berlín staðið fyrir
metnaðarfullu menningarstarfi –
fyrirlestra- og sýningahaldi – í Fell-
eshúsi og er nú markmiðið að gera
enn betur og markaðssetja Felles-
hús enn meira sem miðstöð menn-
ingar og umræðna milli Norð-
urlanda og Þýskalands. Sendiráðið í
Berlín vill gjarnan bjóða íslenskum
aðilum, hvort sem er stofnunum eða
fyrirtækjum, að að nýta sér hús-
næðið ef áhugi er til að efna til kynn-
inga á myndlist, tónlist, bók-
menntum eða til fyrirlestrahalds í
Berlín,“ segir Auður Edda.
Mikið er um íslenskt myndlist-
arfólk í Berlín og má t.d. geta þess
að sýning Gabríelu Friðriksdóttur,
Melankólía, stendur nú yfir í Spiel-
haus Morrison Galerie til 4. desem-
ber nk.
Myndlist | Kristján sýnir í Berlín
„Felleshús verði
miðstöð menningar“
Morgunblaðið/Kristján
Verkið Kárahnjúkar sem Kristján Steingrímur sýndi nýverið í Galleríi +.
Kristján Steingrímur Jónsson myndlistarmaður.
Öll dagskrá
leikhúsanna
á einum stað
leikhus.is