Morgunblaðið - 12.04.2005, Blaðsíða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 12. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
INGIBJÖRG
Sólrún Gísladótt-
ir, varaformaður
Samfylkingarinn-
ar, segir að um-
mæli Össurar
Skarphéðinsson-
ar í fjölmiðlum
um framtíðarhóp
Samfylkingar-
innar, sem hún
stýrir, hafi komið
sér mjög á óvart.
„Mér finnst það hvorki tímabært
né smekklegt að ræða opinberlega
það sem frá framtíðarhópnum kem-
ur á þessu stigi máls. Hann hefur
ekki skilað af sér sinni vinnu og mun
kynna hana á landsfundi. Það er síð-
an landsfundar að ákveða hvernig
þetta verður afgreitt og hvert verður
framhaldið. Framtíðarhópurinn
kemur bara með tillögur, hann
ákveður ekki stefnu Samfylkingar-
innar,“ segir Ingibjörg Sólrún.
Hún segir hátt í 100 manns hafa
komið að vinnu hópsins á ýmsum
sviðum og margir fjölmennir fundir
verið haldnir. Þetta sé ekki sín vinna
eða persónuleg stefna heldur vinna
fjölda einstaklinga í flokknum sem
hafi lagt talsvert á sig. „Þetta á ekki
að snúast um mína skoðun eða mína
persónu.“
Vísbending um aukna hörku
Varðandi ummæli Össurar um
hugtakið umræðustjórnmál segir
Ingibjörg Sólrún að hugtakið sé not-
að um ákveðna aðferðafræði í stjórn-
málum. Í sínum huga séu umræðu-
stjórnmál ekki umbúðir heldur
hornsteinn lýðræðislegra vinnu-
bragða. Þetta sé spurning um að
virkja sem flesta til þátttöku í starfi
og stefnumótun og hafa eðlilegt sam-
ráð innan flokka og á þingi. „Hug-
takið er ekki mín uppgötvun heldur
er það notað heilmikið í pólitískri
umræðu um allan heim og er við-
leitni til að þróa lýðræðið áfram,“
segir Ingbjörg Sólrún.
Hvort ummæli Össurar Skarphéð-
inssonar sýni aukna hörku í for-
mannsslag Samfylkingarinnar segir
Ingibjörg að þau séu vísbending í þá
veru. Framtíðarhópurinn sé þó
„merkilegri tilraun“ en svo að vinnan
sé dregin inn í þeirra baráttu um for-
mannsembættið.
Ingibjörg Sólrún svarar gagnrýni Össurar Skarphéðinssonar á framtíðarhóp Samfylkingarinnar
„Hvorki tímabært
né smekklegt“
Eftir Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
ÖSSUR Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingarinnar, sagði í þætt-
inum Silfri Egils á Stöð 2 á sunnu-
dag að innan
framtíðarhóps-
ins, sem Ingi-
björg Sólrún
Gísladóttir leið-
ir, væri ekki að
vænta „hug-
myndalegrar yf-
irtöku“ og fátt
um nýjar hug-
myndir miðað
við stefnuskrá
flokksins. Talaði
Össur um að hjá hópnum mætti sjá
„skyndibitalausnir á ákveðnum
hlutum“ og nefndi þar einkavæð-
ingu hverfisgrunnskóla sem dæmi.
„Það er í gangi annað og meira
en bara fegurðarsamkeppni á
milli mín og Ingibjargar Sólrúnar.
Það er meiningarmunur,“ sagði
Össur.
Um hugtakið umræðustjórnmál
sagði hann að það væri „fixídea
sem á að bjarga öllu“ og einnig:
„Ef ég á að vera alveg hreinskil-
inn þá finnst mér sem menn hafi
ofnotað það hugtak og það séu
svolítið stórar umbúðir utan um
ekki mikið.“
Össur sagði ennfremur að æski-
legra hefði verið að vinna framtíð-
arhópsins hefði orðið opnari og
„ekki lokuð inni í tiltölulega
þröngum hópum“. Upplýsti hann
að Guðmundur Árni Stefánsson,
þingmaður Samfylkingarinnar,
hefði sagt sig frá vinnu framtíð-
arhópsins í utanríkismálum þar
sem honum hefði ekki líkað vinnu-
brögðin. „Það segir sitt um hvað
hvernig vanir menn líta á vinnu-
brögðin,“ sagði Össur í þættinum.
„Skyndibitalausnir á
ákveðnum hlutum“
Össur
Skarphéðinsson
VILHJÁLMUR Örn Vilhjálmsson
fornleifafræðingur fagnar því að op-
inber rannsókn í Danmörku skuli
hafa staðfest að upplýsingar sem
hann birti um að dönsk stjórnvöld
hafi sent gyðinga til Þýskalands í
seinni heimsstyrjöldinni voru réttar.
„Þessi sami hópur lýsti því nú yfir
fyrir um tveimur árum að þeir ef-
uðust um að ég hefði rétt fyrir mér,“
sagði Vilhjálmur í samtali við Morg-
unblaðið. „Nú telja þeir að ég hafi
haft rétt fyrir mér. En ég vissi það nú
fyrir.“
Í frétt Politiken á sunnudag segir
að niðurstaða
nefndarinnar hafi
verið sú að Danir
hafi sent 19 gyð-
inga til Þýska-
lands og að þeir
hafi allir verið
myrtir í útrým-
ingarbúðum. Að
sögn Vilhjálms
hafa formlegar
niðurstöður rann-
sóknarinnar þó ekki verið birtar og
svo virðist sem rannsóknarhópurinn
sé með umfjölluninni að minna á sig
til að tryggja áframhaldandi fjárveit-
ingar til rannsóknarinnar sem hófst í
kjölfar þess að Vilhjálmur birti upp-
lýsingar um málið árið 1998 og aftur
árið 1999. Engu að síður sé ánægju-
legt að niðurstöður hans hafi verið
staðfestar með þessum hætti.
Bakhlið sögunnar
Á föstudag kemur ný bók eftir Vil-
hjálm um þennan kafla í sögu Dan-
merkur í bókaverslanir í Danmörku.
Þar segir hann frá því að 21 gyðingur
hafi verið sendur til Þýskalands en
ekki 19 eins og fram kemur í op-
inberu rannsókninni. Raunar kveðst
Vilhjálmur ekki hafa haft aðgang að
gögnum um tvo þeirra sem nefndir
eru í rannsókninni og því sé mögulegt
að 23 gyðingar hafi verið sendir frá
Danmörku til Þýskalands á stríðs-
árunum. Bók Vilhjálms heitir Med-
aljens bagside sem gæti í þýðingu
hlotið titilinn „Hin hliðin á sögunni“.
Titill bókarinnar vísar til þess að
þó að Danir hafi með hugrekki og
stórmennsku bjargað um 7.000 gyð-
ingum árið 1943 sé til önnur og
dekkri hlið á samskiptum þeirra við
Þjóðverja sem hafi legið í þagn-
argildi. Að sögn Vilhjálms var það
fyrst og fremst vegna frumkvæðis
nokkurra danskra embættismanna
sem gyðingarnir, hvort sem þeir voru
19, 21 eða 23, voru sendir til Þýska-
lands. Þýsk stjórnvöld hafi í fyrstu
ekki viljað taka við þeim og dönsku
embættismennirnir sýnt harðfylgi
við að koma þeim þangað.
Í fyrrnefndri frétt Politiken segir
að Anders Fogh Rassmussen for-
sætisráðherra Danmerkur búi sig nú
undir að biðjast afsökunar á þessum
atburðum. Aðspurður hvernig hon-
um lítist á það sagðist Vilhjálmur
vona að hann biðjist afsökunar og
hann teldi líklegt að hann gerði það.
Hann hefði raunar stungið upp á því í
blaðagrein árið 2000 að einhver slík
afsökunarbeiðni væri við hæfi, sér-
staklega í ljósi þess að Danir hefðu
hlotið mikið lof fyrir að bjarga þús-
undum gyðinga sem ella hefðu verið
sendir í útrýmingarbúðir. Þjóð með
slíka sögu hefði styrk til að biðjast af-
sökunar.
Vilhjálmur benti einnig á að And-
ers Fogh Rasmussen hefði lýst því
yfir að hann teldi Dani hafa verið of
undirgefna við Þjóðverja á stríðs-
árunum og hlotið fyrir það talsverða
gagnrýni heima fyrir, þó ekki meðal
þeirra sem tóku þátt í andspyrnunni.
Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson um niðurstöðu nefndar um brottvísun gyðinga frá Danmörku
„En ég vissi það nú fyrir“
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Vilhjálmur Örn
Vilhjálmsson
ÞAÐ er ekki líklegt að það hafi gerst áður að prestur
og biskup taki þátt í fermingarathöfn þar sem aðeins
eitt fermingarbarn er fermt, en það gerðist í Bústaða-
kirkju á skírdag þegar Ólafur Skúlason biskup og son-
ur hans, Skúli Sigurður Ólafsson prestur, fermdu Ebbu
Margréti, dóttur Skúla.
Auk þeirra feðga tók móðir Ebbu, Sigríður Björk
Guðjónsdóttir, sýslumaður á Ísafirði, þátt í athöfninni.
Skúli, Sigríður og Margrét eru búsett á Ísafirði, en
komu til Reykjavíkur til þess að halda ferminguna,
enda fermingarbarnið búið að ákveða fyrir mörgum
árum að afi skyldi fá að ferma hana. „Ég sagði þá að
það væri ekki víst að ég gæti það, og átti auðvitað við
að enginn veit hve lengi hann lifir. En það kom aldrei
neitt til greina hjá henni annað en að ég kæmi að þessu,
jafnvel þó faðir hennar væri orðinn prestur. Afi átti að
vera með, svo við fermdum hana báðir,“ segir Ólafur.
Yndislegur dagur
Skúli þjónaði fyrir altari og tónaði, en Ólafur flutti
predikunina. „Það var mér mjög mikils virði,“ segir
Ólafur. „Þetta var alveg yndislegur dagur, og hafa
margir haft orð á því að þessum degi og þessari stund í
Bústaðakirkju muni þeir aldrei gleyma.“
Ólafur segir það algera undantekningu að tveir
prestar messi saman. „Það hefur aldrei gerst mér vit-
andi að tveir prestar hafi fermt eitt barn. Það hefur
stundum verið þannig að afar hafa komið inn í ferming-
arathöfn hjá öðrum presti og fermt sitt barn, en þarna
vorum við bara báðir með okkar eina fermingarbarn.“
Biskup og prestur fermdu saman
Ljósmynd/Gunnar Vigfússon
Ólafur Skúlason biskup og séra Skúli Sigurður Ólafsson, sonur hans, fermdu dóttur Skúla, Ebbu Margréti, og var
Sigríður Björk Guðjónsdóttir, móðir hennar, meðhjálpari. Fermingin fór fram í Bústaðakirkju í Reykjavík.
Aðeins eitt fermingarbarn
„ÉG er mjög hlynntur því að
nota fisk, í mínum skóla er ég
með fisk tvisvar í viku í öllum
útfærslum; hann er soðinn,
steiktur, ofnbakaður og grat-
íneraður og allt sem hægt er,“
segir Gunnar Bollason mat-
reiðslumeistari og yfirmaður
mötuneytisins í Rimaskóla.
Mikil umræða hefur farið
fram í Bretlandi um óhollan
mat í skólum, og hefur klæð-
lausi kokkurinn Jamie Oliver
nú tekið að sér ráðgjafahlut-
verk fyrir skólayfirvöld, og
ætlar að sjá til þess að boðið
verði upp á hollari mat í mötu-
neytum skólanna.
Sumir ekki vanir að
borða hollan mat
Gunnar segist leggja mikið
upp úr hollustu í sínu mötu-
neyti, en tekur fram að allt sé
gott í hófi, líka hollustan. Hann
segir að miklu skipti að vera
ekki bara með holla rétti í mat-
inn heldur þurfi líka að bjóða
upp á ferskt grænmeti eða
ávexti með hverri máltíð, t.d.
rófur, gulrætur, epli, banana
eða kíví.
Hollustan byrjar samt heima
við, og segir Gunnar áberandi á
því hvernig sumir krakkar beri
sig í mötuneytinu að þeir venjist
því ekki að borða hollan mat
heima hjá sér. Hann segir samt
að almennt séu krakkarnir dug-
legir að borða það sem fyrir þau
er sett, þó þau séu mörg hver
svolitlir gikkir.
Hrifin af bjúgum
og kjötbollum
„Ég er mjög hlynntur því að
gefa börnunum hollan mat, en
það verður fyrst og síðast að
koma frá heimilunum, það verð-
ur að reyna að koma þessu ofan
í börnin heima fyrst. Það er nú
bara þannig að mörg börn sem
koma í skólann og eru að koma í
mat í fyrsta skipti kunna ekki
að halda á hníf og gaffli.“
Hann segir að krakkarnir séu
sérlega hrifnir af bjúgum og
kjötfarsbollum með hvítkáli, en
þau kunni einnig að meta steikt-
an fisk.
Krakkarnir hafi þó ekki tekið
of vel í að borða fiskinn fyrst
um sinn.
„Það var erfitt fyrst, hvort
þau hafa þá ekki fengið nógu
góðan fisk áður en ég byrjaði
veit ég ekki.
En núna eru þau farin að
borða ágætlega, sérstaklega
borða þau vel ef ég er með
steiktan fisk, þau eru mjög hrif-
in af honum.“
Matreiðslumeistari í Rimaskóla
Hollustan byrj-
ar heima við